روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ)
سال:1391 | دوره:4 | شماره:13 |تعداد مقالات:11

برص نوعی بیماری پوستی است که باعث تغییر رنگ پوست و سفید شدن موضعی آن می شود. اهمیت بررسی آن در متون اسلامی، به این دلیل است که این بیماری در احکام فقهی و قانونی مربوط به نکاح مورد توجه قرار گرفته و یکی از عواملی است که می تواند موجب فسخ عقد نکاح زوج و زوجه می شود. این مقاله مطالعه ای پژوهشی به روش تحلیلی - توصیفی درباره این است که چرا بعضی از فقها برص را عیب مختص به زن شمرده و گروه دیگر از عیوب مشترک دانسته اند؟ با مراجعه به منابع فقهی و آراء فقهای امامیه و اهل سنت و هم چنین نظریه حقوقدانان و تجزیه و تحلیل مستندات آن ها به این نتیجه رسیدیم که مشهور فقها امامیه و به تبع آن قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز عیب برص را مختص به زوجه دانسته و برای اثبات نظریه خود به روایات استناد نموده اند. و هم چنین تعدادی از فقهای امامیه و اهل سنت این عیب را از جمله عیوب مشترک بین زن و مرد محسوب کرده اند و این گروه نیز برای اثبات نظریه خود به روایاتی استناد نموده اند.

هدف این پژوهش بررسی جامعه شناختی حضور زنان در محیط کاری مردان بود. این تحقیق از نوع کمی و روش تحقیق پیمایشی بود. نمونه گیری با استفاده از شیوه تصادفی خوشه ای در چند مرحله انجام شد. داده های پژوهش با ابزار پرسشنامه محقق ساخته و از یک نمونه 200 نفری از زنان شهرستان جیرفت جمع آوری شد. برای بدست آوردن نتایج پژوهش و ارتباط بین متغیرها از تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. به منظور بررسی فرایند جامعه پذیری زنان در محیط های اجتماعی مردانه و تاثیر آنها بر این محیط از نظریه برابری جنسیتی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، که بین متغیر احساس تعلق اجتماعی، امید به پیشرفت، گرایش به کجروی، سطح تحصیلات، فرهنگ و تربیت خانوادگی زنان و مشارکت اجتماعی آنها در محیط مردانه ارتباط معنی دار وجود دارد، در حالی که ارتباط معناداری بین نوع شغل زنان و مشارکت اجتماعی آنها مشاهده نشد. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان از ارتقاء محیط کاری ناشی از حضور زنان دارد.

این پژوهش به تحلیل جایگاه و حقوق زن در نهج البلاغه پرداخته است. یکی از منابعی که از دیرباز در مباحث انتقادی درباره «جایگاه و منزلت زن در نگرش دینی» مورد استفاده قرار گرفته، کلام امیرالمومنین (علیه السلام) در نهج البلاغه است. برخی با تمسک به ظاهر کلام حضرت، کمال پذیری زن و وجود ارزش های والای انسانی او را انکار کرده و وی را موجودی دون و بی پایه انگاشته اند، و دسته ای دیگر با تاکید بر منزلت و کرامت والای زن، کلام حضرت را منافی با منزلت و جایگاه حقیقی اش پنداشته اند. این بررسی در سیره حضرت ثابت می کند که ایشان علی رغم سنت جاهلیت، به شخصیت و مقام زن احترام بسیار می گذاشته اند. در بیان کرامت و منزلت زن همین بس که او را مظهر جمال و عطوفت الهی معرفی نموده اند. در کلامی دیگر از زن به عنوان امانت الهی یاد شده است که همچون امانت های دیگر خداوند، ارزشمند و قابل احترام می باشد و باید آنچنان که شایسته امانت گذاری است از او محافظت و نگهداری شود. حضرت به احیای حقوق زن از جمله سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تربیتی، اجتماعی... توجه خاصی مبذول می فرمود. افزون برآن که مردان را به رعایت حقوق زنان توصیه کرده است.

پست مدرنیسم به عنوان یک جنبش فکری عظیم امروزه هنر، سیاست، اقتصاد، علم، فرهنگ، هویت، درمانگری و... را تحت تاثیر قرار داده است. مقاله حاضر به کمک روش اسنادی و تحلیلی ضمن بررسی ابعاد معرفت شناختی و جامعه شناختی پست مدرنیسم، اصول بنیادی آن را معرفی می نماید و به بررسی تاثیرات گوناگون این اندیشه بر دانش روان شناسی به عنوان یک علم میان رشته ای می پردازد. پست مدرنیسم اساسا منطق نفی است و با رد هر بنیان فکری و هر ارزش جاوید و جهانی، بر نسبی گرایی در همه امور تاکید می ورزد. در این راستا هویت به عنوان مهمترین جنبه شخصیت انسانی متاثر از نسبیت گرایی پست مدرنیسم معنایی دگرگون یافته و سایر حوزه های تفکر و اندیشه بشری همچون جایگاه زنان و مردان در اجتماع، هویت شخصی و اجتماعی و رویکرد درمانی و... را دچار تغییراتی نموده است.

بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همه خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تاثیرآوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تاثیر قرار داده است. سوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تاسیس سازمان های خودگردان نام برد.

این مقاله به معرفی وضعیت پوشش و سیر تحول این جریان از دوره باستان تا دوره اسلام پرداخته بود. با بررسی متون دینی اعم از تورات، انجیل و بررسی قوانین مدنی در جوامع قبل از اسلام مانند ایران و... که تابع متون مقدس بوده اند و مطالعه پیرامون تاریخ و ساختار پوشش در این ادوار و ادیان می رساند که پوشش یک فضیلت اخلاقی و انسانی در تمدنهای بشری به حساب می آمده و افراد جامعه خود را مقید به آن می دانسته و انحراف از آن به نوعی مقابله با ارزشهای تثبیت شده بوده که مواخذه و مجازات به همراه داشته است. پس پوشش در گذر زمان تغییرشکل بنیادی و اصولی نداشته جز تفاوتی اندک آن هم در شکل پوشش که به فرهنگ و عرف و مقتضیات زمان و شرایط هر دوره ای برمی گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر کاهش اضطراب زنان مطلقه بود. نمونه پژوهش، 40 نفر از زنان مطلقه مراجعه کنده به خانه سلامت تهران بودند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل دسته بندی شدند، گروه آزمایشی مهارت های زندگی را در طول 7 جلسه هفتگی دریافت کردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه اضطراب بک بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بر روی دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج، حاکی از آن بود که آموزش مهارت های زندگی موجب کاهش معنادار در میانگین نمرات اضطراب گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل گردید (P<0.001).

هدف از این پژوهش تعیین رابطه میان درک ویژگی های عنوان شده در نظریه اشاعه نوآوری های راجرز مانند مفید بودن، سازگاری، پیچیدگی، آزمون پذیری و مشاهده پذیری بر میزان پذیرش زنان عضو هیات علمی منطقه هشت دانشگاه آزاد اسلامی بود. نمونه مورد مطالعه 105 عضو هیات علمی زن بودند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. نوع پژوهش تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر اساس نوشتارهای پیشین و نظریه راجرز بود. یافته های تحقیق نشان می دهد که با استفاده از روش همبستگی پیرسون تمام متغیرهای مستقل در چارچوب ویژگی های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز در سطح 0.0001 ارتباط معناداری با میزان پذیرش دارند. همچنین 0.78 درصد میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته متاثر از متغیرهای پیش بین مفید نسبی، سازگاری، پیچیدگی، آزمون پذیری و مشاهده پذیری است. هر چند ویژگی مفید بودن و سازگاری نسبت به دیگر ویژگی ها پیش بین های قوی تری در میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته هستند.