علوم زیستی ورزشی
سال:1390 | دوره:- | شماره:10 |تعداد مقالات:8

با توجه به تاثیرات مثبت فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) و تفاوت جنسی در میزان ابتلا و الگوی پیدایش بیماری، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثر 8 هفته تمرین منتخب بر برخی سایتوکاین ها (TNFa، IFNg، IL-10، hs-CRP) در بیماران مرد و زن مبتلا به MS بود. به این منظور 35 بیمار زن و مرد مبتلا به MS با EDSS<4 به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند که از این تعداد 29 نفر شامل 9 زن با میانگین و انحراف معیار سنی  34.3±5.9سال، قد  160.4±5.8سانتی متر، وزن  65.2±8.8کیلوگرم و 8 مرد با میانگین سنی  32.7±6.01سال، قد  176.3±9سانتی متر، وزن  70.8±7.6کیلوگرم در گروه تجربی و 7 زن با میانگین و انحراف معیار سنی  34±4.6سال، قد166.4±13  سانتی متر، وزن68.4±2.6  کیلوگرم و 5 مرد با میانگین سنی26.2±3.1  سال، قد 169.4±9.7 سانتی متر و وزن  65.2±13کیلوگرم در گروه کنترل پژوهش را کامل کردند. برنامه 8 هفته تمرینات منتخب شامل تمرین هوازی، قدرتی و کششی بود که 3 روز غیرمتوالی در هفته انجام گرفت. متغیرهای مورد اندازه گیری شامل سایتوکاین های TNFa، IFNg، IL-10، hs-CRP، آزمون 6 دقیقه پیاده روی و آزمون IRM بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش 16) و آمار توصیفی، تحلیل واریانس سه طرفه، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری  P£0.05تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد IL-10 در زنان و مردان گروه تجربی کاهش معنادار داشت (P=0.02). متغیر IFNg در هر دو گروه کنترل و تجربی در زنان و مردان کاهش یافت، اما بین گروه ها تفاوت معناداری مشاهده نشد (P=0.1). TNFa در زنان بعد از تمرینات به صورت معناداری کاهش یافت (P=0.04)، ولی در مردان تغییرات معنادار نبود. تغییرات متغیر hs-CRP در دو گروه تجربی و کنترل، هم برای زنان و هم مردان، معنی دار نبود (P=0.09). نتایج نشان داد این تمرینات ناتوانی های بیماران MSرا بهبود می بخشد و در بیماران زن نسبت به مردان مبتلا تغییرات آشکارتری را در سایتوکاین ها ایجاد می کند.

برای بررسی تاثیر مکمل دهی ویتامین E بر پاسخ مولکول چسبان سلولی نوع یک (ICAM-1) به فعالیت وامانده ساز، 16 مرد فعال انتخاب و بر اساس VO2max به دو گروه مکمل و دارونما تقسیم شدند. پس از 14 روز مکمل دهی، آزمودنی های هر دو گروه فعالیت وامانده ساز 65 دقیقه ای را انجام دادند. نمونه های خونی قبل از دوره مکمل دهی، قبل و بلافاصله بعد از فعالیت وامانده ساز گرفته شد. برای آنالیز داده ها از آزمون تحلیل واریانس و t وابسته استفاده شد. نتایج افزایش معنی دار ویتامین E سرمی را در گروه مکمل نشان داد (P=0.000). همچنین،ICAM-1  سرمی در گروه های مکمل (P=0.128) و دارونما (P=0.095) افزایش غیرمعنی داری یافت. با وجود این، بینICAM-1  سرمی دو گروه مکمل و دارونما در هیچ یک از وهله های زمانی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P=0.710). به طور کلی، مصرف 400 واحد بین المللی ویتامین E به مدت 14 روز (ایزومر توکوفرول) تاثیر معنی داری برICAM-1  سرمی ناشی از فعالیت وامانده ساز نداشت.

تحقیقات تاثیرات مثبت مصرف کافئین را بر عملکرد هوازی گزارش کرده اند، اما نتایج تاثیرات نیروزایی کافئین بر اجرای بی هوازی و ورزش کوتاه مدت و شدید، متناقض و مبهم است. هدف تحقیق حاضر، بررسی اثر مصرف مقادیر متوسط و کم کافئین بر قدرت بیشینه، استقامت و توان عضلانی در پرورش اندام کاران مرد بود. به این منظور 12 مرد پرورش اندام کار (با میانگین سن 5±26.83 سال، قد 4.04±174 سانتی متر و وزن 3.8±77.41 کیلوگرم) به طور داوطلبانه انتخاب شدند. طرح تحقیق متقاطع بود. آزمودنی ها به چهار گروه کنترل، دوز کم کافئین (2.5 mg/kg)، دوز متوسط کافئین (mg/kg  (5و دارونما (پودر نشاسته به صورت کپسول) تقسیم شدند. سپس، آزمون های یک تکرار بیشینه (RM (1 را برای قدرت بیشینه، تکرار تا خستگی با 70 درصد RM 1 را برای استقامت عضلانی و تعداد تکرارها در 15 ثانیه با 80 درصد RM 1 را برای توان عضلانی در حرکت های پرس سینه و پرس پا انجام دادند. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و t همبسته تحلیل شد. نتایج نشان داد مصرف دوز متوسط کافئین در مقایسه با دوز کم و دارونما موجب افزایش معنادار قدرت بیشینه، استقامت و توان می شود. در مجموع، می توان گفت افراد پرورش اندام کار برای بهبود قدرت بیشینه، استقامت و توان عضلانی، بهتر است یک ساعت قبل از ورزش، کافئین به مقدار متوسط استفاده کنند.

میزان آسیب بافت تاندون در زنان متعاقب فعالیت ورزشی بیشتر از مردان است. علت این تفاوت هنوز معلوم نیست. ژلاتینازها اجزای تشکیل دهنده بافت همبند را تخریب می کنند. بنابراین هدف از این تحقیق، بررسی نقش جنسیت بر مقدار ژلاتینازهای سرم (MMP-2 و MMP-9) در حالت استراحت و در پاسخ به فعالیت استقامتی است. 15 زن و 15 مرد غیرفعال سالم در این پژوهش شرکت داشتند. 72 ساعت پس از تعیین V02max، آزمودنی ها یک ساعت چرخ کارسنج را با شدت 70 درصد V02max رکاب زدند. 2 میلی لیتر خون قبل، بلافاصله و دو ساعت بعد از فعالیت، از ورید بازویی آزمودنی ها گرفته شد. MMP-2 و MMP-9 به روش الایزا اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مقدار ژلاتینازهای سرم در حالت استراحت بین مردان و زنان متفاوت نیست. همچنین مقدار MMP-2 سرم بلافاصله بعد از فعالیت در هر دو گروه کاهش یافت، ولی مقدار این کاهش در زنان معنی دار نبود. مقدار MMP-9 سرم در هر دو گروه در پاسخ به فعالیت تغییر نکرد. همچنین تغییرات ژلاتینازهای سرم در پاسخ به فعالیت بین دو گروه متفاوت نبود. بر اساس یافته های این تحقیق مقدار ژلاتینازها در حالت استراحت و پاسخ آنها به فعالیت، عامل تاثیرگذار بر آسیب پذیری بیشتر بافت تاندون زنان در پاسخ به فعالیت نیست. احتمالا عوامل ساختاری و فیزیولوژیکی دیگر در تاندون زنان عامل آسیب دیدگی بیشتر باشد.

یکی از وظایف مهم سیستم ایمنی، تولید اجزای محلول یا سلولی است که بدن را در برابر هرگونه التهابی حفاظت می کند. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات سطوح پلاسمایی اینترلوکین-(IL-17) 17، پروتئین واکنشگر سی (CRP) و کراتین فسفو کیناز(CPK)  در موش های نر نژاد سوری بعد از هشت هفته تمرین هوازی و مصرف مکمل امگا 3 است. به این منظور 170 سر موش نر از نژاد سوری با میانگین سنی 2 ماه و میانگین وزنی 1±35 گرم انتخاب شدند. در ابتدا 10 سر از موش ها به منظور تعیین مقادیر پیش آزمون متغیرها کشته شده و بقیه موش ها به صورت تصادفی به چهار گروه کنترل (40 سر)، مکمل (40 سر)، تمرین (40 سر) و مکمل - تمرین (40 سر) تقسیم شدند. هر روز به مدت 8 هفته مقدار 0.2 میلی لیتر (0.06 ml/g وزن بدن) روغن ماهی (امگا-3) که حاوی DHA و EPA بود، بوسیله گاواژ به موش های دو گروه مکمل و مکمل - تمرین خورانده شد. برنامه تمرینی حیوانات به مدت 8 هفته و پنج جلسه در هفته روی تردمیل حیوانات انجام گرفت. در پایان هشت هفته، تفاوت معناداری در سطوح پلاسمایی متغیرهای IL-17،CRP  و CPK در گروه های کنترل، مکمل، تمرین و تمرین - مکمل مشاهده شد (p<0.05) و مشخص شد مقدار IL-17 در گروه کنترل با دیگر گروه ها، گروه تمرینی با گروه مکمل و گروه مکمل با گروه مکمل- تمرین تفاوت معناداری دارند. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد فعالیت ورزشی سطوح عوامل التهابی را افزایش می دهد، اما با مصرف مکمل امگا 3، میزان این عوامل التهابی تغییر پیدا می کند، هر چند تاثیر مصرف این مکمل بر این عوامل متفاوت بود.

هدف از این پژوهش، مقایسه اثر تمرینات مقاومتی همراه با انسداد عروق با تمرینات مقاومتی سنتی بر عملکرد عضلانی و استقامت قلبی - عروقی دختران جوان بود. به این منظور 43 دختر جوان به سه گروه تمرین مقاومتی سنتی (تمرین با شدت 70-%80 1RM،14  نفر)، تمرین مقاومتی همراه با انسداد عروق (تمرین با شدت  20-%30 1RMهمراه با بستن تورنیکت لاستیکی به دور قسمت پروگزیمال ران، 16 نفر) و گروه کنترل (13 نفر) تقسیم شدند. تمرین شامل سه حرکت باز شدن زانو، پرس پا و هاک پا در چهار ست تا حد خستگی به مدت هشت هفته بود. قبل و بعد از تمرینات، آزمون های قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، توان بی هوازی، توان انفجاری و استقامت قلبی-عروقی به عمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از افزایش معنی دار قدرت عضلانی، استقامت عضلانی و توان انفجاری ((P<0.05 در گروه های تمرین در مقایسه با گروه کنترل بود. بین گروه های تجربی تفاوت معنی داری وجود نداشت. همچنین در استقامت قلبی - عروقی و توان بی هوازی بین سه گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). می توان گفت تمرینات مقاومتی با انسداد عروق با شدت کم اثری مشابه تمرینات مقاومتی سنتی شدید بر قدرت عضلانی، استقامت عضلانی و توان انفجاری عضلات پا در دختران جوان دارد. بنابراین می توان این تمرینات را به طور موفقیت آمیزی جایگزین تمرینات مقاومتی سنتی در دختران جوان کرد.

کیفیت زندگی، مفهوم چندبعدی گسترده ای است که با بهداشت و مراقبت های بهداشتی ارتباط دارد. کیفیت زندگی بیماران بعد از بروز بیماری قلبی کاهش می یابد، از این رو هدف اغلب مراکز بهداشتی و بازتوانی قلبی، بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر دو شیوه تمرینی تداومی و تناوبی بر کیفیت زندگی بیماران قلبی پس از جراحی بای پس عروق کرونر (CABG) بود. به این منظور 20 بیمار Post CABG (18 مرد و 2 زن با میانگین سنی 8.91±57.05 سال و میانگین شاخص توده بدنی 3.20±26.98 کیلوگرم بر مترمربع) در دو گروه تمرین تداومی هوازی (شامل 30 تا 60 دقیقه و شدت 70 تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب، n=12) و تمرین تناوبی هوازی (شامل 28 تا 44 دقیقه و شدت 75 تا 90 درصد ضربان قلب حداکثر، n=12) به مدت 8 هفته و هر هفته 3 مرتبه در این پژوهش شرکت داشتند. کیفیت زندگی با استفاده از نسخه فارسی پرسشنامه SF-36 ارزیابی شد. برای بررسی تغییرات درون گروهی متغیرها از آزمون آماری t جفتی استفاده شد. نرم افزار آماری مورد استفاده نیز SPSS ویرایش 16 بود. نتایج نشان داد هر دو شیوه تمرین تداومی و تناوبی تاثیر مفید معنی داری بر QOL و ابعاد مختلف آن یعنی عملکرد فیزیکی (تداومی 0.001>p، تناوبی 0.001>p)، درد بدنی (تداومی p=0.016، تناوبی p=0.003)، سلامت روانی (تداومی p=0.018، تناوبی p=0.04)، انرژی و زنده دلی (تداومی p=0.003)، تناوبی p=0.020)، عملکرد اجتماعی (تداومی p=0.037، تناوبی p=0.032) و سلامت عمومی (تداومی p=0.020، تناوبی p=0.018) داشتند. با توجه به نتایج می توان گفت هر دو شیوه تمرین تداومی و تناوبی منتخب به بهبود QOL بیماران CABG بعد که امروزه مهم ترین عامل بازیافت بعد از عمل است، انجامید. از این رو هر دو شیوه تمرین منتخب برای بازتوانی بیماران CABG در مراکز بازتوانی فواید مطلوبی در پی دارند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر ضرباهنگ های مختلف موسیقی بر برخی شاخص های خستگی مرکزی و محیطی در زنان جوان غیر ورزشکار است. به این منظور 38 دانشجوی دختر سالم انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه، تجربی 1 شامل 13 نفر، 2±22 سال، تجربی 2؛ 13 نفر 2±23 سال و گروه کنترل 12 نفر، 2±23 سال تقسیم شدند. در ابتدا پیش آزمون مشابه شرایط تمرین از تمام گروه ها به عمل آمد، سپس برنامه تمرین اصلی به صورت 2 جلسه در هفته به مدت 6 هفته متوالی با ارائه متغیرهای مستقل اجرا شد و در نهایت پس از اتمام آخرین جلسه تمرین، پس آزمون گرفته شد. برنامه تمرین در هر جلسه شامل رکاب زدن روی دوچرخه کارسنج تا مرز واماندگی برای هر سه گروه بود. گروه های تجربی طی تمرین با هدفون به موسیقی گوش می کردند. گروه کنترل نیز هیچ گونه مداخله موسیقی دریافت نکردند. تحلیل نتایج آزمون ضربه زنی با انگشت تفاوت زیادی را در خستگی محیطی گروه های تجربی و کنترل نشان نداد. نتایج آزمون نامیدن رنگ ها خستگی مرکزی حاصل از تمرین در گروه کنترل نسبت به دو گروه موسیقی کند و تند را تایید کرد. تحلیل یک طرفه داده ها نشان داد که در پیش آزمون بین شاخص های خستگی اندازه گیری شده، در سه گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05). اما در مرحله پس آزمون مقدار بار کاری حالت واماندگی (P=0.022) بین گروه ها معنی دار بود. آزمون تعقیبی توکی نشان داد بین گروه کنترل و گروه های تجربی اختلاف معنی داری در همه متغیرها وجود دارد (P<0.05)، ولی بین گروه های تجربی این اختلاف معنی دار نیست (P>0.05). به طور کلی می توان گفت موسیقی همزمان با تمرین خستگی مرکزی و محیطی را به تعویق می اندازد و در نهایت عملکرد ورزشی را افزایش می دهد.