دانش آب و خاک (دانش کشاورزی)
سال:1397 | دوره:28 | شماره:3 |تعداد مقالات:15

با توجه به حرکت سریع آب و آلاینده از مسیرهای ترجیحی جریان، در این پژوهش از مدل موج کینماتیک-انتشار به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای شبیه سازی این حرکت، استفاده شد. این مدل سه ضریب مجهول دارد که با استفاده از روش بهینه سازی تراکم ذرات تعیین شدند. آزمایش ها در قالب چهار بارندگی با شدت های 97/56، 64/107، 01/133 و 71/161 میلی متر بر ساعت که بر یک ستون خاک می بارید انجام گرفت و شدت آب خروجی از انتهای ستون خاک در مقابل رطوبت متحرک کل ستون ثبت شد. ضرایب مدل با کمینه کردن تابع خطای بین مقادیر مشاهداتی آزمایش و معادله پیش-بینی شار جریان تعیین شد. برای رسیدن به بهترین جواب و کمینه ترین مقادیر تابع خطا، راه حل های مختلفی ارزیابی شد و مقادیر مختلفی برای c1 و c2 که به ترتیب ضرایب فردی و اجتماعی الگوریتم بهینه سازی هستند و در ایجاد نسل های بعدی پاسخ های پیشنهادی الگوریتم دخالت دارند، انتخاب و امتحان شد و سرانجام مقادیر 2/1 و 4/2 به ترتیب برای c1 و c2 منجر به بهترین پاسخ ها شد. همچنین برای پیدا کردن بهترین پاسخ ها، معادله های مختلفی به عنوان وزن اینرسی، که برای کنترل سرعت حرکت ذرات یا پاسخ ها در فضای جستجو به کار می رود، استفاده شد که سرانجام معادله وزن اینرسی کاهش یابنده خطی که منجر به بهترین پاسخ ها شد، انتخاب گردید. در کل، نتایج حاکی از توانایی روش بهینه سازی تراکم ذرات برای تعیین سریع و دقیق ضرایب مدل عددی کینماتیک-انتشار می باشد.

تنش کم آبی از جمله عواملی است که مقدار جذب عناصر غذایی را به شدت کاهش می دهد. برای بررسی اثر محلول پاشی آهن و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش سبز (Vigna radiata L. ) رقم پرتو در شرایط تنش کم آبی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل اعمال تنش به صورت قطع آبیاری در سه سطح ]بدون قطع آبیاری (شاهد)، یک نوبت قطع آبیاری در مرحله رویشی و یک نوبت قطع آبیاری در مرحله زایشی[ و کرت های فرعی با هشت سطح محلول پاشی ]شاهد (بدون محلول پاشی)، محلول پاشی آب خالص، محلول پاشی سولفات آهن یک درصد، محلول پاشی سولفات آهن یک و نیم درصد، محلول پاشی سولفات منگنز نیم درصد، محلول پاشی سولفات منگنز یک درصد، محلول پاشی توأم سولفات آهن یک درصد + سولفات منگنز نیم درصد و محلول پاشی توأم سولفات آهن یک و نیم درصد + سولفات منگنز یک درصد[ طی مراحل قطع آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اعمال تیمار تنش کم آبی در دو مرحله رویشی و زایشی اثر معناداری بر عملکرد و کلیه اجزای عملکرد دانه این رقم از ماش سبز داشته و بیشترین تأثیر تنش آبی در مرحله زایشی بود. محلول پاشی توأم آهن و منگنز به طور معناداری عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و غلظت آهن و منگنز دانه را افزایش داد. هرچند که تنش کم آبی باعث کاهش صفات مورد مطالعه شد اما محلول پاشی آهن و منگنز با ایجاد تحمل در گیاه باعث شد که گیاه دیرتر با شرایط تنش کم آبی مواجه شده و عملکرد بهتری داشته باشد.

نشت آب از بدنه و مخزن سد، یکی از مشکلات جدی در احداث آنها می باشد که علاوه بر خسارت های مالی، می تواند تبعات منفی زیست محیطی و اجتماعی زیادی نیز به همراه داشته باشد. سد آرباتان شهرستان هریس، یکی از سدهایی است که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع شده است و به دلیل عدم انجام مطالعات دقیق، دچار پدیده نشست شده و نهایتاً غیرقابل استفاده گردیده است. بررسی محل احداث سد نشان می دهد که مخزن آن بر روی رسوبات تبخیری قرار گرفته و نفوذ آب باعث ایجاد تعدادی فروچاله و کانال های فرار آب در لایه های زیرین شده و در نهایت موجب تخلیه آب سد گردیده است. هدف از این مقاله، امکان سنجی فنی و اقتصادی احیای دوباره این سد با استفاده از پتوی رسی برای پوشش کف مخزن آن می باشد. برای این منظور، پس از شناخت خصوصیات زیرسطحی مخزن، مدلسازی عددی با استفاده از نرم افزارSEEP/W انجام می شود. همچنین با استفاده از روش بنت، میزان تراوش آب، در حالتی که سد دارای پتوی رسی می باشد، تعیین می گردد. بررسی نتایج حاصل از دو روش عددی و بنت نشان می دهد که مقدار تراوش آب از مخزن سد پوشیده با پتوی رسی، به ترتیب برابر 23569 و 584000 مترمکعب در مدت 180 روز خواهد بود. بنابراین با وجود مقدار زیاد تراوش، کارآیی این روش برای احیای این سد مفید و راهگشا نخواهد بود. بطور کلی این حجم نشت ممکن است منجر به گسیختگی دوباره بدنه سد و پتوی رسی گردد.

شبیه سازی و تسخیر ناپیوستگی ها در معادلات جریان های کم عمق بسیار حائز اهمیت است. روش های متعارف عددی از جمله شمای تفاضل محدود پریسمن، بدون انجام اصلاحاتی، قادر به شبیه سازی ناپیوستگی ها نمی باشند. روش حجم محدود با بهره گیری از حل کننده های ریمن، علاوه بر قابلیت حل نواحی هموار، قادر به شبیه سازی مطلوب ناپیوستگی ها نیز می باشند. در این پژوهش، حل کننده های ریمن به روش رو مرتبه دو بهمراه توابع محدود کننده برای کاهش نوسانات عمده (نسخه تی وی دی1) برای شبیه سازی جریان سطحی و زیرسطحی در آبیاری جویچه ای بکاربرده شد. معادله یک بعدی "سنت-ونانت" در جریان سطحی و معادله کاستیاکوف-لوییس در جریان زیرسطحی مورد استفاده قرار گرفت. با تهیه یک کد در محیط فرترن برای روش رو-تی وی دی، نتایج مدل ارائه شده با مدل تفاضل محدود مبتنی بر شمای ضمنی پریسمن و همچنین دو سری داده مزرعه ای (پرینتز و واکر) مقایسه و با استفاده از معیارهای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، خطای استاندارد (SE) و ضریب تبیین (R² ) مورد ارزیابی قرار گرفت. مشاهده شد که در کلیه مدل سازی ها، مدل رو عملکرد بهتری نسبت به مدل پریسمن داشته و بویژه در رواناب خروجی RMSE به مقدار 62 درصد بهبود یافت. برتری دیگر روش رو صریح بودن آن است کاهش زمان اجرا وتسهیل در رسیدن به جواب در شرایط پیچیده را دارا می باشد.

برآورد میزان بار مواد جامد معلق حوضه ها در بالادست سدها با استفاده از مدل های شبیه سازی گام اساسی در کنترل کیفی آب مخازن می باشد. بنابراین قبل از بکارگیری این مدلها، واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل شبیه ساز برای این منظور ضروری می باشد. در این مطالعه، مدل SWAT در حوضه آبریز بالادست سد علویان (رودخانه صوفی چای مراغه) واقع در استان آذربایجان شرقی جهت پیش بینی رواناب و بار مواد جامد معلق حوضه به کار برده شده است. جهت واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل SWAT از دو روش SUFI-2 و GLUE گردید. نتایج حاصل با استفاده از 4 معیار ارزیابی مدل ها شامل معیار نش ساتکلیف (NS)، ضریب تبیین (R2)، نسبت باقیمانده میانگین مربعات خطا به انحراف از معیار داده های مشاهداتی (RSR) و (bR2)و دو فاکتور اندازه گیری عدم قطعیت شامل و مقایسه شده اند. نتایج حاصل از کاربرد دو روش مذکور نشان داد روش SUFI-2 دارای الگوریتم موثرتری جهت واسنجی و تعیین عدم قطعیت مدل ها می باشد. بر این اساس با اطمینان بیشتری می توان از مدل SWAT واسنجی شده با الگوریتم SUFI-2 در مدیریت منابع آب، کمی سازی سناریوهای تغییر اقلیم و تغییر کاربری و تخمین تاثیر اجرای بهترین راهکارهای مدیریتی (BMP) در داخل حوضه استفاده کرد.

به منظور بررسی تأثیر بیوچار بقایای هرس درخت سیب )رقم گلدن دلیشز[1]( بر شکل های شیمیایی عناصر کادمیم، سرب، مس و روی در خاک آلوده، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 سطح بیوچار (0، 2، 5 و 10 درصد) و 4 زمان انکوباسیون (1، 2، 4 و 8 هفته) در 3 تکرار انجام گرفت و توزیع شکل های شیمیایی عناصر در زمان های مذکور با روش عصاره گیری متوالی تسییر تعیین و شاخص توزیع کاهش یافته (IR) و شاخص تحرک (MF) محاسبه گردید. کاربرد بیوچار موجب کاهش معنا دار (P ≤ 0. 05) عناصر در بخش های تبادلی و کربناتی و افزایش معنا دار عناصر در بخش های پیوند با ماده آلی و اکسیدهای آهن و منگنز نسبت به خاک شاهد گردید. با افزایش درصد بیوچار افزوده شده به خاک و زمان انکوباسیون، مقدار IR افزایش و مقدار MF کاهش یافت که بیانگر کاهش تحرک فلز با افزایش درصد بیوچار است. درنهایت نتیجه گیری شد که افزودن بیوچار سیب به خاک، منجر به تغییر شکل عناصر از اشکال ناپایدار (شکل های قابل تبادل و کربناتی) به شکل های پایدار (شکل های پیوند خورده با اکسیدهای آهن و منگنز و شکل آلی)، و در نتیجه کاهش تحرک فلزات در خاک می شود.

نیکل (Ni) یکی از عنصر های اخیرا اضافه شده به فهرست عناصر ضروری کم ‍ مصرف برای گیاهان است. از طرف دیگر تجمع نیکل در خاک و گیاهان در غلظت های بالا، نگرانی برای سلامت بشر و سایر موجودات زنده را افزایش داده است. برای مطالعه اثر مصرف توام نیکل و آهن بر برخی صفات زراعی گیاه ذرتZea mays L. ) ) در یک خاک آهکی با بافت متوسط، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط گلخانه ای در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل مقدار نیکل مصرفی در چهار سطح (0، 10، 50 و 100 میلی گرم نیکل بر کیلوگرم خاک) از منبع سولفات نیکل خالص(NiSO4. 6H2O) و آهن در پنج سطح (0، 10 و 20 میلی گرم آهن بر کیلو گرم خاک) از دو منبع سولفات آهن (FeSO4. 7H2O) و سکوسترین (FeEDDHA) تجاری بودند. بر طبق نتایج حاصله در سطوح 50 و 100 میلی گرم نیکل بر کیلوگرم خاک، وزن خشک بخش هوایی به ترتیب 2/16 و 9/31 درصد و وزن خشک ریشه به ترتیب 5/28 و 8/30 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. ارتفاع ساقه در حضور 100 میلی گرم نیکل بر کیلوگرم خاک، 14 درصد و شاخص کلروفیل در سطوح 50 و 100 میلی گرم نیکل، نسبت به شاهد به ترتیب 4/32 و 5/40 درصد کاهش یافت. افزایش سطوح آهن مصرفی از هر دو منبع مورد استفاده باعث افزایش معنادار وزن خشک بخش هوایی ذرت شد. اما وزن خشک بخش هوایی در سطح 20 میلی گرم آهن از منبع سکوسترین با افزایش نیکل از 10 به 50 میلی گرم و همچنین از 50 به 100 میلی گرم به ترتیب 9/81 و 29 درصد کاهش یافت.

امروزه سرریزهای کنگره ای و کلید پیانویی به عنوان گزینه ای مناسب برای اصلاح سرریزهایی که برای عبور حداکثر سیل محتمل با مشکل روبرو هستند، مطرح می شوند. سرریزهای کلید پیانویی(PK) برای جایگزینی سرریزهای کنگره ای که در آنها سطح پایه سازه آنها محدود است، توسعه یافته اند. در این تحقیق، برای بررسی ضریب دبی و کارایی هیدرولیکی سرریزهای کلید پیانویی، آزمایش هایی بر روی 18 مدل فیزیکی در دو حالت فشردگی و بدون فشردگی جانبی انجام شد. نتایج نشان می دهد که در کلیه سرریزهای کلید پیانویی، ضریب دبی و کارایی سیکل در مقابل افزایش نسبت بار آبی ((HT/P ابتدا افزایش و سپس کاهش می یابد. همچنین ضریب دبی سرریزهای کلید پیانویی اصلاح شده (افزایش ارتفاع سرریز، تغییر فرم سرریز و نصب پشت بند) نسبت به سرریزهای کلید پیانویی اصلاح نشده، به طور متوسط10 درصد افزایش می یابد. در سرریزهای کلید پیانویی بافشردگی جانبی، سرریز PK1. 25در نسبت بار آبی کوچک تر از 18/0 بیشترین ضرب دبی را دارد و با افزایش دبی، ضریب دبی آن کاهش می یابد. در این سرریزها بر عکس سرریزهای بدون فشردگی جانبی، با افزایش نسبت عرض دهانه ها، ضریب دبی کاهش می یابد.

گل جعفری گیاه تزئینی و دارویییک ساله است که بهخانواده کاسنی تعلق داشته و به­ عنوان گیاه زینتی ودارویی به­ صورت گسترده در فضاهای سبز کاشته می شود. برای بررسی اثرهای تنش شوری (صفر، 5/7، 15و 5/22دسی­ زیمنس بر متر) و محلول­ پاشی با سولفات روی (صفر، 100 و 200 میلی­ گرمدر لیتر)آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد کهاثر متقابل شوری و محلول­ پاشی سولفات روی بر صفات وزن خشک گل، برگ، ساقه، غلظت روی و نشت یونی در برگ معنا­ دار (1%P≤ ) بود. بیشترین وزن خشک گل (46/0 گرم)، ساقه (54/0 گرم) و غلظت روی (0/60 میکرو گرم بر گرم وزن خشک) در تیمار محلول­ پاشی200 میلی­ گرم در لیتر سولفات روی و در تیمار شاهد(تنش شوری صفر) حاصل شد. تنش شوری مقدارنسبی آب برگ را تحت تأثیر قرار داد و بیشترین مقدارنسبی آب برگ (83%) درتیمار شاهد مشاهده شد. تنش شوری تأثیر مثبت بر غلظت یون سدیم، نشت یونی، غلظت پرولین و مالون دی­ آلدئید برگ داشت و بیشترین میزان صفات مذکور در سطح شوری 5/22 دسی­ زیمنس بر متر کلرید سدیم ثبت گردید. تنش شوری موجب افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارهای 15 و5/22 دسی­ زیمنس بر متر کلرید سدیم شد. در مجموع محلول­ پاشی روی کارکرد مثبتی در کاهش تاثیر شوری داشت.

در این مطالعه، جهت بررسی خشکسالی های تبریز، از آمار بارش های ماهانه (2015-1951) استفاده شد. سه مشخصه خشکسالی، شامل دوره تداوم، شدت و بزرگی خشکسالی از مشاهدات تخمین زده شدند. مناسب ترین توزیع آماری بر هر کدام از مشخصه های خشکسالی برازش داده شد. آنگاه 500 سری مصنوعی با طول مشابه با مشاهدات برای هر مشخصه تولید شد. دو حد آستانه ای، شامل میانگین بارش سالانه ( ) و میانگین منهای انحراف معیار بارش سالانه ( )، برای تحلیل در نظر گرفته شد. نتایج حد آستانه اول نشان داد که برای سری مشاهدات، بیشینه مقدار مشخصه های Ld، Sd و Md به ترتیب، برابر 7 سال، 500 میلی متر و 71 میلی متر در سال بود. توزیع های پوواسون، پیرسون نوع 5 و ویکبای به ترتیب، برای برازش مشخصه های Ld، Sd و Md مناسب تشخیص داده شدند. چندک 90 درصد برای مشخصه های Ld، Sd و Md به ترتیب 5 سال، 443 میلی متر و 103 میلی متر در سال به دست آمد. بزرگی خشکسالی، در دوره های خشکی روی داده در تبریز حداقل 14 و بیشینه 71 میلی متر در سال بود. نتایج حد آستانه دوم نشان داد که برای سری مشاهدات، بیشینه مقدار مشخصه های Ld، Sd و Md به ترتیب معادل 2 سال، 76 میلی متر و 38 میلی متر در سال بود. هم چنین توزیع های یکنواخت، بور و مقادیر کرانه ای به ترتیب برای Ld، Sd و Md مناسب بود. چندک90 درصد برای Ld، Sd و Md به ترتیب 2 سال، 51 میلی متر و 38 میلی متر در سال به دست آمد.

از عوامل بسیار مهم در رسوب گذاری مخازن سدها و نحوه توزیع رسوبات، پدیده جریان غلیظ است که سبب کاهش عمر مفید سدها و مشکلات مدیریت و بهره برداری خواهد شد. از بخش های بسیار مهم و قابل بررسی در دینامیک جریان غلیظ، بخش پیش رونده جریان غلیظ (پیشانی جریان) است که مطالعه و بررسی آن در بخش مدیریت پایدار مخازن سدها امری ضروری است. تاکنون بیشتر تحقیقات صورت گرفته در شرایط آزمایشگاهی و فلوم های با بستر صلب بوده است. اما، در این تحقیق برای نزدیک کردن نتایج به شرایط طبیعی در رودخانه ها و مخازن سدها، آزمایش ها بر روی بستر متحرک و فرسایش پذیر انجام شده است. از این رو، با تغییر شرایط هیدرولیکی مؤثر به تحلیل دینامیک پیشانی جریان غلیظ در دو شرایط بستر صلب و متحرک پرداخته شد. بدین ترتیب، نشان داده شد که بستر متحرک، با ورود رسوبات باعث افزایش سرعت پیشانی جریان غلیظ و ضریب کئولگان تا حدود 20 درصد شده است و همچنین، باعث افزایش ارتفاع نسبی پیشانی تا حدود 40 درصد به ازای افزایش شیب فلوم شده است. همچنین، با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره و اعداد بی بعد موثر، رابطه ای برای تخمین سرعت متوسط پیشانی با ضریب همبستگی 86/0 ارائه شد که با تحلیل حساسیت مشخص شد بیشترین ارتباط سرعت پیشانی با پارامتر عدد ریچاردسون بوده است.

کانسار پورفیری مس-مولیبدن هفت چشمه در 28 کیلومتری شمال غرب شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. به منظور ارزیابی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی و غلظت برخی فلزات سنگین در منابع آب منطقه، تعداد 14 نمونه از آب های زیرزمینی (چشمه و سطوح نشتی) و 10 نمونه از آب سطحی منطقه جمع آوری و غلظت کاتیون ها و آنیون های اصلی (Mg, Na, K, Ca, SO4, HCO3, CO3, Cl ) و نیز فلزاتZn, Pb, Mo, Cu درآن ها تعیین شد. بررسی های کیفی این نمونه ها نشان داد بیشتر نمونه هایی که از محدوده توده کانسار برداشته شده دارای pH پایین تر از 5 می باشد، که نشان دهنده آزاد شدن عناصر از سازند ها و کانی ها شده و کیفیت آب را از نظر مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی پایین آورده است، اما با دور شدن از کانسار در جهت جریان، غلظت آلاینده ها کم و کیفیت آب در منابع مذکور افزایش می یابند. غلظت Pb و Mo در نمونه های نزدیک کانسار (35 درصد نمونه ها) بالاتر از حد استاندارد ولی غلظت Cu وZn در تمامی نمونه ها پایین تر از حد استاندارد بود. مقادیر شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI) و شاخص فلزی (MI) نشان دادند که آب سطحی و زیرزمینی ایستگاه های نزدیک کانسار (30 درصد نمونه ها) غیر قابل آشامیدن بوده و برای سلامتی انسان مضر می باشد. همبستگی غلظت فلزات Cu, Zn و Pb به جز مولیبدن با pH منفی بوده و غلظت این فلزات سنگین در زهاب کانسار با کاهشpH افزایش یافت. نتیجه این تحقیق لزوم انجام مطالعات بررسی اثرات زیست محیطی این کانسار پیش از بهره برداری آن را نشان می دهد.

مدیریت مصرف انواع کودهای دامی و شیمیایی و بقایای آن ها در خاک از لحاظ تأثیرات زیست محیطی و عملکرد گیاهان به-ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران حائز اهمیت است. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری شامل 100 (شاهد)، 75 و 50% نیاز آبی به عنوان فاکتور اصلی و شش سطح مصرف کود شامل 1) عدم مصرف کود (شاهد) 2) 25% کود اوره + 75% دامی 3) 50% کود اوره + 50% دامی 4) 75% کود اوره + 25% دامی 5) 100% کود اوره و 6) 100% دامی به عنوان فاکتور فرعی، با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 انجام شد. نتایج نشان داد که رژیم آبیاری 50% باعث کاهش غلظت کلروفیل های a، b و کل، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، برگ و ساقه گردید؛ در حالی که غلظت کاروتنوئیدها و پرولین را نسبت به شاهد به-ترتیب 83 و 5/13 درصد افزایش داد. تیمارهای کودی 25% کود اوره + 75% دامی، 50% کود اوره + 50% دامی، 75% کود اوره + 25% دامی، 100% کود اوره و 100% دامی غلظت کاروتنوئیدها را نسبت به شاهد به طور معناداری افزایش دادند به طوری که بیشترین غلظت کاروتنوئیدها با میانگین 35/1 میلی گرم در گرم در تیمار 25% کود اوره + 75% دامی به-دست آمد. همبستگی مثبت و معناداری نیز بین کلروفیل a، b، کل، درصد اسانس، عملکرد اسانس برگ و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس ساقه، برگ و سرشاخه گلدار به ترتیب با میانگین 9/219، 2/103 و 7/92 گرم در مترمربع با کاربرد 50% کود اوره به همراه 50% کود دامی و آبیاری کامل به دست آمد. بنابراین، برای دستیابی به حداکثر عملکرد اسانس بادرشبو در شرایط آب و هوایی شهرکرد، کاربرد 50% کود اوره به همراه 50% کود دامی و آبیاری کامل توصیه می گردد.

در این مطالعه، جهت پهنه بندی نواحی بارش کشور، از اطلاعات 31 ایستگاه هواشناسی همدید در دوره آماری 2010-1987 استفاده شد. برای این منظور، داده های هر ماه استاندارد شده و در ماتریس با ابعاد (n*m) که در آن n تعداد ایستگاه ها (31) و m تعداد ما ه ها (12) است، نوشته شدند. تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) روی ماتریس مذکور انجام شد. با توجه به معیار دارا بودن مقدار ویژه بالای یک، مولفه های اصلی انتخاب شدند. آنگاه مقادیر امتیازات مولفه های اصلی (PCS) برای مولفه های منتخب محاسبه شد. این مقادیر، به عنوان ورودی روش تجزیه خوشه ای با روش وارد استفاده شد. آنگاه با توجه به نمودار خوشه ای، اقلیم های بارش کشور تشخیص داده شدند. برای پاسخ به این سوال که کدام ایستگاه ها می توانند به عنوان نماینده اقلیم بارش هر منطقه باشند، از روش پروکراستس (PA) استفاده شد. افزون بر این، از همین روش برای انتخاب ماه هایی که بارش آن ها معرف بارندگی در کل سال است، استفاده شد. نتایج نشان داد که سه مولفه اصلی اول، 97 درصد واریانس کل داده ها را توجیه می کند. براساس مولفه های منتخب، در کل کشور، شش ناحیه بارشی متمایز تشخیص داده شد. همچنین روش PA نشان داد که بارش ماه های مه، اوت و دسامبر، تقریبا کل اطلاعات بارش سالانه را دربر دارند. همچنین معلوم شد که هفت ایستگاه واقع در نقاط مختلف کشور شامل زاهدان، تهران، ارومیه، ایلام، یاسوج، گرگان و رشت می توانند به عنوان ایستگاه های شاخص در نظر گرفته شوند. این ایستگاه ها %87 واریانس کل داده-های ایستگاه های کشور را دربر داشتند.

در این تحقیق کارایی فاصله تاکسنومیک و خوشه بندی برای پی بردن به میزان همبستگی و ارتباط خاک های آهکی، گچی و شور مناطق نیمه خشک و خشک آذر بایجان شرقی بر اساس سیستم های رده بندی خاک آمریکایی (Soil Taxonomy) و مرجع جهانی (World Reference Base) مطالعه شده است. فاصله تاکسنومیکی با استفاده از نرم افزار R و Numerical Taxonomy با کاربرد نرم افزار Excel و خوشه بندی بوسیله نرم افزارهای R و SPSS محاسبه و ارتباط آنها در دو سیستم بررسی گردید. سپس، ضمن استفاده از میانگین داده های کمی فیزیکوشیمیایی، نتایج حاصل از محاسبات و خوشه بندی با همدیگر و نیز با نظر متخصصین مقایسه شد، که همبستگی کمی خوبی بین سالیدها با سالونچاک ها و سالونتزها، جیپسیدها با جیپسی سول ها، آرجیدها با لووی سول ها، زرپت ها با کلسی و جیپسی سول ها وجود داشت. نتایج حاصل از چهار روش تقریبا با همدیگر هماهنگ و شبیه بوده، اما استفاده از هر یک محدودیت ها و مهارت های خاص خود را دارا می-باشد. روش مفهومی بر اساس خصوصیات کیفی بارز خاک ها ( فاکتورها یا فرآیندهای تشکیل خاک، افق های مشخصه و در کل خصوصیات مورفولوژیکی بارز خاک های آهکی، گچی و شور) و کددهی آنها بوده که برای دقیق بودن این روش اطلاعات و مهارت کافی و تخصصی ضروری است. در روش های سنتروئیدی تاکسنومی عددی و خوشه بندی، داده های کمی حاصل از آزمایشات فیزیکوشیمیایی استفاده شده و نتایج این روش ها بیشتر قابل اعتماد می باشد. آسان ترین روش استفاده از نرم-افزار تاکسنومی عددی بوده که با گزینه های ساده و بدون هیچگونه برنامه نویسی، ماتریس تشکیل داده و ضمن نرمال کردن داده ها، بر مبنای معادله ماهالانوبیس فاصله تاکسنومیکی را به سادگی در دسترس قرار می دهد. در کل این ابزارها و محاسبات برای یافتن ارتباط بین خاک ها در سیستم های مختلف رده بندی مفید بوده و از نظر کمی یافته های عددی برای ارتباط دادن و همبستگی کل آن ها در سیستم های رده بندی مخصوصا ST وWRB که در ایران پرکاربرد هستند توصیه می-شود.