فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری (شیلات)
سال:1391 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:20

در این پژوهش، بررسی زنجیره های غذایی اکوسیستم دریاچه پشت سد لار و رژیم غذایی ماهیان آن انجام گرفت و پارامترهای هیدروبیولوژیک از جمله تراکم و پراکنش زئوپلانکتون، ماکروزئوبنتوز و ماهیان طی 12 مرحله نمونه برداری از خرداد تا آبان سال های 1387 و 1388 بررسی شدند. زئوپلانکتون ها به طور لایه ای و توسط تور زئوپلانکتون گیر کمرشکن (Juddy Net)، ماکروبنتوزها توسط گراب 20´20، سوربر 40´40 و تور دستی با دهانه 50×50 سانتی متر و ماهیان با استفاده از تور پرتابی و دستگاه الکتروشوکر ثابت و پرتابل و در ایستگاه های نزدیک تاج سد، امام پهنک، آب سفید، الرم و کمردشت نمونه برداری گردیدند. نتایج نشانگر وجود 21 جنس و گونه از 3 راسته زئوپلانکتونی در دریاچه سد لار بوده که راسته کلادوسرا با 55.81 درصد جمعیت زئوپلانکتونی در طی سال در دریاچه سد لار غالب بود. بیش ترین تراکم سلول زئوپلانکتونی مربوط به راسته های کلادوسرا با میزان 48050±0.148 و روتیفرا با میزان 24020±0.124 عدد در مترمکعب در ماه خرداد بود. در بررسی ماکروبنتوزی 12 راسته در 98 جنس و گونه شناسایی گردید که راسته دیپترا در سال 1387 با فراوانی 676 عدد در مترمربع و زی توده 1.79 گرم در مترمربع و در سال 1388 با فراوانی 767 عدد در مترمربع و زی توده 50/2 گرم در مترمربع غالب بود. در بین ماهیان شناسایی شده (5 گونه)، بیش از 95 درصد جمعیت را قزل آلای خال قرمز (Salmo trutta fario) تشکیل داده که میانگین وزن آن 136.86±103.4 گرم و طول چنگالی آن 212.81±49.6میلی متر برآورد گردید. طبق آزمون آنالیز واریانس دوطرفه مشخص گردید که ایستگاه های مطالعاتی و ماه های نمونه برداری بر روی فراوانی فون مورد بررسی تاثیر دارند (P<0.05). با توجه به موقعیت مکانی، اختلاف درجه حرارت چشم گیری در فصل های مختلف سال به خصوص در فصل پاییز و زمستان وجود داشته و بررسی های بیولوژیک نشان داد که پتانسیل تولید پلانکتونی و ماکروبنتوزی دریاچه به نسبت پایین است. در این بررسی گونه های متعددی از گروه های زئوپلانکتونی و ماکروزئوبنتوزی برای نخستین بار از ایران گزارش شدند.

این مطالعه به منظور تعیین تاثیر سطوح مختلف ویتامین های C و E جیره بر نوسانات گلبول های سفید خون ماهی استرلیاد پرورشی (Acipenser ruthenus) در مرکز تکثیر انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان انجام گرفت. 9 جیره غذایی شامل ترکیبی از مقادیر 0، 100 و 400 میلی گرم ویتامین C از نوع ال- اسکوربیل- 2-پلی فسفات (APP) و 0، 100 و 400 میلی گرم ویتامین E از نوع دی- آلفا توکوفرول در کیلوگرم غذا در 2 تکرار و به مدت 15 هفته برای پرورش ماهیان استرلیاد در نظر گرفته شد. پس از عادت دهی ماهیان با غذای مصنوعی، تعداد 15 عدد ماهی استرلیاد با وزن متوسط 350.92±14.28 گرم به هر یک از 18 تانک در نظر گرفته شده، معرفی گردید. ماهیان روزانه به میزان 3 درصد وزن تر بدن شان مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان آزمایش تعداد 3 عدد ماهی از هر تانک به صورت تصادفی انتخاب شده و مورد خون گیری قرار گرفتند. در پایان دوره آزمایش (هفته پانزدهم) نتایج به دست آمده از آنالیز نمونه های خون نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار آماری در شاخص گلبول های سفید خون و در بین گلوبول های سفید، مونوسیت، لنفوسیت و نوتروفیل بود.(P<0.05) بیش ترین تعداد گلبول های سفید خون در هفته پانزدهم در تیمار E100C400 میلی گرم بر کیلوگرم (جیره 6) و کم ترین تعداد در تیمار E400C400میلی گرم بر کیلوگرم (جیره 9) مشاهده شد. اندازه گیری و شمارش افتراقی سلول های خونی سفید نشان داد که بیش ترین تعداد مونوسیت در تیمار E0C0 میلی گرم بر کیلوگرم و کم ترین تعداد در تیمار E100C0 میلی گرم بر کیلوگرم و E400C400 میلی گرم بر کیلوگرم، بیش ترین تعداد لنفوسیت در تیمار E0C100 میلی گرم بر کیلوگرم و کم ترین تعداد در تیمار E400C400میلی گرم بر کیلوگرم، بیش ترین تعداد در تیمار E400C400 میلی گرم بر کیلوگرم و کم ترین تعداد در تیمار E0C100 میلی گرم بر کیلوگرم شمارش گردید. بررسی نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که استفاده از ویتامین های C و E در جیره غذایی می تواند بر نوسانات گلوبول های سفید ماهی استرلیاد پرورشی تاثیرگذار باشد.

یکی از راه های حفاظت ذخایر ماهیان خاویاری، انجام تکثیر مصنوعی می باشد. در این راستا بهبود سیستم انکوباسیون از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این حال برای انکوباسیون تخم تاس ماهیان در ایران از دستگاه های انکوباتور یوشچنکو استفاده می شود. انکوباتور آذرخش در سال 1384 و انکوباتور شیلانه در سال 1388 توسط کارشناسان ایرانی طراحی و ساخته شد. برای مقایسه کارایی انکوباتورهای آذرخش، شیلانه و یوشچنکو، برخی پارامترهای مراحل رشد و نمو جنین و لاروهای به دست آمده از تخمک های یک مولد تاس ماهی ایرانی در این انکوباتورها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده، درصد لقاح در مرحله بلاستولا در انکوباتورهای آذرخش، شیلانه و یوشچنکو به ترتیب 86.73، 72.20 و 52.66، درصد لقاح در مرحله گاسترولا به-ترتیب 75.76، 60.16 و 41.50، درصد تلفات دوره انکوباسیون به ترتیب 11.44، 26.21 و 35.06، درصد تفریخ به ترتیب 88.55، 73.79 و 64.94 و بازماندگی نهایی لارو به ترتیب 82، 80 و 75.66 بود. همچنین طول نهایی لارو (به ترتیب 27.31، 27.75 و 26.66 میلی متر) و وزن نهایی لارو (به ترتیب 123، 133.8 و 107.53 میلی گرم) در انکوباتور شیلانه نسبت به انکوباتورهای آذرخش و یوشچنکو بیش تر بود. با توجه به نتایج حاصله انکوباتور آذرخش نسبت به انکوباتورهای شیلانه و یوشچنکو کارایی بهتری داشته است.

ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) از ماهیان باارزش دریای خزر می‏باشد که سالانه به رودخانه های ایران هم چون رودخانه شیرود مهاجرت می کند. در این پژوهش اثر سن مولدین نر روی برخی پارامترهای اسپرم شناختی (حجم، تراکم، درصد اسپرماتوکریت و درصد تحرک) و روند تکثیر مصنوعی ماهی سفید مهاجر به رودخانه شیرود بررسی شد. به این منظور اسپرم های استحصالی از 30 مولد نر (2، 3، 4، 5 و 6 ساله) با تخمک های 30 مولد ماده لقاح داده شدند. به طوری که بیش ترین وزن (975 گرم) و طول کل (47.25 سانتی متر) در مولدین نر 6 ساله و کم ترین وزن (373.33 گرم) و طول کل (35.6 سانتی متر) در مولدین نر 2 ساله دیده شد. بیش ترین حجم اسپرم (5.22 میلی لیتر)، تراکم اسپرم 109´45 اسپرم در میلی لیتر)، درصد اسپرماتوکریت (39.3 درصد) و درصد تحرک اسپرم (77.4 درصد) به ترتیب در مولدین 5، 2، 2 و 4 ساله مشاهده گردید. همچنین کم ترین حجم اسپرم (3.03 میلی لیتر)، تراکم اسپرم 109´30 اسپرم در میلی لیتر)، درصد اسپرماتوکریت (30.3 درصد) و درصد تحرک اسپرم (74 درصد) به ترتیب در مولدین 2، 6، 4 و 6 ساله مشاهده گردید. بیش ترین درصد لقاح (95.2 درصد) و درصد ظهور لارو (83 درصد) در مولدین 4 ساله و کم ترین درصد لقاح (88.5 درصد) و نرخ ظهور لارو (77.6 درصد) به ترتیب در مولدین 6 و 2 ساله دیده شده است. بین سنین مختلف از نظر میانگین، حجم اسپرم (P=0.323) تراکم اسپرم (P=0.539)، درصد اسپرماتوکریت (p=0.187)و درصد تحرک اسپرم (p=0.164) اختلاف معنی دار مشاهده نشد، اما از نظر میانگین درصد لقاح اختلاف معنی دار (P=0.016) مشاهده شد. بنابراین از بعد اقتصادی برای تکثیر مصنوعی مولدین نر 4 ساله بهترین گزینه می‏باشند.

فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماکروبنتوز و شانه دار Mnemiopsis leidyi به همراه عوامل فیزیکوشیمیایی و آلاینده های آب، در سال 1387 در کرانه جنوبی دریای خزر بین طول جغرافیایی 54-48 درجه و عرض جغرافیایی 39-36 درجه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در 4 فصل و در 8 نیم خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد و بندرترکمن انجام شد. نمونه ها از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر و لایه های مختلف جمع آوری گردید. آنالیز داده ها به روش غیرپارامتریک و همچنین با به کارگیری روش آماری چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد که برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب شامل نیتروژن آلی، نیتروژن معدنی (آمونیوم)، شوری و دمای آب نسبت به عوامل دیگر از اهمیت بیش تری برخوردارند. نتایج نشان داد که فراوانی و زی توده شانه دار M. leidyi به دمای آب، شفافیت و ترکیبات نیتروژن مرتبط است و همچنین سبب تغییر مستقیم در فراوانی، زی توده و ترکیب گونه ای موجودات پلانکتونی شده است.

هدف این پژوهش بررسی تاثیرات فلز سرب بر فاکتورهای هماتولوژیکی (تعداد گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، M.C.V، M.C.H، تعداد گلبول سفید، درصد لنفوسیت، مونوسیت، نوتروفیل، بازوفیل و ائوزینوفیل در بچه ماهیان قره برون (Acipenser persicus) قرار گرفته در معرض غلظت کشنده (LC50) و غلظت های زیر حد کشنده به ترتیب 25LC50 درصد و 75LC50 درصد نیترات سرب پس از 96 ساعت و مقایسه با حالت عادی است. ابتدا آزمایش هایی برای تعیین 96LC50 ساعته نیترات سرب بر روی ماهی ها طبق روش متداول O.E.C.D به صورت ساکن در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر ساری در شرایط کیفی ثابت آب رودخانه تجن با حرارت: 1±8 درجه سانتی گراد، اکسیژن8.3 :O2 میلی گرم در لیتر، سختی کل: 370 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم در فصل زمستان انجام شد. پس از آزمایش بقا و تعیین محدوده کشندگی 1000-900 میلی گرم سرب در لیتر، ماهیان به مدت 96 ساعت در معرض 8 غلظت (883.4، 900، 916.7، 933.4، 950، 966.7، 983.4 و 1000 میلی گرم سرب در لیتر) نیترات سرب به اضافه یک گروه شاهد (غلظت= 0) قرار گرفتند. در هر ونیرو 10 عدد ماهی با میانگین وزنی 35-30 گرمی معرفی گردید (حجم آب: 1 لیتر به ازای 1 گرم ماهی). اکسیژن دهی از طریق پمپ های هواده و نوردهی مطابق طول روز بوده است. میزان 96LC50 ساعته برای این ماهیان 944.118 میلی گرم سرب در لیتر به دست آمده است. به منظور تعیین فاکتورهای خونی، ماهیان به مدت 96 ساعت در معرض غلظت های کشنده و زیر حد کشنده نیترات سرب به ترتیب (LC50) 944.118،(75% LC50) 708.088، (25% LC50) 236 میلی گرم سرب در لیتر قرار گرفتند و در پایان این زمان در هر تیمار از 3 عدد ماهی خون گیری به عمل آمد. تمامی آزمایش ها با سه تکرار انجام شده است. روند تغییرات پارامترهای خونی به این ترتیب بوده که در 236 میلی گرم سرب در لیتر، افزایش معنی داری در تعداد گلبول قرمز و افزایش غیرمعنی داری در غلظت هموگلوبین، درصد هماتوکریت، MCV و MCH ایجاد شده است. در 708.088 میلی گرم سرب در لیتر، کاهش غیرمعنی دار در تعداد گلبول قرمز، افزایش غیرمعنی دار در غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت و افزایش معنی داری در MCV و MCH مشاهده شد. در غلظت 944.118 میلی گرم سرب در لیتر، کاهش معنی دار در تعداد گلبول قرمز، غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت و افزایش غیرمعنی دار در MCV و MCH رخ داد. در تعداد گلبول سفید، مونوسیت و بازوفیل افزایش غیرمعنی دار و در لنفوسیت و ائوزینوفیل کاهش غیرمعنی داری در همه تیمارها مشاهده شد. درصد نوتروفیل در ماهیان قرار گرفته در معرض 236 میلی گرم سرب در لیتر ثابت ماند، اما افزایش غیرمعنی داری در غلظت زیر حد کشنده ) 708.088 میلی گرم سرب در لیتر) و غلظت کشنده (944.118 میلی گرم سرب در لیتر) رخ داد.

این مطالعه با هدف القای تولیدمثلی ماهی سوف معمولی (Sander lucioperca) با استفاده از هورمون های مختلف انجام پذیرفت. برای این مطالعه، مولدین در 4 تیمار هورمونی مورد تزریق قرار گرفتند به طوری که در هر گروه 4 مولد با استفاده از هورمون های عصاره غده هیپوفیز (در دو مرحله 1.5 و 4.5 میلی گرم بر کیلوگرم(،LHRHa2 در دو مرحله 3.5 و 10 میکروگرم بر کیلوگرم)، hCG در دو مرحله 150 و 500(IU/kg و سرم فیزیولوژی (کنترل) تزریق شدند. نتایج نشان داد همه ماهیان نر و ماده وحشی تیمارهای عصاره غده هیپوفیز و LHRHa2 به تزریق هورمونی پاسخ داده، در حالی که در مولدین ماده وحشی تزریق شده با hCG و پرورشی تزریق شده با hCG و عصاره غده هیپوفیز، 75 درصد به هورمون تراپی پاسخ داده و هیچ مولد پرورشی به تزریق LHRHa2 جواب مثبت ندادند. در ارتباط با پارامترهای تعیین شده در تکثیر شامل تعداد در گرم تخمک و هماوری کاری، اختلاف معنی داری در مولدین تحت تیمارهای مختلف مشاهده نشد. با توجه به نتایج کسب شده از این پژوهش به نظر می رسد هورمون های عصاره غده هیپوفیز و hCG برای القای تکثیر مصنوعی ماهی سوف معمولی دارای کارایی بالایی بوده و قابل توصیه برای این امر می باشند.

این بررسی طی مدت 2 ماه در سال 1387 و به منظور تعیین شدت نوری مناسب رشد بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان تحت نور مستمر (24 ساعت روشنایی) در ایستگاه تحقیقاتی تغذیه و غذای زنده آبزیان واقع در بندرانزلی انجام گرفت. آزمایش در 12 عدد مخزن فایبرگلاسی با گنجایش 80 لیتر، جریان آب0.8 لیتر در دقیقه، تراکم 20 عدد ماهی و با میانگین وزن اولیه 13-12 گرم، صورت پذیرفت. این آزمایش در یک طرح کاملا تصادفی در 4 تیمار شامل شدت های 100 لوکس، 200 لوکس، 300 لوکس و 400 لوکس و با 3 تکرار انجام شد. ماهیان آزمایشی با غذای تجاری FFT و GFT به ترتیب در گروه های وزنی 30-12 گرمی و 50-30 گرمی تغذیه شدند. آنالیز آماری نشان داد با افزایش شدت نور از 100 لوکس به 400 لوکس، رشد ماهی بیش تر می شود، اما اختلاف معنی داری بین تیمارها از نظر افزایش میانگین میزان رشد، نرخ رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی، ضریب چاقی و میزان بقاء مشاهده نشد. به طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین میزان رشد و ضریب تبدیل مطلوب در سطح شدت نوری 400-300 لوکس به دست می آید.

این تحقیق به منظور ارزیابی اثر آفت کش دیازینون بر برخی شاخص های خونی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان در مرکز علوم شیلاتی و فنون دریایی دکتر کیوان (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، بندر چمخاله) انجام شد. در مدت یک هفته 120 قطعه بچه ماهی قزل آلا در 3 گروه آزمایشی و 1 گروه شاهد با 3 تکرار که در هر تکرار 10 عدد ماهی با میانگین وزنی 5-3 گرم وجود داشت براساس روش O.E.C.D در معرض غلظت های 25، 50 و 75 درصد از LC50 دیازینون (که برابر 1.65 میلی گرم بر لیتر است) به صورت ساکن قرار گرفتند. در ماهیانی که در معرض قرار گرفتند، علایمی مانند فلج عصبی و از دست دادن تعادل، شنای نیم دایره ای، بی تابی شدید و رنگ پریدگی مشاهده شد. نتایج نشان داد که تعداد کل گلبول های سفید و قرمز، هماتوکریت و هموگلوبین با افزایش غلظت سم کاهش یافت. میزان MCH با افزایش غلظت سم افزایش یافت که این افزایش بین گروه 75 درصد با بقیه گروه ها معنی دار بود. میزان MCV با افزایش غلظت سم افزایش یافت که بین گروه های 25 و 50 درصد اختلاف معنی داری مشاهده نشد. ضمن این که میزان نوتروفیل تا گروه 50 درصد افزایش و سپس کاهش یافت. اما میزان لنفوسیت تا گروه 50 درصد کاهش و در گروه 75 درصد افزایش یافت. تغییرات به دست آمده در مقادیر اریتروسیت و لکوسیت پس از قرارگیری در معرض سم دیازینون ناشی از بروز اختلال در روند خون سازی و کاهش ایمنی غیراختصاصی ماهی می باشد.

پروژه مونیتورینگ (پایش) ذخایر کف زیان به روش مساحت جاروب شده در دریای عمان در سال 1379 با دو گشت تحقیقاتی کشتی فردوس در فصل های تابستان و پاییز انجام شد. محدوده مورد مطالعه از منطقه میدانی با طول جغرافیایی 58 درجه و 55 دقیقه شرقی تا منطقه خلیج گواتر با طول جغرافیایی 61 درجه و 30 دقیقه شرقی بود. این محدوده از شرق به غرب (از میدانی به سمت خلیج گواتر) به 5 منطقه تقسیم گردید و هر منطقه با حروف انگلیسی A، B، C،D و E نام گذاری شد. فاصله هر منطقه 30 دقیقه طول جغرافیایی (فقط منطقه آخری یا E،35 دقیقه) بود. در هر گشت تحقیقاتی 65 ایستگاه تعیین و با تور ترال کف به مدت 1 ساعت در هر ایستگاه با شناور تحقیقاتی فردوس 1 تورکشی انجام و به دنبال آن نمونه بردرای از کف زیان صورت گرفته است. بیوماس کل آبزیان گرفتار آمده در تور ترال به تفکیک مناطق ذکر شده به صورت فصلی و از عمق 100-10 متر برآورد گردید. میزان بیوماس کل سالانه آبزیان در سال 1379 برابر 41830.3 تن و میزان بیوماس در فصل های تابستان و پاییز به ترتیب 6، 44170، 7 و 39490 تن برآورد گردید. همچنین بیومس برآورد شده برای گونه حلوا سیاه (Parastromateus niger)، سارم (Scomberoides commersonianus)، گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japanicus)، سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) و شوریده (Otolithes ruber) به ترتیب 333.7، 804.5، 1115.3، 949 و 877.6 تن محاسبه گردید. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان بیان نمود که گونه های مورد بررسی در فصل تابستان در نقاط کم عمق (20-10 متر) و به صورت گله های بزرگ، بیش تر مشاهده می گردند.

آب بندان طبیعی مرزن آباد، با وسعتی بالغ بر 183 هکتار در استان مازندران و جنوب غربی شهرستان بابل واقع شده است، عمق متوسط این آب بندان 5/2 متر است، از لحاظ گیاهان آبزی غنی بوده و زیستگاهی مناسب برای پرندگان مهاجر به شمار می رود. ورود پساب مزارع کشاورزی وآلاینده ها، مرزن آباد را در معرض افزایش بار مواد مغذی به ویژه ازت و فسفر قرار داده است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت تروفی در این اکوسیستم طی یک سال به مدت 11 ماه از شهریور 85 تا مرداد 86 برای نخستین بار انجام شده است. در این پژوهش پارامترهای فیزیکی شامل درجه حرارت، اکسیژن محلول، pHو پارامترهای شاخص تروفی شامل کلروفیل a، فسفات کل، عمق شفافیت براساس شاخص تروفی کارلسون و نیز غلظت نیترات محلول به مدت یک سال و به صورت ماهانه در سه ایستگاه با 3 تکرار اندازه گیری شد. بر این اساس آب بندان مرزن آباد در وضعیت یوتروفی و در معرض ورود به شرایط هیپرتروفی قراردارد.

امروزه مکمل های غذایی مانند پربیوتیک ها و محرک های ایمنی به عنوان یک جایگزین قوی برای آنتی بیوتیک ها برای ارتقای سلامت و ایجاد مقاومت در برابر بیماری ها در آبزی پروری به کار می روند. این بررسی برای ارزیابی کارایی پربیوتیک تجاری ایمونوژن، با ترکیب اصلی 30 درصد (1و3- 1و6) بتاگلوکان و 18 درصد مانان الیگوساکارید در جیره غذایی فیل ماهیان جوان (Huso huso) به مدت 8 هفته در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی در تابستان 1388 انجام گرفت. شاخص های خونی و ایمنی فیل ماهیان جوان در 5 تیمار ایمونوژن درجیره غذایی (0، 0.5، 1، 2 و 4 درصد) از نظر آماری مقایسه شد. سه گروه وزنی از فیل ماهیان جوان با میانگین وزن 0.02±8.71 گرم، 0.01±25.15 گرم و 0.02±53.69 گرم در مخازن ذخیره سازی و روزانه در 6 وعده تغذیه شدند. نتایج نشان داد که تعداد نوتروفیل در ماهیانی که با جیره های غذایی شامل 0.5، 1 و 4 درصد ایمونوژن تغذیه شدند، به طور معنی داری (P<0.05) بالاتر از شاهد بود. میزان سطح ایمونوگلوبولین M در ماهیانی که با جیره غذایی حاوی 0.05درصد ایمونوژن تغذیه شدند بالاتر از سایر تیمارهای تغذیه ای بود، که اختلاف معنی داری را با سطوح 2 و 4 درصد ایمونوژن داشت (P<0.05)هیچ اختلاف معنی داری در بین 3 تیمار وزنی و 5 تیمار ایمونوژن از نقطه نظر سایر شاخص های خونی مشاهده نگردید (P>0.05) به نظر می رسد ایمونوژن در غلظت 0.5 درصد می تواند به عنوان یک ماده غذایی مکمل در جیره غذایی فیل ماهیان جوان برای تحریک واکنش های ایمنی به کار رود.

این پژوهش برای شناسایی جمعیت گاوماهی دم گرد Neogobius melanostomus در سواحل جنوبی دریای خزر (محدوده آب های استان گیلان) به منظور بررسی برخی خصوصیات زیستی این گونه، اجرا گردید. به این منظور 5 ایستگاه (آستارا، انزلی، کیاشهر، هشتپر و چابکسر) در محدوده سواحل استان گیلان انتخاب شد. برای نمونه برداری از جمعیت ماهیان، از تور ترال کفی استفاده گردید. 7.43 درصد از ترکیب گونه ای گاوماهیان صید شده در این پژوهش، مربوط به این گونه بود. فراوانی آن در ایستگاه آستارا 4.54 درصد، هشتپر 5.97 درصد، بندرانزلی 7.41 درصد، بندر کیاشهر 1.28 درصد و در چابکسر 20.51 درصد از کل آمار گاوماهیان صید شده گزارش گردید. براساس نتایج این مطالعه، میانگین طول کل 15.17±106.03 میلی متر و میانگین وزن آن ها 2.57±12.54 گرم محاسبه گردید. در بررسی تعیین سن این ماهیان مشخص گردید که نمونه ها دارای ترکیب سنی 3-1 سال بودند، به طوری که 64 درصد از نمونه ها به گروه سنی 3-2 سال تعلق داشتند. برای بررسی رژیم غذایی، محتویات روده ماهیان مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده گردید که رژیم غذایی این ماهی اکثرا شامل گونه های کفزی مانند Balanus، Hypanis، Gammaridae،Cumacae و Mytilaster می باشد. براساس نتایج به دست آمده، بالاترین مقادیر میانگین شدت تغذیه (19.2±747.12) و طول نسبی روده (0.03±099) در گروه سنی +0 و کم ترین میزان آن ها به ترتیب 25.6±352.94 و 0.02±0.85 در گروه سنی +3 محاسبه گردید. بالاترین ضریب چاقی (0.62±6.42) در گروه سنی +3 و کم ترین مقدار آن (0.2±1.05) در گروه سنی +2 بود. میانگین قطر تخمک معادل 0.3±1.53 میلی متر اندازه گیری شد. میانگین هماوری مطلق و میانگین هماوری نسبی این گونه به ترتیب، 202±610 عدد و 13.91±66.35 محاسبه شد.

به منظور تعیین آلودگی های انگلی اردک ماهی تالاب انزلی (Esox lucius)، تعداد 120 قطعه اردک ماهی به صورت تصادفی توسط تور تله ای مخروطی صید و به کمک مخازن آب مجهز به کپسول اکسیژن به صورت زنده به پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی کشور منتقل شدند. هدف از این پژوهش که به مدت یک سال از پاییز 1388 تا تابستان 1389 صورت گرفت، بررسی وضعیت آلودگی این ماهی و همچنین تعیین میزان شیوع، شدت آلودگی، فراوانی و شاخص غالبیت انگل ها بود. ماهیان پس از زیست سنجی براساس روش های متداول کالبدگشایی مورد آزمایش قرار گرفتند. در این بررسی 10 گونه انگل شامل 2 گونه سخت پوست Argulus foliaceus) و(Lernaea cyprinicea ،2 گونه نماتود Eustrongylides exisus) و(Raphidascaris acus ،2 گونه ترماتود مونوژن Tetraonchus monenteron) و(Dactylogyrus sp ، یک ترماتود دیژن (Diplostomum spathaceum)، یک تک یاخته (Tricodina sp)، یک خارسر (Corynosoma strumosum) و یک گونه کرم پهن (Rhipdocotyle illense) جداسازی شدند. براساس بررسی های صورت گرفنه بیش ترین میزان شیوع با (26.66 درصد) مربوط به E. exisus و کم ترین میزان شیوع (3.33 درصد) مربوط به Tricodina sp بود. حداکثر میانگین شدت آلودگی با (88.5عدد) مربوط به R. illense و حداقل میانگین شدت آلودگی با (1.75) مربوط به L. cyprinicea بیش ترین میانگین فراوانی با (11.8عدد) مربوط به R. illense و کم ترین میانگین فراوانی با (0.09 عدد) مربوط به A. foliaceus، بیش ترین دامنه تعداد انگلی (300-3 عدد) مربوط به R. illense و کم ترین دامنه تعداد انگلی (3-1 عدد) مربوط به L. cyprinicea و A. foliaceus بود. نتایج این پژوهش بیانگر این مطلب بوده که بین فصل و سن با آلودگی های انگلی اردک ماهی تالاب انزلی ارتباط وجود داشته (P<0.05) ، ولی بین جنس و آلودگی های انگلی آن ها ارتباط وجود ندارد (P<0.05)ضمن این که در این بررسی انگل C. strumosum برای اولین بار از اردک ماهی تالاب انزلی در ایران گزارش می شود. با توجه به تنوع گونه ای و فراوانی انگل ها و همچنین اندام های آلوده شده در اردک ماهی تالاب انزلی لزوم توجه به مسایل بهداشتی و سلامتی این ماهی ضروری به نظر می رسد، زیرا اردک ماهی به دلیل عادت غذایی گوشت خواری و تا حدودی وابسته بودن ذخایر این ماهی به فرآیند تکثیر مصنوعی بسیار آسیب پذیر می باشد. همچنین با توجه به این که هر ساله بخشی از مولدین مورد نیاز برای تکثیر این گونه با ارزش از تالاب انزلی تهیه و تامین می شود باید حضور این انگل ها جدی گرفته شده و اقدامات اساسی در زمینه کنترل و پیش گیری از بروز بیماری های انگلی صورت پذیرد.

بررسی پرورش متراکم ماهی کپور به مدت 8 هفته در حوضچه های فایبرگلاس (ابعاد 2×2 متر) با غذای پلت شده صورت گرفت. تعداد 201 عدد بچه ماهی کپور Cyprinus carpio با میانگین وزنی کم تر از 100 گرم انتخاب و در 3 تیمار (50> گرم، 70-50 و 100-70 گرم) با 3 تکرار تقسیم گردید. بین وزن بچه ماهیان در تکرارهای تیمارهای مربوطه در ابتدای آزمایش اختلاف معنی دار آماری نداشته است. غذای پلت رایج در بازار برای تغذیه ماهیان انتخاب و با میانگین 4 درصد وزن بدن در روز، غذادهی صورت گرفت. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان داد که میانگین نرخ رشد ویژه تیمار اول (0.54) بیش تر از تیمار دوم (0.34)، ولی با تیمار سوم (0.46) اختلاف معنی دار آماری نداشته است. همچنین ضریب تبدیل غذایی تیمار اول (5.28) و تیمار سوم (6.09) کم تر از تیمار دوم (8.75) بوده است (P<0.05) درصد نرخ رشد نسبی تیمار اول (35.66) و تیمار سوم (20.91) کم تر از تیمار دوم (29.24) بوده است (P<0.05) بررسی ها نشان داد که امکان نگهداری و پرورش تک گونه ای ماهی کپور معمولی در ابعاد کوچک با استفاده از جیره مصنوعی با وجود تغییرات کیفی آب، وجود دارد. اما در این بررسی میزان ضریب تبدیل غذایی به نسبت بالا و نرخ رشد پایین بوده است.

فلزات سنگین به دلیل پایداری در محیط قادر به انتقال در طول زنجیره های غذایی می باشند. بنابراین مصرف موجودات سطوح بالای این زنجیرها توسط انسان باعث ایجاد مسمومیت فلزی در آن ها می گردد. در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در رسوبات و ماهی شبه شوریده براساس میکروگرم بر گرم وزن خشک سنجیده شد. غلظت فلزات در بافت ها و رسوبات با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بالاترین غلظت در رسوبات مربوط به فلزات کادمیوم، کبالت، مس، نیکل و سرب است. بیش ترین غلظت یافت شده برای فلزات در بافت ماهیچه برابر 0.14، 0، 1.68، 2.76 و 4.27 و در بافت کبد برابر 7.02، 1.03، 5.97، 2.26 و 3.58 میکروگرم بر گرم به ترتیب برای فلزات کادمیوم، کبالت، مس، نیکل و سرب می باشد. غلظت تمام فلزات در بافت ماهیچه از استانداردهای FAO، WHO، NHMRC و TEG پایین تر بود.