تحقیق در عملیات در کاربردهای آن
سال:1390 | دوره:8 | شماره:2 (پیاپی 29) |تعداد مقالات:9

این مقاله شعاع پایداری یک واحد تصمیم گیرنده را، که بازده به مقیاس راست و چپ آن داده شده است، محاسبه می کند به طوری که ویژگی بازده به مقیاس آن در طبقه بندی بازده به مقیاس باقی بماند. با توجه به ابر صفحه های تعریف کننده بازده به مقیاس راست و چپ و طبقه بندی، مدل هایی برای اندازه گیری شعاع پایداری پیشنهاد می شود.

بدون شک هر سازمانی به منظور استفاده بهینه از منابع محدود خود و اثربخشی بیشتر، نیازمند ارزیابی و سنجش عملکرد می باشند. یکی از کاربردی ترین روش های ارزیابی عملکرد استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها می باشد. تا کنون مقالات و پژوهش های مختلفی بر اساس این تکنیک ارایه شده است که عمدتا بر پایه مدل های معمولی DEA، مانند CCR و BCC و ... استوار بوده اند. این مدل ها قادر به ارزیابی کارآیی واحدهای تصمیم گیرنده ای که دارای چندین مولفه هستند نمی باشند. در مدیریت با توجه به ضرورت آگاهی از عملکرد مولفه های یک سیستم نیاز به روش هائی می باشد که قادر به انجام اینکار باشد. در این مقاله با تعمیم و گسترش مدل های چند مولفه ای، مدلی مورد بحث قرار گرفته است که اینکار را انجام می دهد و این مدل جهت ارزیابی عملکرد 14 واحد دانشگاهی منطقه 12 دانشگاه آزاد اسلامی طی یک دوره چهار ساله (1388-1385) به کار گرفته شده است که نتایج با واقعیت های موجود کاملا منطبق می باشند.

تعدادی از واحدهای تصمیم گیرنده که در مدل های DEA کارا ارزیابی می شوند دارای نمره کارایی یک هستند، پس هیچ تمایزی بین آن ها - از لحاظ تئوری – وجود ندارد. اغلب تصمیم گیرنده ها در صدد رتبه بندی کاملی از DMU ها هستند، تا بتوانند عملکرد آن ها را بهتر ارزیابی کنند و در جهت بهبود بیشتر پیش روند. تا به حال روش های مختلفی، برای رتبه بندی واحدهای کارا و ناکارا ارایه شده و مقالات زیادی در این زمینه منتشر یافته است. که برهر یک از این روش ها ایرادهایی وارد است و آن ها قادر به رتبه بندی تمامی DMU ها نیستند. روش بوت استرپ مطرح شده در این مقاله می تواند رتبه بندی تمامی واحدها را انجام دهد. روند بوت استرپ به عوض تحلیل تئوری از قدرت محاسباتی استفاده می کند. و برای بوت استرپ نمرات کارایی به طور ضمنی از برنامه ریزی خطی استفاده می کند. و به همین دلیل هیچکدام از مشکلات روش های قبلی را ندارد

تئوری مجموعه های فازی و متغیرهای تصادفی همواره کوشیده اند که مبحث عدم قطعیت را به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهند. اما در سیستم های واقعی همواره با مواردی مواجه هستیم که فرایندها تحت تاثیر دو نوع عدم قطعیت قرار دارند. عدم قطعیت به دلیل عدم وجود اطلاعات کامل و دقیق و عدم قطعیت به دلیل ماهیت تصادفی ذاتی فرایندها. این مقاله به بناسازی یک نمودار کنترل آماری – فازی فرایند در حضور این دو نوع عدم قطعیت می پردازد و با استفاده از یک مثال صنعتی، این موضوع را به تصویر می کشد.

روش های زیادی برای حل معادله مقدار ویژه تعمیم یافته وجود دارد. برخی از روش ها کمتر از سطح انتظار مقادیر ویژه را تعیین می کنند و برخی دیگر بیش از تعداد مورد نیاز، مقادیر ویژه را محاسبه می کنند. در این مقاله به بیان روش مستقل از معکوس برای محاسبه مقدار ویژه تعمیم یافته پرداخته و با استفاده از روش های تصویرسازی و ترکیب آن ها با اگوریتم مستقل از معکوس دو روش جدید برای محاسبه مقادیر ویژه ارایه می دهیم. کارآیی این الگوریتم ها را با حل مثال های عددی نشان دادیم. نتایج نشان میدهند که روش های جدید از سرعت و دقت خوبی برخوردارند.

بررسی تغییرات کتب درسی یکی از مهمترین مسایل در آموزش و پرورش است. کتاب ریاضی (1) دبیرستان در سال تحصیلی گذشته تغییر کرد. هدف محققین در این پژوهش، بررسی تغییرات این کتاب و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهرستان ساوه بوده است. در این پژوهش فرض بر این بوده است که تغییرات در فصل نسبت های مثلثاتی بیشتر از سایر فصول در پیشرفت دانش آموزان موثر بوده است و تغییرات کل کتاب نیز باعث پیشرفت دانش آموزان دختر شهرستان ساوه شده است. پس از نظرسنجی از دبیران و انجام آزمون فرض، فرضیه اول رد شد. فرضیه دوم بنا به نظر دبیران و آزمون فرض تائید شد، اما افزایشی در نمرات دانش آموزان مشاهده نشد.

امروزه ارزیابی و بهبود عملکرد پژوهشی در دانشگاه ها برای ارتقا و پیشرفت سطح تحقیقاتی اساتید و تولید علم از موضوعات بسیار مهم و کلیدی در حوزه وزارت آموزش عالی می باشد. در روش های امتیاز دهی به اساتید (به هر منظور) تنها از خروجی های آن ها مانند اختراع، جایزه نوبل، مقاله، کتاب تالیفی و ... استفاده می شود و کاری به امکانات در اختیار فرد ارزیابی شونده نیست. لذا دخالت دادن عوامل موثر در تولید خروجی ها ضروری به نظر می رسد. با در نظر گرفتن محدودیت ها، رتبه یا امتیاز پژوهشی فرد، به طور نسبی (و نه مطلق) تعیین شده و می توان افراد مستعد را شناسایی کرده و با فراهم نمودن شرایط مناسب، باعث شکوفایی هر چه بیشتر استعدادهای آن ها شد. در این مقاله، بر اساس مستندات موجود در دانشگاه ها، شاخص های مهم در ارزیابی پژ‍وهشی اساتید استخراج شده و به کمک روش تحلیل پوششی داده ها، کارایی پ‍ژوهشی اساتید محاسبه می شود. در محاسبه این کارایی، علاوه بر شاخص های پژوهشی، شاخص هایی همچون مرتبه علمی، سابقه تدریس و دروس تدریس شده نیز دخالت داده شده است. در نهایت، اساتیدی از دانشکده صنایع دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ارزیابی گردیده و نتایج، تحلیل شده اند.

هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی کاربرد روش های تدریس مبتنی بر نظریه سازنده گرایی در کلاس درس ریاضیات دوره راهنمایی تحصیلی است. اهداف جزئی این پژوهش، مقایسه اثربخشی روش های تدریس مبتنی بر سازنده گرایی با روش تدریس متداول (سنتی) در یادگیری دانش و مفاهیم ریاضی، مهارت حل مساله و پیشرفت تحصیلی درس ریاضی است. آزمودنی های پژوهش، 46 دانش آموز دختر دوره راهنمایی تحصیلی مرکز آموزشی فرزانگان (وابسته به سازمان ملّی پرورش استعدادهای درخشان) بودند که در دو کلاس پایه اول به تحصیل، اشتغال داشتند. روش تحقیق، از نوع شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. در گروه آزمایش، تدریس درس ریاضی با روش های تدریس مبتنی بر سازنده گرایی، در طی یک نیم سال تحصیلی ارایه شد و به طور هم زمان، گروه کنترل، با روش تدریس متداول (سنتی) آموزش دیدند. برای بررسی تفاوت های دو گروه و مقایسه نمرات هر گروه، قبل و بعد از مداخله، از آزمون های آماری t گروه های مستقل و t جفتی استفاده شد. یافته های پژوهش، نشان می دهد که مهارت حل مساله و پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش، که با روش های تدریس مبتنی بر سازنده گرایی آموزش دیدند، از گروه کنترل که با روش تدریس متداول (سنتی) آموزش دیده اند، بالاتر است. هم چنین، میزان افزایش میانگین نمرات دانش آموزان گروه آزمایش، از نظر یادگیری دانش و مفاهیم ریاضی، از میزان افزایش میانگین نمرات گروه کنترل بیش تر شده و این افزایش، از نظر آماری، معنادار بوده است.