پژوهش در علوم توانبخشی
سال:1395 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

امروزه تحقیقات علوم پزشکی و توان بخشی به سمت مطالعات کاربردی می رود که تلاش می کنند با پوشش حجم نمونه های بزرگ تر و تکرار ارزیابی ها در فواصل زمانی تعیین شده، تاثیر مداخلات درمانی بر روند تغییرات پاسخ بیمار به درمان و مدت دوام این پاسخ ها را به صورت دقیق تری مورد تحلیل قرار دهند.

مقدمه: هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر تغییرات وابسته به سن و آگاهی صریح و ضمنی بر عملکرد و تحکیم توالی حرکتی ترکیبی بود.مواد و روش ها: در این پژوهش، 96 پسر سالم از نظر سیستم عصبی و راست دست با دامنه سنی 18-6 سال، به صورت در دسترس انتخاب شدند. از تکلیف (SRT (Serial reaction time برای بررسی مقایسه ای عملکرد صریح و ضمنی آزمودنی ها در دو مولفه زمان و دقت پاسخ استفاده گردید. کل مداخله شامل دو فاز (اکتساب و تحکیم) بود که طی آن ها عملکرد گروه ها با یکدیگر مقایسه شد. مرحله اکتساب شامل انجام 8 بلوک و مرحله تحکیم شامل انجام 2 بلوک بود. داده ها با استفاده از آزمون Mixed ANOVA در یک طرح، (بلوک) 8 × (گروه سنی) 4 × (نوع یادگیری) 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین، جهت انجام مقایسات زوجی از آزمون Bonferroni استفاده گردید.یافته ها: در متغیر زمان پاسخ، بلوک (P=0.031) و سن (P=0.001) تاثیر معنی داری را نشان داد، اما شرایط یادگیری معنی دار نبود (P=0.431). در متغیر دقت پاسخ، علاوه بر معنی داری اثر بلوک (P=0.001) و سن (P=0.001)، معنی داری در شرایط یادگیری (P=0.003) نیز مشاهده شد. همچنین، عملکرد آزمودنی های گروه های سنی مختلف در دو بلوک ابتدایی روز دوم نسبت به انتهای روز اول، در دو مولفه زمان (P=0.001) و دقت پاسخ (P=0.001) بهتر بود که نشان دهنده تحکیم کلی یادگیری حرکتی می باشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بین گروه های سنی مختلف، در اکتساب و تحکیم زمان و دقت پاسخ تکلیف توالی حرکتی، تغییرات عملکردی وابسته به سن وجود دارد. از طرف دیگر، اجزای مختلف حرکت (دقت و سرعت) به شیوه های متفاوتی اجرا، تثبیت و تحکیم می شوند. این موضوع باید هنگام آموزش و انجام مداخلات آموزشی و توان بخشی مرتبط با کودکان و نوجوانان مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: اوتیسم یکی از رایج ترین اختلالات عصبی- رشدی محسوب می شود که میزان استرس والدگری را به شدت افزایش می دهد. کاهش استرس والدگری، بر درمان کودک تاثیر مثبتی دارد. بر همین اساس، مطالعه حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش والدین موثر بر کاهش استرس والدگری والدین کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد.مواد و روش ها: بخش اول این مطالعه از نوع کیفی و حاصل سه دسته اطلاعات شامل مصاحبه عمقی با 11 متخصص، مصاحبه نیمه ساختار یافته با 30 والد و مرور 101 مقاله بود. بخش دوم مطالعه از نوع آزمایشی، همراه با گروه شاهد و گروه بدون مداخله بود که در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری انجام گرفت. بدین منظور، 42 والد کودک مبتلا به اوتیسم از میان والدین این کودکان که در زمان انجام پژوهش از مرکز تهران اوتیسم خدمات توا ن بخشی دریافت می کردند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پژوهش، شاخص استرس والدگری Abidin(Parenting Stress Index یا PSI) بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس یک طرفه در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری داده ها در نظر گرفته شد.یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، برنامه درمانی اوتیسم یکپارچه با خانواده، بر تقویت گری (P=0.032)، خلق (P=0.010)، پذیرندگی (P=0.013)، سازش پذیری (P=0.004) و نمره کل استرس کودک (P=0.004) تاثیر معنی داری داشت. همچنین، با احساس صلاحیت (P=0.002)، افسردگی (P=0.001)، انزوای اجتماعی (P=0.002)، دلبستگی (P<0.001)، محدودیت نقش (P=0.001)، سلامت والدین (P=0.003)، نمره کل استرس والد (P<0.001) و نمره کل استرس والد- کودک (P<0.001) رابطه معنی داری را نشان داد.نتیجه گیری: در مقایسه با آموزش های والدین پیشین از جمله پرنده کوچولو که به طور عمده بر استرس قلمرو کودک موثر بودند، برنامه درمانی اوتیسم یکپارچه با خانواده به دلیل پرداختن به مسایل خاص هر خانواده و نیز جامع بودن، بر کاهش استرس قلمرو والد نیز موثر می باشد.

مقدمه: اختلالات تعادل، از جمله مشکلات حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. با توجه به این که حرکت درمانی باعث بهبود توانایی های حرکتی کودکان دارای اوتیسم می شود، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر تمرینات پایه ژیمناستیک بر ثبات پاسچر کودکان دارای اوتیسم انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی همراه با پیش آزمون، پس آزمون و گروه شاهد بود و در آن 20 پسر دارای اختلال طیف اوتیسم شرکت کردند. با استفاده از مقیاس تشخیصی اوتیسم Gilliam (Gilliam Autism Rating Scale-II یا GARS) (ویرایش دوم)، افراد از لحاظ شدت اختلال در دو گروه 10 نفره مورد و شاهد همگن سازی شدند. برنامه تمرینی گروه تجربی شامل 12 هفته تمرینات پایه ژیمناستیک به صورت سه جلسه 45 دقیقه ای در هفته بود که در مرکز اوتیسم شهر اصفهان اجرا شد. به منظور ارزیابی ثبات پاسچر، دستگاه صفحه نیرو مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره در سطح معنی داری 0.05 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: در مرحله پس آزمون، طول نوسان کمتری در مرکز فشار کودکان گروه مورد (657±143 میلی متر) نسبت به کودکان گروه شاهد (1057±311 میلی متر) مشاهده شد (P=0.013). تمرینات پایه ژیمناستیک موجب کاهش معنی دار نوسان مرکز فشار در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شد (P=0.001)، اما این تغییرات در گروه شاهد معنی دار نبود (P>0.050).نتیجه گیری: به نظر می رسد که تمرینات پایه ژیمناستیک در کودکان دارای اوتیسم، باعث کاهش طول نوسان بدن در حالت ایستاده و بهبود ثبات پاسچر می شود.

هماهنگی دو دستی در انجام کارهای روزانه مانند پرتاب کردن، گرفتن و بسیاری از فعالیت های ورزشی بسیار مهم است. اجرای این اعمال به عوامل متفاوتی مانند ویژگی های حسی و توجهی وابسته می باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر مداخله حسی و بار شناختی بر زمان انتقال فاز نسبی الگوی هماهنگی دو دستی برون مرحله در میان زنان سالمند بود.مواد و روش ها: در این مطالعه، 12 زن سالمند سالم و راست دست (66.0±2.8 سال) از بین 24 داوطلب شرکت کننده در تحقیق، بر اساس معیارهای ورود انتخاب شدند. شرکت کنندگان حرکت خود را بر روی دستگاه هماهنگی دو دستی با فرکانس 0.5 هرتز و با الگوی هماهنگی برون مرحله شروع کردند. سپس، بعد از هر 5 ثانیه به تدریج 0.25 هرتز به فرکانس افزوده شد و تا جایی ادامه یافت که الگوی برون مرحله به الگوی درون مرحله تبدیل گردید. این تکلیف در دو حالت با بار شناختی و بدون آن و با دستکاری حواس بینایی، شنوایی و لامسه انجام گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس 4 × 2 با اندازه گیری مکرر، تصحیح Bonferroni و آزمون Paired t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: اثر اصلی بار شناختی (P=0.004)، اثر اصلی دستکاری حواس (P=0.040) و اثر تعاملی آن ها (P=0.020) بر زمان انتقال فاز نسبی معنی دار بود. اثر دستکاری حواس در شرایط بدون بار شناختی نیز معنی دار به دست آمد (P=0.004). در شرایط بدون بار شناختی، تنها مداخله در حس عمقی به صورت معنی داری (P=0.001) بر زمان انتقال فاز نسبی تاثیر داشت.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده نقش بارز بار شناختی بر تکلیف مورد نظر بود. در شرایط بدون بار شناختی، حس عمقی اثر قوی تری را نسبت به بینایی و شنوایی داشت، اما در شرایط اعمال بار شناختی، اثر مداخله حواس از بین می رود. با توجه به تغییر زمان انتقال با تغییر قیود تکلیف و قیود محیطی، نتایج این پژوهش با دیدگاه سیستم های پویا هم راستا است.

مقدمه: اثر کفی کفش با ویژگی های مختلف و در سرعت های مختلف دویدن، روی سفتی پایین تنه هنوز ناشناخته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثر دو نوع کفی (نرم و نیمه سخت) در دو سرعت مختلف دویدن بر سفتی پا طی فاز اتکای دویدن مردان فعال بود.مواد و روش ها: در این مطالعه، 15 مرد بدون هیچ گونه سابقه آسیب در اندام تحتانی انتخاب شدند. از آزمودنی ها درخواست شد که با دو سرعت کنترل شده 3.0±0.2 و 5.0±0.1 متر بر ثانیه در شرایط کنترل و کفی (نرم و نیمه سخت)، بر روی صفحه نیرو که وسط یک باند 15 متری قرار داشت، بدوند. سینماتیک و سینتیک حرکت با استفاده از 5 دوربین ویدئو و یک صفحه نیرو اندازه گیری و محاسبه گردید. سفتی پا با تقسیم نیروی عکس العمل عمودی زمین بر تغییر طول پا به دست آمد. جهت تست فرضیات، آزمون ANOVA دوطرفه با اندازه گیری مکرر مورد استفاده قرار گرفت (P£0.050).یافته ها: اختلاف معنی داری بین دو نوع کفی در سفتی پا وجود داشت و کفی نیمه سخت، سفتی پا را به طور معنی داری افزایش داد (P<0.001)، اما این اختلاف به سرعت دویدن بستگی نداشت (P=0.990). همچنین، تفاوت معنی داری در سفتی پا در دو سرعت مختلف مشاهده نشد (P=0.632).نتیجه گیری: به نظر می رسد که با افزایش سفتی کفی کفش، ممکن است سفتی پا نیز افزایش یابد. همچنین، اثر کفی بر سفتی پا به سرعت دویدن بستگی ندارد و سفتی، با دویدن در سرعت پایین تا متوسط ثابت می ماند.

مقدمه: مالتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis یا MS) بیماری از بین برنده میلین سیستم اعصاب مرکزی می باشد که در ایران به صورت قابل توجهی رو به افزایش است. مشکلات ایجاد شده در سیستم عصبی به همراه آسیب سیستم حسی، منجر به اختلالات تعادلی، زمین خوردن و شکستگی می شود. کینزیوتیپینگ یکی از روش های فیزیوتراپی به شمار می رود که اثر آن بر روی تعادل در گروه های مختلف بررسی شده است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر فوری کینزیوتیپینگ مهاری و تسهیلی بر روی تعادل افراد مبتلا به MS بود.مواد و روش ها: در این تحقیق یک سوکور، داوطلبان دارای معیارهای شرکت در مطالعه به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه، کینزیوتیپینگ تسهیلی و گروه دیگر، کینزیوتیپینگ مهاری را برای عضلات گاستروکنمیوس دریافت کردند. قبل و 30 دقیقه بعد از چسباندن تیپ، آزمون های تعادلی برخواستن و راه رفتن (Timed Up and Go یا TUG) و دسترسی عملکردی (Functional reach) انجام گرفت. محقق ارزیابی کننده تعادل، نسبت به روش چسباندن تیپ ناآگاه بود.یافته ها: تجزیه و تحلیل درون گروهی با استفاده از آزمون Paired t قبل و بعد از درمان، تفاوت معنی داری را در نتایج آزمون های TUG (P<0.001) و دسترسی عملکردی (P<0.001) در گروه تیپ مهاری (P<0.001) و تیپ تسهیلی (P=0.020) نشان داد. در مقایسه بین دو گروه نیز از آزمون Independent t قبل و بعد از درمان استفاده گردید که تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد (P>0.050).نتیجه گیری: به نظر می رسد که استفاده از کنزیوتیپینگ عضله گاستروکنمیوس به هر دو روش مهاری و تسهیلی، باعث بهبود فوری تعادل افراد مبتلا به MS می شود.

مقدمه: آسیب شناسان گفتار و زبان به عنوان یکی از کاربران حرفه ای صوت، از صدای خود به عنوان ابزار اصلی کارشان استفاده می نمایند. چنانچه راه های طبیعی نگه داشتن صوت را اعمال نکنند، به عوارض استفاده بد و نادرست صدا مبتلا خواهند شد. مطالعه حاضر با توجه به اهمیت و نقش صوت در عملکرد شغلی آسیب شناسان گفتار و زبان صورت گرفت. هدف آن تعیین کیفیت زندگی مرتبط با معلولیت صوت دو گروه از آسیب شناسان گفتار و زبان با سنوات خدمت کمتر و بیشتر از 10 سال بود.مواد و روش ها: 38 آسیب شناس گفتار و زبان شهر اصفهان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت هدفمند در دو گروه با سنوات خدمت کمتر و بیشتر از 10 سال قرار گرفتند. پرسش نامه (VHI (Voice handicap index با هدف بررسی کیفیت زندگی مرتبط با معلولیت صوت توسط آن ها تکمیل گردید. میانگین نمرات آزمون VHI دو گروه با استفاده ازآزمون Mann-whitney تجزیه و تحلیل شد. آزمون ضریب همبستگی Spearman جهت بررسی همبستگی نمره کلی VHI و سه زیرآزمون عملکردی، عاطفی و فیزیکی با سنوات خدمت مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نمره کلی VHI دو گروه کمتر از نمره برش پرسش نامه بود. همچنین، میانگین و انحراف معیار نمره کلی VHI و سه زیرآزمون گروه آسیب شناسان گفتار و زبان با سابقه بیشتر از 10 سال کمتر از گروه آسیب شناسان با سابقه کمتر از 10 سال به دست آمد (P<0.05). ارتباط معکوسی بین نمره کلی و نمرات زیرآزمون های VHI با سنوات خدمت آسیب شناسان گفتار و زبان وجود داشت، اما این ارتباط تنها بین نمره کلی و زیرآزمون عملکردی از لحاظ آماری معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری: آسیب شناسان گفتار و زبان در ابتدای زندگی حرفه ای به دلیل تجربه کمتر ممکن است مواردی از استفاده بد و نادرست صدا را نشان دهند، اما با کسب تجربه بیشتر و ثبات بیشتر در وضعیت شغلی، به تاثیرات استفاده بد و نادرست صدا توجه بیشتری می کنند.

مقدمه: سندرم درد پاتلوفمورال (Patellofemoral pain syndrome یا PFPS) یا سندرم درد قدام زانو (Anterior knee pain syndrome)، یکی از شایع ترین اختلالات اسکلتی- عضلانی در میان افراد بالغ و جوان محسوب می شود. استفاده از انواع ارتزهای پا از جمله کفی، در درمان این سندرم بسیار رایج است. نتایج موجود در رابطه با تاثیر این نوع ارتزها بر درد و بیومکانیک مبتلایان به PFPS متفاوت می باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر کفی طبی بر درد، عملکرد و بیومکانیک افراد بالغ مبتلا به PFPS بود. مواد و روش ها: جستجوی گسترده ای در پایگاه های اطلاعاتی IranMedex، Magiran، PubMed، ScienceDirect، Medline و ISI Web of Knowledge از سال 2000 تا 2015 انجام شد و کیفیت مقالات از طریق ابزار Black and Downs مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: از میان 117 مقاله حاصل از جستجو در پایگاه های فارسی و انگلیسی بر اساس واژه های کلیدی و بررسی عنوان، سرانجام 12 مقاله با توجه به معیارهای ورود به پژوهش، جهت ارزیابی نهایی انتخاب شد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از اشکال مختلف کفی، می تواند منجر به کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به PFPS شود. با این وجود، تاثیر چنین ارتزهایی در بهبود علایم پاتلوفمورال افرادی که دارای پرونیشن پا هستند، بیشتر است. تاثیر کفی بر کینتیک و کینماتیک مفصل پاتلوفمورال ناچیز گزارش شد.