حسابداری مالی
سال:1394 | دوره:7 | شماره:26 |تعداد مقالات:6

هدف پژوهش حاضر بررسی اهمیت تحلیل و بکارگیری اطلاعات توانایی مدیران به همراه نسبت های مالی در انتخاب و تشکیل سبد سهام کارا در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور تعداد 103 شرکت برای یک بازه 10 ساله مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. به منظور محاسبه و تحلیل اطلاعات توانایی مدیران از مدل ارائه شده توسط دمرجیان و همکاران (2012 و 2013) استفاده شده است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مدل BCC ورودی محور تکنیک تحلیل پوششی داده ها و بکارگیری تحلیل عاملی، سه سبد بهینه سهام تشکیل شد. سبد سهام اول تنها با استفاده از تحلیل متغیر ریسک و بازده، سبد سهام دوم تنها با استفاده از تحلیل نسبت های مالی و سبد سهام سوم با استفاده از تحلیل نسبت های مالی به همراه اطلاعات مربوط به شاخص توانایی مدیریت. سپس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، میانگین بازدهی هر یک از سبدهای سهام تشکیل شده بر اساس امتیازهای کارایی، با استفاده از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون، با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج تحلیل فرضیه های پژوهش نشان داد که اختلاف معنی داری بین میانگین بازدهی سبد سهام اول و دوم وجود ندارد. اما اختلاف بین سبد سهام سوم با سبدهای اول و دوم به طور جداگانه از نظر آماری معنی دار است. به این معنی که، تحلیل مجموع اطلاعات مرتبط با نسبت های مالی و شاخص توانایی مدیران شرکت ها در طی 10 سال مطالعه، به طور میانگین منجر به کسب بازدهی تقریبا دوبرابر نسبت به سبدهای سهام اول و دوم می گردد. این مساله اهمیت و ارزش تحلیل اطلاعات مرتبط با توانایی مدیران را به عنوان اطلاعات مکمل نسبت های مالی به منظور سرمایه گذاری کارا و دستیابی به بازدهی مناسب در بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر روی هزینه حسابرسی و قیمت گذاری کمتر از واقع سهام در عرضه های اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه این پژوهش شامل شرکت هایی است که از سال 1382تا 1392 سهام خود را در بورس اوراق بهادار تهران عرضه اولیه کرده اند. در این پژوهش اندازه موسسه حسابرسی به عنوان معیاری از کیفیت حسابرسی در نظر گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که موسسات حسابرسی بزرگ (موسسات با کیفیت تر) هزینه حسابرسی بیشتری نسبت به سایر موسسات دارند و کیفیت حسابرسی رابطه منفی و معناداری با قیمت گذاری کمتر از واقع در عرضه های اولیه سهام دارد. در واقع حسابرسان با کیفیت یک نقش آگاهی دهنده در عرضه های اولیه دارند و اطلاعات دقیق تری به استفاده کنندگان از صورت های مالی مخابره می کنند که نتیجه آن کاهش عدم اطمینان آتی برای سرمایه گذاران ناآگاه و پیرو آن کاهش قیمت گذاری کمتر از واقع است.

با توجه به اهمیت ریسک و بازده در تصمیم گیری های مربوط به سرمایه گذاری، تحقیقات تجربی تعداد زیادی مدل معرفی کرده اند. در این پژوهش به ارزیابی و مقایسه 10 مدل معروف قیمت گذاری دارایی ها در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. این مدل ها عبارتند از CAPM، 6 مدل قیمت گذاری آربیتراژی، مدل CAPM مصرفی و 2 مدل CAPM چند دوره ای. برای ارزیابی و مقایسه کارایی این مدل ها از روش GMM و آماره سارگان استفاده شده است. به این منظور اطلاعات مربوط به 132 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1385 تا 1390 جمع آوری شد. پس از جمع آوری اطلاعات داده های شرکت ها بر اساس 6 معیار شامل اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، سرمایه گذاری، بازدهی گذشته، عدم اطمینان و نسبت ROA پرتفوی بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که کارایی مدل های مورد آزمون، یکسان نمی باشد. مدل فاما فرنچ 3 عاملی بهترین و مدل دو عاملی شامل نقدشوندگی ضعیفترین کارایی را داشتند.

مطابق با استانداردهای حسابداری ایران، به منظور ارائه اطلاعات مالی درباره فعالیت های اقتصادی گروه واحدهای تجاری، شرکت اصلی ملزم به گزارشگری صورت های مالی تلفیقی همراه صورت های مالی جداگانه خود است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که کدام یک از این دو مجموعه، اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان را به موقع تر ارائه می کند. در این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که علاوه بر تهیه صورت های مالی جداگانه اقدام به ارائه صورت های مالی تلفیقی نموده اند، برای دوره زمانی 6 ساله، از سالهای 1387 تا 1392 به عنوان نمونه انتخاب شده اند. مطابق با نتایج حاصل از آزمون های f-لیمر و هاسمن، برای تخمین رگرسیون هر یک از مدل ها، از روش داده های تابلویی با اثرات تصادفی استفاده گردیده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی تلفیقی در مقایسه با صورت های مالی جداگانه شرکت اصلی، به موقع تر است. این ویژگی رابطه ارزشی و سودمندی اطلاعاتی صورت های مالی را افزایش می دهد و موجب می شود صورت های مالی تلفیقی برای استفاده کنندگان برون سازمانی مفیدتر و با ارزش تر شود. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که هر دو مجموعه صورت های مالی تلفیقی و غیرتلفیقی از محافظه کاری شرطی برخوردار هستند اما اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی غیرتلفیقی نسبت به صورت های مالی تلفیقی از سطح بالاتری از محافظه کاری شرطی، برخوردار است.

رقابت در بازار محصول، به عنوان یک عامل حیاتی در اتخاذ تصمیمات افشای اطلاعات توسط شرکت ها می باشد. هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین سطح افشای مسوولیت اجتماعی شرکت ها و رقابت بازار محصول می باشد. جامعه مورد مطالعه، بدون نمونه گیری شامل صنایع شیمیایی، فرآورده های نفتی و سیمانی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(54 شرکت) می باشد که برای دو دوره مالی 1390 و 1391 مورد بررسی قرار گرفته است. سطح افشاء مسوولیت اجتماعی شرکت ها با استفاده از تحلیل محتوای گزارش سالانه هیات مدیره و رقابت بازار محصول با استفاده از شاخص هرفیندال- هیرشمن اندازه گیری شده است. برای آزمون فرضیات، از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش داده های ترکیبی و نرم افزار  Eviews7 استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد، بین سطح افشای مسوولیت اجتماعی شرکت و رقابت بازار محصول ارتباط معنی داری وجود ندارد. همچنین، بین سطح افشاء عملکرد اجتماعی و زیست محیطی شرکت با رقابت بازار محصول ارتباط معنداری وجود ندارد.

شرکت های مختلف سیاست ها و روش های متفاوتی در رابطه با مواردی همچون چیدمان ساختار سازمانی، نحوه اجرای عملیات، ارزیابی وضعیت و عملکرد سازمان و گزارشگری مالی و مدیریتی در راستای نیل به اهدافشان دارند. علاوه بر منابع کلان اقتصادی، محافظه کاری هر شرکت می تواند وابسته به اثر بخشی و کارایی این سیاست ها و روشها باشد. از آنجا که روش های اجرای این سیاست ها، ساختار کنترل داخلی هر شرکتی را تشکیل می دهد، لذا در این پژوهش رابطه بین ضعف کنترل های داخلی و محافظه کاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1387 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش های آماری داده های پانل نمونه آماری شامل 102 شرکت منتخب در قالب یک تحقیق همبستگی و با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه و داده های ترکیبی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بر اساس مدل شیواکومار، کیفیت کنترل های داخلی بر محافظه کاری مشروط تاثیری مثبت و مستقیم دارد. همچنین نتایج پژوهش در مدل فوق دلالت بر وجود تاثیر مستقیم متغیر کنترلی نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام بر محافظه کاری مشروط و نیز تاثیر معکوس اندازه شرکت و نسبت سود خالص به کل دارائی ها بر محافظه کاری مشروط دارد. همینطور متغیر اهرم مالی نیز در مدل مزبور تاثیر معناداری بر محافظه کاری مشروط ندارد.