دانش گیاهپزشکی ایران
سال:1389 | دوره:41 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

زنبورهای خانواده Sphecidae از خانواده های بزرگ و مهم بال غشاییان هستند که همگی شکارگران انفرادی سایر بندپایان می باشند و در کنترل کمپلکس آفات نقش دارند. در این مطالعه با استفاده از تور حشره گیری، تله های مالیز و لگنی اقدام به جمع آوری زنبورهای مذکور در سطح استان آذربایجان شرقی گردید. بیست گونه از زنبورهای خانوادهSphecidae  زیرخانواده های (Philanthinae Nyssoninae, Larrinae, Astatinae, Pemphredoninae) جمع آوری و شناسایی شدند که شناسایی هفت مورد از آنها در سطح جنس میسر گردید. در بین آنها دو گونه Psenulus pallipes Panzer و Cerceris rybyensis (Linnaeus) و جنس Diploplectron W. Fox برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. کلیدهای شناسایی جنس ها و گونه های موجود، همراه با شکل و تصویر ارایه شده است.

تنوع بیماریزایی قارچ Didymella rabiei در استانهای ایلام و کرمانشاه با هدف شناسایی پاتوتیپ ها در این قارچ مورد ارزیابی قرار گرفت. یکصد جدایه از این قارچ در مناطق مختلف کشت نخود طی سال 1386 جداسازی گردید. جدایه ها بر اساس محل نمونه برداری در 10 گروه قرار داده شدند. سپس از هر کدام از ده گروه یک جدایه به عنوان نماینده گروه انتخاب و بیماریزایی آنها بر روی 7 رقم افتراقی در شرایط گلخانه مورد آزمایش قرار گرفت. نوع عکس العمل ارقام افتراقی یک ماه بعد از مایه زنی بر اساس شاخص نه درجه ای برای بیماری برق زدگی نخود مورد مطالعه قرار گرفت و مطابق الگوی واکنش بیماریزایی در ایکاردا (ICARDA)، سه پاتوتیپ شامل پاتوتیپ یک از مناطق مهران، ایوان در استان ایلام، گیلانغرب، قصر شیرین، سرارود و صحنه در استان کرمانشاه، پاتوتیپ سه فقط از دره شهر در استان ایلام و پاتوتیپ شش از آبدانان، شیروان چرداول در ایلام و سرپل ذهاب در استان کرمانشاه تشخیص داده شد.

بررسی فونستیک کنه های راسته نهان استیگمایان (Acari: Oribatida) شهرستان رشت طی سال های 1388-1387 انجام شد. کنه های موجود در نمونه های خاک با استفاده از قیف برلز استخراج و در محلول لاکتوفنل شفاف شدند. سپس در محیط هویر از آنها اسلاید میکروسکوپی تهیه شد. در مجموع 15 گونه، 15 جنس و 13 خانواده از کنه های اریباتید (Acari: Oribatida) جمع آوری و شناسایی شدند که در بین آنها 12 گونه، 11 جنس و 8 خانواده برای اولین بار از استان گیلان و یک گونه، دو جنس (با گونه نامشخص) و دو خانواده برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. اسامی جنس ها و گونه های شناسایی شده به شرح زیر است. نمونه های جدید برای فون استان گیلان با علامت (*) و نمونه های جدید برای فون ایران با علامت (**) مشخص شده اند.

بیماری سیگاتوکای موز یک بیماری مرکب می باشد که سه گونه M. musicola, M. fijiensis و M. eumusae بعنوان عوامل اولیه ایجادکننده این بیماری به شمار می روند. شناسایی کلاسیک این سه گونه به خاطر همپوشانی علایم بیماری، عدم وجود تفاوت مورفولوژیک بارز در مرحله تلئومورف و عدم اسپورزایی آنها روی محیط های کشت مصنوعی مشکل می باشد. پراکنش دقیق گونه های فوق و اپیدمیولوژی این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نگردیده است. علاوه بر این، دو گونه M. fijiensis و M. eumusae در بسیاری از کشورهای تولیدکننده موز حضور نداشته و گونه های قرنطینه ای به حساب می آیند. بنابراین، شناسایی سریع و دقیق آنها جهت به کار گیری استراتژی مناسب مدیریتی ضروری به نظر می رسد. در تحقیق حاضر آغازگر های اختصاصی برای هریک از گونه های فوق بر اساس توالی بخشی از ژن کدکننده اکتین طراحی گردیدند که به ترتیب قطعاتی به طول های 500 جفت باز (M. fijiensis)، 200 جفت باز (M. musicola) و 630 جفت باز (M. eumusae) را تکثیر کردند. کارآیی آغازگرهای اختصاصی هرگونه روی DNA استخراج شده از کشت های خالص و بافت های برگ های آلوده گیاه میزیان، آزمایش و تایید شدند. نتایج حاصل از بررسی میزان حساسیت آغازگرها نشان داد که آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای هر یک از گونه های M. Musicola، M. fijiensis و M. eumusae به ترتیب توانایی تکثیر قطعه مورد نظر با غلظت های 100، 10 و یک پیکوگرم DNA از گونه هدف را دارا هستند.

ویروس خربزه ارومیه (Ourmia melon virus, OuMV) از جمله عوامل بیماری موزاییک خربزه  (Cucumis melo)در استان آذربایجان غربی و احتمالا نواحی دیگر ایران می باشد. نمونه های گیاهان زراعی و غیرزراعی دارای علایم و بدون علایم از مزارع کدوییان اطراف ارومیه جمع آوری و با استفاده از آزمون های سرولوژیکی Indirect-ELISA، DAS-ELISA و  Lateral flowمورد بررسی قرار گرفتند. پراکندگی ویروس در استان آذربایجان غربی در طی سال های زراعی 87-85 و وقوع ویروس در نمونه های جمع آوری شده کدو و خیار از استانهای تهران و فارس تعیین شد. در بررسی طیف میزبانی، ویروس در گیاهان کدو، خیار، خربزه، کمپوزه، هندوانه، خیارچنبر، لوبیا، هویج، گوجه فرنگی و بادمجان و نیز تعدادی میزبان غیرزراعی از جمله پیچک، تاج خروس وحشی و گاو چاق کن شناسایی شد. در آزمون های انتقال انجام شده، ویروس تنها از طریق تماس فیزیکی گیاهان آلوده با سالم منتقل شد. در بررسی مقاومت و تحمل پذیری ارقام موجود به ویروس خربزه ارومیه، ارقام محلی خیار و کدو در مقایسه با ارقام تجاری حساسیت بیشتری از خود نشان دادند. وقوع ویروس در سایر استانها بیانگر وجود آن در نقاط مختلف ایران می باشد.

زیست شناسی سرخرطومی ساقه خوار تاج خروس Hypolixus pica (Fabricius) روی تاج خروس ریشه قرمز Amaranthus retroflexus L. در شرایط طبیعی در باغ های مرکبات در دزفول بررسی شد. بوته های تاج خروس ریشه قرمز در زمین اصلی به صورت تکی در داخل یک قفس چوبی به ابعاد 100×50×50 سانتی متر و پوشیده شده با توری ریز قرار گرفتند. در هر قفس سه تا چهار عدد سرخرطومی نر و ماده رهاسازی شد و بعد از سه تا چهار روز سرخرطومی ها از قفس خارج شده و رشد مراحل مختلف سرخرطومی تا خروج حشرات کامل بررسی شد. این حشره 3 نسل در سال تولید کرد و نسل سوم در حقیقت نسل زمستان گذران بود. در شرایط طبیعی طول دوره رشد تخم و شفیره نسل دوم سرخرطومی به ترتیب 3 و 8.86±0.84 روز و طول دوره رشد تخم و شفیره نسل سوم سرخرطومی به ترتیب 3.55±0.49 و 10.33±0.47 روز بود. طول دوره نسل دوم و سوم سرخرطومی H. pica از تخم تا حشره کامل به ترتیب برابر با 44.68±4.01 و 50.88±4.67 روز بود. زمستان گذرانی سرخرطومی به صورت لارو سن آخر (چهارم) یا حشره کامل بود. حشره ماده در ساقه تخم گذاری می کند و روی آن را با ماده سیاه رنگی می پوشاند. لاروها درون ساقه از بالا به پایین حرکت کرده و درون ساقه تونل ایجاد می کنند. در محل تشکیل لارو سن آخر در ساقه گال هایی ایجاد می شود. حشره کامل پس از تشکیل شدن از درون ساقه تغذیه کرده، سپس در بالای گال سوراخی ایجاد کرده و از ساقه خارج می شود. حشره کامل پس از خروج از گیاه از حاشیه برگ ها و بذور تاج خروس ریشه قرمز نیز تغذیه کرده و از این طریق نیز به گیاه خسارت وارد می کند.

گندم نان، Triticum aestivum L.، در بین گیاهان انگشت شماری که به عنوان منابع غذایی در سطح گسترده ای کشت می شوند، در ایران بالاترین اهمیت را داراست. در بین آفات گندم، شته سبز گندم Schizaphis graminum (Rondani) قادر است در جمعیت زیاد خسارت جبران ناپذیری به گندم وارد کند. از آنجا که شایستگی شته روی رقم های مختلف، متفاوت می باشد، در این پژوهش اثر پنج رقم از ارقام متداول گندم کرج روی پارامترهای زیستی شته سبز گندم مورد بررسی قرار گرفت. این ارقام عبارتند از: پیشتاز، شیراز، چمران، مهدوی و مرودشت. آزمایش در داخل اتاقک رشدی با شرایط دمایی 22±1oC، رطوبت نسبی %70±10 و دوره نوری 16:8 انجام شد. نتایج نشان داد که رقم مرودشت طولانی ترین دوره پورگی (7.39 روز) و رقم شیراز کوتاه ترین دوره پورگی (6.36 روز) را بین ارقام دارا بودند. بیشترین پوره زایی روی رقم شیراز (46.42 عدد) و کمترین مقدار پوره زایی روی رقم مهدوی (35.72) به دست آمد. پارامترهای R0، rm، l،T و DT برای شته روی هر رقم محاسبه و مورد مقایسه آماری قرار گرفت. مقایسه مهم ترین پارامتر یعنی نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد که بیشترین مقدار نرخ ذاتی افرایش جمعیت شته روی رقم شیراز (0.31) و کمترین مقدار آن روی رقم مهدوی و مرودشت (0.28) مشاهده می شود. پارامترهای جدول زیستی باروری نشان دادند که رقم شیراز حساسیت بیشتری نسبت به دیگر ارقام به شته سبز گندم دارد. برای پارامترهای محاسبه شده به دو روش جک نایف و بوت استراپ تکرارهای کاذب تولید و نتایج این دو روش با هم مقایسه شد.

به منظور تسهیل در شناسایی گونه نماتود ها، یک نرم افزار رایانه ای طراحی شد. بخش اول این نرم افزار برای تشخیص گونه های جنس  Criconemoidesآماده شده است. این برنامه به راحتی در رایانه های شخصی با حداقل امکانات نرم افزاری و سخت افزاری قابل نصب و راه اندازی است. این برنامه می تواند توسط کاربر ویرایش شده و قابل تعمیم برای سایر جنس های نماتودها می باشد. با وارد ساختن صفات ریخت شناختی و داده های ریخت سنجی گونه ناشناخته در بخش جستجو، تعدادی از گونه های ثبت شده در پایگاه داده به عنوان گونه های احتمالی به کاربر پیشنهاد و وی بر اساس توصیف گونه های پیشنهادی و سایر اطلاعات ضمیمه، مانند تصاویر ترسیمی یا دیجیتالی که در پایگاه داده موجود است، به انتخاب یکی از موارد راهنمایی می گردد. این نرم افزار، با قابلیت کاربری آسان طراحی شده و برنامه رایانه ای است که برای اولین بار در ایران پردازش و معرفی می گردد.

ویروس های موزائیک شلغم (TuMV)، موزاییک کلم گل (CaMV) و زردی غربی چغندرقند (BWYV) مهم ترین ویروس های کلزا در دنیا به شمار می آیند، به منظور بررسی پراکنش ویروس های یاد شده در استان گلستان طی دو سال زراعی 1387و 1388 از مزارع واقع در سه ناحیه مهم کشت کلزای این استان نمونه برداری تصادفی انجام شد. نمونه های جمع آوری شده با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا مستقیم (DAS-ELISA) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که در سال زراعی 1387، %4.5 نمونه ها به TuMV، %2.5 نمونه ها به CaMV و %6 از نمونه ها به BWYV و در سال زراعی 1388، %8.33 نمونه ها به TuMV، %1.66 نمونه ها به CaMV و %6.33 از نمونه ها به BWYV آلوده بودند. بررسی آماری این داده ها نشان داد که فاکتور نوع ویروس برای سال زراعی 1387 و فاکتور ناحیه در سال زراعی 1388 معنی دار بودند. به علاوه، آلودگی نمونه ها به BWYV با استفاده از روش  RT-PCRنیز تایید گردید. این اولین گزارش از وقوع آلودگی مزارع کلزای استان گلستان به BWYV، TuMV و CaMV می باشد.

زنبور پارازیتویید Lysiphlebus fabarum (Marshall) مهمترین پارازیتویید شته سیاه باقلا، Aphis fabae Scopoli می باشد. این زنبور چند نسلی بوده و جمعیت ماده زای آن در مرکز اروپا گسترش بیشتری دارد. از آنجایی که زنبورهای ماده L. fabarum با تقلید از رفتار مورچه ها مستقیما از شته ها عسلک دریافت می کنند، تحقیق حاضر جهت تعیین تاثیر گرسنگی زنبور روی تخصیص نسبت های زمانی در رفتارهای مختلف مرتبط با کاوشگری انجام پذیرفت. در این مطالعه با مشاهده پیوسته زنبورهای ماده طی حضور در لکه (دیسک برگی با 15 پوره سن دوم)، تعداد و مدت زمان بروز رفتارهای مختلف زنبور و تعداد واکنش های مختلف دفاعی شته های میزبان ثبت گردید. مدت زمان حضور در لکه در زنبورهای گرسنه، 3.6 مرتبه بیشتر از تیماری بود که زنبورهای آن دسترسی مداوم به آب و محلول عسل مرکبات داشتند، اما تفاوتی در تعداد شته های پارازیته شده بین دو تیمار مشاهده نشد. همچنین در زنبورهای گرسنه، دفعات بروز و مدت زمان طی شده روی تمامی رفتارها به طور معنی داری بیشتر بود. نظر به اینکه تفاوت فاحش در مدت زمان حضور در لکه بین زنبورهای دو تیمار می تواند تاثیر زیادی روی داده ها داشته باشد، نسبتی از داده های هر تیمار به مدت زمان حضور در لکه محاسبه و سپس مقایسه به عمل آمد. زنبورهای گرسنه در هر واحد زمانی حضور در لکه، مدت زمان بیشتری را صرف استراحت و شاخک زدن نموده و متقابلا زمان کمتری را برای جستجو، خم نمودن شکم و حمله به شته های میزبان، صرف کردند. شته های مواجه شده با ماده های گرسنه نسبت به زنبورهای گروه دوم، به طور معنی داری میزان کمتری رفتارهای دفاعی لگد زدن و فرار از حمله زنبور را به نمایش گذاشتند.

حلزون قهوه ای مرکبات Caucasotachea lencoranea Mousson یکی از آفات مرکبات در استانهای شمالی ایران می باشد. به منظور کنترل بهتر این حلزون و بهبود استراتژی های مدیریت آن، شناخت وضعیت آنزیم های گوارشی این جانور دارای اهمیت می باشد. حلزون ها از باغات مرکبات شمال کشور جمع آوری شدند و کربوهیدازهای آلفا گلوکوزیداز، بتا گلوکوزیداز و آلفا آمیلاز غده گوارشی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور آماده سازی عصاره آنزیمی از حلزون قهوه ای مرکبات، حلزون ها تشریح و غده گوارشی برداشته شد. با بررسی های آنزیمی صورت گرفته وجود فعالیت آلفاگلوکوزیداز، بتا گلوکوزیداز و آلفا آمیلاز در غده گوارشی آفت مذکور مشخص گردید. بهینه فعالیت آلفا گلوکوزیداز در pHهای 4 و 5، بتا گلوکوزیداز در pHهای 5 و 6 مشخص گردید. همچنین دمای بهینه برای آلفا گلوکوزیداز 35 و برای بتاگلوکوزیداز 40 درجه سانتی گراد به دست آمد. مقدار pH بهینه برای فعالیت آلفا آمیلاز برابر 2 و دمای بهینه آن 40 درجه سانتی گراد به دست آمد. مقدار km و vmax برای آلفا گلوکوزیداز به ترتیب 9.84 میلی مولار و 0.11 میلی مولار بر دقیقه به دست آمد. همچنین مقدار km و vmax برای بتا گلوکوزیداز حاصل از غده گوارشی حلزون قهوه ای مرکبات به ترتیب 10.48 میلی مولار و 0.042 میلی مولار بر دقیقه محاسبه گردید.

در سال های 1386 و 1387 از مزارع باقلا در استان لرستان از گیاهان مشکوک به پوسیدگی ریشه و طوقه باقلا، نمونه برداری شد و در مجموع 121 جدایه قارچ و کرومیستا جدا شد. در این بررسی مشخص شد که فراوانی قارچ Fusarium solani که موجب پوسیدگی ریشه باقلا می شود، از سایر جدایه ها بیشتر و خسارت ناشی از آن در مزارع استان زیاد است و بعد از آن بیشترین فراوانی به ترتیب متعلق به گونه های F. oxysporum،Rhizoctonia solani، Macrophomina phaseolina و Pythium sp. بود. در بین این عواملMacrophomina phaseolina  و Pythium به عنوان عوامل پوسیدگی طوقه و ریشه باقلا برای اولین بار از ایران گزارش شدند. علاوه بر عوامل بیماری زای اشاره شده، 57 استرین باکتریایی نیز از فرا ریشه گیاه باقلا در مزارع یاد شده، جدا شدند و برای اثبات خاصیت آنتی بیوزی آزمایش شدند و استرین های بازدارنده با تشکیل هاله بازدارندگی در حضور بیمارگرها، انتخاب شدند. استرین های غربال شده با کمک صفات بیوشیمیایی، مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شناسایی شدند. استرین های R10 و R14 به عنوان جنس Rhizobium و استرین های P42، P38، P34 و P8 به عنوان جنس Pseudomonas تشخیص داده شدند. این استرین ها به دو صورت خاک کاربردی و آغشته سازی بذور باقلا علیه عوامل بیماری زا به کار رفتند. نتایج نشان داد که در حالت اضافه کردن سوسپانسیون باکتری به خاک در حضور Fusarium solani، Macrophomina phaseolina و Rhizoctonia solani وزن خشک گیاه به ترتیب 1، 0.36 و 0.37 گرم بود. در حالت آغشته سازی بذور، گیاهانی که آلوده به Fusarium solani، Macrophomina phaseolina و Rhizoctonia solani بودند به ترتیب وزن خشکی برابر با 0.41، 0.43 و 0.34 گرم داشتند، که این نتایج حاکی از آن است که فاکتورهای رشدی در گیاه در اثر بیوکنترل روی دو جدایه Fusarium solani و Rhizoctonia solani در حالت آلوده سازی خاک افزایش یافت اما در مورد جدایه Macrophomina phaseolina این فاکتورها فقط در حالت آغشته سازی بذور بیشتر شده بود. در مجموع نتایج حاصل از این بررسی مشخص نمود که استرین های P42، P34،P38 و P8 باعث افزایش معنی دار وزن خشک گیاه می شوند.

طول دوره های رشدی، میزان تغذیه سنین مختلف پور گی، بقا، تولید مثل و طول عمر سن شکارگر Orius albidipennis روی سه رژیم غذایی مختلف شامل کنه تارتن دولکه ای  (Tetranychus urticae)همراه با گرده ذرت، کنه تارتن دولکه ای و تخم بید غلات  (Sitotroga cerealella) همراه با گرده ذرت در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. از برگ شمعدانی (Pelargonium hortom) به عنوان بستر تخم گذاری و تامین رطوبت استفاده شد. نتایج نشان داد طول دوره رشد و نمو از تخم تا بالغ با تغذیه از تخم بید غلات همراه با گرده ذرت به طور معنی دار بیشتر از طول دوره با تغذیه از کنه تارتن دولکه ای و کنه تارتن دولکه ای همراه با گرده ذرت بود. طول عمر حشرات ماده با تغذیه از تخم بید غلات همراه با گرده ذرت به طور معنی دار بیشتر از طول عمر حشراتی بود که از کنه تارتن دولکه ای همراه با گرده ذرت و کنه تارتن دولکه ای تغذیه کردند. طول عمر حشرات نر با تغذیه از سه رژیم غذایی فاقد تفاوت معنی دار بود. درصد بقا با تغذیه از کنه تارتن دولکه ای و کنه تارتن دولکه ای همراه با گرده ذرت به طور معنی دار بیشتر از درصد بقا روی تخم بید غلات همراه با گرده ذرت بود. طول دوره تخم گذاری و میزان کل تخم گذاری با تغذیه از تخم بید غلات همراه با گرده ذرت به طور معنی دار بیشتر از مقادیر متناظر با تغذیه از کنه تارتن دولکه ای همراه با گرده ذرت و کنه تارتن دولکه ای بود. میانگین تخم گذاری روزانه با تغذیه از کنه تارتن دولکه ای همراه با گرده ذرت و کنه تارتن دولکه ای به طور معنی دار بیشتر از میانگین تخم گذاری روزانه با تغذیه از تخم بید غلات همراه با گرده ذرت بود. نسبت جنسی (نسبت افراد ماده به کل) با تغذیه از تخم بید غلات همراه با گرده ذرت بیشتر از دو غذای دیگر بود. طول دوره های قبل از جفتگیری و تخم گذاری، رشد و نمو جنینی و درصد تفریخ تخم تحت تاثیر نوع غذا نبود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دادند که اولا سن O. albidipennis می تواند به عنوان عامل بیولوژیک علیه کنه تارتن دو لکه ای به کار رود و ثانیا تخم های شب پره بید غلات همراه با گرده ذرت غذای مناسبی برای پرورش این شکارگر است.

شناسایی عوامل محیطی که در تنظیم بیوسنتز آنتی بیوتیک ها توسط سودومونادهای فلورسنت موثر است گامی موثر در زمینه افزایش توانایی این باکتری ها در بیوکنترل بیمارگرهای گیاهی به شمار می رود. بررسی نه جدایه سودوموناد فلورسنت به کار رفته در جلوگیری از رشد قارچ Rhizoctonia solani، عامل پوسیدگی ریشه و مرگ گیاهچه لوبیا با استفاده از روشHPLC نشان داد که سه جدایه Pf-100،Pf-101 و Pf-68 قادر به تولید آنتی بیوتیک های 2 و 4- دی استیل فلوروگلوسینول (DAPG)، مونواستیل فلوروگلوسینول (MAPG) و پایولوتورین (Plt) بودند. بررسی تاثیر انواع محیط کشت و زمان بر تولید آنتی بیوتیک DAPG نشان داد که در محیط کینگ ب براث (KB) جدایه Pf-100 و در محیط کینگ ب براث فاقد گلیسرول و حاوی ده گرم گلوکز به عنوان منبع کربن (KBG) و محیط Yeast Malt (YM) هر سه جدایه قادر به تولید DAPG بودند و غلظت آنتی بیوتیک بسته به زمان متفاوت بود. در محیط Glycerol-Casaminoacids-medium (GCM) فقط دو جدایه Pf-101 و Pf-68 در زمان 24 ساعت تولید DAPG کردند. تولید MAPG توسط جدایه های Pf-68 و Pf-101 بر محیط KBG و توسط هر سه جدایه در محیط YM مشاهده گردید که میزان تولید آن با گذشت زمان کاهش یافت. هر سه جدایه بر محیط KB تولید پایولوتورین کردند که غلظت این آنتی بیوتیک در زمان های 48، 72 و 96 ساعت به ترتیب برای جدایه های Pf-100،Pf-101  و Pf-68 به حداکثر میزان خود رسید. در محیط کشت KBG نیز تولید Plt توسط هر سه جدایه مشاهده گردید ولی میزان آن نسبت به محیط KB کمتر بود.

باکتری Wolbachia به عنوان همزیست درون سلولی و عامل القاکننده بکرماده زایی در زنبورهای تریکوگراما محسوب می گردد، به نحوی که افراد ماده بدون جفتگیری تولید نتاج ماده خواهند نمود. با توجه به اینکه انتقال باکتری Wolbachia عمدتا از مادر به فرزندان و از طریق سیتوپلاسم تخم می باشد، این تغییر در سیستم تولیدمثلی میزبان موجب افزایش انتقال باکتری به نسل های بعدی می شود. در این بررسی انتقال درون و بین گونه ای باکتری القاکننده ماده زایی در بین زنبورهای تریکوگراما مورد بررسی قرار گرفت، که لاین ایرانیB 11W+  زنبور Trichogramma brassicae به عنوان زنبور آلوده به استرین  wBaT.bra باکتری و لاین های هلندی Y 175 زنبور T. brassicae و  GD 011زنبور  Trichogramma evanescens به عنوان زنبورهای غیرآلوده و گیرنده در نظر گرفته شدند. انتقال افقی در هر دو حالت با تغذیه هم زمان لاروهای آلوده و غیرآلوده زنبور به طور مشترک از یک عدد تخم  Mamestra brassicaeصورت گرفت و در نهایت با ردیابی باکتری در زنبورهای گیرنده به روش  PCRو با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن wsp، ناحیه ITS-2 و ریزماهوارک  TTG 49 موفقیت آمیز بودن انتقال باکتری به اثبات رسید. همچنین با بررسی نتاج افراد گیرنده در مجموع میزان انتقال درون گونه ای با %78.8 موفقیت در انتقال باکتری به نسل F1 و استمرار در القای بکر زایی در %38.5 از نسل بعدی، بیشتر از حالت بین گونه ای برآورد گردید. با توجه به مزیت های نسبی پارازیتوئیدهای تک جنسی برای استفاده در برنامه های کنترل بیولوژیک، نتایج این تحقیق می تواند از جنبه کاربردی مورد استفاده قرار گیرد.

قارچ Beauveria bassiana (Bals.) Vuill یکی از بیمارگرهای حشرات است. زنده مانی کنیدی ها ممکن است در اثر عوامل محیطی و آفت کش های شیمیایی که برای حفاظت گیاهان استفاده می شوند، تغییر کند. در این پژوهش اثر آفت کش های ایمیداکلوپرید، فلوفنکسرون، آمیتراز و عصاره های گیاهی چریش (Azadirachta indica) از خانواده Meliaceae، آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) از خانواده Apiaceae، خرزهره (Nerium oleander) از خانواده Apocynaceae و فرم تجاری عصاره چریش نیم آزال-تی/اس روی رشد میسلیوم و جوانه زنی اسپور این قارچ بررسی شد. فرمولاسیون مورد استفاده برای این آفت کش ها و عصاره های گیاهی شامل غلظت های (MC) 500ml/l (0.5MC) 250ml/l و (2MC) 100ml/l بودند. نتایج نشان داد که اثر چهار عصاره گیاهی خرزهره، انغوزه، چریش و نیم آزال- تی/اس روی پارامترهای میزان رشد میسلیوم و درصد جوانه زنی قارچ بیمارگر حشرات B. bassiana در مقایسه با شاهد در سطح 1 درصد (P<0.01) معنی دار بود. عصاره نیم آزال-تی/اس و آفت کش فلوفنکسرون دارای بیش از 70 درصد بازدارندگی در رشد میسلیوم و جوانه زنی اسپور قارچ بودند و عصاره آنغوزه و خرزهره و آفت کش ایمیداکلوپرید دارای کمتر از 30 درصد بازدارندگی در رشد میسلیوم و جوانه زنی اسپور قارچ بودند.

کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae مهمترین آفت انار در ایران می باشد و به طور متوسط، سالیانه 40-30 درصد محصول انار را در مراحل سر درختی و انباری، ضایع و غیرقابل مصرف می نماید. در مطالعه ای که به منظور بررسی میزان پارازیتیسم لاروهای آفت و ثبت تغییرات جمعیت آنها در طول فصل زراعی سال 1386 در سه منطقه ورامین، قم و ساوه در سال زراعی 1386 انجام گرفت مشخص شد که تعداد 8 گونه زنبور پارازیتوئید فعال در منطقه ورامین، 7 گونه در قم و 4 گونه در ساوه حضور دارند. شروع پارازیتیسم در ورامین و ساوه از مردادماه و در قم از اواسط تیر ماه بوده و بیشترین درصد پارازیتیسم در هر سه منطقه در اواخر شهریورماه دیده شد. Apanteles myeloenta (Hym.: Braconidae) در هر سه منطقه بیشترین جمعیت را داشت. بیشترین تنوع و درصد پارازیتیسم در منطقه ورامین مشاهده شد. اوج میزان آلودگی میوه های انار به کرم گلوگاه، در هر سه منطقه در مهرماه مشاهده گردید. این میزان در ورامین %69.25، در قم %47 و در ساوه %56.25 ثبت گردید. پارازیتیسم لارو کرم گلوگاه انار توسط تمامی گونه های متعلق به خانواده Ichneumonidae جمع آوری شده در این تحقیق (5 گونه)، همچنین گونه های (Hym.: Braconidae) Chelenus sp. و  Fischeria bicolor (Dip.: Tachinidae)برای اولین بار در دنیا گزارش می شود. 5 گونه از پارازیتوئیدها و یک گونه هیپرپارازیتوئید، برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، تنوع پارازیتوئیدها و درصد پارازیتیسم لاروهای کرم گلوگاه انار، قابل توجه می باشد و تحقیقات تکمیلی در دیگر مناطق انارکاری ایران، می تواند راههای حمایت و حفاظت از این ذخایر ارزشمند طبیعی را روشن نماید.

به منظور عاری سازی گیاه سیر از پوتی ویروس ها، دو توده تجاری سیر بومی ایران به نام های همدان و آذرشهر انتخاب و با استفاده از تکنیک گرمادرمانی و کشت مریستم انتهایی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. ابتدا سوخ های آلوده توده های مورد نظر به مدت 1 هفته در دمای 30 درجه سانتی گراد و سپس به مدت 4 هفته در دمای 36 درجه سانتی گراد تحت تیمار گرمادرمانی قرار گرفتند و متعاقبا مریستم انتهایی آنها در دو اندازه 0.4-0.6 و 0.6-0.8 میلی متر جدا و در محیط کشت موراشیج و اسکوگ (MS) که با تنظیم کننده های رشد نفتالین استیک اسید با غلظت های صفر، 0.1 و 0.5 بنزیل آدنین با غلظت های صفر، 0.5 و 1 میلی گرم در لیتر تکمیل شده بودند کشت گردیدند. به منظور ارزیابی کارایی گرمادرمانی و کشت مریستم در حذف ویروس و مقایسه آنها با تیمار شاهد، گیاهک ها پس از رشد با استفاده از آزمون الایزا مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون الایزا میزان عاری از ویروس سازی با ریز نمونه به اندازه 0.4-0.6 میلی متر %100 بود در حالی که با ریز نمونه 0.6-0.8 میلی متر میزان عاری سازی %91 گردید. تیمار شاهد (بدون تیمار گرمادرمانی) %21 عاری سازی نشان داد. همچنین گرمادرمانی به تنهایی، موجب %73 عاری سازی برای توده همدان و %61 برای توده آذرشهر گردید این در حالی بود که گیاهان شاهد بیش از %80 آلودگی نشان دادند. در تمامی تیمارها تنظیم کننده رشد نفتالین استیک اسید با غلظت 0.1 میلی گرم در لیتر اختلاف معنی داری را در سطح %1 روی پرآوری، طول گیاهک و تعداد برگ در هر ریز نمونه نشان داد. بنزیل آدنین با تیمار 0.5 و 0.1 میلی گرم در لیتر بیشترین اثر را روی پرآوری و تعداد برگ در هر گیاهک داشته است و در ارتباط با طول گیاهک بیشترین اثر مربوط به تیمار 0.5 میلی گرم در لیتر است. همچنین اثر متقابل رقم و اندازه مریستم تنها برای طول گیاهک در سطح %1 معنی دار گردید. تیمار  S2C1 بیشترین طول گیاهک را داشت.

تاثیر دو جدایه (Metschnikof.) Sorokin Metarhizium anisopliae جدا شده از روی حشره کامل سر خرطومی حنایی خرما Rhynchophorus ferrugineus (Oliv.) (DEMI001) و سخت بالپوش (Men.) Parandra caspica (DEMI002)، روی حشره کامل شته روسی گندم Diuraphis noxia در شرایط آزمایشگاهی مورد آزمون قرار گرفت. پس از تعیین غلظت های حداقل و حداکثر این دو جدایه با غلظت های 103، 104، 105، 106 کنیدی در میلی لیتر، با شش تکرار مورد آزمایش قرار گرفت و غلظت کشنده %50 و %90 محاسبه گردید. پایین ترین غلظت کشنده %50، 1.7×104 کنیدی در میلی لیتر و مربوط به جدایه DEMI001 و بالاترین آن 2.5×106 کنیدی در میلی لیتر و مربوط به جدایه DEMI002 بود. کمترین زمان لازم برای مرگ و میر 50 درصد جمعیت مربوط به جدایه DEMI001 در غلظت 105.5 کنیدی در میلی لیتر، 1.75±0.64 روز بود. نتایج تجزیه واریانس میزان مرگ و میر ایجاد شده توسط دو جدایه روی شته روسی گندم در سطح %5 در روز ششم و دهم به صورت زیر بود: در غلظت 106 کنیدی در میلی لیتر و در روز ششم، جدایه (%32.22±6.92) DEMI001، جدایه (%22.28±4.39) DEMI002 و در روز دهم در غلظت 106 کنیدی در میلی لیتر، جدایه (%41.9±6.42) DEMI001، جدایه (%28±4.78) DEMI002 اختلاف معنی دار بود.

دو جدایه مخمر A5 و A4 از گونه Candida membranifuciens و جدایه A6 از گونهPichia guilliermondii  برای کنترل بیماری کپک خاکستری سیب با عامل Pers.: Fr. Botrytis cinerea به صورت انفرادی و مخلوط مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش سازگاری مواد بیوکنترل نشان داد که جدایه های مخمر A4،A5  وA6  با یکدیگر سازگار می باشند. نتایج آزمایش میزان جوانه اسپور بیمارگر در محیط مایع و نیزکشت متقابل با بیمارگر نشان داد جدایه های مخمر و مخلوط آنها به خوبی از رشد بیمارگر جلوگیری می کنند، میزان بازدارندگی از رشد بیمارگر و درصد جوانه زنی اسپور بیمارگر به ترتیب بین 14.39 تا 37.73 درصد و 11.66 تا 46 درصد متغییر بود. در شرایط انبار قطر لکه های ایجاد شده در اثز بیماری هنگامی که غلظت 108 سلول در میلی لیتر از مخمرهای فوق به تنهایی یا مخلوط آنها استفاده شود با مقایسه با شاهد یعنی قارج عامل بیماری به تنهایی کاهش معنی داری نشان داد (P≤%0.5) ولی مخلوط A6+A5 در هر دو دمای 20 و 4 درجه سانتی گراد با نشان دادن اثر سینرژیسم، بیشترین کنترل کنندگی را نسبت به دیگر مخمرها و مخلوط آنها داشت.