پژوهش پرستاری ایران
سال:1390 | دوره:6 | شماره:20 |تعداد مقالات:10

مقدمه: تامین کیفیت خدمات آموزشی، یکی از مشکلات موجود در نظام سلامت است و پرستاران رسالت مهمی در ایفای آن دارند. با این وجود، کیفیت خدمات آموزشی مفهومی پیچیده است؛ بنابراین شفاف سازی و بررسی ابعاد آن اهمیت دارد. هدف از این مطالعه توصیف کیفی عناصر تشکیل دهنده کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی و معرفی برخی از مشکلات مربوطه است.روش: نوع این پژوهش کیفی با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی است. جامعه مطالعه شامل اعضای نظام سلامت شاغل در بیمارستان ها و مراکز درمانی تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیماران قلبی اعم از بستری یا دریافت کنندگان سرپایی خدمات بازتوانی قلبی و مراقبان (اعضای خانواده) آنان بودند. روش جمع آوری داده ها انجام مصاحبه بدون ساختار با نمونه هدفمندی شامل 25 شرکت کننده (3 پزشک، 6 پرستار، 1 کارشناس تغذیه، 13 بیمار و 2 همراه بیمار) بود. زمان آغاز مطالعه سال 1386 و زمان تکمیل تحلیل سال 1388 بود. صحت و استحکام مطالعه نیز از طریق منظور کردن ابعاد پیشنهاد شده توسط گوبا و لینکلن حاصل شد.یافته ها: مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی تحت چهار مفهوم زیربنایی شامل تناسب، جامعیت، صحت و نظام توصیف شده است که در واقع عناصر متشکله کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی می باشند. یافته ها تاکید می کنند که توجه به نیازها و توانایی های ویژه مخاطبین خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی از عوامل محوری تعیین کننده کیفیت این خدمات است؛ که بدین وسیله مخاطبین می توانند خدمات صحیح و پاسخگو را دریافت دارند. پیشنهاد می شود که در جامعیت بخشیدن به این برنامه در ابتدا جریان آموزش و اطلاع رسانی به مخاطبین را نظام مند ساخت تا بتوان فرصت های طلایی دریافت خدمات را برای آنان حفظ نمود. ناکافی بودن این تناسب، ناهماهنگی و ضعف نظام ارجاع، و متعاقبا بی پاسخ ماندن حیطه ای از نیازهای مخاطبین از چالش های موجود در این زمینه بود.نتیجه گیری: کیفیت خدمات آموزشی مفهومی وابسته به زمینه است، در حوزه بازتوانی قلبی، مبتنی بودن بر نیازها و توانایی های مخاطبین، توجه به ابعاد مختلف زیستی روانی اجتماعی در سطوح فرد و خانواده، و ارایه آن از طریق کانال های ارتباطی مشخص و هماهنگ مورد تاکید است. پرستاران به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم بازتوانی قلبی لازم است عناصر فوق را در عرصه های مدیریت خدمات آموزشی و ارایه مستقیم خدمات به بیماران قلبی و اعضای خانواده آن ها مدنظر داشته باشند. انجام پژوهش های آتی در مورد مفاهیم معرفی شده پیشنهاد می گردد.

مقدمه: توسعه منابع انسانی مفهومی است که با آموزش و بالندگی کارکنان در سازمان ها مرتبط است، مدیریت مراقبت امروزه به عنوان یکی از مهم ترین و اساسی ترین مبانی مدیریت در خدمات سلامت مدنظر است. رویکردهای نوین مدیریت (بازمهندسی فرآیندها، مدیریت کیفیت جامع، سازمان یاد گیرنده، نظام مدیریت منابع انسانی) در توسعه منابع انسانی جایگاه ویژه ای دارند؛ این مطالعه به تعیین رویکرد موثر در توسعه منابع انسانی مدیران پرستاری می پردازد.روش: در این مطالعه اکتشافی، فهرستی از عوامل موثر در توسعه نیروی انسانی تهیه گردید، سپس با استفاده از نظر خبرگان از روش رای گیری متعدد استفاده و نتیجتا 7 عامل انتخاب شد. در مرحله سوم، اولویت عوامل از طریق مقایسه زوجی به دست آمد و 4 معیار و وزن های آن ها با استفاده از نرم افزار ECPRO انتخاب شد. نهایتا رویکردهای چهارگانه ای که در مرحله پیش شناسایی شده بودند با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی بررسی شدند.یافته ها: در این مطالعه، عوامل موثر بر توسعه منابع انسانی مدیران پرستاری شامل: ایجاد آرمان مشترک، ترویج نگرش سیستمی، آزادی ارتباطات و تبادل اطلاعات، ارزیابی عملکرد، اخذ پیشنهادات، افزایش بینش کاری و دسترسی به سوابق عملکردی و آموزشی کارکنان می باشد. بر اساس نظر خبرگان، سازمان یادگیرنده بهترین رویکرد برای توسعه منابع انسانی در پرستاری شناخته شد.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه تقویت نگرش سازمان یادگیرنده در مدیریت پرستاری را به عنوان راه کاری موثر در توسعه منابع انسانی پیشنهاد می کند. لذا استفاده از این رویکرد و توجه به اولویت عوامل موثر در آن می تواند به عنوان الگویی کاربردی به مدیران پرستاری و مدیریت های مشابه توصیه شود.

مقدمه: اظهار خطا به بیمار یک جنبه مهم اخلاقی و ضروری مراقبت است که فواید متعددی برای بیمار، ارایه کننده مراقبت سلامت و سازمان خدمات سلامت دارد. اما همواره نگرانی های فراوانی ارایه کنندگان مراقبت سلامت را از این اقدام ضروری و مهم باز می دارد. این مطالعه با هدف پی بردن به این نگرانی ها از منظر پرستاران انجام شد.روش: پژوهش به روش کیفی انجام شد. سوال تحقیق آن بود که پرستاران چه تجارب و ادراکاتی از نگرانی هاشان درباره اظهار خطا به بیمار و خانواده اش دارند و یا چه عواملی را در این نگرانی ها موثر می دانند؟ نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گردید. داده ها با استفاده از روش بحث متمرکز گروهی نیمه سازمان یافته از 115 پرستار شاغل در دو دانشگاه بزرگ کشور جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل آن ها بر اساس رویکرد تحلیل مضمونی انجام شد.یافته ها: داده ها در 4 طبقه نگرانی از واکنش بیمار، نگرانی از واکنش مدیران بلافصل، نگرانی از موقعیت شغلی، تجارب منفی از برخوردهای قبلی با گزارش و اظهار خطا به بیمار، قرار گرفت.نتیجه گیری: با توجه به تاثیر انکارناپذیر اظهار خطا به بیمار و / خانواده اش بر افزایش مراقبت ایمن و کاهش وقوع خطا لازم است نظام خدمات سلامت نگرانی های ارایه کنندگان مراقبت سلامت را در این زمینه تعدیل نموده و بستر را برای این مداخله مهم مراقبتی فراهم نماید. و البته به موازات آن نه تنها لازم است از طریق آموزش های هدفمند آگاهی ارایه کنندگان مراقبت و به ویژه مدیران خدمات سلامت درباره خطاهای کاری، دلایل آن ها و نیز فواید آشکارسازی خطا افزایش یابد بلکه ضروری است قوانین و مقررات مرتبط با آشکارسازی نیز وضع گردد و به تمامی سازمان های ارایه کننده خدمات سلامت جهت اجرا ابلاغ گردد.

مقدمه: انگیزه عامل مهمی در یادگیری، کسب مهارت و نهایتا موفقیت تحصیلی دانشجویان محسوب می شود. با توجه به حیاتی بودن عملکرد فارغ التحصیلان رشته های پرستاری و مامایی، این مطالعه با هدف تعیین میزان انگیزه دانشجویان پرستاری و مامایی نسبت به رشته تحصیلی خود انجام شد.روش: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که در آن تعداد 200 نفر از دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در نیمسال دوم تحصیلی 88-87 به روش نمونه برداری از نوع طبقه ای - خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم مشخصات فردی و پرسشنامه انگیزه که حاوی 10 عامل انگیزشی بود که در دو بخش عوامل مربوط به انگیزه درونی و عوامل مربوط به انگیزه بیرونی مورد بررسی قرار گرفت که از روایی محتوا و پایایی به روش آلفا کرونباخ (0.80) استفاده شد. سپس داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت که از آمار توصیفی (توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار تحلیلی (آزمون های t، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین امتیاز کلی انگیزه دانشجویان نسبت به انتخاب رشته خود 6.43±33.46 بود که در حد متوسط قرار دارد. عوامل مربوط به انگیزه درونی امتیاز بالاتری نسبت به عوامل مربوط به انگیزه بیرونی کسب نمود. بر اساس آزمون t اختلاف معناداری بین دانشجویان پرستاری و مامایی در عوامل انگیزشی مانند اعتبار و منزلت اجتماعی شغل (p<0.001)، صلاح اندیشی والدین (p=0.034)، امکان بهره مندی از امکانات رفاهی بیشتر(p=0.037) و داشتن بازار کار بیشتر (p<0.001) وجود داشت که سه عامل اول در دانشجویان مامایی بیشتر بود. بر اساس آزمون آنالیز واریانس بین میزان انگیزه دانشجویان با تحصیلات پدر (p=0.006) و شغل مادر (p=0.004) اختلاف معناداری وجود داشت همچنین بر اساس آزمون همبستگی پیرسون با افزایش ترم تحصیلی (p=0.009) و سن (p=0.008) دانشجویان میزان انگیزه درونی کاهش داشت.نتیجه گیری: بر طبق نتایج مطالعه، میزان انگیزه دانشجویان نسبت انتخاب رشته تحصیلی در سطح متوسط بود و میزان انگیزه درونی آن ها در طول تحصیل کاهش یافته است. لذا می توان با برنامه ریزی صحیح موجبات تقویت انگیزه و جلوگیری از خدشه دار شدن انگیزه درونی را از طریق ایجاد بستر مناسب در زمینه سازماندهی برنامه های آموزشی و توسعه هویت حرفه ای و در نتیجه فرصت مناسب جهت عملکرد بهتر برای دانشجویان فراهم نمود.

مقدمه: آسم بیماری شایعی در کودکان است که باعث کاهش سطح کیفیت زندگی آنان شده و اثرات قابل توجه ای بر کارکرد خانواده دارد. یکی از نقش های اساسی پرستاران ارتقای سطح کیفیت زندگی بیماران می باشد. لذا این پژوهش به منظور، بررسی تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر کیفیت زندگی کودکان سن مدرسه مبتلا به آسم انجام شد.روش: روش این مطالعه نیمه تجربی با نمونه گیری خوشه ای تصادفی می باشد. از مناطق 19 گانه شهر تهران منطقه 9 به طور تصادفی و از آن منطقه 7 مدرسه ابتدایی پسرانه به طور تصادفی انتخاب و این مدارس به طور تصادفی به دو گروه کنترل (3 مدرسه) و آزمون (4 مدرسه) تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و ابزار کیفیت زندگی عمومی و آسم کودک بود. روایی و پایایی ابزارها سنجش و الگوی توانمندسازی شامل 4 گام (ارتقای دانش، خودکارآمدی، عزت نفس و ارزشیابی) از طریق بحث گروهی، نمایش و مشارکت آموزشی برای گروه آزمون اجرا و پرسشنامه ها قبل و بعد از مداخله تکمیل گردیدند.یافته ها: قبل از مداخله دو گروه آزمون و شاهد از نظر متغیرهای دموگرافیک و میانگین نمرات کیفیت زندگی همسان و بعد از مداخله با آزمون t مستقل از نظر میانگین نمرات کیفیت زندگی عمومی و بعد آسم بین دو گروه اختلاف معناداری مشاهده گردید و نیز با انجام آزمون t زوجی قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون از نظر نمرات کیفیت زندگی عمومی و بعد آسم تفاوت معناداری (p<0.0001) مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به موثر بودن الگو برکیفیت زندگی کودکان سن مدرسه مبتلا به آسم تحقیق و اجرای این الگو در سطح وسیع تر و برای سایر رده های سنی پیشنهاد می شود.

مقدمه: نظام آموزشی هر حرفه می تواند پیشگویی کننده توانایی دانش آموختگان آن در عرصه های حرفه ای باشد. پرستاری با توجه به جایگاه آن در تیم بهداشتی و ارتقای سلامت افراد‏، خانواده و جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت آموزش دوره کارشناسی پرستاری از دیدگاه اساتید و دانشجویان پرستاری سراسر کشور است.روش: این پژوهش از نوع توصیفی - مقطعی بود که روی 700 دانشجو و 200 نفر از مربیان و اساتید دانشکده های پرستاری و مامایی دولتی و آزاد کل کشور صورت گرفت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی است. پرسشنامه دانشجویان و اساتید پژوهشگر ساخت بود. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS v.14 و آزمون هایی نظیر کای اسکوئر صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد ویژگی های محیط آموزش بالینی بیشترین نمره را از دانشجویان کسب کرد. اما مربیان معتقد بودند بیمارستان ها فاقد امکانات آموزشی مناسب است. اغلب اساتید نسبت مربی به دانشجو را به ویژه در بالین مناسب نمی دانستند. در زمینه کمبود کیفی و کمی منابع آموزشی اتفاق نظر بیشتری بین دانشجویان و اساتید و جود دارد. دانشجویان کمترین نمره را به ویژگی های مربی آموزشی داده بودند. بین برخی منابع آموزشی و موارد دموگرافیک دانشجویان ارتباط معناداری دیده شد.نتیجه گیری: این مطالعه به بررسی برخی ابعاد دیدگاه های اساتید و دانشجویان در زمینه آموزش پرستاری پرداخت که نتایج حاصل از آن می تواند مورد استفاده برنامه ریزان و سیاست گذاران امر آموزش قرار گیرد تا پرستاران فارغ التحصیل با حداکثر توان و کارایی در عرصه های خدمت رسانی حضور یابند.

مقدمه: روش های درمانی علاوه بر بهبود بیماری، بر کیفیت زندگی بیمار نیز تاثیر دارد. لذا، تاثیر بیماری و روش های درمانی با اندازه گیری کیفیت زندگی بیمار سنجیده می شود. توجه به ابعاد مختلف کیفیت زندگی مانند جسمی، معنوی، اقتصادی، اجتماعی مددجویان سبب می شود تا مشکلات آنان مشخص شود. پژوهش حاضر، با هدف توصیف کیفیت زندگی و ابعاد آن در بیماران دارای استومی مراجعه کننده به انجمن استومی ایران انجام شده است.روش: پژوهش حاضر، یک پژوهش کیفی است که به منظور توصیف کیفیت زندگی و ابعاد آن در بیماران دارای استومی انجام شده است. جامعه پژوهش، مددجویان مراجعه کننده به انجمن استومی ایران بودند. شرکت کنندگان در پژوهش (14 نفر) به روش آسان و در دسترس انتخاب شدند و داده های کیفی جمع آوری شده از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته، به روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 9 درون مایه اصلی استخراج شده از داده های پژوهش، شامل مشکلات جسمی در رابطه با کلستومی، کلستومی و مسایل روان شناختی، کلستومی و روابط اجتماعی و خانوادگی، کلستومی و دشواری های اقتصادی، کلستومی و تغذیه، کلستومی و فعالیت جسمی، کلستومی و مسافرت، کلستومی و مسایل دینی و کلستومی و مسایل جنسی بوده است.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان دهنده چالش هایی در کیفیت زندگی بیماران دارای استومی بوده است. نتایج این پژوهش می تواند مورد توجه ارایه دهندگان مراقبت های سلامت قرار گرفته و از نتایج آن ها به منظور ایجاد محیطی حمایت کننده که منجر به ارتقای کیفیت زندگی آن ها شود، استفاده گردد.

مقدمه: خطاهای دارویی از شایع ترین خطاهای بالینی هستند که می توانند تاثیرات منفی خود را بر بیماران، پرستاران و دیگر کارکنان حرفه ای تیم سلامت گذاشته و منجر به کاهش کیفیت مراقبت گردند. هدف از انجام این مطالعه تعیین وقوع خطاهای دارویی پرستاران و ارتباط آن با برخی مشخصه های فردی و سازمانی آنان بود. روش: این پژوهش، مطالعه ای توصیفی تحلیلی است که برروی 286 پرستار در بخش های داخلی، جراحی، ارتوپدی، زنان و زایمان بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران که به روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، در بین سال های 88-1387 انجام گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری کروسکال والیس، آنالیز واریانس یک طرفه و t مستقل انجام شد. نرم افزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها SPSS v.14 بود.یافته ها: میانگین تعداد وقوع خطاهای دارویی پرستاران در عرض سه ماه در بخش های مورد مطالعه برای هر پرستار 19.5 مورد بوده است. در بین مشخصه های فردی و سازمانی، دو متغیر «جنسیت» (p=0.0000) و «گذراندن کلاس آموزشی در زمینه دارو دادن» (p<0.03) با وقوع خطای دارویی ارتباط معنادار داشت. بدین صورت که پرستارانی که کلاس آموزشی در زمینه دارو دادن نگذرانده بودند و همچنین مردان، بیشتر مرتکب خطای دارویی شده اند. «دادن چند داروی خوراکی باهم» شایع ترین خطای دارویی در این مطالعه بود.نتیجه گیری: با توجه به این که میزان خطاهای دارویی در این مطالعه مجموعا بیش از موارد گزارش شده در کشورهای دیگر بوده است، ضرورت توجه بیشتر مسوولان و مدیران پرستاری به این موضوع مورد تاکید قرار می گیرد. به نظر می رسد ارایه دهندگان خدمات سلامت لازم است به منظورکاهش این خطاها، به شناسایی علل وقوع و به کاربردن راهبردهایی جهت کاهش آن ها بپردازند.