آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی (دامپزشکی تبریز)
سال:1394 | دوره:9 | شماره:1 (پیاپی 33) |تعداد مقالات:8

آنتی بیوتیک ها جهت تقویت سیستم ایمنی و نیز ترمیم زخم ها در آبزیان کاربرد زیادی دارند. بدیهی است به دلیل اثرات سوء و ایجاد باقی ماندگی دارویی، محققین به دنبال جایگزینی آن با مواد طبیعی از جمله گیاهان دارویی بومی می باشند. یکی از این گیاهان، گیاه غازیاقی یا پاغازه است. غازیاقی از خانواده چتریان بوده و به عنوان سبزی در برخی مناطق ایران کاربرد دارد. این گیاه در غرب کشور، در درمان زخم ها و اختلالات دستگاه گوارش نیز مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر غلظت های مختلف غازیاقی در مخلوط با غذا بر ترمیم زخم، ارتقاء سیستم ایمنی و افزایش رشد و میزان بقاء در ماهی کپور معمولی می باشد. تاثیر گیاه غازیاقی در غلظت های صفر، 2 و 10 درصد مخلوط با غذای لوفاگ (تجاری) در یک دوره 21 روزه با غذادهی 2 بار در روز مبتنی بر درصد وزن بدن بررسی گردید. استفاده از گیاه پاغازه در غلظت 10 درصد بیشترین تاثیر (p<0.05) را در مقایسه با گروه کنترل در روند ترمیم زخم بافتی، تحریک سیستم ایمنی با افزایش گلبول های سفید خون، افزایش وزن و میزان بقاء در ماهی کپور پرورشی داشت. نتایج نشان داد که می توان از گیاه غازیاقی در جیره های غذایی کپور معمولی در مزارع گرمابی کشور به منظور ترمیم زخم، افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و افزایش وزن ماهیان استفاده نمود.

شوک حرارتی در بیضه حتی برای یک بار و به مدت کوتاه، می تواند باعث تخریب بافت بیضه و اختلال در روند اسپرماتوژنز شود. پیوگلیتازون داروی ضد التهاب و آنتی اکسیدان بوده که به طور گسترده در بیماران دیابتی استفاده می شود. هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی تاثیر پیوگلیتازون بر بافت بیضه متعاقب شوک حرارتی اسکروتال می باشد. بدین منظور، تعداد 54 سر موش صحرایی نر ویستار به صورت تصادفی به 9 گروه 6 تایی تقسیم شدند. در 3 گروه اول، به عنوان شاهد، اسکروتوم حیوانات در آب 23 درجه سلسیوس قرار داده شد. در 3 گروه دیگر (تیمارهای 1) اسکروتوم به مدت 15 دقیقه در آب 43 درجه سلسیوس قرار داده شد، سپس حیوانات به مدت 15، 30 و 60 روز سرم فیزیولوژی دریافت کردند. در 3 گروه بعدی (تیمارهای 2) نیز پس از القاء شوک حرارتی اسکروتال، پیوگلیتازون به میزان 20mg/kg به مدت 15، 30 و 60 روز تزریق گردید. پس از اتمام دوره آزمایش، نمونه های بافت بیضه جهت مطالعات پاتولوژی و هیستومورفومتری اخذ گردید. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) و آزمون توکی (Tukey) مورد تحلیل آماری قرار گرفت و p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. در تیمارهای 1، قطر لوله های منی ساز و ضخامت اپی تلیوم آن در مقایسه با شاهد کاهش معنی دار ولی ضخامت بافت بینابینی و کپسول بیضه افزایش معنی داری داشت (p<0.05). در تیمارهای 2، قطر لوله های منی ساز در روزهای 15، 30 و 60 و ضخامت اپی تلیوم، در روزهای 30 و 60 افزایش معنی دار داشته و ضخامت بافت بینابینی در روزهای 15، 30 و 60 در مقایسه با تیمارهای 1، کاهش معنی داری داشت (p<0.05). ضخامت کپسول بیضه فقط در روز 60 کاهش معنی داری داشت (p<0.001). نتایج این مطالعه نشان داد که پیوگلیتازون از اثرات مخرب شوک حرارتی بر بافت بیضه کاسته و باعث بهبود شاخص های هیستومورفومتری بیضه می گردد.

کبد یکی از فعال ترین و بزرگترین ارگان های بدن است. یکی از وظیفه های مهم کبد دخالت در متابولیسم چربی ها، تولید صفرا و دفع مواد زائد از طریق آن است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی سنگ های صفراوی در گاومیش های کشتاری شهرستان تبریز و ارزیابی برخی فراسنجه های کبدی آنها می باشد. در این مطالعه از تعداد 100 رأس گاومیش در محدوده سنی 5-4 سال نمونه خون قبل از کشتار و نمونه کیسه صفرا بعد از کشتار اخذ گردید. از نمونه خون، سرم جداسازی و فراسنجه های کلسترول، تری گلیسرید، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز به روش رنگ سنجی اندازه گیری شد. کیسه صفرا باز شده و از نظر وجود و عدم وجود سنگ و تجزیه آزمایشگاهی ارزیابی شدند. از تعداد 100 رأس، 10 رأس مبتلا به سنگ کیسه صفرا بودند که جنس سنگ ها به ترتیب کلسیم بیلیروبینات، کلسیم فسفاته، کلسترول و کلسیم اگزالاته بود. از فراسنجه های مطالعه شده کلسترول، آسپارتات آمینو ترنسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز وآلکالین فسفاتاز افزایش معنی دار داشتند. نتایج مطالعه نشان داد سنگ های صفراوی می توانند مانع دفع صفرا شده و در نتیجه به کبد آسیب برسانند.

این مطالعه به منظور تعیین فون انگلی ماهیان زینتی در مراکز پرورش ماهیان زینتی استان قزوین طی زمستان سال 92 تا بهار سال 93 انجام شد. بدین منظور، به طور تصادفی از 240 قطعه ماهی در حال مرگ از 12 مرکز پرورش ماهی زینتی نمونه برداری شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، هر نمونه به تفکیک از لحاظ وجود انگل های خارجی مورد آزمایش قرار گرفت. در مجموع، 11 مزرعه در فصل زمستان و 12 مزرعه در فصل بهار به انگل های ایکتیوفتیریوس، چیلودنلا، داکتیلوژیروس، ژیروداکتیلوس و تریکودینا مبتلا بوده اند. از نظر رابطه میزان شیوع آلودگی و نژاد ماهی نیز اختلاف معنی داری (p<0.05) مشاهده گردید، طوری که بیشترین میزان آلودگی در گونه سیچلاید و کمترین میزان آلودگی در نژاد سورم مشاهده گردید. بیشترین آلودگی انگلی ماهیان زینتی استان قزوین مربوط به انگل ایکتیوفتیریوس مولتی فیلیس و کمترین میزان آلودگی مربوط به چیلودنلا بود (p<0.05). همچنین، از نظر نوع منبع تامین آب آکواریوم ها و میزان آلودگی انگلی رابطه معنی داری (p<0.05) وجود داشت، طوری که میزان آلودگی انگلی در مزارعی که از آب چاه استفاده می شد، بیشتر بود. از نظر رابطه آلودگی به انگل و دمای آب، بیشترین میزان آلودگی در دمای بالای 30 درجه و کمترین میزان آلودگی مربوط به دمای بین 25 تا 28 درجه سلسیوس بود (p<0.05) این بررسی که برای اولین بار در استان قزوین صورت گرفت، نشان داد که ماهیان زینتی استان قزوین به انگل های خارجی مبتلا می باشد.

در این مطالعه غشاء یووآل چشم 20 قطعه شترمرغ بالغ سالم از لحاظ آناتومی و بافت شناسی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا مشیمیه، جسم مژگانی و عنبیه چشم از نظر ظاهر، ابعاد، ساختار و مجاورت ها مورد بررسی قرار گرفت. برای مشخص نمودن ساختار میکروسکوپی، بخش هایی از نمونه ها در فرمالین 10 درصد پایدار و بعد از تهیه مقاطع بافت شناسی و رنگ آمیزی به روش های هماتوکسیلین-ائوزین، ورهوف، ون گیسون و پاس مورد بررسی ریزبینی قرار گرفتند. میانگین پهنای جسم مژگانی برابر 0.01±1.48 سانتی متر اندازه گیری گردید. همچنین متوسط تعداد زوائد مژگانی 120 عدد شمارش شد. پهنای عنبیه در حالت طبیعی 0.7 سانتی متر و قطر مردمک نیز 1.2 سانتی متر اندازه گیری گردید. مردمک در این حیوان تقریبا گرد دیده شد. در مشیمیه لایه شفاف دیده نشد. بین مشیمیه و صلبیه یک ورقه از غضروف شفاف مشاهده شد. در مشیمیه غشاء بروک موجود بوده و ضخامت کل مشیمیه در حدود 350 میکرومتر اندازه گیری شد. جسم مژگانی توسط یک تیغه غضروفی از نوع شفاف حمایت می شد. در جسم مژگانی رشته های عضلانی اسکلتی به صورت توده های جدا از هم دیده می شدند. سطح قدامی عنبیه در این پرنده فاقد بافت پوششی بود. رشته های عضلانی عنبیه از نوع صاف بودند. اپیتلیوم خلفی عنبیه دو لایه و به شدت پیگمانته بوده و لایه داخلی شبیه سلول های میواپیتلیال بودند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که غشاء یووآل در شتر مرغ علی رغم تشابهات زیاد با پرندگان در برخی قسمت ها تفاوت هایی با آن ها دارد.

مطالعه حاضر به منظور شناسایی قارچ های جدا شده از کیسه ملتحمه اسب های کرد ایرانی سالم در شهرستان تبریز و تعیین اثر جنس و سن میزبان بر فراوانی جدایه ها انجام یافت. 40 رأس اسب (17 رأس ماده و 23 رأس نر)، بدون شواهد بالینی از التهاب خارجی چشم، با محدوده سنی 2 تا 30 سال انتخاب و در دو گروه سنی زیر 10 سال و بالای 10 سال مورد بررسی قرار گرفتند. از هر دو کیسه ملتحمه سوآپ تهیه شده و نمونه ها در محیط کشت سابرودکستروزآگار کلرامفنیکل دار و عصاره مالت کشت داده شدند. پلت ها در دمای 25 درجه سلسیوس به مدت 7 روز نگه داری شدند. داده ها توسط آزمون های مربع کای، دقیق فیشر و کندال تاو در نرم افزار SAS آنالیز شدند.  82.35درصد از جدایه ها مربوط به قارچ های رشته ای و 17.65 درصد مربوط به مخمرها بودند. آسپرژیلوس با 38.82 درصد بیشترین قارچ جدا شده بود. دیگر قارچ های جدا شده شامل پنیسیلیوم (14.12%)، فوزاریوم (8.24%)، کلادوسپوریوم، موکور و اسکوپولاریوپسیس (5.88%)، سودو آلشریا، رودوترولا و تریکودرما (1.18%) بودند. اثر جنس بر میزان جداسازی قارچ ها معنی دار بود (p<0.05). میزان جداسازی قارچ ها با افزایش سن کاهش یافت ولی همبستگی معنی داری بین آنها (r=-0.225، p=0.064) وجود نداشت. در نتیجه، فراوانی جدایه های قارچی سطح چشم اسب های کرد تحت تاثیر فاکتور جنسیت میزبان قرار داشت. به طورکلی، گونه های قارچی جدا شده در این مطالعه قابل مقایسه با مطالعات قبلی انجام گرفته روی اسب ها در دیگر مناطق است.

استفاده از گیاهان دارویی به جای آنتی بیوتیک ها به دلیل خواص چندگانه آنها در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری های دام و طیور می تواند فواید زیادی داشته باشد. این مطالعه، اثرات عصاره دارچین بر سطح بیان ژن سیکلوکسیژناز- (COX-2) 2کبدی و تغییرات پروفایل لیپیدی در سرم جوجه های گوشتی سالم و آلوده به اشریشیا کولی را بررسی کرده است. 90 قطعه جوجه با نژاد Ross-308 در گروه های سالم و آلوده به باکتری، رژیم غذایی نرمال یا رژیم غذایی به همراه عصاره دارچین در غلظت های 100 و 200 میلی گرم در هر کیلوگرم جیره غذایی دریافت نمودند. سوسپانسیون اشریشیا کولی (108cfu/ml) به صورت زیرجلدی 12 روز پس از تجویز عصاره به جوجه ها تزریق شد و 72 ساعت بعد، نمونه های خون برای اندازه گیری مقادیر متغیرهای پروفایل لیپیدی و سپس نمونه های بافت کبد برای تعیین سطح بیان ژن COX-2 از طریق Real-time PCR به دست آمد. آلودگی به اشریشیا کولی به طور معنی داری میزان بیان ژن COX-2 کبدی و برخی از متغیرهای پروفایل لیپیدی (تری گلیسرید) سرم را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد (p<0.05). پیش درمانی با مکمل دارچین در جیره غذایی جوجه های آلوده به باکتری، مقادیر COX-2 کبدی و تری گلیسرید سرم را به طور معنی داری نسبت به گروه دریافت کننده اشریشیا کولی کاهش داد (p<0.05). تجویز عصاره دارچین نتوانست تاثیر آماری معنی داری بر پارامترهای فوق در جوجه های سالم داشته باشد. در نتیجه، اضافه کردن عصاره دارچین در رژیم غذایی جوجه ها می تواند از آسیب های التهابی و اکسیداتیو بافتی ناشی از شرایط پاتولوژیک نظیر آلودگی به اشریشیا کولی جلوگیری کند.

التیام زخم تمام ضخامت پوست همواره به دلیل اختلال در روند ترمیم که منجر به طولانی شدن دوره بهبودی می گردد، مورد توجه بوده است. از این رو، تلاش برای یافتن ترکیبات موثر بر بهبود روند التیام زخم های جلدی بسیار مهم است. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات عصاره هیدرواتانولی برگ پنیرک (Malva sylvestris) بر روند ترمیم زخم، در 54 سر موش صحرایی نر، انجام شد. دو زخم استاندارد برشی گرد تمام ضخامت جراحی به قطر 7 میلی متر در پوست پشت موش ها ایجاد شد و به صورت موضعی، در سه گروه، پارافین نرم زرد (گروه کنترل) و پمادهای درمانی 1.5% و 3% (عصاره مخلوط با پارافین نرم زرد) تحت مداوا قرار گرفتند. درمان بلافاصله پس از ایجاد زخم و برای بعد از ایجاد زخم، به مدت 16 روز متوالی، به کار گرفته شد. التیام زخم به شکل میکروسکوپی، از نظر شروع رسوب بافت نو پوستی و بسته شدن زخم در طی یک دوره 16 روزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده افزایش معنی دار میزان انقباض زخم در حیوانات تحت درمان، به خصوص دوز درمانی 3 درصد، در مقایسه با گروه کنترل بود. همچنین، در حیوانات تحت درمان با عصاره هیدرواتانولی برگ گیاه پنیرک میزان نفوذ سلول های التهابی کاهش یافته و نوزایش عروقی، انتشار فیبروبلاست ها، محتوای کلاژنی و ضخامت بافت پوششی افزایش نشان می داد. این نتایج نشان داد که کاربرد موضعی عصاره هیدرواتانولی برگ گیاه پنیرک دارای اثرات مفیدی بر بهبود زخم تمام ضخامت برشی پوست است.