فیزیولوژی و تکوین جانوری (علوم زیستی)
سال:1388 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

تاتوره (Datura stramonium L.) گیاه سمی و دارویی از تیره سولاناسه با گل های سفید، جام گل شیپوری، پنج پرچم، دو برچه متصل و کلاله ای از نوع مرطوب و پاپی دار می باشد. هدف از این پژوهش بررسی مراحل تکوینی سلول های پاپی و مشاهده آن توسط میکروسکوپ های نوری و فلورسانس است. پس از جمع آوری گل های گیاه در اندازه های متفاوت و جدا نمودن غنچه های 75-5 میلی متری، جهت بررسی بافت شناسی پس از مراحل بلوک گیری و برش گیری توسط اولترا میکروتوم، برش های نیمه نازک با تولوئیدین بلو برای میکروسکوپ نوری و اورامین O برای مشاهده با میکروسکوپ فلورسانس در طول موج های 490-380 نانومتر، رنگ آمیزی شدند. بررسی های میکروسکوپی مشخص نمود، سلول های پاپی تک سلولی، منشا گرفته از اپی درم بوده و در طی نمو سطح کلاله را پوشانده و در نهایت لیز و از کلاله جدا می شوند. در طی مراحل نمو، پاپی ها و سلول های بافت های زیرین آن ها فعالیت ترشحی داشتند. ترشح ترکیبات لیپیدی این سلول ها در غنچه های 25-20 میلی متری آغاز و با پیشرفت نمو میزان تراکم ترشحات افزایش می یابد به طوری که در کلاله بالغ غنچه های 60-45 میلی متری با الحاق قطرات لیپیدی، اجسام لیپیدی در زیر لایه کوتیکول و در سطح کلاله به وجود می آورند. این روند باعث پیدایش گسستگی هایی در کوتیکول گردیده و منجر به جدا شدن و فاصله گرفتن آن از دیواره سلولی می گردد. بر اساس این مشاهدات ترشحات لیپیدی از طریق این شکستگی ها به سطح کلاله رسیده و وجود این گسستگی ها عبور ترشحات لیپیدی که از طریق کوتیکول نازک صورت می گیرد را تسهیل می نماید.

گرلین نقش مهمی در کنترل فرآیندهای متابولیکی، به خصوص تنظیم ترشح هورمون های تیروئیدی دارد و موجب کاهش سطح هورمون های تیروئیدی می گردد. بررسی ها نشان داده است که اپیوئید ها اثر مشابهی بر روی هورمون های T3و T4 دارند. هدف از این تحقیق تعیین نقش تداخلی اپیوئیدها در میانجی گری گرلین بر ترشحات هورمون های تیروئیدی است. در این آزمایش از رت های نر نژاد ویستار استفاده شد. موش ها در 4 گروه 7 تایی قرار داده شدند که گروه کنترل سالین و 3 گروه تجربی به ترتیب گرلین، نالوکسان و ترکیب گرلین- نالوکسان را به صورت داخل بطن جانبی مغز به مدت 3 روز دریافت می کردند. نمونه های خون 30 دقیقه قبل و دو ساعت بعد از تزریق جمع آوری و میانگین غلظت T3و T4 در پلاسما با استفاده از روش رادیو ایمونواسی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تزریق داخل بطنی گرلین منجر به کاهش غلظت T3 گردیده ولی تغییر معنی داری در غلظت T4 ایجاد نکرده است. سطح پلاسمایی T3و T4 تغییر معنی داری بعد از تزریق نالوکسان نشان نداد، در حالی که تزریق نالوکسان به همراه گرلین اثر کاهشی گرلین بر روی این دو هورمون را محدودتر کرد. نتایج حاصل از این آزمایش این فرضیه که اپیوئیدها بخشی از اثر گرلین بر هورمون های تیروئیدی را میانجی گری می کنند، را قوت می بخشد.

با شیوع بسیار زیاد سرطان در ایران و جهان، نیاز به داروهایی با عوارض جانبی کم تر و اثرات درمانی بهتر مورد توجه پژوهش گران قرار گرفته شده است. به طوری که امروزه بیش از 60% ترکیبات ضد سرطانی برای درمان بیماران سرطانی از منابع گیاهی، دریایی و میکروارگانیسم ها بدست می آیند. گیاه بارهنگ کبیر (Plantago major) با خواص درمانی گسترده در طب سنتی، حاوی متا بولیت های ثانویه ای چون ترکیبات فنلی (مشتقات کافئیک اسید)، فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، ترپنوئیدها و ویتامین C در درمان بیماری های پوستی، اندام های تنفسی، اندام های گوارشی، گردش خون، پیش گیری از سرطان، ممانعت از تشکیل تومور، درمان زخم و عفونت ها می باشد. هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای اثر ضد جهشی و ضد سرطانی عصاره متانولی بخش های رویشی و زایشی گیاه بارهنگ می باشد. در این بررسی از عصاره های بخش های رویشی (برگ و ریشه) و زایشی (گل آذین) گیاه جمع آوری شده از دو منطقه، استفاده شد. آزمون تعیین توان ضد جهشی بر اساس روش پیشنهادی پروفسور ایمز و همکاران با استفاده از سویه جهش یافته سالمونلا تیفی موریوم  TA100و ماده سرطان زای شناخته شده (آزید سدیم) انجام گرفت. هم چنین با افزودن میکروزوم کبد موش اثر ضد سرطانی عصاره ها به اثبات رسید. در هر آزمون از یک شاهد مثبت (آزید سدیم) و یک شاهد منفی (آب مقطر) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که عصاره متانولی گل آذین وبرگ بارهنگ کبیر در هر دو منطقه لنگرود و حصارک در حضور S9 و بدون S9 با درصد مهار بیش از 40% بازدارندگی جهش قوی نشان داده و ریشه با درصد مهار بین 35 تا 40 مهار متوسط نشان داد. نتایج به دست آمده از این تحقیق حاکی از آن است که بارهنگ کبیر (بخش های رویشی و زایشی) با داشتن خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی، گیاه دارویی با ارزشی است و مقایسه عصاره بارهنگ دو منطقه لنگرود و حصارک، تاثیر شرایط محیطی در میزان ساخت ترکیبات آنتی اکسیدان را در گیاه نشان می دهد.

قبیله Eritrichieae از تیره گاوزبان دارای 4 زیر قبیله، 6 جنس و 28 گونه در ایران می باشد. 28 گونه از قبیله مزبور و 6 گونه از خویشاوندانش (4 گونه از قبیله Cynoglosseae و 2 گونه از قبیله (Myosotideae مورد بررسی ریخت شناسی قرار گرفتند. هدف از این تحقیق بازسازی فیلوژنی قبیله Eritrichieae و موقعیت زیر قبیله ها و جنس های آن ها است. بررسی های انجام شده روی نمونه های هرباریومی موجود در هرباریوم دانشگاه تهران و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه مشهد و با استفاده از مقاله ها و فلورها به دست آمد و تجزیه و تحلیل فیلوژنی بر روی 33 صفت ریخت شناسی با استفاده از روش ماکزیمم پارسیمونی تعبیه شده در نرم افزار PAUP انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد قبیله Eritrichieae تک تبار نمی باشد. گونه های این قبیله به صورت آمیخته با گونه های قبیله Cynoglosseae قرار می گیرند و هیچ یک از این دو قبیله تک تبار نیستند. زیر قبیله های Rocheliinae تنها با جنس Rochelia (با میوه های دو فندقه ای) و Heterocaryinae تنها با جنس Heterocaryum (با میوه های چهار فندقه ای بزرگ و به هم چسبیده) تک تبار می باشند، ولی قبیله Eritrichineae با سه جنس Lappula،Lepechiniella  و  Eritrichiumک تبار نمی باشد. بر اساس نتایج به دست آمده، زیر قبیله Asperiginae تنها با گونه Asperugo procumbens با وجود کاسه رشد یافته در زمان میوه دهی و قابل رویت نبودن میوه، بایستی دوباره به قبیله Asperugeae احیا شود و گونه Trichodesma africanum از قبیله Cynoglosseae به عنوان برون گروه انتخاب گردد.

محصولات لبنی تخمیری اکوسیستم پیچیده ای ازانواع گونه ها و سویه های باکتری های اسید لاکتیک هستند که جداسازی باکتری های پروبیوتیک از این محصولات را با مشکل مواجه می سازند. هدف ما در این مطالعه غربال انتخابی لاکتو باسیل های بالقوه پروبیوتیک٬ از کل باکتری های اسید لاکتیک محصولات لبنی تخمیری محلی شامل ماست، دوغ، پنیر و کشک بدون گذراندن مراحل اولیه و زمان بر، خالص سازی می باشد. در این مطالعه 30 نمونه مختلف از محصولات لبنی شامل ماست، دوغ، پنیر و کشک از کارگاه های سنتی تهیه، در دمای 4 درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل و برای غنی سازی به محیط MRS broth محیط مغذی و مناسب رشد لاکتوباسیل ها منتقل شدند. به منظور افزایش احتمال رشد باکتری های پروبیوتیک، سویه های حساس به شرایط اسیدی، نمونه های لبنی طی یک تیمار اسیدی حذف و ایزوله های مقاوم به اسید و املاح صفراوی روی محیط MRS agar حاوی 1% املاح صفراوی جدا شدند. پس از رنگ آمیزی گرم و تست کاتالاز، باکتری های میله ای گرم مثبت و کاتالاز منفی جنس لاکتوباسیل شناسایی و در گلیسرول در دمای -70 درجه سانتی گراد نگهداری و میزان مقاومت نسبت به شرایط اسیدی و املاح صفراوی این ایزوله ها مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت از 30 نمونه محصول لبنی مختلف، 19 سویه لاکتوباسیل که بالاترین مقاومت به شرایط اسیدی و املاح صفراوی داشتند، به عنوان سویه های بالقوه پروبیوتیک انتخاب شدند.

ماهیت دو گانه و ساختاری گلسنگ ها کم تر مورد تحقیق و بررسی علمی قرار گرفته، به طوری که تا مدت ها در زمره گونه های ناشناخته یا کم شناخته عالم خلقت به شمار می رفتند. کشور ایران از نظر فلور گلسنگی بسیار غنی بوده ولی دامنه بررسی های گلسنگ شناسی بسیار محدود می باشد، به طوری که تاکنون تنها گلسنگ های برخی از مناطق ایران جمع آوری و شناسایی شده و هنوز منابع کافی و کلیدهای قابل دسترس کامل و جامع برای گونه های مختلف گلسنگ های ایران وجود ندارد. هدف از این بررسی شناسایی جنس و گونه گلسنگ های منطقه طارم استان زنجان می باشد. در این تحقیق پس از شناسایی مناطق پراکنش گلسنگ در منطقه مورد نظر، تلاش شده است تا به صورت تصادفی از نقاط مختلف جغرافیایی با فاصله مناسب، جمع آوری جامعی انجام و پس از مرحله جمع آوری و انجام اقدامات اولیه آزمایشگاهی، شناسایی جنس ها و گونه ها با استفاده از کلیدهای دوبندی طراحی شده و در دسترس، صورت پذیرد. در طی این بررسی 7 گونه جدید گلسنگی از خانواده Lecanoraceae جنس Lecanora،Lecidella   Rizoplaca وشناسایی گردید.

پامچال صخره ای (Dionysia revolute) گیاهی دارویی و بومی ایران است که جهت رفع مشکلات گوارشی و درمان زخم های عفونی استفاده می گردد. هدف از این تحقیق بررسی ترکیبات شیمیایی و اثرعصاره این گیاه بر باکتری استافیلوکوکوس طلایی (Staphylococcos aureus) می باشد. در این تحقیق از ارتفاعات کوه گنو (1348 متری از سطح دریا) در استان هرمزگان در ماه های فروردین و اردیبهشت سال 1386 و 1387 در سه نوبت نمونه گیاهی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. نمونه ها ابتدا به مدت 12 ساعت در آون با دمای 60 درجه سانتی گراد قرار گرفته و پس از آن بقیه مراحل خشک شدن در دمای اتاق و در سایه صورت پذیرفت. برای شناسایی ترکیبات دارویی گیاه و بررسی خاصیت ضد میکروبی آن، اسانس و عصاره های اتانولی، اتری و آبی گیاه تهیه و شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه به وسیله GC-Mass صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که هر سه عصاره گیاه خاصیت ضد میکروبی داشته و از این میان عصاره اتانولی اثر ضد میکروبی بیش تری بر رشد استافیلوکوکوس طلایی دارد، به طوری که قطر هاله عدم رشد ناشی از آن مشابه آنتی بیوتیک اریترومایسین و سفالکسین بود. در آنالیز ترکیبات شیمیایی عصاره گیاه 22 ترکیب شناسایی شد که برخی از آن ها دارای اثرات دارویی و ضدباکتری می باشند.

پراکنش موش های دو پا (1837،(Allactaga cuvier  از نواحی نیمه بیابانی آفریقای شمالی، فلات ایران، آسیای مرکزی تا مغولستان بوده و از 12 گونه این جنس در بررسی های مختلف 5 گونه از ایران گزارش شده است. در این بررسی که در بین سال های 1384 تا 1385 انجام گرفته، از نقاط مختلف استان قزوین تعداد 48 نمونه جمع آوری و مورد بررسی های ریخت شناسی، بیومتری، کاریولوژی، بوم شناسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان داده است که از جنس Allactaga گونه A. elater در سطح استان پراکنش دارد. موش دو پا دارای 4 گالری زمستانه، تابستانه، تولید مثل و موقت می باشد. این موش در مناطقی که پراکنش جانوران پر تحرک است، زندگی می نماید. نتایج بررسی های کاریولوژی تعداد دیپلوئید کروموزوم ها را 48 (2n=48) عدد، تعداد بازوهای کروموزومی 96 (FN=96) عدد و تعداد بازوهای کروموزوم های اتوزومی را (FNa=92) 92 عدد، نشان داده است. بر اساس بررسی های کاریوتیپی هیچ گونه تفاوتی در تعداد کروموزوم های این زیر گونه با سایر گونه ها مشاهده نشده است.