یافته های نوین کشاورزی
سال:1387 | دوره:3 | شماره:2 (10) |تعداد مقالات:8

به منظور مقایسه سه ژنوتیپ لوبیا گرمسیری در شرایط تراکم های مختلف کاشت در منطقه جیرفت از نظر چگونگی تغییرات شاخص های فیزیولوژیک رشد آنها آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام پذیرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی و در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تراکم 133، 200 و 400 هزار بوته در هکتار به عنوان عامل اصلی و سه ژنوتیپ لوبیا گرمسیری شامل لوبیا چشم بلبلی محلی جیرفت، لوبیا تپاری کرم رنگ و سیاه رنگ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد بیشترین تجمع ماده خشک به میزان330 گرم در متر مربع در ژنوتیپ لوبیا چشم بلبلی پس از دریافت 1270 درجه و کمترین آن حدود 277 گرم در متر مربع در لوبیا تپاری سیاه رنگ با دریافت 1124 درجه مشاهده شد. بالاترین شاخص سطح برگ در ژنوتیپ لوبیای تپاری کرم رنگ 4.5 و در تراکم 400 هزار بوته در هکتار به دست آمد.  RGR در ژنوتیپ لوبیا تپاری کرم رنگ در اوایل فصل رشد بیشتر و در اواخر فصل رشد کمتر از دو ژنوتیپ دیگر بود. درهر سه ژنوتیپ حداکثر  NARدر حدود 970 درجه روز رشد اتفاق افتاد و بعد از آن با گذشت زمان روند تغییرات NAR کاهشی گردید. در تراکم 133 هزار هکتار حداکثر میزان  NARبرای انواع لوبیا در این بررسی یه دست آمد.

به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87 - 1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا (نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سطح (1I، 2I، 3I و4I که به ترتیب 75، 100، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاس A) و عامل فرعی نیتروژن (صفر، 96 و 184 کیلوگرم نیتروژن که به ترتیب معادل صفر، 200 و400 کیلوگرم اوره در هکتار) بود. نتایج نشان داد کمترین عملکرد وزن خشک و علوفه تر برای دور آبیاری با 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A حاصل شد. بیشترین عملکرد علوفه تر و کارآیی مصرف آب ماده خشک با دور آبیاری 125 میلی متر به دست آمد. حداکثر کارآیی بیولوژیک مصرف آب و راندمان مصرف آب با دور آبیاری 125 میلی متر و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A حاصل گردید. کمترین عملکرد وزن خشک با 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A به دست آمد. ارتفاع بوته، وزن خشک در مترمربع، طول بلال، وزن علوفه تر در هکتار، راندمان مصرف آب، کارآیی مصرف آب ماده خشک، درصد آب نسبت به وزن خشک و کارآیی مصرف آب با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین بود. حداکثر راندمان مصرف آب با 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد، در حالی که عملکرد وزن خشک با 75 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A با همین مقدار نیتروژن حاصل گردید.

این مطالعه به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت، تراکم بوته و سطوح مختلف کود نیتروژن برآنالیز رشد گلرنگ بهاره و تاثیر آن بر عملکرد محصول در سال زراعی 87 بر روی رقم محلی اصفهان در مزرعه تحقیقاتی شهرک دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و 48 کرت اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کاشت 20 اردیبهشت و20 خرداد (کشت تاخیری) و سطوح مختلف کود نیتروژن شامل 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار و دو تراکم 400 و 800  هزار بوته در هکتار بود که تراکم 800 هزار بوته در هکتار به صورت دو ردیف کاشت در طرفین پشته انجام شد. برای تعیین شاخص های رشد با استفاده از نمونه برداری هر 15 روز یکبار از مرحله 6 برگی (حالت روزت) تا زمان برداشت اندازه گیری شد. روند تغییرات تجمع ماده خشک طی فصل رشد حاکی از آن بودکه تجمع ماده خشک تا حدود 700 درجه روز - رشد به صورت خطی بوده و پس ازآن با ریزش برگها در پایان فصل رشد سیر نزولی پیدا کرد. همجنین بالاترین میزان عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت 20 اردیبهشت ماه، مصرف 92 کیلوگرم نیتروژن و تراکم گیاهی 800 هزار بوته در هکتار با میانگین 3050 کیلوگرم در هکتار بود. بالاترین میزان عملکرد روغن 821.17 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار تاریخ کاشت 20 اردیبهشت، 92 کیلوگرم نیتروژن و تراکم 800 هزار بوته در هکتار به دست آمد.

هدف از این مطالعه تعیین خصوصیات مهم زراعی هیبرید های ذرت شیرین در شرایط حضور و کنترل کامل علف های هرز در تراکم های مختلف بوته در واحد سطح بود. این بررسی در سال 1385 و در منطقه حاجی آباد هرمزگان انجام پذیرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده اسپلیت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار بود. کرت های اصلی شامل هیبرید های ذرت شیرین KSC403 و Shimmer و دو سطح کنترل و عدم کنترل کامل علف های هرز در کرت های فرعی و سه تراکم گیاهی ذرت شیرین 53، 67 و 89 هزار بوته در هکتار در کرت های فرعی فرعی قرار داده شده بودند. نتایج نشان داد بین هیبرید های KSC403 و Shimmer از نظر عملکرد دانه، وزن 100 دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین کنترل کامل علف های هرز موجب افزایش عملکرد دانه ذرت شیرین به میزان 7.8 درصد گردید. حداکثر عملکرد دانه به میزان9700 کیلوگرم در هکتار از هیبرید Shimmer با تراکم 89000 بوته در شرایط کنترل کامل علف های هرز به دست آمد. در مجموع هیبرید Shimmer  خصوصیات برتری نسبت به KSC403 نشان داد. همچنین هیبریدShimmer  توانست حداکثر عملکرد دانه را با تراکم 89000 بوته در هکتار و کنترل کامل علف های هرز تولید نماید.

مقدار قابل توجهی فسفر به شکل غیر محلول در خاک وجود دارد و بعضی از باکتری های خاکزی ظرفیت آزاد سازی فسفر نامحلول را جهت رشد گیاه دارند. این آزمایش به منظور بررسی اثر باکتری های آزاد کننده فسفر در آفتابگردان روغنی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با 4 تکرار و طی سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا گردید. فاکتورها شامل دو سطح باکتری های آزاد کننده فسفر و چهار سطح مصرف کود فسفره P1) و P2 به ترتیب 150 و 300 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم و P3 و P4 به ترتیب 150 و 300 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با تلفیق فسفر بیولوژیک و فسفات آمونیوم صفات قطر طبق، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه در هکتار، شاخص برداشت و عملکرد بیوماس به طور معنی داری افزایش می یابد. بر همکنش فسفر و باکتری های آزاد کننده فسفر بارور 2 به جز در مورد درصد پوکی و درصد روغن در سایر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. در مجموع می توان نتیجه گرفت با مصرف باکتری های آزاد کننده فسفر می توان کود فسفر را تا 50 درصد کاهش داد بدون آنکه در حصول عملکرد دانه کاهش معنی داری ایجاد شود.

درصد پروتئین و آمیلوز ممکن است متاثر از عنصر نیتروژن و تقسیط آن در شالیزارها باشد. به همین منظور آزمایش مزرعه ای جهت بررسی میزان و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد برخی از صفات کیفی دانه برنج رقم طارم محلی انجام گرفت. نوع آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بود که در سال زراعی 87 - 1386 در مزارع مرکز تحقیقات برنج کشور، آمل انجام شد. در این بررسی سه سطح نیتروژن 23، 46 و 69 کیلوگرم در هکتار عامل اصلی و عامل فرعی سه نحوه تقسیط کود نیتروژن بود که در سه مرحله رشد گیاه تقسیط گردید. نتایج این بررسی نشان داد میزان آمیلوز دانه برنج با افزایش نیتروژن و تقسیط، روند کاهشی را طی کرد. بیشترین درصد پروتئین با مصرف 69 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد و با انجام دو مرحله تقسیط، درصد پروتئین نسبت به سایر تیمارها افزایش نشان داد. با افزایش میزان نیتروژن عملکرد دانه نیز افزایش نشان داد. هر چه بر تعداد تقسیط نیتروژن افزوده گردید، میزان عملکرد برنج افزایش یافت.

به منظور تعیین تاثیر کود زیستی نیتراژین در همراهی با کود شیمیایی اوره بر کارآیی مصرف نیتروژن و شاخص برداشت گندم آزمایشی با سه عامل کود نیتروژنه شامل صفر، 33، 67 و 100 درصد مقدار توصیه شده آن (به ترتیب معادل صفر، 33، 67 و 100 کیلوگرم اوره در هکتار)، کود زیستی نیتراژین در دو سطح تلقیح بذر و بدون تلقیح و ارقام گندم شامل الوند و MV17 اجرا شد. یافته ها نشان داد با کاربرد کود اوره تعداد پنجه بارور در هر بوته بیشتر شد. در صورت کاشت بذر تلقیح شده گندم با نیتراژین، عملکرد دانه از 6017 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 6591 کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف 33 کیلوگرم در هکتار اوره و 6954 کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف 67 کیلوگرم در هکتار اوره در رقم الوند و از 3547 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 4428 کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف 33 کیلوگرم در هکتار و 4724 کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف 67 کیلوگرم در هکتار در رقم MV17 افزایش یافت. تلقیح بذر با کود زیستی نیتراژین شاخص برداشت گندم را 2.3% افزایش داد. در تیمارهایی که از کود زیستی نیتراژین استفاده شد، در سطوح پایین کود اوره عملکرد دانه هر دو رقم گندم بهبود یافت. با افزایش کود اوره از 67 به 100 کیلوگرم در هکتار عملکرد کاهش یافت. در تیمارهای بدون تلقیح بذر عملکرد دانه در بالاترین سطح نیتروژن بیشتر بود. در شرایط آزمایش در صورت تلقیح بذر گندم با نیتراژین می توان ضمن بهبود عملکرد، در مصرف کود شیمیایی اوره حداقل حدود 33 درصد مقدار توصیه شده آن صرفه جویی کرد.

به منظور بررسی توارث پذیری و نحوه عمل ژن برای صفات کمی مهم در جو در دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی پایان فصل، تلاقی بین دو ژنوتیپEM 79-4x1-BC-80628  که در این تلاقی والد 4-79 EM حساس به خشکی و والد 1-BC-80628 متحمل به خشکی بود انجام گرفت. والدین به همراه نسل های F1، F2، BC1 و BC2 حاصل از تلاقی در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. آزمایش در مزرعه بخش به نژادی غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال های 85 - 84 و 86 - 85 انجام گرفت. صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، عملکرد دانه در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد میانگین مربعات نسل ها برای تمامی صفات معنی دار بود. لذا تجزیه میانگین نسل ها برای تمام صفات صورت گرفت. در شرایط آبیاری معمولی در کنترل توارث بیشترصفات به جز شاخص برداشت، اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی نقش داشتند. شرایط تنش خشکی پایان فصل نیز در کنترل توارث کلیه صفات اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی نقش داشتند. توارث پذیری عمومی برای صفات مورد بررسی در شرایط آبیاری معمولی بین 0.34 تا 0.63 و توارث پذیری خصوصی بین 0.25 تا 0.53 و در شرایط تنش خشکی پایان فصل توارث پذیری عمومی بین 0.48 تا 0.77 و توارث پذیری خصوصی بین 0.29 تا 0.62 متغیر بود. متوسط تعداد ژن برای صفات مورد بررسی در شرایط آبیاری معمولی بین 1 تا 7 ژن و در شرایط تنش خشکی پایان فصل بین 1 تا 3 ژن متغیر بود.