زیست شناسی ایران
سال:1389 | دوره:23 | شماره:4 |تعداد مقالات:20

عفونتهای بیمارستانی از عوامل مهم مرگ و میر و افزایش عوارض بیمارستانی در بیماران بستری محسوب می گردد. طبق آمار منتشره از سازمان جهانی بهداشت به طور متوسط 8.7 درصد از بیماران بستری شده در بیمارستان به عفونتهای بیمارستانی مبتلا می گردند، Bacillus cereus از جمله باکتریهای عامل عفونتهای بیمارستانی محسوب می شود و منجر به عفونتهای موضعی و سیستمیک و مسمومیتهای غذایی می گردد، سطوح بیمارستانی، منابع بالقوه ای جهت حفظ و نگهداری باکتریها می باشند و نقش موثری در چرخه عفونت به عهده دارند؛ باکتریهای موجود بر سطوح به واسطه دست کارکنان در بیمارستان انتشار می یابند. این مطالعه یک پژوهش توصیفی- تحلیلی است و بر اساس روش آزمایشگاهی در سال 86-1384 در بیمارستان فوق تخصصی الزهرا (در باکتری از دست کارکنان) مورد بررسی قرار گرفته است، نمونه های محیطی با استفاده از سوآب و محیط NB لوله ای و نمونه های دست کارکنان با روشFinger Print  جمع آوری شده اند، شناسایی باکتریها بر اساس روشهای میکروبیولوژیک از جمله: رنگ آمیزی، تستهای بیوشیمیایی، محیطهای افتراقی و محیط اختصاصی باسیلوس سرئوس انجام گرفته است، بررسی الگوی آنتی بیوگرام نمونه ها بر اساس روش کربی بائر انجام گردید و اطلاعات جمع آوری شده از طریق برنامه spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. با بررسی 274 باکتری مشخص گردید شیوع باسیلوس سرئوس در نمونه های مزبور 9.49 درصد می باشد، به این ترتیب که شیوع سویه های باسیلوس سرئوس در سطوح بیمارستانی و دست کارکنان بیمارستان به ترتیب 6.7 درصد و 16.25 درصد بوده است، بر اساس نتایج آنتی بیوگرام 81 درصد از سویه های این باکتری دربرابر پنی سیلین،47.6 درصد دربرابر سفوتاکسیم، و 19 درصد دربرابر آمپی سیلین مقاوم بوده اند. با توجه به شیوع نسبتا بالای Bacillus cereus در بیمارستان و مقاومت آنها در برابر آنتی بیوتیکهای -b لاکتام، لازم است ضمن انجام یک بررسی جامع در سطح بیمارستانهای کل کشور نسبت به اقدامات کنترلی جهت کاهش عفونتهای بیمارستانی و مقاومت آنتی بیوتیکی همت گماشت.

فرآیند سرمادهی در گیاهان منجر به تغییرات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و متابولیکی می شود که اغلب این تغییرات در سطح تظاهر ژن و توسط دماهای پایین غیرمنجمدکننده (4-0 درجه سانتی گراد) تنظیم می شوند. این تغییرات می توانند ظرفیت گیاهان را برای تحمل دماهای زیر صفر درجه سانتی گراد افزایش دهند. به نظر می رسد تجمع کربوهیدراتها یکی از مهم ترین تغییرات در گیاهان است که با تغییر در تظاهر ژنهای انتقال دهنده کربوهیدرات تنظیم می شود. در این تحقیق الگوی بیان ژن انتقال دهنده کربوهیدرات SuT1 در شرایط سرمادهی (2 درجه سانتی گراد) در رقم مقاوم به یخ زدگی (نورستار) و لاین حساس به یخ زدگی (PI181268) با استفاده از روش QRT-PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تظاهر ژن در رقم مقاوم و حساس 1 روز پس از سرمادهی بترتیب 3 برابر افزایش و 3 برابر کاهش معنی دار نسبت به شرایط بدون سرمادهی دارد. ارزیابی توالی راه انداز این ژن با روش پیمایش ژنومی وجود عناصر همسوساز مسوول درجه حرارت پایین، تجمع کربوهیدراتها، کم آبی و بسیاری از عناصر تنظیم کننده دیگر را تایید نمود. با توجه به نتایج می توان این ژن را به عنوان یکی از ژنهای کاندید القا شده توسط سرما (COR) در اعطا مقاومت به تنش یخ زدگی در گندم معرفی نمود که افزایش تظاهر آن در شرایط سرمادهی ممکن است منجر به تجمع کربوهیدراتها و کاهش خسارتهای حاصل از یخ زدگی در شرایط سخت زمستان شود.

به منظور مکان یابی و تعیین خصوصیات QTL های مرتبط با برخی صفات کمی در برنج جمعیتی شامل 59 لاین تلاقی برگشتی پیشرفته (BC2F5) که از تلاقی واریته IR64 به عنوان والد دوره ای و واریته طارم مولایی به عنوان والد دهنده به دست آمده بودند مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی چندشکلی در والدین و مطالعه ژنوتیپی جمعیت به ترتیب با 235 و 114 نشانگر میکروساتلیت انجام گرفت. برای همه صفات تفرق فرارونده مثبت و یا منفی در جمعیت مشاهده گردید. در همه 12 کروموزوم برنج به استثنای کروموزمهای 5، 9 و 12 حداقل یک QTL با اثر افزایشی مکان یابی شد. برای صفات مطالعه شده بیست و هفت QTL با استفاده از روش مکان یابی فاصله ای چندگانه مکان یابی شدند که سه QTL برای ارتفاع بوته، پنج QTL برای تعداد پنجه، ده QTL برای عرض برگ پرچم و نه QTL برای نسبت طول به عرض برگ پرچم بوده است. برای طول برگ پرچم هیچ QTL شناسایی نشد. حدود 44 درصد مکانهای ژنی شناسایی شده دارای اثر افزایشی منفی بودند. حداکثر تعداد QTL در کروموزم 1 با نه QTL و حداقل تعداد QTL با یک QTL در کروموزمهای 3، 6 و 8 مکان یابی شدند. در کنترل ژنتیکی صفت تعداد پنجه دو اثر اپیستازی دو ژنی از نوع افزایشی مشاهده گردید.

تولید روزافزون پلیمرهای مقاوم به تخریب زیستی مشکلات زیست محیطی فراوانی ایجاد می کند. بهترین راه حل برای این معضل، تولید پلیمرهای زیست تخریب پذیر می باشد. یکی از مهمترین انواع این پلیمرها پلی β هیدروکسی بوتیرات (PHB) است. باکتری Ralstonia eutropha به خاطر توانایی تولید مقادیر بالایی از PHB بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. در این باکتری PHB از استیل کوآ و طی سه مرحله توسط آنزیمهایb, NADPH-dependent acetyl-coA reductase -  ketothiolasو PHA synthase ساخته می شود. ژنهای کد کننده این سه آنزیم به صورت اپرون در باکتری قرار گرفته اند. در تحقیق حاضر این اپرون از باکتری R. eutropha به همراه ژن E-lysis از باکتریوفاژ phix174 در باکتری E. coli ترانسفورم شد. ژن E تحت کنترل پروموتر T7 در پلاسمید pET28a و اپرون phb تحت کنترل پروموتر طبیعی خود در پلاسمید pTZ57R/T کلون شد و در نهایت هر دو پلاسمید در یک سلول E.coli ترانسفورم گردید. پس از رسیدن باکتری به فاز لگاریتمی رشد و بیان اپرون phb، القا توسط IPTG صورت گرفت تا ژن E نیز بیان شود. هدف از انجام این تحقیق تولید سلولهای لیز شونده خودکار E. coli است که تولید کننده پلاستیک زیستی می باشند.

هدف از این بررسی، تعیین گروه گونه های اکولوژیک گیاهی در رابطه با عوامل محیطی توپوگرافی و خاکی و شناسایی رویشگاهها در قالب گروههای اکولوژیک در منطقه حفاظت شده قلارنگ واقع در ایلام در غرب ایران بود. به منظور انجام این تحقیق، مساحت قطعه نمونه برای گونه های چوبی (درختی، درختچه ای و بوته ای) 400 متر مربع (به ابعاد20×20 متر) در نظر گرفته شد و برای برداشت پوشش علفی از روش پلاتهای حلزونی ویتاکر استفاده شد و سطح حداقل 64 متر مربع به دست آمد. در مجموع 50 قطعه نمونه به روش تصادفی- سیستماتیک برداشت شد. در داخل قطعات نمونه نوع گونه های درختی و درختچه ای و درصد پوشش آنها با اندازه گیری تاج آنها تعیین گردید. در داخل سطح حداقل، نوع گونه های علفی کد گذاری و در صد پوشش آنها برآورد شد. به علاوه، عوامل توپوگرافی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در داخل هر قطعه نمونه برداشت شد. برای آنالیز داده ها از روشهای چند متغیره (PCA, CCA) استفاده گردید. نتایج نشان داد که در منطقه مورد بررسی 4 گونه درختی، 3 گونه درختچه ای، یک گونه بوته ای و 78 گونه علفی متعلق به 73 جنس و 32 خانواده وجود دارد. نتایج آنالیز چند متغیره 5 گروه گونه اکولوژیک و به تبع آن 5 واحد رویشگاهی را در منطقه مورد مطالعه نشان داد. عوامل محیطی ارتفاع از سطح دریا، ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم، وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت اشباع، کربن/نیتروژن، اسیدیته خاک و درصد رس مهمترین عوامل تفکیک کننده گروه گونه های اکولوژیک بودند.

شناسایی ژنوتیپها و ایجاد بانکهای ژن در حفظ و حراست از ذخایر ژنتیکی یک کشور اهمیت بسیاری دارد. بانکهای ژرم پلاسم حاوی گنجینه های ژنتیکی بسیار ارزشمند و مهم برای تحقق اهداف انتخاب و اصلاح نژاد در بین گونه ها یا ارقام می باشند. با توجه به اینکه ایران به عنوان یکی از خاستگاههای زیتون در جهان مطرح می باشد، شناسایی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی زیتون کشور، شناسایی باغهای قدیمی و ساماندهی ژنوتیپهای موجود در آن نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حدود 35 سال قبل، تعداد 25 رقم زیتون از مناطق مختلف جهان در باغ هاشم آباد در اطراف شهرستان گرگان کاشته شدند. به منظور حفاظت هر چه بیشتر از این ارقام ارزشمند، در سال 1377 قلمه های ریشه دار شده این درختان به ایستگاه تحقیقات زیتون طارم واقع در شهرستان طارم منتقل و کشت گردیدند. در این ایستگاه تعداد 9 تکرار از هر رقم کاشته شد و نام اختصاری Tn برای این ژنوتیپها در نظر گرفته شد. به منظور بررسی میزان قرابت این ژنوتیپهای ناشناخته با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک، نمونه گیری از برگ و میوه 15 ژنوتیپ منتخب با سه تکرار (در مجموع 45 درخت)، مطابق با روشهای استاندارد انجام گردید. کلاستر اولیه برای تعیین دوری و نزدیکی این ژنوتیپها و تشخیص تکرار پایه ها رسم شد. سپس با استفاده از آنالیز واریانس، صفات کمی تعیین شده ای را که در تشخیص ژنوتیپها موثر بودند، معرفی گردید. همچنین اطلاعات به دست آمده برای رسم کلاستر این ارقام در مقایسه با ارقام شناخته شده ایرانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ارقام مورد بررسی از تنوع بسیار بالایی برخوردارند و دارای فاصله ژنتیکی معنی داری نسبت به ارقام ایرانی می باشند و میتوان از این ارقام در برنامه های اصلاح نژاد استفاده نمود.

نتایج حاصل از مطالعات آناتومی برگ، دمگل آذین و ریشه دو گونه  P. lanceolataو P. major در دو ارتفاع مختلف نشان می دهد که ارتفاع سبب افزایش ضخامت کوتیکول و سلولهای اپیدرمی، تعداد کرکهای ساده، تعداد روزنه ها و ضخامت پهنک در برگ، افزایش قطر دمگل آذین (یا به عبارتی ساقه در این دو گونه)، افزایش ضخامت پریدرم ریشه، ضخامت پارانشیم، طول آوندها و قطر ریشه می شود. در ریشه های فرعی فضاهای آئرانشیم با افزایش ارتفاع کاهش می یابد. در این تحقیق دو گونه P.lanceolata و P.major از ارتفاع 4 متر در شهرستان بهشهر و ارتفاع 1280 متر در شهرستان نکا جمع آوری و خصوصیات آناتومی آنها با میکروسکوپ نوری (LM) و الکترونی (SEM) بررسی شد.برای مطالعه و بررسی آناتومی با میکروسکوپ نوری از برگ، دمبرگ، دمگل آذین و ریشه برشهای تهیه شد. سپس با کارمن زاجی و سبز متیل رنگ آمیزی و لام ثابت تهیه شد.

یکی از مهمترین مسایل مورد توجه در آبزی پروری، تامین غذای مناسب برای آبزیان است، که معمولا 50 درصد هزینه های صرف شده را شامل می شود. با توجه به اهمیت استفاده از ناپلئوس آرتمیا در تغذیه لارو آبزیان، هدف اصلی این تحقیق، دستیابی به حد مطلوب زمان برداشت ناپلئوس آرتمیا طی زمان تخم گشایی بود که هم از نظر قابلیت تخم گشایی و هم از نظر ارزش غذایی در حد مناسبی باشد. این آزمایش در سطوح زمانی 24، 22، 20، 18 ساعت و با سه تکرار، در دمای ثابت 30 درجه سانتی گراد انجام گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین درصد تخم گشایی در زمان 24 ساعت به دست آمد که با زمانهای دیگر اختلاف معنی دار است .(P<0.05) نتایج حاصل از اثر زمانهای برداشت بر میزان ترکیبات بدن و ترکیب اسیدهای چرب ناپلئوس آرتمیای ارومیه نشان داد که اختلاف مشاهده شده در ساعات متفاوت برداشت، بسیار جزیی بوده و از نظر آماری معنی دار نبود .(P>0.05)

این مطالعه حاصل پژوهشی است که از اردیبهشت تا شهریور ماه 1382 بر روی فنولوژی تولید مثل پرستوی دریایی گونه سفید در آب بندان مرزون آباد به انجام رسیده است. این گونه در 2 گروه در این آب بندان جوجه آوری می کند. فنولوژی تولید مثل در گروه اول جوجه آور از اول خرداد ماه با آشیانه سازی آغاز گردید و اول مرداد جوجه ها وارد سن پرواز شدند (1155 جفت). در گروه دوم جوجه آور، این رفتار از 23 خرداد ماه آغاز شد و 25 مرداد زمان به پرواز رسیدن جوجه ها بود (235 جفت). اندازه دستجات تخم در گروه اول جوجه آور بین 1 تا 5 و در گروه دوم جوجه آور بین 1 تا 4 تخم بود. اندازه گروه همزاد در گروه اول جوجه آور 1 تا 3 جوجه و در گروه دوم 1 تا 2 جوجه بوده است. میزان موفقیت زادآوری در گروههای اول و دوم جوجه آور به ترتیب 82.96 و 75.87 درصد محاسبه شد. اختلاف معنی داری بین اندازه دستجات تخم و گروههای همزاد با موفقیت زادآوری مشاهده نشد ((p>0.05، این اختلاف بین میزان تلفات در هر مرحله تولید مثلی معنی دار بود (P<0.05) که در هر دوره بیشترین میزان تلفات در مرحله قبل از تفریخ تخم بود و موفقیت زادآوری بین این دو گروه اختلاف معنی داری نشان نمی داد .(p=0.206)

در پژوهش حاضر روند تغییرات اسموتیکی پلاسما بر اساس تغییرات یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم، اسمولاریته و پروتئین تام پلاسمای خون طی مراحل مختلف تکوین اووسیت ماهی سفید به انضمام تغییرات قطر اووسیت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه برداری ماهانه و خونگیری از ماهی سفید در طول دوره تولیدمثلی از مهرماه 1386 تا اردیبهشت 1387 در حوضه جنوبی دریای خزر (انزلی، استان گیلان) و رودخانه های آن (به دلیل آنادروموس بودن ماهی) انجام گرفت. خونگیری بلافاصله از عروق دمی در محل صورت گرفت. برای اندازه گیری یونهای سدیم و پتاسیم از دستگاه شعله سنج، کلسیم از دستگاه مولتی آنالیزر و اسمولاریته از دستگاه اسمومتر استفاده گردید. پروتئین تام نیز با روش برادفورد اندازه گیری شد. بر اساس مشاهدات بافت شناسی، رشد اووسیتها به شش مرحله تقسیم شد: 1) رشد اولیه اووسیت، 2) دورهستکی، 3) آلوئل کورتیکال، 4) زرده سازی، 5) رسیدگی و 6) تخم ریخته. نتایج نشان داد که بیشترین تغییرات کاهشی یونهای سدیم، پتاسیم و اسمولاریته در مرحله رسیدگی اووسیت ماهی همزمان با پدیده آبگیری رخ می دهد به طوری که کمترین میزان سدیم ( 120±10.12میلی اکی والان در لیتر)، پتاسیم ( 0.45±0.08میلی اکی والان در لیتر) و اسمولاریته ( 238.9±27.72میلی اسمول در لیتر) مقارن با مرحله رسیدگی اووسیت به دست آمد که اختلاف معنی داری را نیز با مراحل قبلی تکوین اووسیت نشان دادند(P<0.05) . تغییرات یون کلسیم و پروتئین تام طی مراحل مختلف رشد تخمدان نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی این دو فاکتور (R=0.88) می باشد به طوری که از مرحله آلوئل کورتیکال تا مرحله رسیدگی ابتدایی تقریبا روند صعودی داشتند هر چند به لحاظ آماری اختلاف معنی داری در آنها دیده نشد (P>0.05) اما در مرحله رسیدگی نهایی و مرحله تخم ریخته روند نزولی معنی داری را درپیش گرفتند (P<0.05). بطور کلی، به دلیل حضور تخمهای بسترزی در ماهی سفید، پدیده آبگیری در مراحل رسیدگی به میزان کمتر رخ می دهد و فرایند زرده سازی عامل اصلی افزایش قطر اووسیت طی مراحل تکوینی اووسیت است. همچنین آنالیز داده ها نشان می دهد که در جریان آبگیری اووسیت ماهی سفید یون پتاسیم نقش اصلی و یون سدیم نقش فرعی را بازی می کنند.

شناسایی بیوسیستماتیک (شناخت طبیعت زنده) هر تاکسون لزومی بنیادی برای دستیابی به کاربرد، بهره گیری بهینه و پایدار آن است. یکی از ویژگیهای بیوسیستماتیک هر تاکسون بررسی گوناگونی زیستی آن است. در این جا گوناگونی جوندگان بخش مرکزی شهرستان شیراز و به ویژه پارک ملی بمو مورد نظر است. نمونه برداریها طی یک سال با تله های زنده گیر و کشنده از جاهای کم و بیش متفاوت از لحاظ جنس خاک، پوشش گیاهی و دیگر خصوصیات ژئومورفولوژی متغیر انجام شد. تا کنون 7 گونه از جوندگان: گونه های موش خانگیMus musculus ، جربیل هندی Tatera indica، جرد ایرانیMeriones persicus ، جرد لیبی Meriones libycus، رت سیاه Rattus rattus، ول ایرانیMicrotus irani ، و تشی Hystrix indica شناسایی و ویژگیهای ریختی، صفات دندانی و جمجمه ای بررسی شدند. گونه های جرد لیبی و جربیل هندی از یک سو و گونه های جرد ایرانی و ول ایرانی از سوی دیگر همجا (sympatric) صید شدند. وجود ول ایرانی که تا به حال تنها از مکان تایپ خود (شیراز) گزارش شده تایید شد. علاوه بر موش خانگی که پراکنش جهانی دارد گونه جرد ایرانی نیز در بمو به علت سازش پراکنش وسیعی را نشان می دهد. انگلهای شناسایی شده روی تن جوندگان گرفته شده گونه های کک Cetenocephaledes canis، شپش  Poly pylax  و هیره Ornithnyssus bacoti بوده است.

رشد و احیای (recruitment) دوکفه ای Mytilaster lineatus ازگونه های غیربومی دریای خزر در سه منطقه از سواحل جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت. این گونه بر روی پایه های سنگی و صخره ای میکرواکوسیستمهایی را ایجاد می کند. از سه ایستگاه مورد مطالعه (امیرآباد، خزر آباد، نور) ماهانه از خرداد سال 1382 به مدت یکسال از مساحت معینی (43cm2) از تکیه گاههای صخره ای و سنگی نمونه برداری انجام شد. در مجموع طول صدف تعداد 6284 نمونه دوکفه ای و وزن خشک و وزن ماده آلی 1888 نمونه اندازه گیری شد. تفکیک کوهورتهای طولی جمعیت دوکفه ای وجود یک کوهورت غالب(CA)  در هر سه ایستگاه و کوهورتهای B وA+B  را در ایستگاههای نور و خزرآباد نشان داد. تجزیه و تحلیل آماری داده های به دست آمده نشان داد میانگین طولی کوهورتA  در ایستگاههای امیرآباد و خزرآباد نسبت به ایستگاه نور بالاتر است، درحالی که بین مناطق امیرآباد و خزرآباد اختلاف معنی داری وجود ندارد (p<0.05). همچنین تراکم جمعیت در ایستگاه نور نسبت به ایستگاههای امیرآباد و خزرآباد بالاتر می باشد .(p<0.05) اگر چه در طول دوره مطالعه، احیای لاروی در بندر امیرآباد مشاهده نشد، اما این فرآیند در جمعیت نور در مرداد 1382 با متوسط طولی 1.2 میلی متر و در جمعیت خزرآباد در شهریور 1382 با متوسط طول 3 میلی متر به نحوی بیانگر زمان تولید مثل دوکفه ای در تابستان می باشد. مقایسه مقادیر طول صدف با وزن خشک و وزن ماده آلی همبستگی مثبت معنی داری را بین طول صدف و وزن خشک  (R2=0.94, n=388)و طول صدف و وزن ماده آلی(R2=0.93, n=388)  نشان داد. همچنین معادلات W=0.139L2.6924(Re=10) و W=0.0717L2.6591(Re=16.3) به ترتیب برای ارتباط طول صدف و وزن خشک و طول صدف و وزن ماده آلی به دست آمد، که می توان به کمک آنها در مطالعات آتی از طول صدف Mytilaster lineatus برای تخمین وزن خشک و وزن آلی استفاده کرد.

پارامترهای خونی وسیله ارزشمندی برای نظارت سلامتی و رشد ماهی به شمار می آید که توسط تعداد زیادی از فاکتورهای داخلی و خارجی مثل نرخ متابولیک، درجه حرارت آب، عوامل یونی آب و دیگر شرایط محیطی تحت تاثیر قرار می گیرند. در این تحقیق که به مدت 7 ماه در منطقه دیکجه گنبد در استان گلستان صورت پذیرفت، ارتباط میان پارامترهای آلی سرم خون (گلوکز، کلسترول و پروتئین کل) در ماهی کپور معمولی با pH و عوامل یونی آب در 15 استخر 10 هکتاری بررسی شد. هدف تعیین شرایط بهینه بیوشیمیایی بدن کپور معمولی و محیط پرورشی بود. دامنه 8-9 pH، سدیم 0.99-26.30، پتاسیم  0.60-14.20میلی مول در لیتر، کلسیم 0.68-24.62 و منیزیم آب  0.87-12میلی گرم در دسی لیتر، همچنین محدوده ترکیبات آلی سرم خون حاوی 0.2-2.92 گرم در دسی لیتر پروتئین کل، 14.07-265.91 میلی گرم در دسی لیتر گلوکز و 50.93-391.43 میلی گرم در دسی لیتر کلسترول اندازه گیری شد. با توجه به داده های آماره پیرسون، منیزیم آب با کلسترول سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار(P<0.01)  و سدیم آب با پروتئین کل سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار (P<0.01) و با کلسترول سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار(P<0.05)  داشت. بنابراین مدیریت و تعدیل پارامترهای یونی آب به ویژه یونهای منیزیم و سدیم در کاهش تجمع چربی در ماهی کپور معمولی و کیفیت بالای لاشه این گونه موثر خواهد بود.

پراکنش و نوسانات فصلی ماکروبنتوزهای خلیج گرگان طی دوره یک ساله و به صورت فصلی از زمستان 1383 تا پاییز 1384 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نمونه برداری از رسوبات بستر در هفت ایستگاه و به وسیله دستگاه نمونه بردار گرب انجام شد. دانه بندی رسوبات بستر و میزان مواد آلی آن اندازه گیری شد. به طور کلی هفت گروه از ماکروبنتوزها شناسایی و جداسازی گردید که بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به پرتاران با 42 درصد، شکم پایان با 26 درصد، دو کفه ایها با 19 درصد نسبت به کل جمعیت ماکروبنتوزها تعیین گردید. حداکثر فراوانی ماکروبنتوزها مربوط به فصل تابستان و معادل 341 عدد در متر مربع و حداقل آن مربوط به فصل زمستان و معادل 199 عدد در متر مربع تعیین گردید. میزان زیتوده ماکروبنتوزها نیز بر اساس وزن تر در ایستگاههای مختلف محاسبه گردید که حداکثر زیتوده در فصل تابستان و معادل 42.36 گرم در متر مربع و حداقل آن در فصل زمستان، معادل 10.92 گرم در متر مربع تعیین گردید. همچنین میانگین سالانه وزن تر ماکروبنتوزها 29.75 گرم در متر مربع ثبت گردید. به علاوه آزمون همبستگی بین فراوانی جمعیت و زیتوده ماکروبنتوزها با مواد آلی بستر و بافت رسوبات در ایستگاههای نمونه برداری در طول دوره نمونه برداری محاسبه گردید. در فصل تابستان و زمستان فراوانی و زیتوده ماکروبنتوزها با درصد ماسه رابطه منفی و با درصد مواد آلی رابطه مثبت را نشان داد.

برگ گیاه نعناع (Mentha piperita Linn.) به دلیل فعالیتهای بیولوژیکی مانند درمان اختلالات گوارشی، سوهاضمه، ضدالتهاب، ضدباکتری و ضدویروسی در طب سنتی کاربرد دارد. در تحقیق حاضر، اثرات ضددردی عصاره اتانلی برگ گیاه نعناع در موشهای کوچک آزمایشگاهی نر بالغ ارزیابی گردید. فعالیت ضددردی با استفاده از آزمایش فرمالین، هات پلیت و اسید استیک مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره اتانلی به صورت درون صفاقی تزریق شد. گروههای کنترل سرم فیزیولوژیک به عنوان حلال دریافت نمودند. نتایج تحقیق نشان داد که عصاره اتانلی فاز اولیه و ثانویه درد را در آزمایش فرمالین کاهش می دهد. در آزمایش هات پلیت، عصاره اتانلی آستانه درد را در مدت زمان 60 دقیقه افزایش می دهد. عصاره اتانلی در انقباض شکمی القا شده با اسید استیک فعالیت ضد دردی نشان داد. داده های تحقیق حاضر نشان می دهد که برگ گیاه نعناع اثرات ضددردی در موشهای کوچک آزمایشگاهی دارد و پیشنهاد می شود که این گیاه می تواند در درمانهای آینده مورد توجه قرار گیرد.