پژوهش در علوم زراعی
سال:1393 | دوره:6 | شماره:24 |تعداد مقالات:11

به منظور بررسی تاثیر پرتوهای گامای کبالت 60 بر صفات مورفولوژیکی و کیفیت اسیدهای چرب دو رقم کلز ا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات درقالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 89-88 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج اجرا شد. دو رقم شامل طلایه و اوکاپی به عنوان فاکتور اصلی و شش سطح مختلف پرتوتابی شامل شاهد، 100، 200، 300، 400 و 500 گری به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تمامی صفات تحت تاثیر سطوح مختلف پرتوتابی قرار گرفتند. بهترین عملکرد دانه 3985.26 کیلوگرم درهکتار، درصد روغن 48.32، درصد اسید لینولنیک 11.45، وزن هزار دانه 5.26 گرم، شاخص برداشت 31.5، ارتفاع گیاه 94.15 سانتی متر از دز 100 گری حاصل شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد دانه 3998.12 و 1545.81 کیلوگرم در هکتار از تیمار 100 گری با رقم اوکاپی و 500 گری با رقم طلایه به دست آمد. بالاترین درصد روغن 49.65 از تیمار 200 گری و رقم طلایه و پایین ترین درصد روغن نیز با دز 500 گری و رقم اوکاپی حاصل شد. بیشترین و کمترین شاخص برداشت 34.7 و 17.7 به ترتیب از تیمار 100 گری با رقم اوکاپی و 500 گری با رقم طلایه به دست آمد. دز 200 گری با رقم اوکاپی بیشترین 12.7 و دز 500 گری با رقم طلایه 7.6 کمترین درصد اسیدلینولنیک را تولید کردند.

به منظور مطالعه جوانه زنی و رشد گیاهچه در مرحله هتروتروف در گیاه بادرشبی، آزمایشی به صورت کرتهای کاملا تصادفی در 4 تکرار و در سطوح شوری 0، 4، 8، 12، 16 و 20 دسی زیمنس بر متر کلریدسدیم اجرا گردید. در این مطالعه اثر کلریدسدیم بر درصدجوانه زنی، سرعت جوانه زنی و درصد کاهش جوانه زنی در بادرشبی غیرمعنی دار و بر شاخص جوانه زنی، زمان تا 50درصد جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، نسبت طول ساقه چه به ریشه چه، وزن تر و خشک گیاهچه معنی دار شد. بیشترین (33.1) و کمترین (20.9) شاخص جوانه زنی و کمترین (54 ساعت) و بیشترین (122 ساعت) زمان جوانه زنی 50 درصد بذور به ترتیب مربوط به شوری های 4 و 20 دسی زیمنس برمتر بود. طویل ترین ساقه چه (3.91 سانتی متر) و ریشه چه (1.97 سانتی متر) از تیمار شاهد و کمترین طول ساقه چه (1.11 سانتی متر) و ریشه چه (0.46 سانتی متر) از شوری 20 دسی زیمنس برمتر حاصل شد که این تفاوت در روند تغییرات طول، منجر به حداکثر و حداقل نسبت طول ساقه چه به ریشه چه به ترتیب در شوری های 4 و 16 دسی زیمنس برمتر شد. بیشترین وزن تر (795.7 میلی گرم) و خشک (7.68 میلی گرم) گیاهچه از شوری 4 و کمترین وزن تر (64.5 میلی گرم) و خشک (5.73 میلی گرم) گیاهچه از 20 دسی زیمنس برمتر به دست آمد.

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف مصرف گوگرد بر pH خاک، عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم علوفه ای در یک خاک قلیایی، آزمایشی در سال 1392 در سایت کشاورزی شرکت نگین سبز ماکو انجام گرفت.این آزمایش بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید.در این تحقیق تیمارهای کودی در هفت سطح شامل بدون مصرف گوگرد (شاهد)، 150 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 300 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 450 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 600 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 300 کیلوگرم گوگرد به اضافه کود زیستی بیوسولفور، 600 کیلوگرم گوگرد به اضافه کود زیستی بیوسولفور بر روی سورگوم علوفه ای اسپیدفید بود.نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که مقادیر مصرف گوگرد بر صفات ارتفاع ساقه، قطر ساقه، سطح برگ، تعداد برگ، عملکرد وزن تر، عملکرد بیولوژیک، درصد پروتئین واسیدیته خاک اثر معنی داری داشت اما بر دیگر صفات مانند شاخص سبزینگی و هدایت الکتریکی خاک تاثیر معنی داری نداشت. بیشترین عملکرد علوفه تر مربوط به تیمار کودی هفتم (600 کیلوگرم گوگرد+کود زیستی بیوسولفور) شامل 54200 کیلوگرم در هکتار بود و تیمار عدم مصرف گوگرد (شاهد) دارای کمترین مقدار بود. بیشترین عملکرد بیولوژیکی به 13550 کیلوگرم در هکتار رسید.به طور کلی مصرف 600 کیلوگرم گوگرد همراه با کود زیستی بیوسولفور بیشترین اثر مثبت را بر صفات داشت به طوری که بیشترین درصد پروتئین با میانگین 12.36 بدست آمد.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی سلنیوم و تنش خشکی بر روی برخی خصوصیات ذرت رقم Ns640 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1392 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمار های آزمایشی شامل چهارسطح محلول پاشی سلنیوم (شاهد، 0.162، 0.243 و 0.324 گرم در لیتر) به عنوان فاکتور فرعی و تیمار های آبیاری در سه سطح (80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اصلیی بود.نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، درصد پروتئین، کلروفیل a، کلروفیل b، عملکرد دانه و میزان سلنیوم دانه تحت تاثیر معنی دار تیمار های سلنیوم و آبیاری قرار گرفتند. عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر سلنیوم قرار گرفت ولی تیمار آبیاری تاثیر معنی داری روی این صفت نداشت. بیشترین ارتفاع بوته (246 سانتی متر)، درصد پروتئین (12.31 درصد)، عملکرد دانه (14678.8 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از تیمار های آبیاری در 80 %، 60 %، 80%ظرفیت زراعی حاصل گردید و از لحاظ تیمار های محلول پاشی سلنیوم نیز تیمار سلنیوم با غلظت 0.243 گرم در لیتر بالاترین مقدار صفات مذکور را دارا بود.

به منظور مطالعه اثر پیش تیمار امواج مغناطیسی و امواج فرا صوت برعملکرد ذرت علوفه ای 704 آزمایشی در سال زراعی 1392 در مزرعه ای واقع در روستای بدلبو در 15 کیلومتری شمال ارومیه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 2 فاکتور انجام شد. عامل اول میدان مغناطیسی شامل تیمارهای 40، 80 میلی تسلا در زمان 20 دقیقه و شاهد بود، عامل دوم امواج صوتی شامل دو سطح با فرکانس های 40 و 80 کیلو هرتز در زمان دو دقیقه به همراه شاهد بود. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، تعداد گره، مساحت برگ، نسبت وزن بلال، در صد پروتیئن و وزن علوفه تحت تاثیر امواج صوتی قرار گرفتند. صفت تعداد گره نیز تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار گرفت و اثر متقابل تاثیر میدان مغناطیسی در امواج صوتی بر صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن تر ساقه و درصد پروتیئن معنی دار شدند. تلفیق دو پیش تیمار امواج فراصوتی و مغناطیسی در سطح امواج متوسط باعث افزایش 20 در صدی علوفه گردید.

سالیسیلیک اسید نقش مهمی در مراحل مختلف رشد و نموی (فنولوژی)، گیاه دارد. همچنین این پیام رسان مولکولی، اثر فعالی نیز در پاسخ های دفاعی گیاه ایفا می کند. در همین راستا بررسی اثرات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، پرایمینگ سالیسیلیک اسید (SA) در 6 سطح (500، 750، 1000، 1250، 1500، 1750 میکرو مولار درلیتر) به همراه هیدروپرایمینگ و شاهد بر روی بذور شاهدانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکراردر شرایط آزمایشگاه و گلخانه طراحی و اجرا گردید. نتایج بیانگر تاثیر معنی دار پرایمینگ بذور شاهدانه، با SA و آب مقطر بر آنزیم های آنتی اکسیدانی (POD، CAT)، شاخص های مهم جوانه زنی (P<0.01)، و عملکرد بیولوژیک (P<0.05)، بود. به طوریکه با افزایش سطوح SA، عملکرد بیولوژیک روند صعودی داشت، و در بالاترین سطح SA، افزایش 43 درصدی نسبت به شاهد نشان داد. بنابراین استفاده از SA خارجی موجب افزایش جوانه زنی، استقرار بهتر گیاهچه و بهبود شاخص های مهم فیزیولوژیکی گیاه بخصوص در مراحل اولیه رشد بوده که در نهایت عملکرد بیولوژیک را تحت تاثیر قرار داد.

به منظور بررسی اثر کود زیستی نیتروکسین و کود شیمیایی نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم کلزا آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان، در استان خراسان شمالی در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. در این آزمایش، دو سطح کود بیولوژیک نیتروکسین و 5 سطح کود نیتروژن از منبع اوره مورد استفاده قرار گرفت. ارقام مورد استفاده شامل ارقام اکتانز و تاسیلو بودند که از بخش دانه های روغنی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی تهیه شد. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. در طول دوره رویش، از صفات مورد نظر یادداشت برداری به عمل آمد. نتایج نشان داد که عملکرد رقم تاسیلو در مقایسه با اکتانز به طور معنی داری (معادل 6.6%) بیشتربود. این اختلاف عملکرد به دلیل افزایش 24 درصدی تعداد خورجین در رقم تاسیلو بود. مصرف 200 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار در مقایسه با شاهد، عملکرد دانه و وزن کل را به ترتیب 12.7 و 12 درصد افزایش داد. مصرف 2 لیتر در هکتار نیتروکسین نیز عملکرد دانه و وزن کل را 4 درصد افزایش داد. با افزایش مصرف کود نیتروژن در دامنه مورد مطالعه تاثیر کود نیتروکسین بر عملکرد دانه بیشتر شد به نحوی که در تیمارهای 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، با مصرف نیتروکسین عملکرد دانه به ترتیب 3، 5 و 7.4 درصد افزایش یافت. رقم اکتانز عکس العمل بهتری به نیتروکسین نشان داد ولی به نظر می رسد از نظراقتصادی کشت رقم تاسیلو مقرون به صرفه باشد چون با مقدار کمتری کود نیتروژن و بدون مصرف نیتروکسین معادل رقم اکتانز تولید محصول داشت.

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی نیتروکسین و فسفاته بارور 2 بر ویژگی های زراعی کنجد، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در سال زراعی 1393 در شهرستان خوی اجرا گردید. عامل اول فسفر در 3 سطح (شاهد، کود زیستی فسفاته بارور 2 همراه با 100 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل و 200 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل) و عامل دوم نیتروژن در 4 سطح (شاهد، نیتروکسین همراه با 100 کیلوگرم در هکتار اوره، نیتروکسین همراه با 150 کیلوگرم در هکتار اوره و 200 کیلوگرم در هکتار اوره) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تاثیر کودهای زیستی فسفر بارور 2 و نیتروکسین روی ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، درصد روغن دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بودند. بیشترین عملکرد دانه به ترتیب به میزان های 1274.4 و 1232.5 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای 200 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل و فسفاته بارور 2 همراه با 100 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل مشاهده شد. در مورد کود بیولوژیک نیتروکسین نیز بیشترین عملکرد دانه به ترتیب به میزان های 1264.83 و 1246.12 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای با مصرف 200 کیلوگرم در هکتار اوره و مصرف 150 کیلوگرم در هکتار اوره همراه با نیتروکسین مشاهده شد. طبق نتایج این آزمایش با استفاده از کود زیستی فسفاته بارور 2 مصرف کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل به میزان 50 درصد و همچنین با مصرف کود زیستی نیتروکسین، مصرف کود شیمیایی اوره به میزان 25 درصد کاهش یافت.

در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست، آزمایشی با استفاده از کود زیستی نیتروکسین و روش کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در سال 1393 در شهرستان چایپاره اجرا شد. فاکتور اول روش کاشت در دوسطح (کرتی و جوی پشته ای) و فاکتور دوم کود نیتروژنه در شش سطح (شاهد، کود زیستی زیستی نیتروکسین، کود زیستی زیستی نیتروکسین همراه با 50 کیلوگرم کود شیمیایی اوره، کود زیستی نیتروکسین همراه با 100 کیلوگرم کود شیمیایی اوره، کود زیستی نیتروکسین همراه با 150 کیلوگرم کود شیمیایی اوره، 200 کیلوگرم کود شیمیایی اوره) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تاثیر کود نیتروژنه روی ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر طبق، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای استفاده کامل از کود شیمیایی اوره و استفاده از کود زیستی نیتروکسین همراه با 150 کیلو گرم کود شیمیایی اوره مشاهده شد و این دو تیمار از نظر عملکرد دانه در یک گروه آماری قرار گرفتند که جهت کاهش مصرف کود شیمیایی و حفظ محیط زیست تیمار کود زیستی نیتروکسین همراه با 150کیلو گرم کود شیمیایی اوره توصیه می شود که در اثر آن 25 درصد در مصرف کود شیمیایی اوره صرفه جویی می گردد. تاثیر روش کاشت به جز ارتفاع بوته، بر قطر ساقه، قطر طبق، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه به میزان 599.08 گرم در متر مربع در حالت روش کاشت جوی پشته ای مشاهده شد.درحالت کشت جوی پشته نسبت به کرتی، گیاه با کارایی بیشتری از منابع محیطی استفاده می کند، و عملکرد دانه در کشت جوی پشته نسبت به کرتی حدود 20 درصد افزایش یافت.

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت و کودهای ماکرو بر عملکرد و اجزاء عملکرد آفتابگردان روغنی رقم لاکومکا در کشت دوم آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه ای اطراف شهرستان خوی در سال 1393 اجرا گردید. عامل اول آرایش کاشت در سه سطح شامل 20×50، 16×60 و 14×70 سانتی متر و عامل دوم کودهای ماکرو نیتروژنه، فسفره و پتاسه در سه سطح مقدار توصیه شده، 150 و 125 درصد توصیه شده است. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آرایش کاشت بر تعداد دانه در طبق، وزن صد دانه، درصد مغز دانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار بود. اثر کود بر صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار گردید. با افزایش مصرف کود معادل 150 درصد مقدار توصیه شده عملکرد دانه از 1237.7 کیلوگرم به 1370 کیلوگرم در هکتار و با کاهش فاصله ردیف های کاشت از 70 به 50 سانتی متر عملکرد دانه از 1196.7 کیلو گرم در هکتار به 1446.7 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت.