دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1391 | دوره:13 | شماره:2 (پیاپی 48) |تعداد مقالات:14

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی امیددرمانی بر انگیزش پیشرفت در دانش آموزان پسر پایه دوم مقطع کار و دانش شهرستان بهارستان بود. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و جامعه آماری این پژوهش همه دانش آموزان کار و دانش شهرستان بهارستان بود. از میان مدارس پسرانه پایه دوم رشته کار و دانش شهرستان بهارستان از طریق نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای یک مدرسه انتخاب و با اجرای پرسشنامه انگیزش پیشرفت (ACMT) (باهارگاو، 1994) 30 نفر که نمره پایینی در این آزمون گرفتند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. امیددرمانی به مدت 10 جلسه در مورد گروه آزمایش اجرا شد. گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل گردید. تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه های مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد (p<0.01). یافته ها نشان داد که امیددرمانی میزان انگیزش پیشرفت را افزایش داده است.

این پ‍ژوهش با هدف بررسی رابطه عملکرد خانواده با تعارضات زناشویی زوج های در آستانه طلاق انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش همه زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان ساری در سال 1388 بودند. گروه نمونه شامل 100 زوج بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های تعارض زناشویی ثنایی (1387) و عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران (1983) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل چندمتغیری همبستگی بنیادی استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین، عملکرد کلی، حل مشکل، نقش ها، همراهی عاطفی و آمیزش عاطفی با متغیرهای ملاک رابطه معناداری دارند (P£0.05). علاوه بر این نتایج انجام شده با نرم افزار SAS نشان داد که در ایجاد اولین همبستگی بنیادی عملکرد کلی از متغیرهای پیش بین و افزایش واکنش های هیجانی از متغیرهای ملاک بیشترین نقش را دارند.

هدف این پژوهش بررسی عملی بودن اعتبار، روایی و هنجاریابی سیاهه رفتارهای مستقیم و غیرمستقیم ایرلند است. جامعه آماری زندانیان غیرسیاسی زندان مرکزی شهرستان همدان است که از میان آنها 500 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به سیاهه ایرلند (2007) در یک مرحله پاسخ دادند. به منظور به دست آوردن پایایی پرسشنامه از روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ استفاده شد. روش بازآزمایی با تکرار خود سیاهه پس از یک هفته بر روی 100 نفر اجرا شد که ضریب پایایی برای فرم قربانی بودن r=0.47 و برای فرم قلدری r=0.43 در سطح معناداری P<0.01 به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ نیز برای سیاهه قربانی بودن 0.92 و برای سیاهه قلدری 0.90 به دست آمد. پس از حذف 12 ماده از فرم اول و 10 ماده از فرم دوم که همبستگی ضعیفی با کل سیاهه داشتند و از نظر آماری بی معنا بودند، ضریب اعتبار به ترتیب 0.94 و 0.92 برآورد شد. برای بررسی روایی سازه و اینکه سیاهه از چه عواملی اشباع شده است، از روش تحلیل عاملی استفاده شد و با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی و چرخش پروماکس از مجموعه فرم قربانی بودن 5 عامل و از فرم قلدری نیز 5 عامل استخراج شد. در این پژوهش برای بررسی روایی ملاکی همزمان از نظرات نگهبانان بندها در خصوص میزان رفتارهای مرتبط با زورگیری به عنوان ملاک استفاده شد. نتایج نشان داد که این ضریب برای فرم قربانی بودن r=0.45 و برای فرم قلدریق r=0.43 بود و نشان می دهد که هر دو ضریب همبستگی در سطح P<0.01 معنادار است.

هدف این پژوهش، مقایسه اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان پسر پایه سوم ابتدایی بود. پژوهش از نوع آزمایشی با سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) با پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان نارساخوان مراجعه کننده به مرکز مشاوره شناخت و الفبای زندگی شهر اصفهان در دی ماه 1390 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و 45 نفر به عنوان نمونه نهایی گزینش و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (15 دانش آموز روش فرنالد، 15 دانش آموز روش دیویس و 15 دانش آموز گروه گواه) جایگزین شدند. سپس آزمون تشخیصی خواندن (بدیعیان، 1375) و آزمون هوش وکسلر کودکان (عابدی، صاقی و ربیعی، 1388) بر روی هر سه گروه اجرا گردید. بر روی 15 دانش آموز گروه آزمایش روش فرنالد در 10 جلسه انفرادی 30 دقیقه ای و روش دیویس نیز بر روی 15 دانش آموز دیگر گروه آزمایش در 16 جلسه انفرادی 30 دقیقه ای مداخله صورت گرفت. بر روی گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. در پایان مداخلات آزمون تشخیصی خواندن بر روی گروه های آزمایشی اجرا گردید و داده ها با نرم افزار SPSS15 و آزمون تحلیل کوواریانس و مقایسه زوجی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که میانگین نمرات پس آزمون خواندن گروه های آزمایش و کنترل، تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.001). نتایج مقایسه های زوجی نیز نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون خواندن دو گروه دیویس و فرنالد نیز تفاوت معناداری وجود دارد .(P<0.001)

این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی و هوش هیجانی در دانشجویان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در سال تحصیلی 90-1389 بودند که از میان آنها 380 نفر از رشته های مختلف (226 دختر و 154 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل فرم کوتاه 60 سوالی مقیاس ویژگی های شخصیتی نئو (NEO PI-R, 1992) و آزمون 90 سوالی هوش هیجانی بار آن (1997) بود. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه (شیوه گام به گام) تحلیل شد. یافته ها نشان داد بین برونگرایی، تجربه پذیری، توافق پذیری و با وجدان بودن با هوش هیجانی رابطه مثبت معنادار (P<0.01) و بین هوش هیجانی و روان رنجوری رابطه منفی معناداری وجود دارد (P<0.01). همچنین بین هوش هیجانی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد.(P>0.05)  تحلیل رگرسیون نشان داد که ویژگی های شخصیتی به طور معناداری می توانند هوش هیجانی را پیش بینی کنند .(P<0.01)

این پژوهش با هدف مقایسه حمایت و محرومیت اجتماعی در معتادان به مواد مخدر و داروهای روان گردان و افراد بهنجار انجام گرفت. روش مطالعه علی - مقایسه ای و جامعه آماری همه افراد معتاد به مواد مخدر و داروهای روان گردان بودند که در سال 1390 به مراکز درمانی ترک اعتیاد شهر میانه مراجعه کرده بودند. از این جامعه 40 معتاد به مواد مخدر و 40 معتاد به داروهای روان گردان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با 40 فرد بهنجار بر حسب سن، جنس، تحصیلات و وضعیت تاهل همتا شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه حمایت اجتماعی (فلمینگ، باوم، گایسریل و گچل، 1982) و پرسشنامه محرومیت اجتماعی (محقق ساخته، 1390) بود و داده ها از طریق آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA)، آزمون LSD، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که معتادان به داروهای روان گردان در مقایسه با معتادان به مواد مخدر و افراد بهنجار و معتادان به مواد مخدر در مقایسه با افراد بهنجار از حمایت اجتماعی کمتری برخوردارند و از محرومیت های اجتماعی چندگانه رنج می برند (P<0.01). تحلیل رگرسیون چند متغیری نیز نشان داد که حمایت اجتماعی پایین، محرومیت اجتماعی معتادان را پیش بینی می کند (P<0.01). این یافته ها نشان می دهد که محرومیت اجتماعی از عوامل خطرزا برای سوء مصرف مواد روان گردان محسوب می شود.

هدف این پژوهش تعیین ارتباط بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با اضطراب مرگ در دانشجویان بود. در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 130 (66 پسر و 64 دختر) دانشجوی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (2006) و مقیاس اضطراب مرگ تمپلر (1970) را تکمیل کردند. داده های پژوهش به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 16 و روش های آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با اضطراب مرگ، همبستگی معناداری وجود دارد (P<0.01،(P<0.05  از میان راهبردهای تنظیم شناختی هیجان توجه مثبت به ارزیابی، فاجعه سازی، باز ارزیابی مجدد، پذیرش، نشخوار فکری و مقصر دانستن خود، بهترین پیش بینی کننده های اضطراب مرگ در دانشجویان بودند (27% = ضریب تعیین تعدیل شده، .(P<0.01 نتایج این بررسی بیان می کند که راهبردهای تنظیم شناختی هیجان سازه های روان شناختی، در پیش بینی اضطراب مرگ مهم هستند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مولفه های سلامت روان شناختی محیط کار با تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی انجام گردید. نوع پژوهش توصیفی - همبستگی و جامعه آماری شامل همه کارکنان شرکت پالایش گاز سرخون و قشم بودند که از میان آنها 278 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش پرسشنامه های سلامت روان شناختی محیط کار (مهداد، 1389) اعتماد سازمانی (مورمن و همکاران، 1998) و تعهد سازمانی (آلن و میر، 1991) مورد استفاده قرار گرفت. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان داد که تعهد عاطفی، مستمر و هنجاری به ترتیب از طریق مقام و جایگاه اجتماعی ارزشمند، اهداف بیرونی ایجاد شده و امنیت جسمانی (P<0.01)؛ مقام و جایگاه اجتماعی ارزشمند، دسترسی به پول و اهداف بیرونی ایجاد شده (P<0.01)؛ اهداف بیرونی ایجاد شده، گوناگونی محیط، مقام و جایگاه اجتماعی ارزشمند و امنیت جسمانی (P<0.01)؛ همچنین اعتماد سازمانی به ترتیب از طریق وضوح محیطی، مقام و جایگاه اجتماعی ارزشمند، گوناگونی محیط و فرصت کنترل قابل پیش بینی است (P<0.01). در نتیجه می توان از طریق بهبود مولفه های سلامت روان شناختی محیط کار، تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی را افزایش داد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین مولفه هیجانی شادی (عواطف مثبت و منفی)، ابعاد هویت و جهت گیری هدف در قالب یک مدل علی است. شرکت کنندگان پژوهش 530 (353 دختر و 177 پسر) دانشجوی دانشگاه شیراز سال تحصیلی 88 87 بودند. ابزار اندازه گیری شامل مقیاس ابعاد هویت (AIQ-TV) چیک، اسمیت و تروب (2002)، مقیاس اهداف پیشرفت الیوت و مک گریگور (1999، 2001) و مقیاس عاطفه مثبت و منفی (PANAS) واتسون، کلارک و تلگن (1985) بود. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آنها با استفاده از روش تحلیل عاملی محاسبه شد. مدل فرضی با استفاده از رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان و بر اساس روش مراحل بارون و کنی (1986) تحلیل گردید. نتایج حاصل از تحلیل مسیر در خصوص نقش واسطه گری جهت گیری هدف بین ابعاد هویت و شادی نشان دهنده نقش واسطه ای هر چهار جهت گیری هدف بود و از بین مسیرها، مسیر هویت شخصی به واسطه هدف تسلط گرایشی (P<0.01، (b=0.30 بر عاطفه مثبت (P<0.01، (b=0.32 قوی ترین مسیر واسطه گری را نشان داد.

این پژوهش با هدف مقایسه ویژگی های شخصیتی بیماران مبتلا به نشانگان (سندرم) روده تحریک پذیر با افراد سالم انجام شده است. طرح پژوهش از نوع علی - مقایسه ای (پس از وقوع) و آزمودنی ها 35 بیمار 21) IBS زن و 14 مرد) 14 تا 65 ساله که پزشک متخصص گوارش معرفی کرده بود و 35 فرد سالم که به شیوه نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه شخصیتی نئو فرم 60 سوالی (حق شناس، 1385) و فهرست اطلاعات جمعیت شناختی بودند و داده ها از طریق آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها نشان داد که بیماران IBS به طور معناداری از روان رنجورخویی بیشتر و برونگرایی کمتری نسبت به افراد سالم برخوردار بودند (P<0.01)، اما بین دو گروه در متغیرهای گشودگی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین مشخص شد که از بین متغیرهای جمعیت شناختی سه متغیر؛ ترتیب تولد، وضعیت تاهل و سن با بیماری IBS رابطه معنادار دارند (P<0.05). به نظر می رسد ویژگی های شخصیتی نقش مهمی در شدت و تداوم علایم IBS دارند.