مجله به نژادی نهال و بذر (نهال و بذر)
سال:1388 | دوره:25-1 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

در سال های 1372 تا 1374 و 1376 تا 1379 با استفاده از دیسکریپتور پیشنهادی سازمان بین المللی ذخایر توارثی گیاهی، در مراحل مختلف رشد، هنگام شکفتن جوانه، زمان شکوفه دهی، زمان رسیدن و برداشت محصول و مرحله خواب درختان، بیش از صد صفت بر روی اندام های مختلف ارقام انگور در موکاری های استان کردستان مطالعه و ارزیابی شد. در نهایت 59 رقم انگور شناسایی شد که 42 رقم به صورت آبی و مابقی به صورت دیم پرورش می یابند. در میان ارقام آبی یک رقم به نام عسکری، بی دانه و بقیه ارقام دانه دار بودند. رنگ میوه از سفید (23رقم)، تا سیاه (16 رقم) و قرمز (3 رقم) متغیر بود. ارقام فرخی سیاه، شرشره، سرچال و نفتی بیجار دارای گل های ماده با پرچم های واژگون و بقیه ارقام دارای گل های هرمافرودیت بودند. رقم دله اوزوم با 55 و رقم شله با 195 سانتی متر مربع به ترتیب کوچک ترین و بزرگ ترین سطح برگ کامل را داشتند. مقدار مواد جامد محلول از 15.5% (رقم دله اوزوم) تا 26% (رقم میرزایی) متغیر بود. رقم عسکری به دلیل بی دانه بودن و ارقام آق اوزوم، خلیلی، فرخی، شرشره، کشمشی قرمز، ریش بابا، ملایی و میرزایی به دلیل کاشت در مناطق سردسیر استان و داشتن تحمل به سرما، طعم و مزه مناسب و شکل ظاهری میوه به عنوان ارقام برتر برای تازه خوری و ارقام ویس قلی، کردکش سفید، کردکش قرمز و گزنه ای به دلیل آبدار بودن و عملکرد بالا برای تهیه آب میوه توصیه می شوند. دندروگرام گروه بندی، پانزده گروه از ارقام مشابه را نشان داد. رقم سرچال با ممکی با 77% تشابه و رقم آق اوزوم با چرمو زورس با 28% تشابه به ترتیب بیشترین و کمترین تشابه را داشتند. رقم فرخی رقم غالب انگور در مناطق سردسیر استان به خصوص منطقه قروه است که علاوه بر داشتن صفات کمی و کیفی مطلوب برای تازه خوری، تحمل زیادی هم در مقابل سرما دارد به همین دلیل کاشت آن در سایر مناطق سردسیر استان و حتی استان های دیگر کشور توصیه می شود. با توجه به خصوصیات مرفولوژیکی، کمی وکیفی، ارقام آبی ذکر شده به منظور استفاده از آن ها در برنامه های به نژادی و به زراعی انگور و توسعه تاکداری در سطح کشور معرفی می شود.

به منظور بررسی مقاومت 60 لاین امیدبخش گندم نسبت به قارچ عامل بیماری سفیدک پودری نمونه هایی از گندم آلوده به عامل بیماری از استان های مختلف کشور جمع آوری و در گلخانه بعد از خالص سازی، تکثیر شدند. تعیین پاتوتیپ های عامل بیماری با استفاده از 17 رقم افتراقی انجام شد. برای ارزیابی مقاومت در گلخانه، سه پاتوتیپ با توان بیماریزایی بالا از مناطق گرگان، مغان و ورامین انتخاب شدند. ارقام امیدبخش گندم هر کدام در سه تکرار در گلدان های پلاستیکی در اطاق کشت کاشته شدند و در مرحله یک تا دو برگی، گیاهچه ها جداگانه با کنیدی های هر پاتوتیپ مایه زنی و همراه با رقم حساس بولانی به عنوان شاهد در زیر یک سرپوش پلاستیکی در گلخانه قرار داده شدند. بعد از 12 و 16 روز، تیپ آلودگی هر یک از لاین ها بر اساس مقیاس 9-0 یادداشت برداری شد. همه لاین ها در مرحله گیاهچه ای و در شرایط گلخانه در مقابل پاتوتیپ های عامل بیماری حساس بودند. بر اساس نتایج ارزیابی مقاومت این لاین ها در شرایط مزرعه که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و با پاتوتیپ موجود در گرگان انجام شد، لاین N-83-13 مقاوم ترین لاین بود. از 60 لاین مورد بررسی 33 لاین نسبت به عامل بیماری مقاوم و بقیه لاین ها نیمه حساس بودند. با توجه به واکنش لاین ها در مزرعه و گلخانه، لاین های دارای مقاومت گیاه کامل مشخص شدند.

یکی از فنون مورد استفاده در اصلاح درختان میوه کشت جنین هیبریدهایی است که به دلایل مختلف سبز نمی شوند و بذرهای دورگ گیلاس از این نظر مشکلات فراوانی دارند. کشت جنین در اصلاح هسته دارها به ویژه در تلاقی های بین گونه ای و در تلاقی هایی که والد بذری انتخابی رقم زودرس باشد کاربرد وسیعی دارد. با توجه به این که بذرهای هیبرید گیلاس به خصوص در ارقام زودرس کمتر از یک درصد جوانه زنی دارند، بنابراین برای بررسی امکان کشت و نجات جنین های دورگ در برنامه دورگ گیری برای تولید ارقام زودرس در گیلاس این پژوهش انجام شد. در این پژوهش رقم زرد دانشکده از ارقام دیررس و رقم سیلژ دلامارکا از ارقام زودرس انتخاب شدند. جنین های به دست آمده در رقم سیلژ دلامارکا با گرده افشانی آزاد و در رقم زرد دانشکده با گرده افشانی کنترل شده (زرد دانشکده ´ سیاه مشهد)، پس از سترون سازی، روی محیط MS کشت شدند. جوانه زنی جنین ها در رقم زودرس سه هفته و در رقم دیررس شش هفته بعد از تمام گل شروع شد. رشد جنین ها وقتی مناسب بود که قبل از بلوغ به مدت 40 روز و در زمان بالغ بودن به مدت 60 روز در تیمار سرمادهی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در حالی که جوانه زنی بذرهای رسیده رقم زودرس سیلژ دلامارکا به روش سنتی در حد صفر درصد است، با انجام کشت جنین 21 و 28 روز پس از تمام گل جوانه زنی به ترتیب 30 درصد و 60 درصد افزایش یافت. در رقم دیررس زرد دانشکده جوانه زنی جنین به 60 درصد و 95 درصد به ترتیب بعد از 42 و 56 روز پس از تمام گل رسید، در حالی که بذرهای رسیده این رقم فقط 26.6 درصد جوانه زنی داشت.

دستیابی به ارقام گندم که با حداقل آبیاری در بهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولید کنند از جایگاه ویژه ای در برنامه های به نژادی برخوردار است. در این تحقیق به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ ´ محیط و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین های جدید گندم نان (EWYT-D) با استفاده از معیارهای مختلف تعیین پایداری برای توصیه و کشت در مناطق سرد کشور در دو شرایط محدودیت آب و آبیاری معمول، تعداد 20 لاین جدید و رقم پیشرفته در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، تبریز و مشهد در شرایط تنش خشکی آخر فصل و در ایستگاه های اردبیل و کرج جهت تعیین پتانسیل عملکرد لاین های جدید در هر دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی، از سال 1384 تا 1386 به مدت دو سال زراعی ارزیابی شدند. آماره های مهم پایداری شامل واریانس محیطی (Sxi2)، ضریب تغییرات (CVi)، ضریب رگرسیون (bi) و انحراف از خط رگرسیون (S2di)، واریانس پایداری (si2)، معیار (Wi)، ضریب تبیین (R2) محاسبه و همچنین از روش گزینش توام عملکرد و پایداری (معیار Ysi) و روش ناپارامتری رتبه بندی عملکرد (R و SDR) برای تجزیه پایداری استفاده شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، در هر دو شرایط (تنش خشکی و آبیاری معمول) اثر متقابل سال´مکان و ژنوتیپ´مکان معنی دار بود و بین ژنوتیپ ها تفاوت معنی دار وجود داشت. اثر متقابل سال´مکان´ژنوتیپ فقط در شرایط تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج حاصل از کلیه روش ها و معیارهای پایداری مختلف، چهار لاین به عنوان لاین های پایدار و پرمحصول در شرایط تنش خشکی تعیین شدند. لاین شماره 2 با شجره Mvl7/Zrn و لاین شماره 9 با شجره (Bkt/90-Zhong87) به دلیل خصوصیات مطلوب و عملکرد بالا برای تکثیر بذر انتخاب شدند.

واکنش تعدادی از غلات دانه ریز نظیر گندم، جو، تریتیکاله، چاودار ویولاف اهلی نسبت به جدایه ایرانی (F-103) عامل بیماری پاخوره گندم Gaeumannomyces graminis var.tritici در شرایط اتاقک رشد و گلخانه بررسی شد. واکنش این گیاهان پس از مایه زنی مصنوعی در شرایط اتاقک رشد در مرحله گیاهچه پس از 21 روز و در شرایط گلخانه در مراحل مختلف پنجه زنی، گل دهی، شیری شدن و رسیدگی کامل دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور میزان آلودگی ریشه و طوقه، کاهش ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و وزن دانه اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این بررسی بیانگر اختلافات معنی دار بین تیمارها در شاخص های اندازه گیری شده بود. گندم بیشترین حساسیت را نشان داد ولی جو وتریتیکاله دارای حساسیت متوسط بودند. واکنش تریتیکاله در مراحل گیاهچه در اتاقک رشد و گلخانه به گندم شباهت بیشتری داشت تا به چاودار، ولی در مرحله گل دهی حساسیت این گیاه از جو کمتر و مابین گندم و چاودار بود. بیماری پاخوره گندم باعث کاهش معنی دار در ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و وزن دانه و افزایش طول طوقه سیاه شده در گیاهان گندم، جو و تریتیکاله شد. چاودار دارای مقاومت نسبی بود و میزان کاهش وزن دانه آن جزیی بود. واکنش یولاف اهلی نسبت به قارچ مذکور مقاوم ارزیابی شد.

به منظور بررسی و تعیین پتانسیل عملکرد علوفه ارقام شبدر قرمز، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار (شش رقم) و در چهار تکرار به مدت سه سال (84-1381) در کرج اجرا شد. بر اساس نتایج به دست آمده اثر سال، رقم و سال ´ رقم از نظر آماری معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که رقم ردکوئین با 78.32 تن علوفه تر و 15.25 تن علوفه خشک در هکتار بیشترین تولید را دارا است. عملکرد علوفه ارقام شبدر قرمز از سال اول به سال سوم روند کاهشی داشت و در سال اول بیشترین و در سال سوم کمترین تولید علوفه را داشتند. ارتفاع بوته و سرعت رشد مجدد در چین های مختلف واکنش های متفاوت داشتند. رقم کلوبارا با میانگین راتفاع 60.02 سانتی متر و سرعت رشد مجدد 98.86 گرم در متر مربع بهترین رقم بود. تمام ارقام شبدر قرمز نسبت به بیماری سفیدک پودری حساس یا خیلی حساس بودند به جز رقم کلوبارا که حالت نیمه مقاوم داشت. نتیجه نهایی این پژوهش نشان داد که با توجه به این که اختلاف عملکرد علوفه دو رقم کلوبارا و رد کوئین از نظر آماری معنی دار نبود، بنابراین برای منطقه کرج ارقام کلوبارا و رد کوئین قابل توصیه هستند.

امروزه ریزماهواره ها، نشانگری منتخب برای تهیه نقشه ملکولی و گزینش به کمک نشانگر برای صفات کلیدی مانند مقاومت به بیماری ها در بسیاری از گونه های زراعی هستند. در این بررسی به منظور مکان یابی QTL های مربوط به اندازه برگ و مقاومت به بیماری برق زدگی، Ascochyta rabiei (pass) Lab.,، و تعیین سهم هر کدام از QTL ها در تنوع فنوتیپی این صفات، 83 بوته نسل F2 حاصل از تلاقی بین لاین ICC12004 (مقاوم) و نخود محلی بیونیج (حساس) و خانواده هایF2:3 ، در مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) مورد بررسی قرار گرفتند. نقشه پیوستگی به وسیله 58 نشانگر SSR و یک نشانگر مورفولوژیک (رنگ گل) تهیه شد. از سطح زیر منحنی گسترش بیماری به عنوان معیار سنجش مقاومت به بیماری در نسل های F2 و F3 استفاده شد. آزمون فین بر اساس میانگین و واریانس واکنش به برق زدگی خانواده های F2:3 نشان داد که چند ژن بزرگ اثر در جمعیت در حال تفرق بوده است. تجزیه پیوستگی نشانگرها را به هشت گروه پیوستگی برابر با تعداد کروموزوم های نخود منسوب کرد. در این بررسی برخلاف نتایج سایر مطالعات، نشانگر رنگ گل در هیچ کدام از گروه های پیوستگی قرار نگرفت. نواحی ژنومی و مکان عوامل ژنتیکی مرتبط با اندازه برگ و واکنش در برابر برق زدگی، به روش مکان یابی فاصله ای مرکب مشخص شدند. یک QTL در گروه لینکاژ 7 حدود 15 درصد از تنوع فنوتیپی اندازه برگ را کنترل کرد. از طرف دیگر، سه QTL در گروه های لینکاژی، 4،3 و 6 مجموعا 46.5 درصد از واریانس واکنش به برق زدگی را توجیه کردند. با توجه به نتایج حاصل، می توان از نشانگرهای تعیین شده برای متمایز کردن ژرم پلاسم مقاوم در برنامه های اصلاحی آتی استفاده کرد.

به منظور بررسی اثر تنش شوری بر رشد گیاهچه ها و تولید ریزغده، از 12 رقم و لاین سیب زمینی به نام های AGB-69-1, Ranger-russet، MEX-32، Marine-28، Loman، Araucana-INTA، Surena-INTA، American-INTA، Aracy، FLS-5، Agria و Marphona استفاده شد. پس از کشت مریستم و تولید گیاهچه های کامل و تکثیر آنها، به منظور بررسی اثر شوری در مرحله رشد رویشی اقدام به کشت ریز نمونه های تک گره ساقه (Uninodal microcutting) به طول 1 تا 2 سانتی متر در محیط کشت MS جامد با غلظت های شوری 0, 25, 50, 75 و 100 میلی مول در لیتر کلرید سدیم شد. پس از یک ماه، برای کلیه صفات مورد مطالعه، اختلاف معنی داری بین رقم ها و سطوح شوری و اثر متقابل آن ها وجود داشت (P<0.01). بعد از گذشت دو ماه از زمان کشت گیاهچه ها در تیمارهای شوری مورد نظر، به جز صفت تعداد ریز غده و کوچک ترین اندازه ریز غده برای بقیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری بین رقم ها و سطوح شوری و اثر متقابل آن ها وجود داشت (P<0.01). نتایج نشان داد که شوری در تمام صفات به جز صفت وزن خشک ریشه و مساحت سطح برگ اثر کاهشی معنی داری داشته است. ارقام تجاری (رنجر-راست، مارفونا و اگریا) در شرایط بدون شوری از نظر صفات مورد ارزیابی بسیار برتر از ارقام غیرتجاری بودند ولی در مقایسه با ارقام غیرتجاری تحمل کمتری به شوری نشان دادند. به عبارت دیگر اثر کاهشی تنش شوری روی صفات اندازه گیری شده در ارقام غیر تجاری نسبت به ارقام تجاری کمتر بود. ارقام تجاری رنجر-راست و مارفونا نسبت به اگریا، و ارقام غیرتجاری سورنا، امریکن و مارین 28 نسبت به دیگر ارقام غیرتجاری تحمل بیشتری به شوری نشان دادند.

بیماری پوسیدگی زغالی آفتابگردان با عامل Macrophomina phaseolina یکی از بیماری های مهم این گیاه در جهان است که سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول می شود. این بیماری در سال های اخیر در مزارع آفتابگردان استان مازندران گسترش پیدا کرده است. در این بررسی واکنش بیست لاین و هیبرید جدید آفتابگردان نسبت به این بیماری، در گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1384 و در مزرعه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال (1384-1383) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش های گلخانه ای نشان داد که ژنوتیپ های CMS19´R43، Bline 1052.1 و CMS350.1´R43 به ترتیب با 24.42، 24.42 و 22.20 درصد بوته آلوده، تحمل بیشتر و ژنوتیپ Allsatr با 51.06 درصد بوته آلوده، تحمل کمتری در برابر بیماری پوسیدگی زغالی داشتند. در آزمایش های مزرعه ای نیز ژنوتیپ های CMS19´R43،B line 1052.1 و CMS350.1 به ترتیب با 25.49، 26.39 و 33.40 درصد بوته آلوده به عنوان ژنوتیپ های متحمل نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی ارزیابی شدند. علاوه بر آلودگی بوته ها، وزن هزار دانه، قطر طبق و ارتفاع ژنوتیپ های CMS19´R43 و B line 1052.1 نیز در مقایسه با سایر هیبریدها و لاین ها، کمتر تحت تاثیر این بیماری قرار گرفت.

شناسایی ارقام مقاوم و یا متحمل انگور به بیماری سفیدک پودری اهمیت ویژه ای در مدیریت تلفیقی این بیماری دارد. در این پژوهش، 45 رقم انگور بومی آذربایجان غربی، در سال های 83-1382 از نظر مقاومت به بیماری سفیدک پودری انگور ارزیابی شدند. پایه های انگور به طور مصنوعی با کنیدی قارچ عامل بیماری آلوده شدند. پس از توسعه علایم بیماری، میزان شدت آلودگی بیماری و برخی خصوصیات در برگ و میوه محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده اکثر ارقام در دامنه حساس و بسیار حساس قرار گرفتند. از بین 45 رقم بومی مورد مطالعه بر اساس شاخص آلودگی برگ، ارقام قره شانی، قره شیره و آغ شانی و بر اساس شاخص آلودگی میوه نیز ارقام قره شانی، آغ شانی و قره شیره در گروه مقاوم قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری داده های صفات به روش رگرسیون گام به گام نشان داد که در بین صفات گیاهی اندازه گیری شده، فقط همبستگی منفی معنی داری (P≤%1) بین آلودگی میوه و رنگ پوست میوه وجود داشت. با توجه به منفی بودن این ضریب به نظر می رسد با اضافه شدن تراکم رنگدانه ها در پوست میوه از میزان آلودگی میوه به بیماری سفیدک پودری کاسته شده است. در این آزمایش همبستگی مثبت بالایی بین مقاومت به بیماری در برگ و میوه با لایه مومی سطح میوه وجود داشت (p≤%1) به طوری که حذف لایه اپی کوتیکولار میوه موجب کاهش میزان مقاومت میوه در ارقام مورد آزمایش به این بیماری شد.

در این تحقیق تعداد 189 لاین دابلد هاپلوئید، حاصل از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت نسبت به بیماری زنگ زرد در سه ایستگاه تحقیقاتی کرج، قراخیل و گرگان و بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در دو ایستگاه تحقیقاتی قراخیل و گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. برای بیماری زنگ زرد در چهار نوبت اقدام به اسپورپاشی مزرعه شد. برای بلایت فوزاریومی سنبله نیز، در مرحله گلدهی اسپورپاشی با سوسپانسیون ماکروکنیدی عامل بیماری، در سه مرحله با فاصله یک هفته انجام شد. یادداشت برداری در مرحله ظهور برگ پرچم در سه نوبت برای بیماری زنگ زرد و یک ماه پس از اولین مایه زنی مصنوعی بر اساس علایم ظاهر شده برای بلایت فوزاریومی سنبله انجام شد. به منظور تعیین مقاومت در مرحله گیاهچه ای (Seedling) نسبت به عامل بیماری زنگ زرد در شرایط گلخانه، واکنش لاین های دابلدهاپلوئید گندم به همراه والدین و رقم حساس بولانی (به عنوان شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت. تنایج بدست آمده نشان داد که از مجموع 189 لاین مورد ارزیابی، تعداد 40 لاین در هر سه ایستگاه دارای واکنش مقاومت و بقیه لاین ها دارای واکنش هایی از نیمه مقاوم تا حساس نسبت به عامل بیماری زنگ زرد بودند. در ایستگاه تحقیقاتی قراخیل 23 درصد و در ایستگاه تحقیقاتی گرگان 29 درصد لاین ها نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله تحمل نشان دادند. شش لاین به شماره های 35،26،14،13،10 و 37 نسبت به دو بیماری زنگ زرد و بلایت فوزاریومی سنبله در هر دو ایستگاه گرگان و قراخیل مقاومت و یاتحمل خوبی نشان دادند. برخی از خصوصیات زراعی لاین های دابلدهاپلوئید گندم شامل تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، مقاومت به سرما و وزن هزار دانه اندازه گیری شد و لاین های دابلدهاپلوئید با توجه به صفات فوق الذکر گروه بندی شدند. با توجه به تنوع قابل قبولی که در این گروه ها مشاهده شد به نظر می رسد بتوان از بعضی از این لاین ها در برنامه های به نژادی و یا معرفی رقم در آینده استفاده کرد.

کلزا یکی از گیاهان مهم روغنی محسوب می شود. دانه این گیاه دارای 50-40 درصد روغن و حدود 22 درصد پروتئین است. در این بررسی عملکرد 15 لاین از سه گونه براسیکا Brassica napus،B.rapa  و B. juncea در مدت سه سال زراعی 85-1382 در منطقه گچساران ارزیابی شد. این لاین ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (در سه تکرار) در کرت هایی شامل شش خط چهار متری به فاصله 25 سانتی متر از هم کاشته شدند. در دوره نمو و رشد صفات مهم زراعی یادداشت شد. تجزیه واریانس ساده و تجزیه مرکب (سه ساله) برای صفات مهم زراعی بر اساس مدل آماری حاکم بر طرح انجام شد. نتایج تجزیه واریانس ساده صفات زراعی برای سه سال بررسی نشان داد که تفاوت لاین ها از نظر صفات زراعی روز تا گل دهی، ارتفاع بوته، دانه در غلاف، روز تا رسیدن، عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سطح احتمال 1% معنی دار بود که بیانگر اختلاف ژنتیکی بین لاین ها از نظر صفات مورد بررسی بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای سال های مختلف نشان داد که اثر سال و اثر لاین برای تمام صفات در سطح احتمال 1% معنی دار بود که نشان دهنده عکس العمل متفاوت لاین ها بود. عکس العمل لاین ها در سال های مختلف از نظر ارتفاع بوته در سطوح احتمال 5% و 1% معنی دار نبود. تجزیه مرکب صفت تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 5% معنی دار و برای سایر صفات در سطح احتمال 1% معنی دار بود. مقایسه میانگین ها به روش دانکن در سطح احتمال 5% نشان داد که در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383، لاین Lethbridge از گونه B.juncea به ترتیب با 1.018 و 1.466 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد ولی متوسط عملکرد دانه لاین J-98 از همین گونه درسال زراعی 85-1384 به مقدار 3.194 تن در هکتار بود.

ایران دارای تنوع نسبتا بالایی از درختان گیلاس است. در این مطالعه مقایسه ای بین گروه بندی های حاصل از داده های مورفولوژیکی مربوط به 26 صفت میوه و برگ و داده های ملکولی حاصل از 23 آغازگر RAPD در 23 رقم گیلاس ایرانی و یک رقم خارجی به عنوان شاهد انجام شد. گروه بندی های به دست آمده حاصل از این دو روش در بعضی حالات شباهت هایی نشان داد ولی بیشتر حالات همدیگر را تایید نکردند، به طوری که میزان همبستگی به دست آمده بین آن ها معنی دار نشد (r=0.22). علت معنی دار نشدن این رابطه می تواند کافی نبودن داده های مورفولوژیکی باشد. نتایج گروه بندی حاصل از داده های مارکر ملکولی RAPD با نتایج گزارش شده در مورد ناسازگاری ارقام گیلاس مطابقت خوبی نشان داد. همچنین در این مطالعه میزان پلی مورفیسم بالایی بدست آمد به طوری که 23 پرایمر به کار رفته در این آزمایش 81.7 درصد پلی مورفیسم نشان دادند. همچنین دامنه تشابه ژنتیکی از حدود 0.43 تا 0.81 متفاوت بود. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که تنوع بالایی بین ارقام گیلاس ایرانی وجود دارد و مارکر ملکولی RAPD برای مطالعه تنوع ژنتیکی گیلاس کارایی مطلوبی نشان داد.

به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه در گندم نان، 19 لاین امیدبخش به همراه رقم تجن به عنوان شاهد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلیم ساحل خزر شامل گنبد، گرگان، ساری و مغان در دو سال زراعی 85-1383 مورد بررسی قرار گرفتند. پس از تعیین یکنواختی اشتباهات آزمایشی بر اساس آزمون بارتلت، تجزیه واریانس مرکب با فرض تصادفی بودن سال ها و مکان ها و ثابت بودن ژنوتیپ ها انجام شد. اثر متقابل ژنوتیپ ´ مکان و اثر متقابل ژنوتیپ ´ مکان ´ سال در سطح احتمال 1% معنی دار بود ولی اثر متقابل ژنوتیپ ´ سال معنی دار نشد. به منظور مشخص کردن لاین های پایدار، تجزیه پایداری با استفاده از روش های مختلف انجام شد. در روش ضریب تغییرات محیطی و واریانس پایداری (پارامتر نوع اول) لاین های شماره 19, 18, 11, 12 و 5 پایداری عملکرد بیشتری داشتند. بر اساس روش اکووالانس ریک لاین های شماره 1, 2, 8, 11 و 9 پایدارترین لاین ها بودند. در روش ابرهارت و راسل لاین های شماره 2, 1, 19, 8 و 11 پایدارترین لاین ها بودند. بر اساس پارامتر تیپ چهارم (لین و بینز) لاین های شماره 12, 14 و 11 به ترتیب دارای کمترین واریانس و ضریب تغییرات درون مکانی بوده و به عنوان لاین های پایدار شناخته شدند. علیرغم وجود تفاوت هایی در نتایج روش های مختلف پایداری، لاین شماره 11 با شجره 84/AE.SQUARROSA(219)//SERI ALTAR با متوسط عملکرد 5230 کیلوگرم در هکتار دارای سازگاری عمومی خوبی بود.

شوری یکی از تنش های مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است که تولید محصولات کشاورزی را محدود می سازد. تاثیر منفی شوری از طریق افزایش املاح در محیط اطراف ریشه به عبارتی لایه های سطحی خاک های زراعی است که منشا آن نوع سنگ های مادری تشکیل دهنده خاک، استفاده از آب های شور و مدیریت نامناسب زراعی است. شوری روزبروز در حال گسترش بوده و بخش اعظم خاک های زراعی مناطق خشک با این مشکل مواجه هستند. در کشور ایران، حدود 23.5 میلیون هکتار از اراضی با درجات مختلفی تحت تاثیر شوری قرار دارد که در اقلیم های سرد تا گرم کشور پراکنده شده است. یکی از راه های استفاده از اراضی شور برای تولید محصولات کشاورزی، بهره گیری از تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی و مرتعی است. با اصلاح و گزینش ژنوتیپ های سازگار و متحمل به شوری، می توان زراعت در این مناطق را توسعه داد.

جو یکی از مهمترین و قدیمی ترین غلات کشور است که در سطحی معادل 1.5 میلیون هکتار (آبی و دیم) کاشته می شود. از این میزان بیش از 60% آن به صورت دیم است و قسمت عمده اراضی دیم در مناطق سرد و سرد معتدل قرار دارد. متوسط عملکرد جو دیم در ایران 700 الی 900 کیلوگرم در هکتار گزارش شده است (Anonymous,2005). با توجه به این موضوع، در مناطق سردسیر دیم کشور دسترسی به ارقام پر محصول با پایداری عملکرد و متحمل به سرما، خشکی و بیماری های مختلف از جمله اهداف اصلاحی جو است.لاین اولیه رقم جدید جو آبیدر با شجره Yesevi-93 از ایکاردا دریافت و در سال زراعی 74-1373 در قالب آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی بین المللی (IWPBYT) در ایستگاه مراغه مورد بررسی اولیه قرار گرفت و به دلیل برتری از نظر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی نسبت به شاهدها، در سال زراعی 75-1374 وارد آزمایش های مقایسه عملکرد تکراردار ایستگاه مراغه شد و سپس در سایر ایستگاه های تحقیقاتی نیز مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع این رقم با توجه به خصوصیات مناسب زراعی به منظور مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه، در سال زراعی 77-1376 به مدت سه سال به همراه 22 لاین دیگر و رقم سهند به عنوان شاهد در ایستگاه های تحقیقاتی دیم مراغه، سراورد، سنندج، ارومیه، زنجان، شیروان و اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفت.