زیست شناسی جانوری
سال:1396 | دوره:9 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

پارامترهای خونی وسیله ارزشمندی برای نظارت سلامتی و رشد ماهی به شمار می آیند و توسط تعداد زیادی از فاکتورهای داخلی و خارجی تحت تاثیر قرار می گیرند. در مطالعه حاضر که با هدف بررسی تاثیر فاکتورهای محیطی و داخلی بر پارامترهای خونی ماهی شاه کولی صورت گرفت تعداد 84 قطعه ماهی شاه کولی با میانگین وزن 10/27 ± 69/45 گرم و میانگین طول 98/3 ± 50/16 سانتی متر از سواحل خزر جنوبی در استان گیلان در سه ایستگاه (دریا، مصب و رودخانه) طی یک سال نمونه برداری شدند. پس از بیومتری و تعیین جنسیت، خون گیری از ساقه دمی انجام شد و میانگین فاکتورهای خونی تعیین شد. با توجه به نتایج تعداد گلبول های قرمز، میزان هموگلوبین و درصد هماتوکریت در جنس نر به طور معنی داری بیشتر از جنس ماده بود (05/0p<). فاکتورهای خونی فوق در محیط رودخانه از محیط دریا و مصب و در فصل تابستان از فصول دیگر بطور معنی داری بیشتر بود (05/0p<). در آزمون همبستگی پیرسون، فاکتورهای خونی ارتباط معنی دار منفی با شوری آب، وزن و طول کل ماهی و ارتباط معنی دار مثبت با دمای آب داشتند (01/0p<). آزمون رگرسیون خطی حاکی از ارتباط معنی دار فاکتورهای خونی با دمای آب بود (01/0p<).

مشکلات قلبی عروقی بویژه آترواسکلروزیس یکی از بیماری های شایع در جهان است. پروتئین فاز حاد (hs-CRP) حساس ترین شاخص التهابی است که در تحقیقات جدید نشان داده شده مقادیر سرمی آن می تواند خطر معضلات قلبی را پیش بینی نماید. سیر (Allium sativum) و لیمو ترش (Citrus limon) هر دو از گیاهانی هستند که در درمان های سنتی مشکلات قلبی عروقی کاربرد دارند ولی ترکیب آن دو با یکدیگر تاکنون بررسی نشده است. مطالعه حاضر، یک پژوهش تجربی مداخله ای است که تاثیرات ضدالتهابی و هیپولیپیدمیک عصاره ترکیبی سیر و لیمو ترش را در موش صحرایی نژاد ویستار که به مدت 9 هفته تحت تغذیه با رژیم پرچرب قرار گرفته اند، بررسی می کند. 42 سر رت نر بالغ با وزن 200 تا 250 گرم به شش گروه هفت تایی تقسیم شدند. گروه کنترل و گروه تجربی 3 با غذای عادی جوندگان و گروه کنترل چاقی، شم، تجربی 1و تجربی 2 با رژیم پر چرب تغذیه شدند. پس از رسیدن به وزن مطلوب، عصاره ترکیبی سیر و لیمو در دوز 220 میلی گرم ماده خشک محلول در آب مقطر به گروه-های تجربی 1 و 3 و در دوز 440 میلی گرم به گروه تجربی 2، برای مدت چهار هفته خورانده شد. سرم حاصل از نمونه گیری خون برای سنجش CRP و کلسترول تام مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج با آزمون آنالیز واریانس (ANOVA) و روش مقایسه های چند گانه توکی مورد آزمون قرار گرفت. عصاره ترکیبی سیر و لیمو کاهش معنی داری را در کلسترول تام سرم گروه های تجربی 1 و 2 نشان داد (001/0> p). همچنین یک کاهش معنی-دار CRP در گروه تجربی 2 که با دوز دو برابر تیمار شده بودند دیده شد (05/0 > p). هیچ تغییر معنی داری از تاثیر عصاره ترکیبی بر روی گروه تجربی 3 که با رژیم غذایی عادی تغذیه شده بودند، مشاهده نگردید. به نظر می رسد عصاره ترکیبی سیر و لیمو ترش در مبتلایان به هایپرکلسترولمی تاثیرات ضدالتهابی و محافظتی بر عروق دارد.

بهینه سازی فرایند انجماد شیشه ای، به عنوان راهکاری جهت ذخیره ی رویان های حاصل از تکنیک های کمک باروری، مستلزم تقابل با عوامل مخربی از قبیل تشکیل کریستال های یخ، سمیت سلولی و شوک اسمزی است که رویان را در معرض شرایط نا مساعد قرار می دهند. حضور کربوهیدرات ها به عنوان مواد سرما محافظ نفوذ نا پذیر، تلاشی در راستای کاهش این تنش ها می باشد. از آن جایی که استفاده ی ترکیبی از قندها نتایج بهتری را در پی داشته، در این طرح، از عسل طبیعی که متشکل از مونو ساکارید ها و دی ساکارید های مختلف است به عنوان ماده ی سرمامحافظ جایگزین ساکارز، در انجماد بلاستوسیست موش استفاده شد. بدین منظور بلاستوسیست های درون تنی موش پس از استحصال، به طور تصادفی به دو گروه انجمادی عسل و ساکارز تقسیم گشتند. در بخش اول آزمایش، بلاستوسیست ها تحت انجماد با محیط های حاوی غلظت های مختلف عسل قرار گرفتند و در نهایت غلظت های بهینه تعیین شدند. بخش دوم به مقایسه ی تاثیر محلول های انتخاب شده و محیط های حاوی ساکارز بر نرخ زنده مانی، خروج از زونا و لانه گزینی اختصاص یافت. در بخش اول، غلظت های بهینه ی 1 و 2 مولار به ترتیب در محیط انجماد و ذوب برگزیده شدند. نتایج حاصل از بخش دوم آزمایش نشان داد که استفاده از عسل طبیعی نه تنها در میزان زنده مانی توانست با گروه ساکارز برابری نماید، بلکه قادر به حفظ نرخ خروج از زونا و مهم تر از آن لانه گزینی در سطح گروه ساکارز نیز بود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان عسل طبیعی را به عنوان ماده ی سرمامحافظ نفوذ ناپذیر مناسبی جهت جایگزینی با ساکارز و بهینه سازی روند انجماد معرفی کرد.

فلزات سنگین از منابع طبیعی و محصولات انسان ساخت وارد محیط زیست می شوند و میزان ورود این فلزات به محیط زیست قابل ملاحظه است. سیستم های آبی به طور طبیعی دریافت کننده ی نهایی این فلزات هستند. هدف این مطالعه تجمع زیستی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب) در عضله ماهی کپور معمولی (Cyprinus Carpio) سواحل دز به اجرا درآمد. درپژوهش حاضر با اندازه گیری غلظت فلزات سنگین با روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی، در نمونه های عضله ماهی کپور معمولی خطرناشی از مصرف این ماهی برای انسان در شهر دزفول ارزیابی شد. بدین منظور، 200 عدد ماهی کپور معمولی در اوزان بازاری از بازارچه کشاورز در شهر دزفول، به طور تصادفی انتخاب ومورد تجزیه قرارگرفتند. نتایج نشان داد که میانگین غلظت (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب به ترتیب (08/2، 02/0، 41/1، 95/39، 5/34 میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک) است که این میزان فلز کادمیوم، نیکل، سرب بالاتر از حد استاندارد اعلام شده از سوی FAO، MAFF، FDA و WHO است اما فلز کروم و روی پایین تر از حد استاندارد سازمان های بین المللی است و شاخص ریسک (HQ) در فلزات کادمیوم و سرب بالاتراز یک بوده و بقیه فلزات پایین ترازیک بوده که براین اساس مصرف ماهی کپور معمولی این منطقه خطر جدی برای مصرف کنندگان از نظر میزان فلزات سنگین در پی خواهد داشت.

عصاره آبی گیاه اسطوخودوس علاوه بر خواص آرامبخشی، در درمان قند خون و افسردگی موثر بوده و دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی و قاعده آور می باشد. اما تاکنون اثر این گیاه، بر روی سیستم تولیدمثلی مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین در این پژوهش، اثرات عصاره آبی گیاه اسطوخدوس بر روی تخمدان موش نژاد Balb/C مورد بررسی قرار گرفته است. پس از تهیه عصاره آبی گیاه و مشخص شدن این که دوز کشنده ای برای آن وجود ندارد، آزمایش با انتخاب دوزهای 6، 12و 18 گرم بر کیلوگرم برحسب وزن بدن ادامه یافت و تزریق طی 12 روز به صورت درون صفاقی بر روی 65 موش انجام گرفت. نتایج هم زمان با گروه های تجربی (هر گروه: 15 موش)، گروه کنترل (عدم تزریق: 10موش) و شم (تزریق سرم فیزیولوژی: 10 موش) مقایسه شد. جهت اطمینان از نتایج، تجربیات فوق 2 بار تکرار شد. داده ها با نرم افزارSPSS 20 و تستDuncan و ANOVAبا شرط معنی داری 05/0 p< و 001/0 p< مورد سنجش قرار گرفت. در مقایسه نتایج با گروه کنترل، گروه های تجربی 1 و 2 کاهش معنی داری در قطر بزرگ و کوچک تخمدان (05/0 p<) و در گروه 3 افزایش معنی داری در تعداد فولیکول های اولیه (05/0p<) و کاهش معنی داری در تعداد فولیکول های ثانویه، درحال رشد، در حال رسیدگی، گراف و اجسام زرد (001/0p<) مشاهده شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که مصرف گیاه اسطوخودوس در دوز بالا، اثر تخریبی بر روی تخمدان داشته و استفاده از آن می تواند خطرآفرین باشد و شاید بتوان در آینده از آن به عنوان قرص ضدبارداری استفاده نمود.

امروزه میلیون ها نفر در سراسر دنیا متامفتامین را به عنوان دارو و یا در جهت کسب لذت مورد سوءمصرف قرار می دهند. با توجه به عوارض جانبی و اعتیاد آوری شدید این ماده، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر موسیقی آرام روان و تند دوان بر میزان ولع مصرف در موش های سوری تحت تیمار با متامفتامین صورت گرفت. این یک مطالعه تجربی است که در سال 1395 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بر روی 70 سر موش سوری نر بالغ در گروه های کنترل (فاقد تیمار)، شاهد (تیمار با حلال دارو) و 5 گروه تجربی دریافت کننده 1 میلی گرم بر کیلوگرم متامفتامین، تحت تاثیر موسیقی آرام روان، موسیقی تند دوان، موسیقی آرام روان با متامفتامین و موسیقی تند دوان با متامفتامین قرار گرفتند. در این مطالعه جهت سنجش میزان ولع مصرف از روش ترجیح مکان شرطی استفاده گردید. در پایان داده ها با استفاده از آزمون های ANOVA و توکی و با کمک نرم-افزارSPSS 18 با معناداری اختلاف داده ها در سطح 05/0≤ p ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که متامفتامین و موسیقی آرام روان به تنهایی و با یکدیگر و همچنین موسیقی تنددوان با متامفتامین، باعث افزایش معنادار ترجیح مکان شرطی در سطح 01/0p< نسبت به گروه کنترل می شود در حالی که موسیقی تند دوان به تنهایی فاقد تاثیر معنادار می باشد. موسیقی و متامفتامین احتمالا با تحریک سیستم های اکسی توسینی و دوپامینی مغز باعث افزایش ترجیح مکان شرطی می شوند لذا احتمالا از موسیقی آرام روان می توان به عنوان روشی بی خطر در جهت کاهش ولع مصرف در بیماران سوء مصرف کننده استفاده نمود.

سورفاکتانت به عنوان ماده کاهش دهنده کشش سطحی در ریه نقش اساسی در درمان بیماری های ریوی ایفا می نماید. پروتئین کموتاکسیک مونوسیت 1 (MPC1) توسط مونوسیت ها تولید و با القای فاگوسیتوز سبب حذف عفونت از بدن می شود. جهت ارزیابی اثرات درون تنی سورفاکتانت ریوی، تعداد پنج راس خرگوش انتخاب، بعد از بیهوشی سورفاکتانت تهیه شده از طریق نای با کمک کاتتر طراحی شده وارد ریه گردیده و در زمان های قبل از تجویز دارو، ساعت های 24، 48، 72 و روزهای 7 و 30 بعد از تجویز خون از حیوان گرفته شد. سلول های تک هسته ای خون محیطی طبق پروتکل از خون هپارینه جدا و کشت داده شدند. میزان بیان ژن در سلول های تک هسته ای خون محیطی در ساعت قبل از تجویز دارو و ساعت-های بعد دریافت با کمک روش Real Time PCR مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان MCP-1 در نمونه قبل از تداخل دارویی و ساعت های 24، 48، 72 و روز 7 تفاوت آماری معنی داری را نشان داد. نتایج نشان داد که میزان بیان ژن MCP-1 در 24 ساعت بعد از مواجه با داروی سورفاکتانت افزایش یافت و در 48 ساعت بعد از تزریق دارو به حداکثر بیان خود رسید. در مجموع افزایش مونوسیت ها و MCP-1 همزمان با هم احتمالاً بیانگر نقش هدایتی در سیستم ایمنی بدن توسط داروی سورفاکتانت و متعاقباً اثرات دفاعی MCP-1 در بافت ریه است.

زخم معده یک بیماری شایع است. یکی از اهداف درمانی استفاده از داروهایی با عارضه جانبی کمتر است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر آنتی اکسیدانی عصاره هیدروالکلی گیاه تشنه داری در پیشگیری از زخم معده ناشی از ایندومتاسین انجام گرفت. در مطالعه حاضر 64 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به 8 گروه 8 تایی تقسیم شدند شامل: 1-گروه کنترل، تیمار با سرم فیزیولوژی 9/0 درصد و سپس 48 میلی گرم ایندومتاسین در پایان روز آخر، 2-تیمار آسکوربیک اسید 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش-ایندومتاسین، 3-تیمار امپرازول 10 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش-ایندومتاسین، 4-تیمار رانیتیدین 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش-ایندومتاسین، 5-تیمار عصاره گیاه تشنه داری 10 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش، 6-تیمار عصاره تشنه داری 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش، 7-تیمار عصاره تشنه داری 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش، 8-تیمار عصاره تشنه داری150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش. بعد از بررسی ماکروسکوپی، بافت معده جهت بررسی آنزیم های کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دسموتاز مورد بررسی قرار گرفت. میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز در تیمار عصاره تشنه داری با دوزهای 50، 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم و میزان فعالیت آنزیم سوپراکسید دسموتاز در تیمار 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم در مقایسه با گروه کنترل دارای اختلاف معنی دار بود (001/0p<). بررسی بافت معده نشان داد که آسیب بافتی ایجاد شده در تیمار 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره تشنه داری و همچنین تیمار با رانیتیدین و امپرازول نسبت به گروه کنترل دارای کاهش معنی دار است (05/0p<). گیاه تشنه داری، نقش آنتی-اکسیدانی خود را از طریق افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دسموتاز انجام می دهد و به صورت وابسته به دوز مانع از آسیب بافت معده می شود.

در مطالعه حاضر، اثرات سمیت و تفاوت میزان حساسیت مراحل تکاملی ناپلیوس و بالغ Artemia fransiscana، نسبت به جذب نانوذرات نقره شیمیایی و بیوسنتز شده توسط عصاره آبی جلبک دریایی سبز Ulva flexuosa، ارزیابی گردید. به این منظور ناپلی و بالغ آرتمیا، در غلظت های متوالی افزایشی نانوذرات نقره شیمیایی و بیوسنتزی قرار داده شدند. تلفات در هر گروه در زمان های 12، 24، 36 و 48 ساعت بعد از مجاورت ثبت و با نرم افزار Probit آنالیز گردید. نتایج نشان داد کهسمیت هر دو نوع نانوذره نقره بر ناپلیوس و بالغ آرتمیا با افزایش غلظت و نیز با افزایش مدت زمان مجاورت روند افزایشی داشته و تفاوت ها میان آنها معنی دار بود (05/0p<). بنحوی که پس از 48 ساعت، غلظت ایجاد کننده ی50% تلفات (LC50)، در ناپلی آرتمیا با نانوذرات نقره شیمیایی 8/31 میلی گرم در لیتر و برای نانوذرات نقره بیوسنتز شده توسط جلبک سبز 9/366 میلی گرم در لیتر بود. حال آنکه این غلظت در ارتباط با بالغین آرتمیا طی مجاورت با نانوذرات نقره شیمیایی برابر با 47 میلی گرم در لیتر و برای نانوذرات نقره بیوسنتزی240 میلی گرم در لیتر ارزیابی شد. مقایسه نتایج سمیت نشان می دهد که در هر دو مرحله زندگی آرتمیا، نانوذرات نقره شیمیایی در قیاس با بیوسنتزی، از قدرت سمیت بالاتری برخوردار بوده، لکن حساسیت ناپلیوس های آرتمیا نسبت به نانوذرات نقره شیمیایی بیشتر از مرحله بلوغ ولی نسبت به نوع زیست تولیدی کمتر است. این تحقیق می تواند در توسعه کاربری نانوذرات زیست سازگار با اهداف بوم مدیریتی پیشگام باشد.

پژوهش حاضر به منظور تاثیر مصرف مکمل لیکوپن (عصاره گوجه فرنگی) بر شاخص های غلظت آنتی اکسیدانی تام (TAC) و مالون دی آلدئید (MDA) در مردان چاق متعاقب یک جلسه فعالیت مقاومتی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، 20 مرد چاق (30 ≤ BMI) به طور تصادفی دریکی از دو گروه شبه دارو (10 نفر) و مکمل (10 نفر) قرار گرفتند. گروه مکمل به مدت دو هفته روزانه 2 عدد قرص 200 میلی گرمی لیکوپن و گروه شبه دارو نیز به همین مقدار پلاسیبو مصرف نمودند. سپس افراد دو گروه در یک جلسه فعالیت مقاومتی شرکت کرده و نمونه های خون وریدی آنها در سه مرحله؛ قبل از مصرف مکمل (2 هفته قبل از فعالیت)، قبل و 24 ساعت بعد از فعالیت مقاومتی، جمع آوری شد. نتایج نشان داد غلظت بیومارکرهای TAC و MDA در گروه دریافت کننده مکمل به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری نسبت به گروه شبه دارو در طول زمان داشت (05/0 ≥ p). . پژوهش حاضر نشان داد مصرف مکمل لیکوپن می تواند باعث افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام پلاسما و کاهش استرس اکسایشی در مردان چاق متعاقب یک جلسه فعالیت مقاومتی شود.