پژوهش های بالینی دام های بزرگ (دامپزشکی)
سال:1391 | دوره:6 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

به منظور مطالعه پوسیدگی باله دمی با تاکید بر عوامل باکتریایی آئروموناس و سودوموناس درماهی آزاد دریای خزر مرکز تکثیر و پرورش آزادماهیان شهید باهنر کلاردشت، تعداد 180 ماهی مولد دارای علائم ماکروسکوپی ضایعات باله انتخاب و از هر ماهی دو نمونه باکتریایی بر روی محیط های اختصاصی آئروموناس و سودوموناس کشت گردید. بعد از انکوباسیون، آزمایشات بیوشیمیایی جهت شناسایی کلنی های جداسازی شده دو جنس آئروموناس و سودوموناس انجام گرفت. نتایج آزمایشات بیوشیمیایی نشان داد که باکتریهای جنس آئروموناس جداسازی شده از گونه های آئروموناس کاویا و آئروموناس هایدروفیلا (زیرگونه ای که تولید گاز نمی کند) به ترتیب با فراوانی 75 و 25 درصد و باکتری های جنس سودوموناس از گونه های سودوموناس فلورسنس، سودوموناس پوتیدا و سودوموناس آلکالیژنز به ترتیب با فراوانی 42.1، 36.48 و 21.05 بودند.

بیماری بیماری تورم عفونی بافت ملتحمه و قرنیه گاو از بیماری های شایع چشم در گوساله است. عامل این بیماری باکتری موراکسلابویس است.این بیماری به دلیل خفیف بودن علائم در مرحله ی اول و احتمال بهبودی خودبخودی، در دامداری های صنعتی چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. بدلیل ایجاد استرس، کاهش رشد و تولید، خصوصا در هنگام همه گیری در تولید دامداری تاثیر منفی می گذارد. در این مطالعه گوساله های 2 دامداری صنعتی 1300 و 1000 راسی در استان زنجان از نظر میزان ابتلا و عوامل خطرزای بیماری مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد 300 راس از گوساله های دامداری 1300 راسی معاینه شدند که از این تعداد 50 راس انها مشکوک به IBK بودند. گوساله های دامداری 1000 راسی مشکل چشمی نداشتند.از ترشحات چشم 50 راس دام مشکوک، سوآب تهیه شد و در محیط  BHI به آزمایشگاه منتقل گردید. در مرحله بعد در محیط های بلاد آگار و مکانکی آگار کشت انجام شد. در 13 نمونه از نمونه های کشت داده شده عامل بیماری وجود داشت که مربوط به گاوداری 1300 راسی بود. با توجه به اینکه در برخی از دام های مشکوک، پنومونی و اسهال نیز وجود داشت. بررسی آماری در این مطالعه، بیانگر عدم همبستگی بین این بیماریها و IBK بود. از لحاظ سن و جنس نیز تفاوت معنی داری نیز بدست نیامد. با توجه به اینکه در دامداری 1000 راسی به دلیل رعایت بهداشت و حذف عوامل خطرزا نمونه مثبتی وجود نداشت. لذا نتایج حاصله بیانگر این موضوع است که حذف عوامل خطرزا به لحاظ کنترل این بیماری اهمیت فراوانی دارد.

دمیده شدن ممتد یک گاز بی اثر به داخل حفره صفاقی در حین لاپاراسکوپی شرایط کاری را برای جراح راحت تر می کند. حجم این گاز باید به اندازه کافی زیاد بوده تا جراح دید کافی داشته باشد اما نباید از حد استاندارد آن (15 میلی متر جیوه) فراتر رود. متداولترین گازی که بدین منظور استفاده می شود دی اکسید کربن است زیرا این گاز اجازه انجام الکتروکوتری بی خطر را داده و به سرعت در عروق خونی جذب و حل می شود، بنابراین خطر امبولیسم گاز را کاهش می دهد. بیست قلاده سگ ماده از نژاد مخلوط برای این مطالعه آماده شدند. وزن متوسط آنها 20±3 کیلوگرم و سن متوسط آنها 18±1.2 ماه بود. سگ ها به صورت تصادفی به دو گروه 10 تایی تقسیم شدند. در گروه کنترل فشار داخل شکمی در حد 12 میلی متر جیوه و در گروه آزمایش در حد 20 میلی متر جیوه نگه داشته شد. طول مت جراحی (زمان وجود گاز در حفره شکمی= 4 ساعت) در نظر گرفته شد. ارزیابی هیستوپاتولوژی، تغییرات آسیب شناسی بیشتری را در کلیه تمام سگ های گروه آزمایش نشان داد. یافته های ما نشان داد ارگان هایی که رسانش خونشان توسط یک یا دو سرخرگ و بازگشت خونشان توسط یک یا دو سیاهرگ تامین می شود، به افزایش فشار داخل حفره بطنی بسیار حساس ترند.

زنجبیل (Zingiber officinale) گیاهی از خانواده Zingiberaceae است. مطالعات نشان داده است که عصاره زنجبیل دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد باکتریایی، ضد قارچی، تحریک سیستم ایمنی و ضد میکروبی میباشد. از آنجا که زنجبیل دارای اثرات مختلف گوارشی و واجد ارزش تغذیه ای است، جهت تعیین اثرات دارویی و تغذیه ای این گیاه در این تحقیق، تاثیر تغذیه با پودر زنجبیل بر روی برخی از فاکتورهای سرمی مرتبط با نمودار متابولیکی طیور مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق 1000 عدد جوجه گوشتی نژاد راس بصورت تصادفی به 4 گروه 250 تایی شاهد یا گروه A (تغذیه بدون پودر زنجبیل)، گروه تیمار B (تغذیه با پودر زنجبیل با دوز یک کیلوگرم در هر تن جیره)، گروه تیمار C (تغذیه با پودر زنجبیل با دوز 2 کیلوگرم در هر تن جیره) و گروه تیمار D (تغذیه با پودر زنجبیل با دوز 3 کیلوگرم در هر تن جیره) تقسیم شد. جوجه ها در یک دوره پرورشی 42 روزه با جیره های تعیین شده تغذیه و در پایان دوره ضمن تعیین وزن نهایی، از آنها خونگیری بعمل آمده و نسبت به سنجش فاکتورهای سرمی پروتئین، اسید اوریک، گلوکز و ارزیابی فعالیت سرمی آنزیم AST اقدام شد و نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این بررسی افزایش معنی دار وزن نهایی، فعالیت آنزیم AST و گلوکز دیده شد ضمن آنکه در مورد اسید اوریک و پروتیئن اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. لذا می توان نتیجه گیری کرد که استفاده از پودر زنجبیل با دوز 1 کیلو در تن در تغذیه طیور، بر روی کلیه ها اثر سوئی نداشته و موجب افزایش وزن نهایی و افزایش تولید میشود.

در اکثر مناطق دنیا لینگواتولوز از بیماری های مهم انگلی بوده و در کشتارگاه ها از عوامل عمده ضبط کبد محسوب می شود. ابتلا به این انگل علاوه بر خسارات اقتصادی غیر مستقیم مسلما بر تولیدات دامی نشخوارکنندگان تاثیرگذار است. انگل بالغ لینگواتولا سراتا در بینی و مجاری تنفسی سگ و سایر سگ سانان زندگی می کند. علفخواران نظیر گاو، گوسفند، بز و شتر بعنوان میزبان واسط با بلعیدن تخم انگل آلوده شده و مراحل نوزادی در احشاء و اندام های داخلی آنها بویژه عقده های لنفاوی مزانتر، کبد، ریه، طحال و کلیه ادامه می یابد، سپس مرحله نوزادی در بافت های مذکور پس از چند مرحله پوست اندازی که 5-6 ماه به طول می انجامد به مرحله نوچه ای می رسد. هدف از بررسی حاضر تعیین وضعیت آلودگی به لینگواتولا سراتا در نشخوارکنندگان کوچک (گوسفند و بز) کشتار شده در کشتارگاه سنندج بود، بدین منظور از تعداد 35 لاشه گوسفند و 35 لاشه بز در هر فصل (سال 1391)، طی بازرسی کشتارگاهی نمونه گیری بعمل آمد. نمونه ها ضمن مشاهده مستقیم با روش هضمی نیز تحت آزمایش قرار گرفتند. در هر مورد نمونه گیری محل، جنس و سن دام ها ثبت گردید. در تحقیق حاضر در هیچکدام از نمونه های تحت بررسی آلودگی به مرحله نوزادی کرم زبانی شکل مشاهده نشد. مسلما این وضعیت به دلیل عدم وجود آلودگی میزبان اصلی یعنی گوشتخواران با اولویت سگ در نواحی تحت بررسی می باشد، با این وجود بنظر می رسد که بایستی مطالعات تکمیلی در مورد این طیف میزبانی و در منطقه تحت اشاره مورد توجه قرار گیرد.

در طی 30 سال گذشته، کمپیلوباکتر به عنوان شایعترین عامل باکتریال گاستروانتریت انسان در کشورهای توسعه یافته مطرح بوده است. در این میان سگ ها به عنوان ناقلین بدون علامت، نقش مهمی در انتقال این باکتری به انسان دارند. به همین دلیل و با توجه به مشکلات جداسازی باکتری تشخیص سریع و دقیق حیوانات آلوده مهم است. در این بررسی طی پاییز سال 1390، نمونه گیری از مدفوع 60 سگ سالم خانگی در شهرکرد انجام گرفت. بعد از استخراج DNA از نمونه های مدفوع، ابتدا توسط یک جفت پرایمر یونیورسال موارد مثبت که حاوی توالی نوکلئوتیدی خاص (توالی های اختصاصی در ژن های 16s rRNA) جنس کمپیلو باکتر بود، شناسائی شد و سپس با تکنیک PCR، شناسایی گونه شایع کمپیلوباکتر در سگ (کمپیلوباکتر ژژونی) که در انسان بسیار بیماری زاست انجام گرفت. از مجموع 60 نمونه مدفوع سگ، 18 مورد (30 درصد) آلوده به کمپیلوباکتر بودند که از این میان کمپیلوباکتر ژژونی 8.33 درصد (5 مورد) از آلودگی ها را به خود اختصاص داد. با استفاده از نرم افزار SPSS با روش آنووای یک طرفه نشان داده شد که میزان موارد آلودگی به کمپیلوباکتر در بین سگ ها به صورت معنی داری زیاد می باشد. نتایج بررسی نشان داد که می توان از تکنیک PCR به عنوان روش تشخیصی سریع برای شناسایی باکتری های جنس کمپیلوباکتر و گونه های متعلق به آن در نمونه مدفوع حیوانات بیمار یا حامل استفاده کرد، بدون اینکه نیازی به کشت میکروبی و استفاده از آنتی بادی های متعدد و گرانقیمت باشد.

کلسیم از عناصر اصلی است که در فعالیت های متابولیک و عضلانی بدن دخالت دارد. در این بررسی یکساله از 331 راس گوسفند نژاد ماکوئی (157 راس گوسفند نر و 174 راس گوسفند ماده) از گروه های سنی مختلف در استان آذربایجان غربی خونگیری شد و میانگین کلسیم یونیزه خون پس از جداسازی سرم به روش کالریمتریک سریع اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سطح سرمی کلسیم در دامنه میلی 7.69±0.4598 تا میلی 9.42±0.1299 بود. بین عیار کلسیم یونیزه خون و سن ارتباط معنی داری وجود نداشت. میانگین کلسیم یونیزه در سرم گوسفندان نژاد ماکوئی مورد مطالعه در فصل پاییز بیشتر از سایر فصول بود. میانگین عیار سرمی کلسیم یونیزه در فصول مختلف سال اختلاف معنی داری داشت.در فصول مختلف میانگین سطح سرمی کلسیم یونیزه در میش ها بیشتر از قوچ ها بود و ارتباط معنی داری بین میزان کلسیم یونیزه سرم و جنس دام وجود داشت. نتایج این بررسی نشان داد که عامل اصلی تعادل کلسیم یونیزه سرم گوسفندان تحت مطالعه در زمان افزایش نیاز فیزیولوژیک بدن متاثر از عوامل هورمونی بوده و تغییرات فصلی در رژیم غذایی در درجه دوم اهمیت است بطوریکه اثر فصل بر پایه تغییرات فتوپریودیک در هر دو جنس نر و ماده تقریبا مطرح بود.

به منظور بررسی تاثیر درمان هورمونی و استفاده از الگوی سه زایش در دو سال بر راندمان تولید بره از سنین مختلف میش های زندی تعداد 149 راس میش به هفت گروه سنی مختلف (1 تا 7 سال) تقسیم شدند. میش های موجود در تمام گروه های سنی برای سه دوره تولیدمثلی متوالی به فاصله 8 ماه تحت درمان هورمونی قرار گرفتند. تیمار هورمونی میش ها شامل همزمان سازی فحلی با استفاده از اسفنج پروژسترون به مدت 12 تا 14 روز قبل از تاریخ جفت گیری و سپس خروج اسفنج ها و تزریق 400 واحد بین المللی PMSG به هر میش بود. میش های موجود در تمام گروه ها به روش قوچ اندازی طبیعی بارور شدند. در حالیکه درصد میش های قصر و درصد تلفات قبل از شیرگیری بره های متولد شده از میش های یک تا هفت ساله به لحاظ آماری یکسان بود، اما بین میش های یک تا هفت ساله به لحاظ تعداد زایش طی 2 سال، تعداد بره متولد شده، نسبت چند قلوزایی، تعداد بره از شیرگرفته، مجموع وزن بره متولد شده و مجموع وزن بره از شیر گرفته شده تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.01). نتایج نشان داد میش های پنج ساله و شش ساله بهترین پاسخ به درمان هورمونی را در الگوی سه زایش در دو سال داشته و بالاترین میزان بره را در بین تمام سنین مورد بررسی تولید کردند، در حالی که میش های هفت ساله و یک ساله دارای پائین ترین عملکرد بودند.

با سرد شدن هوا در فصل زمستان و با وجود محدودیت های دمایی، تولید تخم مرغ در مناطق روستایی و سایر مرغداری هایی که در تامین دمای مطلوب با مشکل مواجه هستند؛ از نظر کیفی و کمی کاهش می یابد. آب پنیر ارزش غذایی و پربیوتیکی دارد مهم ترین اولویت این تحقیق، تعیین میزان اثربخشی آب پنیر بر افزایش تخمگذاری مرغ های بومی در فصل زمستان و تنش های سرمایی می باشد. در این تحقیق از 90 قطعه مرغ بومی تخمگذار در سن 38 هفتگی طی مدت 30 روز استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار (9 قفس 10 تایی) انجام شد. تیمارهای آزمایشی به ترتیب عبارت بودند از: 1- گروه اول (شاهد) که در کل دوره آزمایش جیره پایه (بر اساس ذرت و کنجاله سویا) دریافت کردند و در دمای 8-12 درجه سانتیگراد نگهداری شدند؛ 2- گروه دوم در کل دوره آزمایش جیره پایه دریافت کردند و در دمای16-20  درجه سانتیگراد نگهداری شدند؛ 3- گروه سوم در کل دوره آزمایش جیره پایه به همراه محلول آب پنیر %5 دریافت کردند و در دمایی مشابه گروه شاهد نگهداری شدند. در ادامه بعد از گذشت 10 روز از اجرای تیمار های مربوطه، تعداد تخم مرغ ها و بعضی از شاخص های کیفی آن در هر گروه اندازه گیری و آنالیز گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان تخم گذاری در گروه های دوم و سوم به ترتیب %60 و %50 افزایش یافت. تخم مرغ های گروه 3 در مقایسه با گروه 2 از نظر کیفیت بطور کلی بهتر بوده و رابطه معنی داری را ایجاد کرده بود (P<0.05). پس می توان با اضافه کردن آب پنیر به جیره غذایی مرغان تخم گذار، مقداری از خسارت های ناشی از تنش سرمایی در کاهش تولید تخم مرغ را جبران نمود.

سالمونلا یکی از مهمترین عوامل مسمومیت مواد غذایی در دنیا می باشد که در موارد زیادی از لاشه های طیور و فرآورده های گوشت طیور جداسازی شده است. آلودگی سالمونلایی در لاشه های طیور می تواند بیشتر به دلیل آلودگی تقاطعی لاشه ها با عوامل آلوده کننده، عدم شتشوی کافی لاشه ها، آلودگی خط کشتار و عدم نگهداری لاشه در درجه حرارت پایین در زمان توزیع باشد. در این مطالعه برای بررسی میزان آلودگی سالمونلایی در لاشه های طیور، از 60 لاشه طیور توزیع شده در سطح سنندج بدور از هر گونه آلودگی ثانویه نمونه برداری کرده و با روش های میکروبی متداول کشت شده و با استفاده از PCR مورد ارزیابی قرار گرفت. برای جداسازی سالمونلا با استفاده از PCR ژن اختصاصی جنس سالمونلا Inva بررسی شد. نتایج حاصل از روش PCR نشان داد که 16.66 درصد لاشه های طیور دارای آلودگی سالمونلا بودند. این مطالعه نشان داد که میزان شیوع آلودگی سالمونلایی در لاشه های طیور توزیع شده در سطح سنندج بالا می باشد.

عامل بیماری لیگولوزیس انگل لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) می باشد. از سستودهایی است که میزبان اختصاصی نداشته و در سطح وسیع در بین ماهیان مختلف میتواند دیده شود. در این بررسی سد وحدت کردستان از نظر این بیماری مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه طی یکسال نمونه گیری با مراجعات فصلی انجام شد. شاکولی تیگریس (Alburnus mossulensis) بعنوان ماهی بومی انتخاب و در فصول مختلف سال جمعا 1200 عدد از آن صید گردید. بعد از شناسایی ماهی مورد نظر، شکم آنها شکافته شده و آلودگی آنها مورد بررسی قرار گرفت. جهت تایید پلروسرکوئیدهای جدا شده بعد از رنگ آمیزی، توسط استرئواسکوپ بررسی و جنس لیگولا تایید گردید. نتایج نشان داد که از بین 1200 قطعه ماهی که در مدت یکسال صید گردید 379 ماهی آلوده بوده اند که نشان دهنده آلودگی 32 درصدی شاکولی در این منبع آبی است. درصد آلودگی در فصول مختلف بترتیب زمستان 43 درصد، بهار 25 درصد، تابستان 28 درصد و پاییز 40 درصد بود. همچنین حداکثر تعداد پلروسرکوئید داخل محوطه بطنی 13 عدد بود و اکثر ماهیان 5 تا 6 پلروسرکوئید داخل محوطه بطنی خود داشتند. لذا با توجه به گزارش این انگل از قزل آلا و روند تاسیس استخرهای خاکی پرورش قزل آلا در کشور و متعاقب آن در این منطقه ضروری است در خصوص شیوع این بیماری در قزل آلا تمهیدات پیشگیرانه ای در نظر گرفته شده و اقدامات لازم جهت قطع چرخه انگل صورت گیرد.