فناوری آموزش
سال:1395 | دوره:11 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

ویژگی های کالبدی مدارس ازجمله مباحث مهم در ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری است. شرایط نامناسب محیط مدارس و عدم هماهنگی بنا با محیط اطراف لزوم توجه به مسائل آسایش محیطی را دوچندان می نماید. پژوهش حاضر با هدف بازشناسانی معیارهای آسایش محیطی و ارائه راه کارهایی برای ارتقای کیفی کالبد مدارس مبتنی بر بهبود یادگیری دانش آموزان، انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی است و جامعه آماری مورد بررسی دو گروه می باشند. گروه اول متخصصان رشته های معماری و روان شناسی دانشگاه های تهران و گروه دوم دبیران و هنرآموزان مشغول به فعالیت در سال تحصیلی 1394-1393 در شهرستان زاهدان هستند. گروه متخصصان مورد مصاحبه قرارگرفته، طبق روش دلفی1 12 نفر بوده اند و حجم نمونه گروه دوم 310 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعیین شده است. استخراج متغیرهای تاثیرگذار با استفاده از پیشینه تحقیق و مصاحبه با متخصصان صورت گرفته است. در مرحله دوم پرسشنامه ای بر پایه متغیرهای به دست آمده تهیه شده و از آن برای سنجش دیدگاه دبیران استفاده گردید. آنچه از تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه به دست آمد بیانگر این مطلب است که از میان عوامل تامین کننده آسایش محیطی، به ترتیب اهمیت پنج عامل شامل: استفاده از نور طبیعی، تعبیه پنجره مناسب، کنترل دما، توجه به کیفیت هوا و کاهش آلودگی های صوتی از مهم ترین عوامل موثر بر بهبود کیفیت یادگیری در فضاهای آموزشی هستند. در تحقیقات پیشین اغلب به صورت کیفی به تاثیر نور، دما، تهویه و صوت پرداخته شده است. در برخی موارد نیز تاثیر یکی از عوامل بر یادگیری مورد بررسی قرار گرفته است و معیار سنجش نمرات دانش آموزان یا دیدگاه آن ها بوده است؛ اما در این پژوهش تاثیر پنج عامل محیطی بر یادگیری به صورت کمی و در قالب متغیر کلی آسایش محیطی مدارس بررسی شده است. در پایان توجه به هرکدام از مولفه های موثر در قالب راه کارهای معماری فضاهای آموزشی در راستای ارتقای یادگیری کاربران ارائه شده است.

این پژوهش باهدف «بررسی تاثیر آموزش چندرسانه ای بر درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم کلاس های چندپایه عشایری در درس علوم تجربی» انجام گرفته است. روش پژوهش شبه آزمایشی است که در اجرای آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل40 نفر (19 دختر و 21 پسر ) از دانش آموزان پایه ششم ابتدایی عشایری بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از ابزار درگیری تحصیلی اعتباریابی شده با روایی و پایایی معین برای گردآوری داده ها استفاده شد. روایی صوری و محتوایی آن بررسی و ضریب پایایی 0.83 برآورد گردید. داده ها با بهره گیری از آمار توصیفی و استنباطی تحت نرم افزار spss توصیف و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین درگیری تحصیلی (رفتاری، علمی، روان شناختی و شناختی ) دانش آموزان گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار وجود دارد (p<0.05) و میانگین نمرات درگیری تحصیلی دانش آموزان آموزش دیده با روش چندرسانه ای بالاتر بود. اما، بین میزان درگیری تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر گروه آزمایش، تفاوت معنی دار وجود ندارد (p>0.05)؛ بنابراین، میزان تاثیرگذاری شیوه آموزش چندرسانه ای بر دانش آموزان دختر و پسر تقریبا به یک اندازه است.

هدف از انجام این پژوهش، آموزش شیمی سبز با طراحی و اجرای آزمایش های سبز در مبحث استوکیومتری شیمیمتوسطه است. طرح آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون بوده است. انتخاب دبیرستان محل اجرای طرح و انتخاب کلاس ها و اختصاص آنها به گروه های آزمایش و کنترل تصادفی است و دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه شهر جعفرآباد می باشد. روش کار پژوهش در دو مرحله و به صورت عملی که در مرحله اول، آزمایش چسب سازی جهت آموزش عملی مبتنی بر شیمی سبز، توسط گروه آزمون و در مرحله دوم آزمایش صابونی شدن که با توجه به جنبه های نگرشی موضوع و مبحث استوکیومتری بسیاری از اهداف شیمی سبز را در بر میگرفت، انجام شد. آزمایش صابونی شدن بدون در نظر گرفتن اهداف شیمی سبز برای گروه کنترل انجام شد. داده های مورد نیاز پژوهش برای حیطه شناختی به صورت سوالات چهار گزینه ای، حیطه مهارتی به صورت چکلیست مشاهدات و حیطه نگرشی فراگیر ان، ترسیم نقاشی باز در راستای شیمی سبز جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل گروهآزمون (30نفر) و گروهکنترل (30 نفر) فراگیران متوسطه دوره دوم میباشد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که از بین 12 اصل شیمی سبز، فراگیران اهداف مربوط به اصول 1-2-3-4-6-7-11 و 12 را یاد گرفته اند و مورد توجهشان قرارگرفته است. همچنین آموزش بر اساس اهداف شیمی سبز، در تربیت دانشآموزانی مسئول، پرورش خلاقیت، تشویق و ایجاد ‏انگیزه در آن ها برای مطالعه و پژوهش در زمینه شیمی سبز و جایگزین‏ کردن روش‏های سبز به جای روش‏های‏ سنتی در انجام واکنش ها نقش به سزایی دارد، و فراگیران راه های کاهش مصرف انرژی، به حداقل رساندن ضایعات و استفاده از کمترین مواد شیمیایی را بدون آفت کیفیت محصول یاد میگیرند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه ی راه کاری برای طراحی فضای باز در محیط های آموزشی کودکان با تاکید بر ارتقای یادگیری بوده است. راه کاری که برخلاف سایر تحقیقات تنها به یک عامل نپرداخته و متشکل از مجموعه ای از مهم ترین عوامل کاربردی برای طراحان در این زمینه می باشد. ابتدا با شناخت مولفه های موثر بر فضای باز مختص کودکان و ارتباط آن با یادگیری بستری برای مطالعه فراهم شد. بر همین اساس با معرفی نظریه (Seven Cs) که شامل *(C7: challenge ،C6: clarity ،C5: chance ، C4: change،C3: connectivity ، C2: context، C1: character) می شود، به عنوان راه کاری مناسب و تحلیل نقش آن در رشد فکری کودکان از منظر محیطی پرداخته شده است. نظریه ای که حاصل تلاشی چندین ساله به روش میدانی و تجربی بوده است و بیان می دارد که با استفاده از این شیوه می توان محیطی مطلوب و متناسب با اهداف آموزشی، یعنی افزایش سطح کیفی یادگیری و بازدهی موثر برای کودکان فراهم کرد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحلیل محتوای جهت دار است که در پی توسعه و بسط یک نظریه برای بهره وری بیشتر از آن گام برمی دارد. ابتدا منابع و اسناد کتابخانه ای مرتبط مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و پس ازآن عوامل موثر محیطی بر کودکان استخراج شد. سپس این عوامل با نظریه مذکور سنجیده شد و مشخص گردید که این دو در راستای یکدیگر حرکت می کنند. درنهایت چارچوب و اصولی برای طراحی فضاهای باز آموزشی ارائه شده است که با توجه به نیازهای متفاوت کودکان، می تواند راهنمای مناسبی برای طراحان باشد. چارچوبی که افزایش رضایت کودکان و بهره وری بیشتر از مفاهیم آموزشی و یادگیری هدفمند را به همراه دارد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر چندرسانه ای قرآن بر میزان یادگیری و یادداری بخش بخش خواندن کلمات، روخوانی و روان خوانی آیات دانش آموزان پسر با نیازهای ویژه ذهنی پایه ششم ابتدایی شهر اراک انجام شد. روش تحقیق از نوع شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و تعداد شرکت کنندگان در پژوهش 18 نفر از دانش آموزان با نیازهای ویژه ذهنی آموزشگاه استثنایی نور بود؛ که به صورت تصادفی به دو گروه 9 نفره تقسیم شدند. به منظور بررسی تغییرات حاصله، ابتدا یک پیش آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش و گروه گواه به مدت دو ماه (18 جلسه 45 دقیقه ای) به ترتیب تحت آموزش با چندرسانه ای و آموزش به روش سنتی قرار گرفتند. بعد از پایان آموزش، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. سپس با استفاده از روش تحلیل اندازه گیری مکرر و واریانس چند متغیره، تحلیل داده ها انجام شد. یافته ها نشان دادند در بخش بخش خواندن آیات و روخوانی تفاوت معنی داری بین پیش آزمون و پس آزمون ها (یادگیری و یادداری) وجود دارد. همچنین تفاوت معناداری در تعامل بین پیش آزمون و پس آزمون ها (یادگیری و یادداری) در بین دو گروه آزمایش و گواه وجود دارد، یعنی گروه در این معناداری نقش دارد. هرچند در هر دو گروه تحت آموزش میزان یادگیری و یادداری از هنگام شروع آموزش بهبودیافته بود اما در مقایسه دو گروه، این گروه تحت آموزش چندرسانه ای قرآن بود که نسبت به آموزش سنتی در مولفه های مورد بررسی موفق تر بوده اند.

هدف از این پژوهش استخراج شاخص های ارزشیابی کتاب های درسی برای تهیه و ساخت ابزاری در جهت ارزشیابی کتاب های درسی دوره ابتدایی بود. روش تحقیق پیمایشی و جامعه آماری شامل منابع چاپی و الکترونیکی در حوزه معیارهای تدوین محتوا بین سال های 79 تا 94 و نیز آموزگاران ابتدایی شهرستان ملایر به تعداد 3150 نفر بود. از بین آموزگاران تعداد 380 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شد. برای جمع آوری بخشی از داده ها، «پرسشنامه ارزشیابی کتاب های درسی» تهیه و پس از معتبر سازی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که ابزار از روایی صوری و محتوایی و نیز پایایی برخوردار است و می توان از آن در ارزشیابی کتاب های درسی دوره ابتدایی استفاده کرد. معلوم شد که کیفیت کتاب های درسی تحت مطالعه، در کل و نیز در رابطه با تک تک معیارها در حد خوبی است. نیز مشخص شد که معیارهای مربوط به مولفه تناسب محتوا با نگرش های مذهبی، بیش از سایر معیارها در کتاب های یادشده رعایت شده است.

دروس طراحی معماری به عنوان مهم ترین دروس رشته مهندسی معماری در مقطع کارشناسی حائز اهمیت بوده و به نوعی آینده حرفه ای معماران به واسطه این دروس رقم می خورد. در این مقاله مقایسه، تاثیر و میزان نزدیکی دروس طراحی معماری 2 و 4 در فعالیت های حرفه ای مهندسان معماری و بررسی مباحثی مانند اجرا، عملکرد، کارفرما، ایده پردازی و... در آموزش و فعالیت های حرفه ای معماران مدنظر می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی است. همچنین به جهت ارزیابی اطلاعات از روش کمی و از تکنیک پیمایش(مشاهده و پرسشنامه) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که نزدیکی و ارتباط موضوعات طراحی معماری 2 باکارحرفه ای، نسبت به موضوع درس طراحی معماری 4 بیشتر است و عناوین مورد تدریس در طراحی معماری 4 با آنچه دانش آموختگان در فعالیت حرفه ای خود تجربه می کنند فاصله زیادی دارد. همچنین توجه به مسائل اجرایی، عملکرد و ایده پردازی موثرترین موارد در کار حرفه ای به حساب می آیند که به این موضوع در دانشگاه ها کمتر توجه می شود. از طرفی ارتقای کیفی دروس ساختمان و معماری در دانشگاه ها، جهت تقویت معماران حرفه ای ضروری به نظر می رسد.