دانش زیستی ایران
سال:1387 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

استان سمنان سرزمینی وسیع و بسیار متنوع است که توسط استان های گلستان، مازندران، تهران، اصفهان و خراسان محصور شده است. سیمای عمومی استان سمنان در بخش شمالی، به طور کامل کوهستانی و در بخش جنوبی، بیابانی است که بیانگر وجود تنوع زیاد در ویژگی های اکولوژیک منطقه است. مطالعه حاضر بر روی مناطق کوهستانی انجام شده است. این پژوهش با هدف معرفی فلور، شناسایی گونه های گیاهی دارویی و تعیین اشکال زیستی گیاهان منطقه انجام گرفت. جمع آوری، شناسایی و تهیه نمونه های هرباریومی بر اساس روش های مرسوم علمی صورت پذیرفت. در تحقیق حاضر، 133 گونه متعلق به 45 تیره گیاهی از بازدانگان، دولپه ای ها و تک لپه ای ها شناسایی شد. مهم ترین خانواده های گیاهی منطقه از نظر غنای گونه های دارویی، Asteraceae با 20 گونه و پس از آن Lamiaceae با 16 گونه و Rosaceae  با 9 گونه هستند.

کاتاتونی یکی از مهم ترین علایم بیماری پارکینسون است که در نتیجه نقص سیستم دوپامینی در مسیر خارج هرمی ایجاد می گردد. امروزه اثرات بسیاری از گیاهان دارویی بر روی بیماری های عصبی و حرکتی مورد مطالعه قرار گرفته اند که برخی نیز در کلینیک پذیرفته شده است. در مطالعه حاضر، اثرات محافظتی عصاره ریشه گیاه آدمک (Biebersteinia multifida DC)  بر شدت کاتاتونی ناشی از پرفنازین، که یکی از علایم اصلی بروز بیماری پارکینسون است، مورد بررسی قرار گرفته است .حیوانات به مدت دو هفته روزانه تحت تیمار با عصاره ریشه گیاه آدمک قرار گرفتند. بدین ترتیب که در گروه های مختلف دوزهای 10، 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، عصاره ریشه گیاه آدمک توسط گاواژ به طور خوراکی تجویز گردید. گروه های کنترل نیز به مدت دو هفته آب مقطر دریافت نمودند. سپس، به منظور ایجاد کاتاتونی، یک ساعت پس از تجویز آخرین دوز، داروی پرفنازین (5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) بطور داخل صفاقی تزریق گردید. سختی عضلانی و پیشرفت کاتاتونی بر اساس روش Morpurgo از طریق مشاهده حرکات حیوان و اختصاص دادن امتیازات ویژه به صورت کمی محاسبه گردید. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که عصاره ریشه گیاه آدمک به صورت وابسته به دوز، قادر است سختی عضلانی را بهبود بخشد. این در حالی است که دوزهای 10، 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، با گذشت زمان سختی عضلات را افزایش داده و دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، موجب کاهش سختی عضلانی شد. عصاره ریشه گیاه آدمک در مقدار زیاد، با تاثیر بر سیستم دوپامینرژیک و احتمالا در مسیر نیگرواستریاتال، قادر به رفع علایم سختی عضلات بوده و در مقادیر کمتر، احتمالا به دلیل وقفه در عملکرد گیرنده های D2 در مسیرهای مزوکورتیکال - مزولیمبیک و یا اثرات احتمالی آنتی هیستامینی، موجب تشدید علایم کاتاتونی ناشی از پرفنازین می گردند.

فنیل کتونوریا(PKU)  شایع ترین اختلال در متابولیسم اسیدهای آمینه می باشد. علت این بیماری با الگوی توارث اتوزوم مغلوب، جهش هایی است که در ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز (PAH) اتفاق می افتد. فراوانی فنیل کتونوری در جمعیت ایرانی، 1 نفر در هر 3627 تولد تخمین زده شده است. تا بحال صدها جهش مختلف در ژن PAH گزارش شده است که منجر به بیماری PKU می شود. طیف جهش ها در جوامع مختلف متفاوت است. این مطالعه گزارشی از شناسایی جهش جدید در ژن PAH در بیمار مبتلا به PKU کلاسیک در طی تعیین طیف جهش های ژن PAH در 150 بیمار ایرانی می باشد. این جهش یک تغییر تک نوکلئوتیدی در اگزون شش ژن PAH بوده که در طی آن باز دوم کدون 194 ( Tبه G) تغییر می یابد. در نتیجه این جهش در قلمرو کاتالیتیک پروتئین اسید آمینه لوسین به آرژنین تبدیل می شود.

لیشمانیا ماژور از انگل های پروتوزوآیی است و عامل بیماری لیشمانیوز پوستی به شمار می رود. محققان نشان داده اند که پاسخ ایمنی ضد لیشمانیا بستگی به ژنوتیپ میزبان دارد، به همین دلیل، برخی نژادهای خالص موش به آن حساس هستند در حالی که برخی دیگر مقاومند. عامل القاکننده مقاومت سلول های T helper از نوع 1 (Th1)  هستند که با ترشح سایتوکاین های اینترفرون گاما (IFN-γ) و اینترلوکین 12 (IL-12) موجب مصونیت و مقاومت در برابر لیشمانیا می شوند. در حالی که حساسیت به عفونت از طریق سلول های T helper نوع Th2 میانجی گری می شود که با تولید IL-4، IL-5 و IL-10 باعث بروز حساسیت و تشدید بیماری می شوند. بررسی های به عمل آمده نشان داده کهIFN-γ  ماکروفاژها را فعال می کند تا آماستیگوت های بین سلولی لیشمانیا را از بین ببرند که در این حالت، مصونیت در برابر بیماری ایجاد می شود. در حالی که، پاسخ ایمنی Th2 عملکرد Th1 را از طریق ترشحIL-4  و IL-10 محدود کرده و باعث غیر فعال شدن ماکروفاژ ها می شود و در نتیجه، انگل های بین سلولی رشد می یابند و بیماری پیشرفت می کند. هدف این تحقیق پی بردن به نحوه شکل گیری و زمان بیان mRNA  سایتوکاین های Th1 و Th2 القا شده توسط سوش استاندارد لیشمانیا ماژور بود. در این بررسی، سوش لیشمانیا ماژور به موش های BALB/C تزریق شد. سپس در زمان های معین (3، 16، 40 ساعت و هفته های اول، سوم و پنجم) گره های لنفی هر یک از موش ها از هر گروه جداسازی شد و با استفاده از روش های مولکولی RNA تام آن ها استخراج و برای هر نمونه از آن ها cDNA ساخته شد. سپس با استفاده از پرایمرهای اختصاصی طراحی شده، میزان بیان ژن های سایتوکاین هایIFN-γ ، IL-2، IL-4،IL-10  و IL-12 با استفاده از روش Real Time PCR مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. داده های حاصل از آزمایش های فوق با ترسیم نمودارهای مربوط به افزایش دفعات بیان mRNA سایتوکاین های القا شده توسط انگل لیشمانیا ماژور نشان داده شدند. یافته ها دلالت دارند که بیان mRNA سایتوکاین های عمده Th1 یعنیIFN-γ  و IL-12 در دوره زودرس و دیررس، چندان بالا نیست (به جز IFN-γ در 40 ساعت پس از عفونت). در حالی که mRNA سایتوکاین مهم پاسخ Th2 یعنی IL-4 از 3 ساعت بعد از عفونت به میزان بالا بیان می شود و در 40 ساعت بعد از عفونت به اوج خود رسیده و در دوره دیررس نیز استمرار دارد که منجر به شکل گیری پاسخ Th2 می شود.

هدف از تحقیق حاضر، مطالعه تاثیر یک دوره تمرین استقامتی منتخب بر TNFα، CD4، CD8 و IgA پلاسمای خون زنان فعال بود. نمونه آماری، 20 نفر دانشجوی دختر تربیت بدنی بودند که به طور تصادفی ساده در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. پس از ثبت مشخصات توصیفی (قد، وزن، سن، درصد چربی و حداکثر اکسیژن مصرفی) کلیه آزمودنی ها، اولین نمونه خون از هر دو گروه اخذ شد، سپس پروتکل بروس را هر دو گروه تا مرز خستگی بر روی تردمیل انجام دادند. پس از آن، نمونه خون دوم اخذ شد. گروه تجربی طی هشت هفته، یک دوره تمرین هوازی دویدن فزاینده را انجام دادند. پس از هشت هفته، هر دو گروه مجددا پروتکل بروس را تکرار کردند. نمونه های خون، قبل و پس از پروتکل بروس، جمع آوری شد. برای اندازه گیری TNFα و IgA از کیت با روش الایزا استفاده شد و درصد سلول های CD4 و CD8 با روش فلوسایتومتری با استفاده از سه رنگ، تعیین گردید. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی مقایسه و معنی داری نتایج، تعیین شد. نتایج معنی دار توسط آزمون تعقیبی شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد انجام یک دوره تمرین هوازی پس از فعالیت شدید، باعث تغییر معنی دار در TNFα و IgA نشده است، اما در تعداد و درصد  CD4و CD8 تغییرات معنی دار ایجاد شده بود. با توجه به این نتایج می توان گفت تمرین هوازی بر تغییرات برخی از اجزای ایمنی CD4) و (CD8 موثر بوده و باعث تقویت و سازگاری ایمنی اکتسابی شده است.

تنش خشکی باعث تحریک ساخته شدن گونه اکسیژن فعال در بافت های گیاهی می شود. انیسون یکی از گیاهان بسیار معطر دارویی است که ارزش صادراتی فراوانی دارد. در این پژوهش، آسکوربات با هدف اهمیت کنترل تنش اکسیداتیو، در تحمل به کمبود آب بکار گرفته شد و تغییرات رشد و میزان قندهای محلول روی گیاه رشد یافته انیسون بررسی گردید. در طی یک مطالعه گلدانی، تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی در سه سطح 25، 60 و 100 درصدی و آسکوربات با غلظت 1.4 mM به صورت مه پاشی اعمال گردید. طبق نتایج تحت تنش متوسط (60%) و شدید (25%)، رشد محدود گشته، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، افزایش یافت. آسکوربات میزان این نسبت را کاهش داد و موجب افزایش رشد شد. به موازات کاهش پتانسیل آبی، قندهای محلول در اندام های گیاهی زیاد گشته که با تیمار آسکوربات از میزان آن کاسته شد. بنابر نتایج بدست آمده در این پژوهش، آسکوربات اگزوژن توانست با مکانیسم های مختلفی توانایی گیاه انیسون را در پاسخ به تنش خشکی افزایش دهد و اثر محافظتی در برابر اکسیداسیون حاصل از خشکی داشته باشد.

منطقه حفاظت شده میاندشت به وسعت 84435 هکتار و با میانگین بارندگی سالانه 250 میلی متر در غرب استان خراسان شمالی در 10 کیلومتری شرق جاجرم واقع شده است. این منطقه در تقسیم بندی های اقلیمی در زمره اقلیم های خشک قرار می گیرد. این پژوهش در سال های 1386 - 1382 با هدف بررسی جامعه های گیاهی این منطقه صورت گرفت. بدین منظور از روش اکوفیتوسوسیولوژی استفاده شد که در آن علاوه بر معیارهای فیزیونومیک و فلوریستیک، معیار اکولوژیک نیز در تشخیص محیط های آندوژن مورد توجه است. عوامل اکولوژی مورد بررسی در هریک از قطعات نمونه، شامل ارتفاع از سطح دریا، میزان و جهت شیب، pH، EC، OC و بافت خاک بود. در نهایت شرایط اکولوژیکی زیستگاه هریک از هم آرایه های شناسایی شده تعیین گردید. تجزیه و تحلیل به روش AFC و CAH ، با استفاده از نرم افزار آنافیتو صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده های مربوط به 196 گونه گیاهی جمع آوری شده از منطقه و 195 قطعه نمونه، منجر به تفکیک 33 جامعه و 2 زیر جامعه گردید مهم ترین جامعه ها از نظر وسعت پراکنش در منطقه، جامعه های Ephedretum sarcocarpae، Artemisietum sieberi، Caricetum physodis و Halimocnemidetum piliferae و Stipagrostietum plumosae بودند.