مجله پزشکی بالینی ابن سینا
سال:1380 | دوره:8 | شماره:3 (مسلسل 21) |تعداد مقالات:15

بـا توجه به مطالعاتی که اخیرا در مورد اهمیت پیش آگهی دهنـ‏ده (QTD) DISPERSION QT در بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد ارائه شده، این مطالعه جهت بررسی ارتباط بین افزایش QTD و فیبریلاسیون بطنی در بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد بستری در بخش CCU بیمارستان اکباتان همدان در سال 1378 انجام شد .QTD در 30 مورد انفارکتوس حاد میوکارد که مبتلا به فیبریلاسیون بطنی (VF) شده بودند در مقابل 200 مورد که مبتلا به VF نشده بودند در ECG گرفته شده در 24 ساعت اول بعد از انفارکتوس حاد میوکارد با استفاده از خط کش مخصوص (Caliper) محاسبه و مقایسه گردید .نتایج حاکی از آن بود که :افرادی که دچار VF شده بودند QTD بیشتری نسبت به آنها که VF نکرده بودند داشتند. میانگین QTD درVF  اولیه حدود20 هزارم ثانیه بیش ازVF  ثانویه در بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد بود. میانگین QTD در افرادیکه EF کمتر از 40% داشتند درحدقابل توجهی بیشتراز افرادی بودکه EF بیشتر از40% داشتند. در انفارکتوس حاد میوکارد می توان از QTD بعنوان ابزاری ساده ، در دسترس و ارزان در تشخیص بیماران High risk در معرض خطر فیبریلاسیون بطنی استفاده کرد.

تعیین آنتی ژنهای HLA کاربرد وسیعی در ردابوت، تعیین سازگاری نسجی (در پیوند اعضاء) و تشخیص زمینه حساسیت به بیماریها دارد. تعداد زیادی از آنتی سرمهای متنوع برای تیپ بندی HLA موردنیاز است. این آنتی سرمها را میتوان از سرم زنان باردار، افرادی که تزریق مکرر خون داشته اند، حیوانات مصون شده با لنفوسیت یا از طریق سلولهای هیپریدوما تهیه نمود. در حال حاضر زنان باردار یکی از بهترین منابع برای تهیه آنتی سرم های HLA هستند. این زنان در مقابل آنتی ژنهای HLA غریبه جنینی که از پدر به ارث گرفته است آنتی بادی تولید می کنند. بعلت اختلافات ژنتیکی بین نژادهای مختلف و قیمت بسیار بالای آنتی سرم های HLA، بهتر است این آنتی سرمها از زنان باردار بومی تهیه شود.در این مطالعه تعداد 40 زن باردار اول زا و 65 زن چندزای ایرانی بصورت ماهیانه (3 ماه متوالی) از نظر وجود آنتی بادی در سرم، در مقابل لنفوسیت های خالص شوهرشان آزمایش شدند. آزمایش به روش میکرولنفوسیتوتوکسیسیتی انستیتو ملی بهداشت آمریکا (NIH) انجام گرفت.در بین زنان اول زا 2 مورد (5 درصد) و در بین چندزایان 9 مورد (8/13 درصد) آنتی بادی در سرم خود تولید کرده بودند. تیتر و score آنتی بادی در نمونه های مثبت، بطور ماهیانه تعیین گردید. بالاترین تیتر آنتی بادی در ماه ششم حاملگی مشاهده گردید.نتایج این مطالعه نشان داد بهترین منبع برای تهیه آنتی بادی، زنان باردار چندزا و بهترین زمان برای تهیه آنتی سرم HLA ماه ششم بارداریست.

در میان انواع مختلف سندرم های اپی لپتیک ، اسپاسم شیرخواران از بدخیم ترین نوع آن تلقی می شود که اثرات سوء ترمیم ناپذیری بر مغز کودک اعمال می نماید. بدیهی است هر قدر طول مدت اینفانتیل اسپاسم بیشتر باشد نتایج مخرب آن هم وخیم تر و شدید تر است. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین اثرات موگادون در درمان اسپاسم شیرخواران در سال 79-1377 در بیمارستان مفید تهران انجام پذیرفت. این مطالعه از نوع Uncontrolled Clinical Trial بود که بصورت آینده نگر بر روی 30 کودک 2 تا 24 ماهه مبتلا به اینفانیتل اسپاسم مراجعه کننده به دپارتمان اعصاب کودکان بیمارستان مفید تهران به مدت دو سال انجام پذیرفت. موگادون یا نیترازپام (NZP) Nitrazepam به مقدار 0.5-1 mg/kg/24h در سه وعده همراه با غذا داده می شود و بیماران در پایان هفته دوم و چهارم و ششم درمان بر طبق جداول مربوطه از نظر قطع یا کاهش تشنج و بروز عوارض داروئی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که در پایان هفته ششم موگادون یا NZP در 63% بیماران سبب قطع کامل تشنج شده بود و کاهش نسبی (کاهش تعداد تشنجات بیش از 50%) نیز 26% بوده است و اصلاح کامل EEG پس از 6 هفته درمان 47 درصد بوده است. نسبت های بدست آمده بیانگر اثرات مثبت موگادون در درمان اسپاسم شیرخواران است و بنابراین با توجه به اثرات مطلوب موگادون، عوارض کمتر و قیمت مناسبت آن نتیجه می گیریم که این دارو را می توان بعنوان یکی از راههای درمانی در اسپاسم شیرخواران بکار برد.

یکی از عوامل خطرساز آترواسکروز و همچنین استروک ایسکمیک ، افزایش چربی های خون است. مطالعات متعددی در مورد تغییرات کلسترول ، تری گلیسیرید ، LDL وHDL در استروک ایسکمیک صورت گرفته است در این تحقیق تغییرات این متغیرها بر اساس سن، جنس و رابطه آنها با بقیه عوامل خطرساز مورد مطالعه قرار گرفته است. این مطالعه به این سؤال پاسخ می دهد که آیا بیماران ایرانی با توجه به رژیم غذایی ، سن و جنس و فرهنگ خاص خود می توانند با بیماران کشورهای دیگر تفاوتی داشته باشند یا خیر ؟ هدف از این مطالعه بررسی تغییرات تری گلیسیرید و کلسترول(HDL,LDL)در بیماران با استروک ایسکمیک بستری دربخش نورولوژی در طول یکسال (79-1378)است. در این مطالعه نوع تحقیق توصیفی مقطعی است و حجم نمونه 115 نفر از بیماران سکته مغزی ایسکمیک بستری در بخش اعصاب بیمارستان سینا همدان انتخاب شده است. پس از تائید تشخیص، نمونه خون به آزمایشگاه ارسال و نتایج وارد فرم تحقیقاتی شده است و نهایتا" نتایج با نرم افزار EPI6 آنالیز شده است. کلسترول و تری گلیسیرید زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر و LDL زیر 130 میلی گرم در دسی لیتر و HDL بالای 35 میلی گرم در دسی لیتر طبیعی و مخالف آن غیر طبیعی محسوب شده است.از بیماران مطالعه شده 54% مرد و 46% زن بودند. اکثریت ساکن شهر و حدود نیمی از بیماران با همی پلژی مراجعه کرده اند. حدود 58% افزایش کلسترول ، 49% افزایش LDL و 60% کاهش HDL را نشان دادند. در این مطالعه مشخص گردید که در سنین 68 تا 70 سالگی بیشترین افزایش کلسترول و LDL دیده می شود و این تغییرات در زنان بیشتر از مردان و در بیماران با پر فشاری خون بیشتر دیده می شود. در این مطالعه مشخص شدکه کلسترول ،LDL وHDL در بیماران با سکته مغزی ایسکمیک تغییرات معنی داری دارد(p< 0.05 ).به طور کلی در جامعه مورد بررسی ، پرفشاری خون و هیپرلیپیدمی به صورت افزایش کلسترول LDL و کاهش HDL به عنوان عوامل خطرساز اصلی سکته مغزی ایسکمیک می باشند و تری گلیسیرید نقش چندانی ندارند.

در سالهای اخیر استفاده از سیر به عنوان یک ماده دارویی مورد توجه محققان قرار گرفته است . مطالعات نشان داده است که استفاده از این گیاه ممکن است اثرات تخریبی روی بافتهای بدن داشته باشد. در این بررسی اثرات هیستوپاتولوژیکی عصاره سیر بر روی بافتهای کبد موش صحرایی از گونه N.MARI با وزن تقریبی 150-90 گرم مورد آزمایش قرار گرفته است . حیوانات در پنج گروه شامل گروه شاهد و چهار گروه آزمون که بترتیب مقادیر 50 ،100 ، 200 ، 400 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره سیر را به صورت داخل صفاقی به مدت یک ماه دریافت کرده بودند، قرار داده شدند. اثرات هیستوپاتولوژیکی عصاره سیر بر روی مقاطع بافتی که با روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شده بودند، مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت .نتایج حاصل از بررسی های هیستوپاتولوژیک روی بافت کبد نشان داد که سیر با دوز پایین (50 mg/kg) اثر تخریبی کمی روی بافت کبد در مقایسه با گروه شاهد ایجاد می کند. در صورتیکه استفاده از دوز بالای سیر (400 mg/kg) بشدت این بافت را در مقایسه با سایر گروهها تخریب می کند.اگر چه استفاده از سیر برای بدن دارای منافعی است اما استفاده از آن در مقادیر بالا ممکن است برای بافتهای بدن اثرات سمی داشته باشد. بنابراین برای استفاده از این گیاه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است .

لیکن پلان یک التهاب غیر عادی پوست و موکوس ممبران با اتیولوژی و پاتوژنز تقریبا" ناشناخته می باشد. از نظر بالینی با پاپولهای چند وجهی ، ارغوانی ، خارش دار و مسطح توصیف شده و از نظر پاتولوژی با تغییرات مختلفی در اپیدرم و درم مشخص شده که از جمله آنها کراتینوسیتهای نکروتیک یا اجسام سیوات می باشند که در لایه زیرین اپیدرم و بخصوص قسمت فوقانی درم قرار می گیرند. این مطالعه بررسی سه ساله (77-1374) علائم بالینی و هیستوپاتولوژلی Lichen Planus و تعیین رابطه فعالیت بیماری با Civatte Body است که در بیمارستان سینا همدان اجرا گردیده است. مطالعه به روش مقطعی - تحلیلی و بر روی 106 پرونده بیمار مبتلا به لیکن پلان انجام گردید. در این مطالعه نتایج نشان داد 8/78% کل اجسام سیوات دیده شده و درم در فاز فعال بیماری بودند و این درصد در مورد اپی درم 2/88% بوده است که با توجه به آزمون آماری دقیق فیشر (P value<0.001) ارتباط معنی داری بین تعداد اجسام سیوات و فعالیت بیماری وجود دارد. از طرف دیگر فعالیت بیماری ارتشاح باند شکل نیز دارد. همچنین این مطالعه نشان داد هرچه تعداد اجسام سیوات در درم بیشتر بوده در اپی درم نیز این اجسام بیشتر دیده شده است. هرچه تعداد اجسام سیوات بیشتر باشد لیکن پلان در فاز فعال می باشد و کاهش اجسام سیوات بیانگر کاهش فعالیت و رو به بهبودی رفتن بیماری است.

به منظور تعیین وضعیت آلودگی به انگلهای روده ای کودکان 15-6 ساله روستاهای بخش مرکزی شهرستان همدان از نظر شیوع و شدت آلودگی مطالعه حاضر در سال 1372 انجام گردید. تعداد 906 دانش آموز به طور تصادفی به ترتیب با روش های فرمالین- اتر و استول اصلاح شده تحت آزمایش مدفوع قرار گرفتند. به طور کلی 779 نفر (86%) از افراد مورد مطالعه به یک یا چند انگل روده ای مبتلا بودند که بالاترین میزان آلودگی به کرمهای روده ای و تک یاخته های بیماریزا به ترتیب مربوط به آسکاریس با 6/39 درصد و ژیاردیا با 5/20 درصد بود. از لحاظ ابتلا به انگلهای روده ای تفاوت معنی داری بین دو جنس و همچنین گروههای سنی مشاهده نشد. از لحاظ شدت آلودگی به انگل آسکاریس مبتلایان به طور متوسط دارای 22008 ± 17235 تخم در هر گرم مدفوع بودند ، در حالیکه میانگین تعداد تخم کرمهای تریکوسفال و هیمنولپیس نانا در هر گرم مدفوع به ترتیب 3173 ± 1227 و 7160 ± 4320 بوده و جنس مذکر در مورد هر سه کرم از شدت آلودگی بالاتری برخوردار بود.

این مطالعه با هدف تعیین میزان فلوئور موجود در آب آشامیدنی شهرهای بهار و همدان طی سال 77 لغایت 78 اجرا گردید. پس از انجام مطالعه مقدماتی حجم نمونه لازم طی یکسال برای شهر همدان 120 و شهر بهار 30 نمونه برآورد گردید. جهت بررسی نمونه ها از نظر حداقل و حداکثر غلظت مجاز فلوئور در آب آشامیدنی از استانداردهای اعلام شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین یکساله فلوئور موجود در آب آشامیدنی شهرهای همدان و بهار به ترتیب 0.198 و 0.6 میلی گرم در لیتر می باشد که بر اساس استانداردهای توصیه شده کمتر از حداقل لازم با توجه به درجه حرارت در فصول مختلف است. یافته ها نشان داد که تفاوت غلظت فلوئور در آب دو شهر از لحاظ اماری معنی دار است (p<0.001). این تفاوت به تفکیک مقایسه فصول مختلف نیز صادق بود. با استفاده از آزمون شفه مشخص گردید که اختلاف غلظت در فصول مختلف مربوط به پائین بودن غلظت فلوئور آب هر دو شهر در فصل تابستان می باشد (p<0.001).با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان گفت که میانگین غلظت سالیانه فلوئور موجود در آب آشامیدنی شهر همدان اختلاف معنی داری با حداقل غلظت فلوئور مورد نیاز استاندارد دارد. در فصل تابستان این اختلاف فاحش تر است (p<0.001). البته غلظت فلوئور آب شهر بهار اگرچه به میزان استاندارد نزدیکتر می باشد ولی از نظر آماری بازهم این اختلاف معنی دار است (p<0.001). در پایان توصیه می شود جهت رفع این کمبود ابتدا از محلول های دهانشویه بخصوص برای کودکان دبستانی و سپس بعنوان طرحی اساسی تزریق فلوئور به آب آشامیدنی به اجرا گذارده شود.

نگرانی های زیادی در مورد فراوانی سل در زندانها وجود دارد. تقریبا" همه فاکتورهایی که ایجاد بیماری فعال می کنند در زندانیان وجود دارد. شرایط ازدحامی اکثر زندانها با عفونت HIV ، سوء تغذیه و سوء استفاده از مواد مخدر تزریقی ممکنست منجر به همه گیری سل در زندانها شود. در مطالعات مختلف در کشورهای جهان میزان بروز سل در زندانها 50 برابر افراد جامعه بوده است. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سل ریوی انجام گرفت. از 15 دی ماه 1377 لغایت 15 فروردین ماه 1378 بمدت سه ماه زندانیان ندامتگاه مرکزی همدان طبق دستورالعمل WHO بطور فعال از نظر بیماری سل مورد بررسی قرار گرفتند.زندانیان موردمعاینه قرار گرفتند و از افراد با سرفه بیش از سه هفته اقدام به نمونه گیری خلط شد و نمونه خلط از نظر باسیل اسیدفاست مورد بررسی قرار گرفت. در مواردی که اسمیر خلط منفی بود زندانی رادیوگرافی قفسه صدری شد.از تعداد 1115 زندانی موجود در زندان 106 نفر سرفه بیش از سه هفته داشتند که از همه آنها اسمیر خلط تهیه شد متوسط سن افراد مورد بررسی 2/33 سال بود. همه آنها مرد بودند. 79 نفر معادل 5/74 درصد افراد مورد بررسی معتاد بودند. بیشترین روش مصرف مواد مخدر بصورت استنشاقی (70نفر)، خوراکی (20نفر)، .خوراکی ـ استنشاقی (15نفر) و تزریقی (4نفر) بودند. 2 مورد سل ریوی خلط مثبت معادل 88/1 درصد از افراد مورد بررسی کشف شد، هیچکدام قبلا" داروی ضدسل دریافت نمی کردند و بعنوان مورد جدید سل تشخیص داده شدند هر دو نفر معتاد بودند. از 67 نفر از افراد مورد بررسی که سرفه آنها بعد از دریافت ده روز آنتی بیوتیک وسیع الطیف و اسمیر خلط منفی در سه نوبت ادامه داشت، رادیوگرافی قفسه صدری گرفته شد که 2 مورد کلسیفیکاسیون غدد لنفاوی ریه و2 مورد درگیری قله ریه بعلت سل قدیمی و2 مورد سل ریوی داشتند که با اسمیر خلط تایید گردید.نتیجه نهایی اینکه فراوانی سل ریوی خلط مثبت در زندانیان ندامتگاه مرکزی همدان قابل توجه است.

کمبود ید یکی از شدیدترین و مهمترین آندمیهای جهانی دوران ما محسوب می شود. اختلالات ناشی از کمبود ید در زمره مهمترین مسائل بهداشتی ـ درمانی کشور بوده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجرا درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375 ، این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان همدان انجام شد. طی یک بررسی توصیفی ـ مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 1300 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی ، اندازه گیری T4 , T3 و TSH سرم به روش رادیوایمیونواسی و جذب (T3RU) T3 و نمونه ادرار برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین T3 , T4 و TSH سرم به ترتیب 9.6±2 µg/dl، 165±31 ng/dl و 1.7±0.7 µIu/ml بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. 6 نفر T4 بالاتر از 5/12 g/dl  داشتند ، میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه 36 g/dl بوده که در 89% موارد بیشتر از  10 g/dlبود. ید ادرار کمتر از 5 g/dl در 4% موارد وجود داشت. فراوانی کلی گواتر در استان 86% بوده که به ترتیب در دختران و پسران 91% و 78% بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع یدرسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک یددار استفاده کرده اند ، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان همدان به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 86% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند ، این استان در سال 1375 از نظر گواتر هیپرآندمیک محسوب می شود.

در میان ترکیبات پیچیده و متنوعی که در فاضلابها و پسابهای صنعتی موجود می باشد مواد ازته بدلیل مشکلات خاصی که در منابع آب ایجاد می نمایند از اهمیت ویژه ای برخوردارند. از روشهای متداولی که جهت حذف آمونیوم از فاضلاب و پساب مطرح می باشد روش تبادل یون با استفاده از زئولیتها می باشد . در این تحقیق که یک مطالعه کاربردی است زئولیت کلینوپتی لولایت منطقه سمنان با هدف حذف آمونیوم از پساب در دو سیستم ناپیوسته و پیوسته مورد بررسی قرار گرفت.نمونه های جمع آوری شده ابتدا آسیاب شده و سپس بکمک الک های استاندارد در مش های 20 و 30 و 40 دانه بندی شدند . بمنظور حالت دادن به زئولیت نمونه ها ابتدا در محلول سولفات آمونیوم و در ادامه در محلول کلرور سدیم قرار داده شد. نتایج حاصله از آزمونهای ناپیوسته برروی نمونه های حالت داده شده ظرفیت تبادل یون را برای ذرات با مش 20 ،30 و 40 بطورمتوسط بین 65/6 تا 16 میلی گرم آمونیوم در گرم وزن زئولیت نشان میدهد . در بررسی الگوی جذب نیز مشخص گردید که تمایل تبادل نمونه با کاتیون آمونیوم از ایزوترم فرندلیخ پیروی می نماید . در آزمونهای انتخاب پذیری زئولیت کلینوپتی لولایت برای کاتیونها تمایل جذب این ماده نیز به ترتیب برای کاتیونهای پتاسیم - آمونیوم - سدیم - کلسیم و منیزیم بدست آمد . در آزمونهای پیوسته برای دانه بندی های انتخاب شده ظرفیت تبادل کل و تا نقطه شکست زئولیت برای آمونیوم به ترتیب 31/16 تا 5/19 و 61/7 تا 23/11 میلی گرم در گرم وزن زئولیت بدست آمد . نتایج حاصل از احیای شیمیایی ستون اشباع با استفاده از محلول کلرور سدیم نیز راندمان بین 95 تا 98 درصد را نشان می دهد .از آنجائیکه در غالب موارد تصفیه خانه های فاضلاب موجود در کشور تنها برای جداسازی مواد آلی کربناته طراحی شده اند و آمونیوم در پساب کماکان وجود دارد ، بکارگیری روش تبادل یون با استفاده از زئولیت کلینوپتی لولایت می تواند با حداقل هزینه باعث حذف کامل آمونیوم از پساب گردد .

حوادث به عنوان دومین علت معلولیت ها ، یکی از مشکلاتی است که می تواند سبب اختلالات جسمی و روانی شود و در موارد شدید منجر به مرگ گردد. همانندبسیاری از بیماریها، حوادث قابل پیشگیری است. آموزش و افزایش آمادگی مردم از طرق رایج اطلاع رسانی و هم چنین در جمعیت های هدف مثل دانش آموزان بوسیله معلمین و مراقبین بهداشت درصورتیکه بصورت مستمر انجام گیرد تا حد زیادی از بروزحادثه و پیامدهای آن بخصوص معلولیت های جسمی، اثرات روانی و درنهایت افت تحصیلی جلوگیری خواهد کرد. برنامه ریزی آموزشی باید بر پایه الگوی بروز حوادث طراحی گردد و این میسر نمی گردد مگر با تحقیق در جمعیت های آسیب پذیر نظیر دانش آموزان ، در پژوهش حاضر سعی شده است که تصویر گویا و روشنی از بروز حوادث در دانش آموزان شاغل به تحصیل در مدارس ابتدائی شهرستان همدان در سال تحصیلی 78 ـ77 و برخی از عوامل مرتبط با آن ارائه گردد.این مطالعه بصورت توصیفی از نوع طولی (Longitudinal) و به مدت 9 ماه ( یکسال تحصیلی کامل) بر روی 17500 دانش آموز دختر و 17500 دانش آموز پسر در مدارس ابتدائی آموزش وپرورش نواحی 1 و 2 شهرستان همدان انجام گرفت. بروز حوادث به صورت روزانه ثبت و در پایان هرماه جمع آوری گردید.نتایج پژوهش بروز حوادث در دانش آموز را برابر 6/1 درصد نشان داد. بیشترین بروز در پایه تحصـیلی پنجم برابر 94/1 درصد بود. بروز حوادث در مدارس شهری 63/1 درصد و در مدارس روستائی 37/1 درصد گزارش گردید. در فصل پائیز بروز حوادث از بیشترین مقدار برخوردار بود (716/0 درصد) . محل بروزحوادث در 1/56 درصد موارد در داخل مدارس گزارش شد. بروز حوادث در دانش آموزان پسر 31/2 درصــــد و در دانش آموزان دختر 88/ . درصد بود. آزمون های آماری بین بروز حوادث با جنس و پایه های تحصیلی دانش آموزان اختلاف معنی داری نشان داد (05/0 < P ) . ضمناً میانگین غیبت در دانش آموزان حادثه دیده برابر 6/2 روز بود.بررسی حاضر نشان دادکه بروز حوادث در دانش آموزان مدارس ابتدائی از نرخ بالائی برخوردار نبوده است و دانش آموزان پسر بیشتر از دختران درمعرض خطر حادثه قرار داشته اند.