رشد فناوری
سال:1388 | دوره:5 | شماره:18 |تعداد مقالات:8

در دو دهه گذشته رهنگاری فناوری به یک تکنیک پرکاربرد در کشورهای توسعه یافته در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملی تبدیل شده است. رهنگاشت فناوری می تواند شکل های مختلفی داشته باشد، اما به طور عمومی نمودارهای زمانی چندلایه ای را با هم مقایسه می کند که باعث می شود بتوان توسعه فناوری را با محرک ها و روندهای بازار مطابقت داد. در این مقاله سعی شده است با بیان تنوع کاربردها، سطوح کاربرد، شکل های نمایش، ماهیت فناوری ها و رویکردهای رهنگاشت فناوری، به دسته بندی انواع این روش ها پرداخته شود. روش رهنگاری فناوری، روش انعطاف پذیری است و می تواند برای اهداف مختلفی بکار رود. در عین حال که رهنگاشت فناوری اشکال گوناگونی دارد ولی اصول کلی یکسانی بر این روش حاکم است، بنابراین فرایند ایجاد یک رهنگاشت فناوری از اهمیت خاصی برخوردار است که در این مقاله سعی می گردد به جنبه های مختلف این فرایند پرداخته شود.

یافته ها و نتایج تحقیقاتی تا هنگامی که در عرصه عمل استقرار نیابند و عواید آنها نصیب جامعه نشود، نمی توانند منشا رفاه عمومی و ثروت انسانها باشند. تجاری سازی و انتقال یافته های تحقیقاتی به عرصه صنعت و بازار بی اغراق یکی از پیچیده ترین مراحل فرایند نوآوری است. یکی از راهکارهای موجود در این زمینه بهره گیری از صنایع موجود می باشد. منظور از صنایع موجود صنایعی است که تجهیزات مورد نیاز برای تولید صنعتی طرح را داشته و علاوه بر آن ظرفیت خالی نیز داشته باشند.در این مقاله تلاش شده که ابتدا مزایای بهره گیری از صنایع موجود برای تجاری سازی برخی از فناوری های جدید تشریح شود. سپس با استفاده از یک روش شناسی علمی که از مبانی طراحی ماجولار و طراحی منسجم بهره می گیرد، به تشریح چگونگی و پیاده سازی یکی از فناوری های پژوهشگاه صنعت نفت در یکی از صنایع موجود بر اساس این روش می پردازد.

در جهان اقتصادی امروزه بیشتر سازمانها در جستجو برای یافتن عوامل ایجاد مزیت رقابتی هستند. فرآیند توسعه محصول جدید برای انواع مختلف سازمانهای تولیدی/خدماتی اکنون مزیت رقابتی محسوب می شود. توسعه محصولات جدید به سازمانها کمک خواهد کرد تا موقعیت رقابتی و انحصاری خود را در بازار رقابت حفظ نمایند.در این مقاله سعی داریم تا ضمن معرفی توسعه محصولات جدید، راهبردها، الگوها و فرآیند آن به اهداف و دلایل اهمیت توسعه محصولات جدید بپردازیم. همچنین در ادامه به نقش نوآوری، تحقیق و توسعه، فناوری و مدیریت در فرآیند توسعه محصولات جدید پرداخته و عوامل حایز اهمیتی را که در شکست و موفقیت توسعه محصولات جدید نقش دارند، مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شبکه های ارتباطات همکارانه در بین بنگاه های اقتصادی از انواع مهم سازمان هایی با فعالیت خلاق هستند؛ به ویژه در صنایع نوآور و فناور، بنگاه ها هر روز بیشتر به این نکته پی می برند که به منظور بهره برداری از تکنولوژی های جدید و آشنایی با نحوه کاربرد آنها، لازم است که توسعه داخلی را با همکاری های استراتژیک همراه سازند.شبکه های استراتژیک به طور بالقوه،- امکاناتی چون الف) دسترسی به اطلاعات، منابع، بازارها و فناوری ها و ب) مزایای آموزشی و تولید انبوه را برای بنگاه ها فراهم می آورند؛- به بنگاه ها اجازه می دهند که به اهداف راهبردی از قبیل مشارکت در مخاطره پذیری و مراحل زنجیره ارزش تامین از خارج و امور سازمانی دست یابند.از طرف دیگر، نوآوری که سنگ بنای پایداری هر سازمانی است، اغلب به عنوان کلید رقابت های بین شرکتی شناخته می شود و از طریق سیاست های ابتکاری گوناگون، در بسیاری از کشورها در حال رشد است. نوآوری، دیگر در شرکت های منفرد به وقوع نمی پیوندد، اما غالبا به شکل شبکه های نوآوری، مرزها را در می نوردد. با این حال مطابق با یافته های دمانپور، تئوری های توسعه یافته کنونی که در دهه های اخیر مطالعه و پیشنهاد شده اند، فرآیندهای نوآورانه و شرایط مناسب و لازم برای موفقیت آنها را به تفصیل شرح نمی دهند. شرایط کاری تغییر یافته در شرکت ها به بازاندیشی در رویکردهای مناسب نیاز دارد که خود موضوع این مقاله نیز می باشد. به رغم تلاش های بسیار شرکت ها در مدیریت نوآوری و ارتباط با تامین کنندگان، شرکا و موسسات تحقیقاتی برای انجام بهتر این مدیریت بهتر، اطلاعات و آمارها نشان می دهند که هنوز راهکارهای مناسب و منسجمی اندیشیده نشده است. بنابراین این مقاله به چشم اندازهای موجود برای مدیریت نوآوری در شبکه ها و ارزش آنها برای دست اندرکاران می پردازد.

استفاده از کسب و کارهای الکترونیک به عنوان یکی از ضرورت ها برای کسب مزیت رقابتی در شرکت ها مطرح شده است. انتخاب و پیاده سازی مدل های کسب و کار الکترونیک نیازمند پیش زمینه های متنوعی چه در بعد درون سازمانی و یا برون سازمانی هستند که از مهمترین آن ها، وجود یکپارچگی در میان فرآیندهای داخل شرکت و وجود یکپارچگی میان فرآیندهای شرکت با دیگر شرکت های همکار می باشد که از طریق پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان حاصل می شوند. حال در این تحقیق، با مرور ادبیات صورت گرفته به شناسایی مجموعه فرآیندهای مختلف در سیستم برنامه ریزی منابع سازمان پرداخته، سپس به بررسی اهمیت وجود یکپارچگی، در میان این فرآیندها، در انتخاب و پیاده سازی کسب و کار الکترونیک می پردازیم. بعد از شناسایی فرآیندهای مهم و تعیین کننده در انتخاب و پیاده سازی کسب و کار الکترونیک در شرکت های خودرو ساز، به اندازه گیری میزان یکپارچگی در میان فرآیندهای مورد تایید در شرکت ایران خودرو می پردازیم.

نقش «دانش» در جهت رسیدن به رشد و توسعه همواره چشمگیر بوده است. امروزه دانش موجود در سازمان ها از مهمترین سرمایه های آنها تلقی می شود که می تواند در شرایط رقابتی معاصر به موفقیت و کسب مزیت های رقابتی کمک کند. بسیاری از سازمان ها بخوبی دریافته اند که برای کسب موفقیت و حتی بقا به چیزی بیش از دستیابی اتفاقی و کوتاه مدت به دانش نیاز دارند و راهی جز به کارگیری سیستم مناسب مدیریت دانش ندارند. در این مقاله ابتدا به تعاریف دانش، مدیریت دانش و خاستگاه آن اشاره می شود و سپس اصول مدیریت دانش و نقش فناوری در آن بررسی شده و در نهایت به عوامل موثر در شکست و موفقیت برنامه مدیریت دانش پرداخته می شود.

با گسترش فناوری اطلاعات و شبکه های اطلاع رسانی، تحقیق و توسعه وضعیتی جهانی به خود گرفته است. همچنین پیشرفت های علمی و مهندسی نیز این فرایند را عملی کرده که موجبات همکاری های صنعتی بین پژوهشگران، سازمانها و جوامع مختلف را در سطح جهان فراهم نموده است. از آنجا که دستیابی به فناوری نوین و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه متضمن سرمایه گذاری گسترده و ایجاد توسعه و مهارت در امر تحقیق و توسعه می باشد، اینگونه کشورها سعی می کنند با اتکا به سرمایه گذاری خارجی به فناوری های برتر که دارای تحقیقات دانشی و توسعه ای است، دست یابند و با ایجاد نوآوری به توسعه آن بپردازند. لذا جهانی شدن تحقیق و توسعه توسط شرکتهای فراملیتی و عدم تمرکز واحدهای تحقیق و توسعه باعث رشد اقتصادی سایر کشورها گردیده است.به نظر می رسد جهانی شدن به صورت یک راه حل، قادر است بسیاری از مشکلات اقتصادی را بر طرف کند. امروز اقتصاد جهانی بر اساس مدیریت فرایندهای اطلاعاتی و شبکه ای سازماندهی می شود. به گونه ای که در نظریه های گوناگون می توان شکل جدیدی از اقتصاد بین الملل را ملاحظه کرد. بر همین اساس اقتصاد شبکه ای علمی است که بر اساس الگوی کنترل اطلاعات سازماندهی می شود و بر اساس معیارها و شاخص های مختلفی مورد ارزیابی قرار می گیرد. این روش، ساز و کارهای مدیریت اقتصادی لازم و موثر را برای شکل جدیدی از ساختار اقتصاد چند وجهی فراهم می آورد. به این ترتیب فرایندهای اقتصادی دگرگون شده و شکل جدیدی از روابط اقتصادی حاصل می گردد. همچنین استفاده از فناوری اطلاعات موجب توسعه تجارت، تسهیل ارتباطات عوامل اقتصادی و فراهم کردن امکان فعالیت برای سازمانها شده است. از سوی دیگر به نظر می رسد، همبستگی شدیدی بین کشورهایی که توسعه اقتصادی معناداری دارند و کشورهایی که سرمایه گذاری قابل توجهی در زمینه تحقیق و توسعه انجام داده اند، وجود داشته باشد. به همین دلیل ضرورت افزایش ظرفیت های تحقیق و توسعه برای کشورهای در حال توسعه به شدت احساس می گردد.این مقاله در نظر دارد تاثیر جهانی شدن تحقیق و توسعه را بر رشد اقتصادی کشورها مورد بررسی قرار داده و چالش ها و فرصت های حاصل از آن مانند ارایه محصولات بهتر، ایجاد مشاغل جدید و افزایش درآمدزایی در کشورهای در حال توسعه را تشریح نماید. همچنین به عوامل مهمی که می تواند منجر به رشد اقتصاد شبکه ای و ارزش آفرینی در آن گردد پرداخته می شود .

امروزه دانش به عنوان «منبعی» ارزشمند و راهبردی و نیز یک «دارایی» مطرح است و مهمترین متغیر رشد همه جانبه سازمان ها و بنگاه های اقتصادی در عصر حاضر است. مدیریت دانش به عنوان یکی از اقدامات اصلی سازمان ها در گام نهادن به عرصه رقابت جهانی و رویارویی با چالش های جدید کسب و کار مطرح است. بنابراین برای هدفمند نمودن استفاده از دانش به عنوان یک مزیت راهبردی و رقابتی و نیز سازماندهی مراحل توسعه مدیریت دانش در سازمان ها، تعیین عوامل موثر بر تصمیم گیری یک سازمان برای به کارگیری و بهبود مدیریت دانش ضروری به نظر می رسد. از اینرو مطالعه عوامل موثر در موفقیت پروژه های مدیریت دانش امری ضروری است. شناخت این عوامل می تواند سازمان ها را در نیازسنجی، طراحی، برنامه ریزی، اجرا و پیاده سازی پروژه های مدیریت دانش و ارزیابی سطح بلوغ سازمان در مدیریت دانش یاری دهد.این مقاله به بررسی و شناخت عوامل و شاخص های موثر بر موفقیت پروژه های مدیریت دانش در سازمان ها می پردازد، و در نهایت عوامل و شاخص های کلیدی موثر بر موفقیت پروژه های مدیریت دانش را شناسایی و ارایه می دهد، این عوامل که دسته بندی آن ها با توجه به ادبیات موضوع صورت گرفته است، حوزه های اساسی و مهم مورد نیاز برای اجرای موفق مدیریت دانش را نشان می دهند.سازمان ها می توانند با شناخت و اهمیت دادن به این عوامل و استفاده درست از منابع دانشی خود به یک مزیت رقابتی پایدار و موفق دست یابند.