هدف: مقایسه روش های سیتوژنتیک در ارزیابی پرتوگیری شغلی پرتوکاران پزشکی و بررسی بروز واکنش عادتی در آنان نسبت به پرتوگیریهای بالاتر بعدیمواد و روشها: با بهره گیری از دو روش آنالیز بیراهی های کروموزومی و شمارش میکرونوکلئی در لنفوسیتهای متوقف شده در مرحله سیتوکیناز (CBMN: Cytokinesis- Blocked Micronucleus Study) واکنش سیتوژنتیک لنفوسیتهای خون 24 پرتوکار پزشکی قبل و بعد از یک و دو گری پرتودهی اشعه گاما با افراد شاهد مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: میزان زمینه آسیبهای کروموزومی و میکرونوکلئی در پرتوکاران به صورت معنی دار بالاتر از گروه شاهد می باشد (P<0.05). پس از یک و دوگری پرتودهی در شرایط in vitro به نمونه ها، میزان آسیبهای کروموزومی و یا میکرونوکلئی در گروه پرتوکار کمتر از گروه شاهد است (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده بالاتر بودن میزان صدمات ژنتیکی زمینه، علیرغم رعایت محدوده های مجاز پرتو گیری شغلی توسط پرتوکاران است، ولی در عوض به سبب القای یک واکنش عادتی در سلولهایی که در معرض دوزهای کم و مزمن اشعه یونیزان بوده اند، میزان بیراهی های کروموزومی یا تعداد میکرونوکلئی در پرتوکاران پس از دریافت دوزهای بالای پرتو نسبت به گروه شاهد کمتر بوده است.تشابه نتایج کیفی هر دو روش مورد استفاده، امکان جایگزینی روشهای ساده تر را به جای روشهای پیچیده تر و وقت گیر مطرح می سازد.