گیاهان دارویی
سال:1392 | دوره:12 | شماره:46 |تعداد مقالات:21

شیرین بیان با نام علمی .Glycyrrhiza glabra L یکی از مهمترین گیاهان دارویی بومی ایران است که به میزان قابل توجهی از آن سالیانه صادر می شود. ماده اصلی این گونه، ترکیب ساپونین تری ترپنوئیدی به نام اسید گلیسیریزیک یا گلیسیریزین با شیرینی 30 تا 50 برابر ساکارز است که در صنایع دارویی، غذایی و دخانیات کاربرد دارد. این گیاه کاربردهای درمانی مختلفی داشته و از ریشه شیرین بیان، در طب سنتی به طور عمده برای درمان زخم معده استفاده می شود. همچنین در مطالعات بالینی و تجربی مواردی نظیر اثرات درمانی در بیماری هپاتیت C، بیماری های پوستی و ریوی، نارسایی کبدی و قلب و خواص ضد التهاب، ضد ویروس، ضد میکروب، آنتی اکسیدان و ضد سرطان و همچنین تقویت سیستم ایمنی برای این گیاه اثبات شده است. بنابراین برنامه ریزی اصولی جهت توسعه فعالیت ها و حفاظت، احیا و بهره برداری از این گیاه در عرصه های طبیعی نیازمند بررسی دقیق وضعیت موجود، شناخت پتانسیل های موجود در عرصه های زراعی و منابع طبیعی به عنوان خاستگاه اصلی گونه های بومی کشور و شناخت صحیح از محدودیت ها و چالش ها همگام با توسعه علمی فرآوری و مصرف آن می باشد. این مطالعه نیز در راستای شناخت پتانسیل های دارویی، فیتوشیمیایی، اقتصادی و ... گیاه شیرین بیان صورت گرفته است.

گانودرما لوسیدوم Ganoderma lucidum Karst. قارچی یک ساله از تیرهGanodermataceae  است که مصرف دارویی دارد. نام محلی این قارچ در چین، لینگ زی؛ در ژاپن، رشی و در کره، یونگ زهی می باشد. چینی ها معتقدند که این قارچ نماد زندگی شاد، شانس، سلامتی و طول عمر و حتی جاودانگی است. این قارچ در طب سنتی جهت درمان بی خوابی، تنگی نفس، تقویت حافظه، بیماری های کلیه و کبد، ورم مفاصل، آسم مورد استفاده قرار می گیرد. گانودرما دارای مواد فعال بیولوژیک مانند انواع استرول ها، پروتیین ها، پلی ساکاریدها، تری ترپنوئیدها و ملانین می باشد که پلی ساکاریدها و تری ترپنوئیدهای آن به علت دارا بودن خاصیت ضد سرطانی از اهمیت قابل توجهی برخوردار هستند. اسپور این قارچ نیز علاوه بر اندام بارده و میسلیوم دارای ترکیبات فعال با خاصیت درمانی می باشد. طی چند دهه اخیر تحقیقات فراوانی بر روی اثرات درمانی و شناسایی ترکیبات شیمیایی این قارچ دارویی ارزشمند در جهان صورت گرفته است. در این مقاله مروری به بررسی آخرین یافته های محققین در مورد اثرات بیولوژیک و دارویی این قارچ پرداخته و ترکیبات گزارش شده از آن را معرفی می نماییم.

مقدمه: از آنجایی که فسفر از عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان است لذا بررسی تاثیر کودهای فسفره بر عملکرد کمی و کیفی سنبل الطیب ضروری است.هدف: بررسی تاثیر کاربرد باکتری های حل کننده فسفات به عنوان کودهای زیستی و کود شیمیایی فسفاته بر عملکرد کمی و کیفی گیاه سنبل الطیب.روش بررسی: این بررسی در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل عامل کود زیستی در چهار سطح شامل ازتوباکتر، پسودوموناس، تلفیق دو باکتری و عدم تلقیح و عامل کود شیمیایی فسفاته به فرم سوپر فسفات تریپل در سه سطح شامل 0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار بود.نتایج: کودهای زیستی بر عملکرد کیفی و همچنین اغلب پارامترهای مورد بررسی در ارتباط با عملکرد کمی تاثیر معنی داری (p£0.01) داشتند. اگر چه مصرف کود زیستی بر مقدار اسید والرنیک تاثیر منفی داشته است، ولی به سبب افزایش عملکرد ماده خشک، به طور معنی داری باعث افزایش عملکرد ماده موثره در واحد سطح شده است. کود شیمیایی فسفاته بر درصد اسید والرنیک (p£0.01)، عملکرد اسید والرنیک (p£0.05) و نیز عملکرد وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه (p£0.01) تاثیر معنی داری داشت. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین مقدار وزن خشک ریشه در تیمار کاربرد توام کود ازتوباکتر و کود شیمیایی فسفاته (100 کیلوگرم در هکتار) به دست آمده است.نتیجه گیری: کود زیستی ازتوباکتر تاثیر مثبت و معنی داری بر عملکرد اسید والرنیک در واحد سطح داشته و نیز بیشترین عملکرد ماده موثره در این تیمار مشاهده شده است.

مقدمه: صدمات طناب نخاعی یکی از عوامل ایجاد معلولیت است که امروزه یکی از آرزوهای جامعه پزشکی یافتن راهی برای به حداقل رساندن این عوارض می باشد.هدف: تاثیر عصاره آبی گیاه آلوئه ورا یا صبرزرد را در حفظ سلول های عصبی حرکتی و انتقال پیام عصبی در موش های صحرایی فلج شده.روش بررسی: 32 موش صحرایی ماده از انسیتو رازی استفاده شد. به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند: 1- گروه کنترل -2 گروه تحت تیمار با عصاره آبی آلوئه ورا 3- گروه تحت تیمار با عصاره آبی آلوئه ورا + فشار مکانیکیکلیپس آنوریسم بر نخاع 4- گروه کنترل + فشار مکانیکی کلیپس آنوریسم بر نخاع. تزریقات داخل صفاقی روزانه به مدت 4 هفته ادامه یافت . عصاره آبی آلوئه ورا نیز با دوز 2.5 میلی گرم / کیلوگرم تهیه شد.نتایج: فشار مکانیکی بر طناب نخاعی سبب کاهش سلول های عصبی حرکتی شاخ قدامی به مراه حفره شد. در گروه دوم این تغییرات کمتر مشاهده شد (P<0.05) تاثیر عصاره سبب افزایش سیناپتوفیزین در الگوی کامل و نقطه ای شد (P<0.05).نتیجه گیری: برای اولین بار تاثیر عصاره آلوئه ورا در چگونگی انتقال پیام عصبی مشخص شد. به طوری که موجب افزایش تعداد و درصد سلول های عصبی حرکتی و همچنین افزایش سیناپتوفیزین در الگوی کامل و نقطه ای شد.

مقدمه: پوکی استخوان به اختلال در بافت استخوانی اطلاق می شود که افزایش ریسک شکستگی استخوان ها را به دنبال دارد. یکی از راه های پیشنهادی در سال های اخیر، استفاده از گیاه درمانی برای مبارزه با بیماری پوکی استخوان می باشد.هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر عصاره اتانولی ریشه گیاه باریجه Ferula gummosa بر روند تکثیر و تمایز به استخوان در سلول های بنیادی مزانشیمال مشتق از مغز استخوان انسان (hMSCs) (Human Mesenchymal Stem Cell) می باشد.روش بررسی: بدین منظور از سلول های بنیادی مزانشیمال انسانی به دست آمده از مغز استخوان انسان(hMSCs)  استفاده شد. تاثیرات عصاره بر توان زیستی و همچنین تکثیر سلولی با استفاده از تست MTT assay مورد بررسی قرار گرفت. میزان تاثیر بر فرآیند استخوان سازی با استفاده از اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در روزهای هفتم و چهاردهم مرحله تمایز به استخوان اندازه گیری شد.نتایج: با توجه به نتایج پس از طی بازه های 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار سلول ها، عصاره ریشه باریجه سبب افزایش معنی داری در تکثیر سلول های بنیادی hMSCs در بازه غلظتی 0.5 تا 5 میکروگرم بر میلی لیتر شد. بررسی میزان تمایز نشان دهنده تاثیر مثبت عصاره باریجه در تمایز به استخوان سلول های بنیادی مزانشیمال انسانی بود به طوری که در بازه غلظتی 1 تا 10 میکروگرم بر میلی لیتر افزایشی معنی دار در فعالیت آلکالین فسفاتاز در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر عصاره باریجه دارای تاثیرات مثبت بر تکثیر و تمایز به استخوان در سلول های بنیادی مزانشیمال انسانی می باشد.

مقدمه: کارگذاری آی یو دی که یکی از روش های مطمئن، موثر و برگشت پذیر در پیشگیری از بارداری است که با اضطراب و ترس همراه است. به نظر می رسد که اسانس گیاه دارویی اسطوخودوس که به عنوان یک ضد اضطراب و آرامبخشی کاربرد فراوان دارد در کاهش اضطراب ناشی از کارگذاری آی یو دی موثر باشد.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رایحه اسطوخودوس بر میزان اضطراب در زنان کاندید کارگذاری آی یو دی بود.روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی تصادفی شده یک سوکور تعداد 135 زن که به واحد تنظیم خانواده جهت کارگذاری آی یو دی مراجعه کرده بودند و دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه 45 نفری رایحه اسطوخودوس محلول در روغن دانه کنجد، روغن دانه کنجد و کنترل تقسیم شدند. شرکت کنندگان در سه گروه از نظر اضطراب آشکار و لحظه ای با بیست سوال طبق پرسشنامه اشپیل برگر مورد ارزیابی قرار گرفتند. بیست سوال پرسشنامه اشپیل برگر با چهار گزینه اصلا، تا حدی، متوسط و خیلی زیاد طبقه بندی شده و از 20 الی 80 امتیازبندی شده بود. این ارزیابی در دو نوبت یکی قبل از رایحه درمانی و یک بار بعد از رایحه درمانی انجام شد. به افراد دو گروه اول قوطی دربسته که حاوی گلوله پنبه ای آغشته شده با سه قطره از محلول رایحه اسطوخودوس یا روغن دانه کنجد بود داده می شد و از آنها خواسته می شد که درب قوطی را باز و به فاصله 10-7 سانتی متری از بینی خود نگه داشته، به مدت 5 دقیقه به طور عادی استشمام نموده و بلافاصله بعد از مداخله، به بیست سوال پرسشنامه اضطراب آشکار پاسخ دهند. داده های جمع آوری شده توسط آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: بر اساس نتایج مطالعه، میانگین نمره اضطراب بعد از مداخله با رایحه اسطوخودوس نسبت به قبل از مداخله کاهش نشان داد (p<0.001). همچنین میانگین نمره اضطراب بعد از مداخله در گروه رایحه سطوخدوس در مقایسه با گروه روغن دانه کنجد و کنترل با آزمون آماری کروسکال والیس کاهش نشان داد ‍(p<0.001).نتیجه گیری: استنشاق رایحه اسطوخودوس بر اضطراب ناشی از کارگذاری آی یو دی موثر بوده است.

مقدمه: گیاه Eremostachys azerbaijanica از خانواده نعناع، یکی از 16 گونه بومی متعلق به جنس Eremostachys می باشد. ریشه این گیاه در ایران، به صورت سنتی به عنوان ضد درد و ضد التهاب موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.هدف: در این پژوهش، ریشه گیاه E. azerbaijanica مورد مطالعه فیتوشیمیایی قرار گرفت تا شاید از طریق شناسایی محتوای شیمیایی آن، بتوان در جهت استفاده صحیح از این ماده طبیعی در امر درمان بیماری ها، قدمی برداشت.روش بررسی: عصاره متانولی ریشه گیاه E. azerbaijanica به روش سوکسله تهیه شده و سه ترکیب از آن، توسط روش SPE و HPLC تهیه ای فاز معکوس جداسازی شد. در نهایت، ترکیبات توسط روش های طیف سنجی UV و NMR یک بعدی مورد شناسایی قرار گرفتند.نتایج: سه گلیکوزید ایریدوئیدی به نام های لامالبید، پولچلوزید I و سزاموزید از ریشه گیاه E. azerbaijanica جداسازی شدند.نتیجه گیری: از مطالعه نتایج حاصل از این پژوهش و یافته های قبلی چنین بر می آید که سه گلیکوزید ایریدوئیدی شناخته شده در این پژوهش، قبلا در برخی دیگر از گونه های این جنس نیز مورد شناسایی قرار گرفته اند.

مقدمه: مصرف غذاهای دریایی آلوده به ویبریوپاراهمولیتیکوس می تواند سبب ایجاد گاستروآنتریت در انسان شود. توکسین همولیزین مستقیم مقاوم به حرارت از عوامل حدت ارگانیسم بوده و نقش مهمی در بیماریزایی دارد.هدف: هدف از مطالعه بررسی اثرات اسانس آویشن شیرازی و اسید استیک روی میزان تولید توکسین همولیزین مقاوم به حرارت توسط باکتری ویبریوپاراهمولیتیکوس در غلظت های تحت بازدارنده این ترکیبات بود.روش بررسی: تولید توکسین باکتری در 5 غلظت اسانس آویشن شیرازی (صفر، 0.005، 0.015، 0.03، 0.045 درصد)، 3 سطح pH (7.5، 6.5 و 5.5) حاصل از اسید استیک و سه درجه حرارت نگهداری (35، 25 و 8 درجه سانتی گراد) در محیط کشت آبگوشت قلب و مغز مورد بررسی قرار گرفت و پس از ایجاد کدورت در محیط، تعداد باکتری ها شمارش شد و توکسین توسط کیت KAP-Rpla اندازه گیری شد.نتایج: تیترتوکسین تولیدی در pH= 7.5 و دمای 35 درجه در حالت صفر اسانس آویشن شیرازی 1/256 بود، در حالی که این میزان در شرایط مشابه در حالت 0.015 درصد اسانس برابر با 1/32 بود. همچنین تیترتوکسین در دمای 25 درجه و pH= 6.5 برابر با 1/256 بود در صورتی که این میزان با شرایط یکسان در حالت 0.015 درصد اسانس آویشن شیرازی 1/8 بود.نتیجه گیری: اسانس آویشن شیرازی به همراه pH ها و دماهای مختلف نگهداری بر میزان تولید توکسین همولیزین مستقیم مقاوم به حرارت  (TDH)توسط باکتری اثر کاهشی دارند. پیشنهاد می شود این مطالعه در مدل غذایی نیز مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت مثبت بودن اثرات آن بتوان از این ترکیبات به عنوان نگهدارنده مناسب جهت پیشگیری از بیماریزایی ویبریوپاراهمولیتیکوس استفاده کرد.

مقدمه: شهرستان دشتستان با مساحت 6371 کیلومتر مربع در شرق شهرستان بوشهر (مرکز استان) قرار دارد. نزدیکی این شهرستان به خلیج فارس، عبور دو رودخانه مهم دالکی و شاپور و همچنین قرار داشتن جنوبی ترین بخش رشته کوه های زاگرس در بخش های مرکزی این شهرستان سبب برخوداری از اقلیم های متفاوتی شده و لذا تنوع وسیع گونه های گیاهی را باعث گردیده است.هدف: هدف این مطالعه شناسایی پرمصرف ترین گیاهان دارویی منطقه با استفاده از دانش و تجربه بومیان و همچنین معرفی خواص و ویژگی های ناشناخته این گیاهان می باشد.روش بررسی: برای این مطالعه ابتدا با استفاده از نقشه جغرافیایی، منطقه مورد مطالعه به دقت شناسایی و سپس گیاهان از مناطق مختلف دشتی و کوهستانی جمع آوری شدند. تجارب افراد بومی نیز در ارتباط با خصوصیات دارویی گیاهان در پرسشنامه هایی ثبت شد و پس از شناسایی دقیق، نمونه ها به هرباریوم دانشگاه پیام نور بوشهر منتقل شدند.نتایج: بر طبق نتایج به دست آمده 85 گونه دارویی متعلق به 70 جنس و 39 خانواده در منطقه شناسایی شد. بیشترین فراوانی در خانواده کاسنی (Asteraceae) با 10 گونه و سپس خانواده نعنائیان (Lamiaceae) با 8 گونه و بزرگ ترین جنس نیز جنس سدر (Ziziphus) با 6 گونه گزارش شد. بیشترین کاربرد نیز برای درمان بیمارهای گوارشی مشاهده شد.نتیجه گیری: استفاده سنتی از گیاهان در منطقه استفاده وسیعی داشته و بیشتر در درمان بیماری های گوارشی مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به بافت سنتی شهرستان و اقبال وسیع مردم در استفاده سنتی از گیاهان دارویی، لذا مطالعات بیشتر می تواند راهگشای شناخت بسیاری از خواص گیاهان دارویی شود.

مقدمه: امروزه یکی از روش ها جهت مهار پیشرفت بیماری آلزایمر تجویز داروهای مهارکننده آنزیم کولین استراز(AChEI)  می باشد. دستیابی به داروهایی با اثرات بهتر و عوارض جانبی کمتر بخصوص با منشای گیاهی هدف بسیاری از محققین می باشد.هدف: هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات مهاری تعدادی از گونه های گیاهی متعلق به جنس Ferula روی فعالیت آنزیم استیل کولین استراز بوده است.روش بررسی: عصاره تام شش گیاه متعلق به جنس Ferula شامل F. hezarlalezarica، F. hirtella، F. oopoda، F. ovina، F. persica var. persica و F. szowitsiana با استفاده از حلال متانول 80 درصد و فراکسیون های مختلف هر گیاه به ترتیب با استفاده از حلال های هگزان، کلروفرم، اتیل استات، متانول، متانول 50 درصد و آب با روش ماسراسیون به دست آمدند. اثر مهار آنزیم استیل کولین استراز عصاره ها در غلظت 300 میکروگرم بر میلی لیتر با روش Ellman در میکروپلیت های 96 خانه و در طول موج 405 نانومتر تعیین شد.نتایج: نتایج نشان دادند که در میان نمونه های مورد بررسی فراکسیون کلروفرمی گونه F. persica var. persica دارای اثرات AChEI قابل قبولی بوده است (27.3 درصد). سایر عصاره ها فاقد اثر بوده یا اثرات ناچیزی داشته اند.نتیجه گیری: به نظر می رسد که ترکیبات نسبتا غیرقطبی گیاه F. persica var. persica دارای اثرات AChEI می باشند و با توجه به وجود سزکویی ترپن کومارین هابه عنوان ترکیبات شاخص جنس Ferula، شاید بتوان این ترکیبات را عامل اصلی اثرات مهار آنزیمی این گیاه دانست ولی اثبات این امر نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.

مقدمه: پوست انار حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان بسیار قوی است و از طرفی در طب سنتی از ارزش درمانی برخوردار است.هدف: در این پژوهش، اثرات قلبی عصاره اتانولی پوست میوه انار مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش اثرات قلبی عصاره اتانولی (80 درصد) پوست انار مورد مطالعه قرار گرفت. در این رابطه قلب مجزای موش صحرایی (n=8) به روش لانگن دورف پرفیوز شد. پس از تثبیت (حداقل 20 دقیقه)، عصاره لیوفیلیز شده پوست انار در غلظت های 0.1، 0.5 و 1 درصد (به ترتیب و به مدت 5 دقیقه) به محلول پرفوزیون (کربس) افزوده شد. طی دوره آزمایش، تعداد ضربان و قدرت انقباضی قلب و همچنین فشار پرفوزیون عروق کرونر (به عنوان شاخصی برای تونوس شریان کرونر) مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج: با افزودن عصاره پوست انار، میانگین ضربان قلب به تدریج کاهش یافتبه گونه ای که از 223 ضربان در دقیقه در آغاز به 79 ضربان در پایان دوره درمان کاهش یافت (p<0.001). نوسان فشار داخل بطنی (LVDP) نیز طی دوره درمان به طور چشمگیر و معنی داری نسبت به قبل از افزودن عصاره کاهش یافت (p<0.001). فشار پرفوزیون کرونر به تدریج افزایش یافت به گونه ای که در پایان دوره درمان نسبت به قبل از افزودن عصاره 23 درصد افزایش را نشان می داد (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بیانگر اثرات کاردیودپرسان قوی عصاره آبی - الکلی پوست انار است.

مقدمه: تغذیه گیاه عامل مهمی در رشد و ترکیبات شیمیایی گیاهان است. کاربرد کودهای طبیعی می تواند عملکرد و شاخص های دارویی گیاهان را ارتقاء بخشد.هدف: در این تحقیق امکان جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای زیستی: نیتروکسین، بیوفسفر و بیوسولفور در تولید گیاه دارویی سرخارگل از طریق مقایسه عملکرد پیکر رویشی و ترکیبات فنلی گیاه در پاسخ به سطوح خالص و یا تلفیقی کودهای زیستی با اوره بررسی شد.روش بررسی: این آزمایش در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار در سال زراعی 1388-89 در مزرعه دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارها شامل نیتروژن شیمیایی به فرم اوره (C)، بیوسولفور (S)، بیوفسفر(P) ، نیتروکسین (N)، اوره + بیوسولفور (CS)، اوره + بیوفسفر (CP)، اوره + نیتروکسین (CN)، بیوفسفر + بیوسولفور (PS)، نیتروکسین + بیوسولفور (NS)، نیتروکسین + بیوفسفر (NP)، تلفیق سه کود زیستی (NPS) و شاهد (بدون کود) بودند.نتایج: تیمارها اثر معنی داری (p£0.05) بر تعداد شاخه جانبی، تعداد گل، قطر گل، ساقه و ریشه، ارتفاع بوته، طول ریشه، عملکرد بیولوژیک خشک، شاخص برداشت، محتوی نیتروژن و فسفر گیاه داشتند و میزان ترکیبات فنولی را تحت تاثیر قرار دادند. تیمار NP منجر به تولید بیشترین وزن خشک برگ، عملکرد بیولوژیک، طول ریشه، قطر ریشه و ساقه، تعداد شاخه جانبی ساقه شد.نتیجه گیری: کاربرد کودهای زیستی سبب افزایش عملکرد سرخارگل شد. تیمار NP بهترین تیمار از نظر عملکرد کمی و تیمار PS با بیشترین عملکرد فنل ریشه (116 درصد بیشتر از شاهد) بهترین ترکیب تیماری از نظر کیفیت بود. بنابراین با کاربرد کودهای زیستی می توان مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد و به اهداف کشاورزی پایدار نزدیک شد.

مقدمه: کاندیدیازیس دهانی با عامل کاندیدا آلبیکنس از شایع ترین عفونت ها در بیماران با ضعف سیستم ایمنی می باشد. تشخیص سریع و دقیق این عامل فرصت طلب، در درمان و بقای بیماران اهمیت فراوانی دارد.هدف: در این مطالعه مقاومت سویه های کاندیدا آلبیکنس جدا شده نسبت به داروهای آزولی و اثر اسانس زنیان بر این جدایه ها ارزیابی شد.روش بررسی: از 70 بیمار HIV+ نمونه گیری با سواب از ناحیه دهانی صورت گرفت و شناسایی قطعی کاندیدا آلبیکنس با روش های مورفولوژی، فنوتیپی و مولکولی انجام پذیرفت. حساسیت دارویی ایزوله ها به فلوکونازول، کتوکونازول و کلوتریمازول به روش انتشار دیسک و همچنین اثر اسانس زنیان بر روی ایزوله ها به دو روش انتشار دیسک و میکرودایلوشن براث مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج: از بین روش های شناسایی، روش مولکولی شناسایی سریع تر و صحیح تری را نسبت به روش های دیگر فراهم نمود. میزان مقاومت در فلوکونازول 32 درصد، کتوکونازول 28 درصد، کلوتریمازول 14 درصد مشاهده شد. در مورد اسانس زنیان، میزان 30 میکرولیتر این اسانس، به طور کامل از رشد کاندیدا آلبیکنس در پلیت جلوگیری نمود. کمترین غلظت بازدارندگی اسانس (MIC) به روش میکرودایلوشن براث در 72 درصد جدایه ها 500 ppm و در 28 درصد دیگر 750 ppm و کمترین غلظت کشندگی (MFC) هم در 70 درصد ایزوله ها 750 ppm و مابقی 1000 ppm مشاهده شد.نتیجه گیری: بر این اساس به نظر می رسد استفاده از این گیاه بومی و اسانس آن به عنوان یک عامل ضد قارچی می تواند در درمان افراد مبتلا به کاندیدیازیس مخاطی در کنار داروهای دیگر، استفاده شود.

مقدمه: گل پنیرک با اثرات دارویی متنوع به ویژه بر سیستم موکوسیلیاری از دیرباز به عنوان داروی رقیق کننده و خلط آور شناخته شده است.هدف: مطالعه حاضر به بررسی اثرات گل پنیرک در مقایسه با برم هگزین بر سیستم موکوسیلیاری نای مرغ می پردازد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی پنج گروه شش تایی از جوجه مرغ های نژاد لگهورن تحت شرایط یکسان مورد بررسی قرار گرفته اند. چهار گروه طی 12 روز به ترتیب برم هگزین خوراکی، عصاره پنیرک خوراکی، سرم نمکی نبولایز و عصاره پنیرک نبولایز دریافت کردند و یک گروه نیز به عنوان شاهد محسوب شد. پس از 12 روز جوجه ها کشته و از ناحیه وسطی نای نمونه برداری به عمل آمده برای مشاهده با میکروسکوپ نوری آماده سازی و با روش های H&E و PAS رنگ آمیزی شدند. در مراحل بعدی تعداد و اندازه غدد موکوسی و اندازه مژک ها با استفاده از نرم افزار استریولوژیک Image tools II شمارش و اندازه گیری شدند.نتایج: نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که گروه عصاره پنیرک نبولایز در تعداد و اندازه غدد موکوسی و اندازه مژک ها نسبت به گروه شاهد، برم هگزین و سرم نمکی نبولایز تفاوت معنی داری داشت و گروه عصاره پنیرک خوراکی از نظر تعداد غدد موکوسی نسبت به سه گروه نامبرده تفاوت معنی داری نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به اثرات موکولیتیک بیشتر عصاره پنیرک نسبت به برم هگزین و وجود عوارض جانبی برای دارو های موکولیتیک، توصیه می شود که در بیماری های تنفسی و التهابی از عصاره پنیرک استفاده شود.

مقدمه: نیتروژن یکی از عناصر بسیار موثر در افزایش عملکرد فیتوشیمیایی و زراعی گیاهان دارویی می باشد. لذا بررسی اثر ترکیبات نیتروژنه بر میزان تولید اسانس و ماده خشک گیاه دارویی اسطوخودوس ضروری می باشد.هدف: این پژوهش به منظور شناخت تغییرات مقدار اسانس، اجزای اسانس و عملکرد ماده خشک گیاه دارویی اسطوخودوس تحت تاثیر کاربرد تیمارهای مختلف نیتروژن در راستای کاهش مصرف کودهای نیتروژنه به اجرا درآمد.روش بررسی: این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی شهرری اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول پاشی 1.5، 3، 4.5، 6 و 7.5 درصد نیتروژن و خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن به فرم اوره در هکتار و همچنین تیمار شاهد (بدون کاربرد نیتروژن) بودند.نتایج: اثر کاربرد تیمارهای مختلف نیتروژنه به لحاظ آماری بر روی تمامی خصوصیات اندازه گیری شده گیاه (p<0.01) و بر روی درصد اسانس گیاه و میزان لینالول اسانس (p<0.05) معنی دار شد. بیشترین ارتفاع بوته و تعداد ساقه های فرعی در تیمار محلول پاشی 4.5 درصد نیتروژن در هکتار مشاهده شد. همچنین بیشترین قطر ساقه اصلی، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک ساقه، برگ و اندام هوایی، میزان اسانس گیاه، مقدار 1 و 8 سینئول و لینالول اسانس در تیمار خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. وزن خشک ساقه و میزان اسانس گیاه در تیمار محلول پاشی 4.5 درصد نیتروژن در هکتار با تیمار خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که محلول پاشی نیتروژن در غلظت مناسب ضمن امکان بهبود شاخص های رشدی و میزان اسانس گیاه، می تواند موجب کاهش مصرف نیتروژن و هزینه تولید و آلودگی های ناشی از کاربرد زیاد کودهای نیتروژنی شود.

مقدمه: دیابت بیماری مزمنی است که به دلیل کمبود یا کاهش عملکرد انسولین موجب افزایش سطح گلوکز خون و اختلالات متابولیسمی بدن می شود. به نظر می رسد که سیلی مارین یا عصاره تام بذر گیاه Silibum marianum L. به عنوان احیا کننده رادیکال های آزاد می تواند در کاهش مقاومت سلول های بدن نسبت به انسولین و سطح لیپیدهای خون موثر باشد.هدف: این مطالعه به منظور بررسی اثر سیلی مارین بر میزان مقاومت به انسولین و سطح لیپیدهای خون در فامیل درجه یک بیماران دیابتی نوع 2 طراحی و اجرا شده است.روش بررسی: مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 60 نفر از افراد سالم باBMI  بالاتر از 25 و فامیل درجه یک بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. داوطلبان به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفری تقسیم و به یک گروه روزانه دو کپسول سیلی مارین 140 میلی گرمی و گروه دیگر به طور مشابه دارونما به مدت 12 هفته تجویز شد. از داوطلبان در شروع و بعد از 12 هفته آزمایش ها شامل اندازه گیری سطح انسولین، گلوکز، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول، تری گلیسیرید، LDL، HDL خون در حالت ناشتا و سطح گلوکز خون دو ساعته انجام شد.نتایج: نتایج نشان داد که سطح لیپید و گلوکز خون بین دو گروه قبل از شروع در مقایسه با پایان مطالعه تفاوت معنی داری ندارد. سطح انسولین و میزان مقاومت به انسولین در خون در گروه دریافت کننده دارو در مقایسه با گروه دارونما و در مقایسه با شروع مطالعه کاهش معنی داری داشت.نتیجه گیری: تجویز سیلی مارین به داوطلبان فامیل درجه یک بیماران دیابتی نوع 2 موجب کاهش سطح انسولین و میزان مقاومت به انسولین در خون شد.