پژوهش های علوم و فنون دریایی
سال:1391 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

در این پژوهش سه چشمه آبگرم کریمی (1)، ایران زمین (2) و حسینی (3) منطقه لاویج چمستان در استان مازندران با مشخصات طول جغرافیایی 27” و04’ و 17”-52o و 58’ و 51o شرقی و عرض جغرافیایی 16” و 24’ و 12”-36o و 59’ و 36o شمالی مورد بررسی قرار گرفته اند. نمونه برداری از چشمه ها جهت تعیین خواص فیزیکی و شیمیایی (تعیین کل مواد معدنی محلول (TDS)، هدایت الکتریکی (Ec)، اسیدیته (pH)، دما، مزه و بو) و مقدار کاتیون سرب (Pb2+) و کادمیم (Cd2+) انجام شد. از مقایسه میانگین TDS چشمه ها مشخص شد که در چشمه شماره (1) مواد معدنی بیش تری حل شده است. غلظت کاتیون ها به کمک دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. در بررسی آماری نتایج به کمک نرم افزار SPSS، مشخص شد که بین غلظت کاتیون سرب و هم چنین کاتیون کادمیم در هر سه چشمه اختلاف معنی دار آماری وجود ندارد و مکان نمونه برداری بر میانگین غلظت این دو کاتیون موثر نبوده و رابطه آماری بین غلظت کاتیون سرب (x) و کادمیم (y) وجود دارد. در صورتی که این ارتباط و همبستگی بین غلظت کاتیون سرب و کادمیم با دمای آب چشمه ها وجود ندارد. در بررسی آماری نتایج به کمک نرم افزار SPSS، مشخص شد با توجه به حد مجاز اعلام شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای کاتیون سرب (0.05 میلی گرم در لیتر) و کادمیم (0.01 میلی گرم در لیتر) و غلظت کاتیون ها، آلودگی کاتیون های سرب و کادمیم در این سه چشمه وجود دارد.

کبالت یک عنصر طبیعی در محیط زیست است. در معرض قرار گرفتن انسان در سطوح بالایی از کبالت اثرات نامطلوبی در سیستم تنفسی از جمله کاهش قابل ملاحظه در عملکرد ونتیلاتوری، تورم و خونریزی از ریه گشته و باید تحت درمان قرار گیرند .در این مطالعه با استفاده از روش جذب سطحی تحت شرایط مختلف تجربی از قبیل مقدار جاذب، غلظت اولیه فلز یون،و زمان تماس میزان جذب مورد تحقیق قرار گرفته است. هدف از این تحقیق ساخت یک نانو جاذب جدید رشته ای GZ-BAKI-TAC-CO-88 جهت جذب یون کبالت از محلول های آبی می باشد. جاذب رشته ای با استفاده از آلژینات سدیم و کلسیم کلرید و کربن فعال تایر بشل با حفره های نانو ساخته شد. طول رشته ها حاصل 10 cm و قطر 300 mmدر حالت مرطوب بود. آزمایشات طی چند مرحله و دریک سیستم ناپیوسته انجام شد. میزان جذب، زمان ماندگاری حداکثر درصد کبالت جذب شده در غلظت های 50، 80، 100 و 120 ppm مورد بررسی قرارگرفت. مقدار جذب کبالت به ترتیب % 40.34، %54.98، %37.97 و %42.54 بدست آمد. برای سنتیک واکنش، زمان های 10 و 20 و 30 و 40 و 50 و 60 و 120 دقیقه انتخاب و آزمایشات انجام شد. در زمان 120 دقیقه در غلظت80 ppm میزان جذب کبالت %54.98 به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که رشته های آلژینات کلسیم حاوی کربن فعال با حفره های نانو جاذب خوبی برای جداسازی کبالت از محلول های آبی بوده و با افزایش درصد کربن فعال و آلژینات سدیم میزان جذب کبالت افزایش می یابد. متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.

این بررسی در زمستان 1387 در مناطق جزر و مدی جزیره هنگام انجام و اعضای راسته Zoantharia مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. جهت انجام این بررسی 5 ترانسکت در 5 ایستگاه موسوم به عرب ها (26o 36’ 43/3”N و 055o 52’ 23/3”E)، خنزی (26o 38’ 07/32”N و 55o 54’ 08/32”E)، عباس (26o 39’ 14/74”N و 55o 54’ 43/97”E)، غیل (26o 38’ 43/5”N و 055o 51’ 24/4”E) و اسکله (26o 40’ 54”N و 55o 53’ 39”E) در نظر گرفته شد. یکبار نمونه برداری در آغاز زمان جزر انجام شد. هر ترانسکت به طور کامل توسط کوادرات مشبکی با ابعاد 1×1 متر و مربع های 10×10 سانتی متر مورد بررسی قرار گرفته اند. نمونه ها بر اساس منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفت و تعداد کلنی و پوشش گونه ها در ایستگاه های مذکور با هم مقایسه شد. بر اساس نتایج بدست آمده 4 گونه متعلق به 2 خانواده از راسته Zoantharia در مناطق جزر و مدی جزیره هنگام شناسایی شد. راسته Zoantharia، از خانواده Zoanthidae دارای بیشترین تراکم و پوشش بود. آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) نشان داد که فراوانی و درصد پوشش زوآنتاریا در ایستگاه های مختلف دارای اختلاف معنی دار بود (P£0.05). در بین ایستگاه های مورد بررسی، ایستگاه اسکله از نظر پوشش و فراوانی زوآنتاریا ها نسبت به سایر ایستگاه ها برتری داشت.

مطالعه حاضر بررسی همدیدی پدیده گرد و غبار ایستگاه همدیدی کرمانشاه که یکی از مناطق متأثر از این پدیده مخرب جوی است، در تاریخ 27 مارس 2003 می باشد. نتایج حاصله از بررسی همدیدی نقشه های میانگین روزانه ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و نقشه های میدان فشاری تراز دریا و نقشه های میدان باد تراز 250 هکتوپاسکال نشان داد که از ویژگی‏های جوی موثر، علاوه بر همخوانی ناوه تر از میانی جو مستقر روی دریای سیاه و شمال دریای مدیترانه با کم فشارهای حاکم بر عراق، شرق ترکیه و شمال عربستان، واگرایی 2 جت استریم جنب حاره در تراز 200 و جت استریم جبهه قطبی در تراز 250 هکتوپاسکال از مهم ترین عوامل تقویت همگرایی و ایجاد حرکات صعودی روی نواحی بیابانی کشورهای عراق، سوریه و اردن، بین طول های 35 تا 50 درجه شرقی و 30 تا 35 درجه شمالی می باشد. همچنین هرچه زاویه محور فضایی بین مرکز کم فشار سطح زمین و مرکز کم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکالی بیشتر باشد شدت رخداد پدیده نیز بیشتر خواهد بود.

به منظور بررسی ترکیب آلی و معدنی سلنیوم بر رشد، میزان هماتوکریت و برخی از پارامترهای خون شناسی بچه ماهی قزل آلا (Oncorhynchus mykiss)، آزمایشی در طول دوره 90 روزه در مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان واقع در ساری انجام گرفت. برای انجام کار، در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 سطح سلنومتیونین (2، 4 و 8 میلی گرم) و 3 سطح سلنیت (2، 4 و 8 میلی گرم) هر کدام در سه تکرار روی ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام گرفت. در این تحقیق از 21 عدد مخزن مدور فایبرگلاس به حجم 300 لیتر استفاده گردید. تعداد 30 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان (با میانگین وزنی 23.15±2 گرم) درون مخازن توزیع و 3 بار در روز (ساعت های 8:00، 12:00 و16:00) به طور دستی تغذیه شدند. در پایان دوره آزمایش فاکتورهای رشد، هماتوکریت و برخی پارامترهای خون شناسی تعیین گردید. نتایج نشان دادند که ضریب رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی و درصد بازماندگی با افزایش سطح سلنیوم آلی و معدنی اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05). از سوی دیگردر بررسی میزان رشد وزنی در رابطه با سطوح سلنیوم نتایج نشان داد که افزایش میزان سلنیوم آلی، باعث بهبود وزنی گردیده و میزان آن به طور معنی داری افزایش یافت (P<0.05). همچنین شمار گلبول قرمز به ترتیب در تیمارهای 4 میلی گرم سلنیوم آلی و 8 میلی گرم سلنیوم معدنی و شمار گلبول سفید در تیمار 2 میلی گرم سلنیوم آلی کاهش معنی داری ملاحظه شد (P<0.05). با افزایش سطح سلنیوم آلی و معدنی فاکتورهای هماتوکریت و هموگلوبین اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05). نتایج نشان دادند در کل تیمارها تفاوت معنی داری در شمار افتراقی گلبول های سفید وجود ندارد (P>0.05). این مطالعه نشان داد تفاوت معنی داری در میزان گلبول های قرمز در تیمارهای مختلف ثبت نگردید . افزودن 8 میلی گرم سلنومتیونین در جیره با افزایش رشد وزنی به میزان 54±23.67 همراه بوده و همچنین افزودن4 میلی گرم سلنیوم آلی و 8 میلی گرم سلنیوم معدنی باعث کاهش تعداد گلبول قرمز و 2میلی گرم سلنیوم آلی باعث کاهش شمار گلبول سفید در بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان گردید.

فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (BPhyt/BZp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت BPhyt/BZp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه بصورت فصلی بر روی نمونه های بدست آمده در 8 نیم خط در حوزه جنوبی دریای خزر در سال 1388 انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نه تنها جمعیت، بلکه ترکیب گونه ای نیز اثر زیادی در تغییرات نسبت BPhyt/BZp داشته است. به طوری که در تابستان با افزایش شدید جمعیت گونه های سبک وزن از سیانوباکتریا نسبت  BPhyt/BZp(4) کاهش یافت در حالی که در زمستان با افزایش گونه های زنجیره ای از باسیلاریوفیتا نسبت  (11) BPhyt/BZpافزایش نشان داد. اما از نظر مکانی در طی سال اگر چه منطقه غربی دارای میزان کمتری از نسبت فوق بود ولی تفاوت چندانی با منطقه شرقی و مرکزی نداشته است. مقایسه نسبت های بدست آمده در سال 1388 با سال های 1374 و 1375 (دوره های ثبات اکوسیستم) به ترتیب بیانگر 3 و 7 برابر افزایش بوده است. نتیجه اینکه، افزایش میزان این شاخص به همراه دیگر شواهد از قبیل افزایش شاخص تنوع گونه ای شانون در فیتوپلانکتون و کاهش آن در زئوپلانکتون بیانگر نامناسب بودن فرایند مصرف (چرا) و انتقال انرژی از فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون است.

هدف این تحقیق تعیین میزان PCB در رسوبات سطحی تالاب انزلی می باشد. لذا نمونه های رسوب 15 منطقه تالاب در فصل پاییز سال 1388 با استفاده از نمونه بردارVan Veen Grab برداشت و پس از آماده سازی با دستگاه فریز درایر خشک و به روش سوکسله استخراج شد. آنالیز نمونه ها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به دتکتور ECD صورت پذیرفت. غلظت SPCB (8 ایزومر) بدست آمد. دقت و صحت مراحل کار با استفاده از نمونه مرجع و استاندارد داخلی PCB 29 وPCB198  کنترل شد. بیشترین و کمترین غلظت به ترتیب 68.79 نانوگرم به گرم در ایستگاه 11 و 2.23 نانوگرم به گرم درایستگاه 2 ثبت شد. غلظت SPCBs از فاضلاب های صنعتی و شهری بیشتر از فعالیت های کشاورزی متاثر بود. مقادیر بدست آمده در مقایسه با استاندارد محیط زیست امریکا در حد پایین قرار داشت.

در این بررسی تغییرات اسیدهای امینه، پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت در طی 6 ماه نگهداری در دمای 18- درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفت. برای تهیه نمونه در اردیبهشت سال 389، تعدادی کپور معمولی Cyprinus carpio از یکی از استخرهای رورشی واقع در بابلسر که دارای وزن 1kg±100grبودند صید شده و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. در این بررسی شناسایی اسیدهای آمینه به وسیله دستگاه HPLC با استفاده از روش PICO/TAG، پروتئین به روش ماکروکلدال، TVN به روش کجلدال،چربی به روش(Bligh & dyer, 1959 )، رطوبت به روش اون و خاکستربه روش کوره در زمان های 0 و 90 و 120 و 150 و 180 روز اندازه گیری شدند. نتایج حاصله نشان داد که درنمونه تازه فیله کپور معمولی مقدار پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت به ترتیب برابر 16.2±0.02، 4.1±0.01، 1.01±0.012، 78.69±0.03 درصد بوده است که در پایان دوره 180 روزه به ترتیب به 14.1±0.03، 2.02±0.03، 1.08±0.03، 77.3±0.01 درصد رسید. همچنین در این بررسی در نمونه تازه فیله کپور معمولی Cyprinus carpio تعداد 17 آمینواسید شناسایی شد که 9 اسید امینه ضروری و 8 عدد غیرضروری بود. در این میان گلوتامیک بیشترین مقدار و سیستئین کمترین مقدار را داشت. نسبت امینو اسیدهای ضروری به غیر ضروری 1.09 بوده است مجموع اسیدهای آمینه ضروری  (EAA)و غیرضروری (NE) به ترتیب (77.35 و 70.4) میلی گرم بر گرم در نمونه تازه بود. در پایان دوره مشخص گردید که مجموع اسیدهای آمینه ضروری  61.13 (EAA)(میلی گرم بر گرم) رسیده است (P£0.05). مجموع آمینواسیدهای غیر ضروری (NE) به 61.85 میلی گرم بر گرم در پایان دوره نگهداری در سردخانه 18- درجه سانتی گراد رسیده است. (P³0.05). مقدار TVN در نمونه تازه برابر 11.2±0.03 میلی گرم بر صد گرم بود که در پایان دوره در سردخانه به 14.26±0.01 میلی گرم درصد گرم رسیده است. (P£0.05). بنابر این در پایان دوره نگهداری اسید امینه های ضروری تغییرات معناداری را در سطح 95 درصد نشان دادند که این تغییرات از روز 150 شروع شد. همچنین مقدار TVN، پروتئین و چربی تغییرات معناداری داشتند، تغییرات معنادار در سطح 95 درصد برای TVN در روز 180 و پروتئین از روز 135 و چربی از روز 120 شروع شد.