مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی
سال:1389 | دوره:5 | شماره:11 |تعداد مقالات:9

چابکی به عنوان یک استراتژی برای توانمند سازی سازمان های تولیدی به منظور حفظ مزیت رقابتی آنها در یک محیط متلاطم مطرح شده است. هر چند تحقیقات بسیاری در مورد اینکه «چابکی چیست؟ و چگونه شرکت ها می توانند چابک شوند؟» انجام شده است. اما تحقیقات اندکی درباره سنجش و ارزیابی چابکی یک سازمان تولیدی وجود دارد. اتخاذ تصمیمات و برنامه ریزیهای مرتبط با چابک سازی یک سازمان مستلزم تعیین سطح چابکی تولید با توجه به قابلیت های چابکی تولید است.در این مقاله، یک متدولوژی برای سنجش و ارزیابی چابکی تولید با ملاحظه قابلیت های چابکی از طریق تلفیق رویکرد تحلیل سلسله مراتبی، منطق فازی، و تکنیک آنتروپی بسط داده شده است. این متدولوژی در صنعت فولاد خوزستان اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو قابلیت تولید چابک «آموزش و پرورش» و «ایستگی» به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز کسب کرده اند.

تحلیل SWOT یک ابزار تحلیلی مناسبی برای تعیین اهمیت فاکتورهای شناسایی شده و یا ارزیابی گزینه های تصمیم گیری با توجه به آن فاکتور ها نیست. اگر چه SWOT فاکتورها را به دقت و با موفقیت تعیین می کند، اما قادر به کمی نمودن وزن ها و تاثیرات عوامل استراتژیک در گزینه ها نمی باشد. پس لازم است روشی را به کار بریم که توانایی محاسبه وابستگیهای ممکن بین فاکتورها را دارا باشد. این مقاله فرایندی را برای تجزیه و تحلیل کمی SWOT برای مواقعی که وابستگی درونی بین عوامل استراتژیک وجود دارد را نشان می دهد. الگوریتم پیشنهادی از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده می کند و اجازه می دهد اندازه گیری در شرایطی که وابستگی بین عوامل استراتژیک وجود دارد، انجام شود. مدل شبکه ارایه شده در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیلSWOT  از چهار سطح، هدف (بهترین استراتژی) در سطح اول، عوامل SWOT و زیرمعیار هایSWOT  به ترتیب در سطوح دوم و سوم و آخرین سطح از گزینه های استراتژی تشکیل شده است. جهت تعیین وزنهای عوامل SWOT بر اساس روش ANP پرسشنامه ای به صورت مقایسات زوجی با مقیاس 9 تایی طراحی و توسط 32 نفر از متخصصین شرکت پتروشیمی اراک تکمیل گردید. پس از آن میانگین نظرات متخصصین، با استفاده از روش میانگین هندسی برآورد و بر اساس روش ANP استراتژی های مناسب برای شرکت تعیین شد.

گسترش عملکرد کیفیت یکی از روش های نوین مهندسی کیفیت است. این روش شامل مطالعه بازار، شناسایی مشتریان محصول، شناسایی سلایق مشتریان، و سپس لحاظ نمودن خواسته های آنان در تمامی مراحل طراحی و تولید می باشد. روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مانند آنچه در مغز انسان انجام می شود، به تجزیه و تحلیل مسایل می پردازد. این روش تصمیم گیرندگان را قادر می سازد تا اثرات متقابل و همزمان بسیاری از وضعیت های پیچیده و نامعین را تعیین کنند. این فرایند، تصمیم گیرندگان را یاری می کند تا اولویت ها را بر اساس اهداف، دانش و تجربه خود تنظیم نمایند؛ به نحوی که احساسات و قضاوت های خود را به طور کامل در نظر گیرند. هدف این تحقیق بهبود کیفیت محصولات در صنعت شیرینی و شکلات با استفاده از گسترش عملکرد کیفیت است. برای این منظور پس از جمع آوری خواسته های مشتریان هدف، با بهره گیری از نظرات کارشناسان، الزامات فنی و مهندسی هر یک از خواسته های آنها شناسایی گردید. همچنین با به کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، خواسته های مشتریان بر اساس اهمیت شان اولویت بندی گردیدند.

در سالهای اخیر تعداد زیادی از شرکتهای قطعه ساز موفق به اخذ گواهی نامه ISO/TS16949 شده اند. طبق فرضیات این تحقیق در صورت استقرار سیستم مدیریت کیفیت بر مبنای استاندارد  ISO/TS16949در شرکتهای قطعه سازی شاخص های کیفیت در این گونه شرکتها در زمینه هایی همچون: میزان رضایت مشتریان، اثر بخشی آموزش، میزان فروش محصولات، زمان از کارافتادگی ماشین آلات، کاهش ضایعات، تحویل به موقع محصولات، خرید به موقع مواد اولیه، تعداد دوباره کاریها، و تعداد مجوزهای ارفاقی صادره، بهبود خواهند یافت. پس از جمع آوری داده ها، شاخص های کیفیت و وزن هر کدام از این شاخص ها تعیین گردیدند. سپس اطلاعات مورد نیاز در زمینه شاخص های انتخاب شده، از طریق مراجعه به اسناد و مدارک شرکتها جمع آوری گردیدند. با تهیه جداول اختصاصی، امتیاز هر کدام از شرکتها در زمینه شاخص های انتخاب شده محاسبه گردید. در نهایت نتایج تحقیق بدست آمده با استفاده از آزمون رتبه ای ویلکاکسون مشخص ساخت که استقرار سیستم مدیریت کیفیت ISO/TS16949 باعث بهبود شاخص های کیفیت در شرکتهای مورد مطالعه گشته است.

درک ضرورت حذف هرگونه ضایعات و خلق ارزش برای تمامی ذی نفعان پیش شرط ناب شدن است. فرایند ناب شدن مستلزم عقلانیت، اراده استوار، و حمایت مداوم بوده و لذا نمی توان با انجام اقدامات سطحی و شتاب زده ناب شد. مدیریت ناب یک رویه پیچیده ای است که حول محور چندین ابزار کلیدی مفهومی چرخیده و لذا به کارگیری آن نیازمند شکستن الگوهای قدیمی و نصب الگوهای جدید است. جهت دستیابی به مدیریت ناب، یک سازمان علاوه بر مجموعه ای از ابزارها به یک چارچوب کاربردی نیز نیازمند است. به عبارت دیگر، مدیریت ناب نیازمند یک سیستم است. این تحقیق در مطابقت با سیستم مدیریت ناب جکسون و رویه های گام به گام اش انجام شده است. برای انجام این تحقیق مواردی همچون: تدوین برنامه های توسعه و خط مشی سالانه، عملیاتی و ساماندهی کردن برنامه ها جهت حرکت به سمت ناب شدن در شرکت آلفا الکتریک مورد توجه قرار گرفته اند. هدف مدیران شرکت آلفاالکتریک (تولید کننده انواع سیم های لاکی) استفاده از تمامی ظرفیتهای شرکت و همچنین امکانات کشور در راستای ایجاد ارزش پایدار می باشد. در شرکت آلفا الکتریک یک تیم تجدید حیات تشکیل گردید. این تیم با هدایت محقق به تدوین برنامه ها و اجرای سیستم مدیریت ناب جکسون پرداخت. این تیم فرایند تجدید حیات-از طریق تمرکز و استانداردسازی-را به منظور انجام بهبودهای راهبردی در شرکت انجام دادند. به طور خلاصه در برنامه توسعه شرکت دو عنصر تولید ناب و مدیریت تجهیزات ناب به عنوان عناصر راهبردی و کاهش هزینه ها به عنوان عنصر بهبود مشخص گردیدند.

توجه جدی به مشتریان، لازمه تداوم فعالیت در بازارهای رقابتی امروزی است. از طریق جلب رضایت مشتریان، سازمانها می توانند هزینه های تولیدیشان را کاسته و درآمدشان را نیز افزایش دهند. مدیریت ارتباط با مشتری می تواند به مدیران و سازمانها در بر قراری یک ارتباط سازنده با مشتریان و همچنین حفظ آنها کمک نماید. بنابراین، تدوین و استقرار یک سیستم مدیریت ارتباط با مشتری کارآمد، جزء ضروریات سازمانهای امروزی محسوب می گردد. در این تحقیق عوامل موثر (یعنی عوامل فرهنگی، تکنولوژیکی، استراتژیکی، و ساختاری) در فرآیند پیاده سازی سیستم CRM در شرکت مخابرات استان سیستان و بلوچستان مورد شناسایی و رتبه بندی قرار گرفتند. این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری آنرا مدیران و کارشناسان و کارمندان شرکت مذکور تشکیل می دهند. فرضیات تحقیق با استفاده از آزمون t استیودنت و آزمون فریدمن مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان دادند که در فرایند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری بالاترین امتیازات به عوامل فرهنگی و پایین ترین امتیازات به عوامل ساختاری اختصاص دارند. بنابراین برای موفقیت در فرآیند پیاده سازی سیستم CRM، شرکت مخابرات استان سیستان و بلوچستان می بایست توجه جدی بر عوامل ساختاری نماید.

در سالهای اخیر ICT یکی از مهمترین عواملی بوده که نقش بسزایی در پیشرفت سریع تکنولوژیهای مرتبط با عوامل تولید، بهبود بهره وری عوامل تولید و رشد اقتصادی داشته است. امروزه بازدهی سرمایه ICT در مقایسه با سرمایه غیر ICT در آن دسته از کشورهایی که در حوزه ICT فعال هستند، علیرغم اندک بودن سهم سرمایه ICT نسبت به سرمایه غیر ICT، به مراتب بیشتر است. در این تحقیق عوامل موثر بر تغییرات تولید ناخالص داخلی (رشد اقتصادی) با تاکید بر سرمایه مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، ضمن تحلیل نظری موضوع، عوامل موثر بر تولید ناخالص داخلی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. سپس آثار بلند مدت و کوتاه مدت موضوع مورد مطالعه از طریق تحلیل های سری زمانی با استفاده از الگوی پویای خود توضیح دهنده با وقفه های توزیعی و مکانیسم تصحیح خطا مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایه ICT به دلیل ناچیز بودن سهم اش در مقایسه با کل سرمایه کشور، بر رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی کشور تاثیر معناداری ندارد. برای استفاده از این سرمایه ارزشمند ضروری است که زیرساخت ها و شرایط مورد نیاز فراهم گردد. سرمایه ICT دارای منافع بسیاری است و ضروری است که سیاستگذاران اقتصادی به این موضوع توجه جدی نمایند.

در موضوعات مالی سبد سهام را می توان به معنی یک ترکیب و یا یک مجوعه ای از سرمایه گذاریهایی دانست که بوسیله یک موسسه و یا یک فرد نگهداری می گردد. انتخاب سبد سهام به منظور حداکثر سازی سود یکی از اصلی ترین دغدغه های سرمایه گذاران در بازار های مالی است. روش های فعلی در انتخاب بهینه سبد سهام از کارآیی لازم برخوردار نبوده و لذا برای حل این مشکل الگوریتم های ابتکاری مورد توجه قرار گرفته اند. الگوریتم ژنتیک، یکی از الگوریتم های ابتکاری است که می تواند مساله بهینه سازی سبد سهام با لحاظ نمودن سطوح متفاوتی از ریسک را با موفقیت انجام دهد. هدف تحقیق حاضر انتخاب و بهینه سازی سبد سهام بر اساس سطوح مختلفی از ریسک است. برای دستیابی به این هدف دو الگوریتم ژنتیک طراحی گردید. در فرایند طراحی الگوریتم های مورد نظر دو مدل پایه ای: مدل میانگین-واریانس مارکویتز و مدل میانگین-نیمه واریانس لحاظ گردیدند. برای کارآمدتر شدن، برخی محدودیت های جهان واقعی به الگوریتم های طراحی شده افزوده گشت. نرم افزار MATLAB7.1 در طراحی الگوریتم های ژنتیک و آزمون T مستقل در آزمون فرضیات تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. جامعه آماری این تحقیق 146 شرکت از شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران و محدوده زمانی آن نیز سالهای 1380 تا 1387 بود. نتایج تحقیق نشان داد که الگوریتم ژنتیک طراحی شده در تکرار های مختلف از بهینگی و ثبات بالا برخوردار است. با توجه به نتایج حاصله مشخص کردید که هیچ تفاوت معنی داری در بکارگیری دو مدل (مدل میانگین-واریانس و مدل میانگین-نیمه واریانس) وجود ندارد. ما معتقدیم با استفاده از الگوریتم های ژنتیک طراحی شده سرمایه گذاران قادر خواهند بود یک سبد سهام بهینه انتخاب نمایند.

این تحقیق می خواهد به این پرسش پاسخ دهد که آیا متغیرهای ریسک سیستماتیک، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، اندازه شرکت ، نسبت قیمت به درآمد، نسبت درآمد به قیمت، بازده بازار، بازده بدون ریسک و صرف ریسک بازار توانایی تبیین و پیش بینی بازده واقعی سهام را در بازار سرمایه ایران دارند یا خیر؟ متغیرهای فوق همگی برگرفته از مدلCAPM ، فاما و فرنچ، و نسبت های حسابداری هستند. برای پاسخگویی به سوال این تحقیق، هشت فرضیه طراحی گردید. جامعه آماری تحقیق شامل آن دسته از شرکت های بورسی می شود که با بکارگیری مدل رگرسیون تک متغیره، متغیر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازارشان، بالاترین ضریب تعیین و متغیر اندازه شرکت شان پایین ترین ضریب تعیین را داشته باشند.با توجه به نتایج حاصله از بکارگیری رگرسیون چند گانه، متغیر اندازه شرکت به دلیل پایین ترین ضریب همبستگی و متغیرهای نسبت درآمد به قیمت و صرف ریسک بازار به سبب رفع هم خطی بین متغیرهای مستقل حذف شدند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که استفاده از مدل چند عاملی در تبیین بازده واقعی سهام در محدوده زمانی 1380-1386 بهتر از مدل تک عاملی CAPM است.