مجله تحقیقات نظام سلامت
سال:1390 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

مقدمه: امروزه سرطان به عنوان یک مشکل عمده سلامت و یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان مطرح است. شیوه زندگی و عادات غذایی، از علل عمده افزایش سرطان می باشد. نوشیدنی های شیرین با توجه به اثراتشان بر هایپر گلیسمی، هایپر انسولینمی، کاهش حساسیت انسولینی و چاقی و ارتباط احتمالی آنها با سرطان، مورد توجه محققین قرار گرفته اند. با توجه به عدم وجود مطالعه مروری در زمینه ارتباط بین مصرف نوشیدنی های شیرین و خطر ابتلا به سرطان، هدف مطالعه حاضر بررسی این ارتباط بود.روش ها: به منظور بررسی مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط مصرف نوشیدنی های شیرین و ابتلا به سرطان، از جستجو در PubMed و Scirus استفاده شد.یافته ها: در اغلب مطالعات آینده نگر انجام شده، ارتباط یا ارتباط معنی دار بین مصرف نوشیدنی های شیرین و خطر ابتلا به سرطان مشاهده نشد. در حالی که در اغلب مطالعات مورد شاهدی، مصرف نوشیدنی های شیرین با افزایش خطر نسبی ابتلا به سرطان همراه بود. در یک مطالعه حیوانی نیز مصرف کولا با افزایش بروز آدنومای پانکراس همراه بود.نتیجه گیری: بر پایه یافته های حاصل از مطالعات انجام شده، به نظر می رسد که مصرف نوشیدنی های شیرین به دلیل محتوای بالای کالری و قند ساده ممکن است موجب افزایش وزن، چاقی و مقاومت انسولینی در افراد گردد و احتمال خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

روند رو به رشد بیماری های مزمن غیر واگیر، تهدیدی برای سلامت همگان و نوعی اپیدمی جهانی تلقی می شود. این بیماری ها متاثر از شرایط فراگیر زندگی و به عبارت بهتر تحت تاثیر سبک زندگی افراد و گروه های اجتماعی شکل می گیرند. دیابت یکی از این بیماری هاست که در کشور ما نیز آمار مبتلایان قابل ملاحظه ای دارد.درمان و کنترل این بیماری ها از جمله دیابت با عنایت به ماهیت متفاوت آنها با بیماری های عفونی و قابل پیشگیری از شیوه های متفاوتی تبعیت می کند. امروزه رویکردهای ناظر به این بیماری اغلب رویکردهای متمرکز بر توانمندسازی بیمار است. چند علتی بودن این گروه از بیماری ها، کنترل آنها را از طریق درمان کلاسیک ناکارآمد می کند و از آنجا که بیمار در رابطه با سبک زندگی خود اطلاعات بسیار بیشتری از درمانگر دارد، مشارکت او با درمانگر در تغییر سبک زندگی به عنوان علت العلل پیدایش و گسترش این بیماری نقشی بسیار کارساز دارد.در رویکرد توانمندسازی، بیمار و متخصص دست در دست هم برای کنترل و کاهش پیامدهای بیماری برنامه ریزی و اقدام می نماید. در این رویکرد همه پتانسیل بیمار برای سازگاری با بیماری، و تغییر روند آن و گسترش مسوولیت فردی در برخورد با بیماری مورد توجه و تاکید است و این امر موجب می شود که فرآیند درمان نه امری مقطعی بلکه به پدیده ای مستمر تبدیل شود.

مقدمه: جهت حذف و کاهش صدا در سیستم های تهویه از پیش طراحی و نصب شده، باید میزان صدا را در فضای تحت پوشش سیستم HVAC با استفاده از روش ASHRAE و محفظه های پلنوم (Plenum) کنترل نمود.روش ها: محفظه به ابعاد 1.5 متر طول، 1.2 متر ارتفاع و 1.1 متر عرض از جنس آهن گالوانیزه به ضخامت 0.6 میلی متر با دو دهانه ورودی و خروجی به ابعاد 20×40 سانتی متر بر اساس نسبت های ابعاد مورد بحث در استاندارد اشری ساخته شد. سطح داخلی این محفظه با استفاده از جاذب پشم معدنی با دانسیته حجمی80 kg/m3  و ضخامت 10 سانتی متر پوشانده شد.یافته ها: میزان کاهش صدا در فرکانس های اکتاو شبکه A حداقل 2.3 و حداکثر 13.2 دسی بل بوده است. اگر چه این میزان کاهش در فرکانس 250 هرتز دیده می شود، ولی به طور کلی بیشترین کاهش صدا در فرکانس های میانی و بالا وجود دارد.نتیجه گیری: بهترین نتیجه گرفته شده بر اساس استاندارد اشری این است که ابعاد محفظه و ویژگی های آکوستیکی مواد جاذب در میزان کاهش صدای محفظه نقش مهمی دارند. در حقیقت می توان با تغییر ابعاد محفظه، به نتایج بهتری از کاهش صدای سیستم های تهویه و کانال هوا دست پیدا نمود. برای حذف بهتر صدای کم فرکانس می توان از محفظه بزرگتری استفاده نمود.

مقدمه: کنش شغلی، علایم جسمی یا روانی ناشی از دریافت یک تنش زا در محیط کار است که فرد در مقابله با آن تنش زا از منابع سازگاری استفاده می نماید. بنابراین با شناسایی نوع تنش، اقدامات آموزشی در جهت کاهش یا حذف هر گونه اثرات آسیب بهداشتی باید انجام گیرد. در این بین، عوامل رفتاری می توانند به صورت بالقوه در پیشبرد آموزش و بهداشت موثر باشند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط کنش شغلی و رفتارهای بهداشتی کارکنان منطقه چهار دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است.روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - همبستگی است که در بین 197 نفر از کارکنان دانشگاه های آزاد منطقه چهار که به طور تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که توسط کارکنان تکمیل گردید.یافته ها: بین کنش شغلی و رفتارهای بهداشتی از قبیل رژیم غذایی (P<0.001)، خواب (P<0.003) و عواملی نظیر میزان درآمد ماهانه (P<0.01) ارتباط معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش بیان داشت کنش شغلی، تاثیر بالقوه زیادی بر روی بهداشت کارکنان دارد و حایز اهمیت می باشد. در نظر گرفتن راه کارهایی برای ارتقای بهداشت محل کار می تواند به طراحی مجدد مشاغل، کاهش تقاضاهای روان شناختی در شغل و افزایش قدرت تصمیم گیری در کارکنان بیانجامد.

مقدمه: با نظر به آنچه در ارتباط با اهمیت موضوع بیماری آنفلوآنزای A (H1N1) مطرح است و نیز اهمیت موضوع انتخاب روش آموزشی، مقاله حاضر تاثیر روش تدریس کارگاهی را در ارتباط با موضوع بیماری نوپدید همه گیری دهنده آنفلوآنزای نوع A مورد بررسی قرار داد.روش ها: این مطالعه نیمه تجربی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد. 67 نفر از دانشجویان دانشکده بهداشت در مقطع کارشناسی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه خودایفای کشوری مقابله با همه گیری آنفلوآنزا بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و آزمون های آماری استفاده گردید.یافته ها: روش تدریس کارگاهی تاثیر معنی داری بر افزایش آگاهی دانشجویان نسبت به بیماری آنفلوآنزای نوع A داشت (P<0.05). دانشجویان دختر و پسر از نظر میزان آگاهی پس از آموزش به روش کارگاهی، اختلاف معنی دار داشتند (P<0.05).نتیجه گیری: روش تدریس کارگاهی بر اساس آنچه در این مطالعه به اجرا درآمد، می تواند منجر به افزایش کافی در آگاهی دانشجویان در ارتباط با بیماری های عفونی مسری و همه گیر شود.

مقدمه: سرطان پستان به عنوان شایع ترین سرطان عضوی در زنان، اولین عامل مرگ و میر زنان 45-40 ساله محسوب می گردد. تنها راه مبارزه با این بیماری، تشخیص زودرس و به هنگام آن می باشد که حدود 90 درصد مبتلایان از این طریق درمان می شوند. بهترین روش تشخیص زودرس سرطان پستان غربالگری و از این میان خودآزمایی پستان (BSE یا Breast self-examination) بهترین روش قابل انجام و در دسترس به شمار می آید. با توجه به اینکه کارکنان مراکز بهداشتی درمانی، متولیان بهداشت و سلامت هستند، علاوه بر خود - مراقبتی، می توانند با جلب مشارکت مددجویان، ارتقای اهداف بهداشتی را فراهم سازند. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان زن شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص خودآزمایی پستان صورت گرفت.روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی بود و بر روی 119 نفر از کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهر اصفهان انجام گردید. نمونه گیری به صورت خوشه ای انجام شد. با استفاده از پرسشنامه KAP (Knowledge, attitudes and practice) آگاهی، نگرش و عملکرد افراد در مورد خودآزمایی پستان سنجیده شد و اطلاعات به دست آمده، با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سنی آزمودنی ها 38.3±7.27 سال بود. سطح آگاهی مرتبط با سرطان پستان و انجام خودآزمایی پستان در اکثریت شرکت کنندگان خوب (79.8 درصد) بود و 72.45 درصد افراد نگرش مثبت داشتند. اما در عمل، تنها (39.5 درصد) از شرکت کنندگان خودآزمایی پستان را هر ماه به طور منظم انجام می دادند. بین نگرش با مدرک تحصیلی و همچنین بین سن، مدرک تحصیلی و تعداد دفعات شرکت در کلاس های بازآموزی با انجام خودآزمایی پستان در زمان مناسب، ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد (P<0.05). 12.6 درصد افراد از عملکرد خوبی برخوردار نبودند.نتیجه گیری: با توجه به اینکه کارکنان مراکز بهداشتی می توانند نقش بسزایی را در ترغیب مددجویان جهت اتخاذ رفتار های بهداشتی و پیشگیرانه ایفا کنند، عملکرد ضعیف در این گروه چندان قابل قبول به نظر نمی رسد. به همین دلیل توصیه می شود مطالعاتی در خصوص شناسایی عواملی که باعث تشویق زنان به استفاده از روش های غربالگری می گردند، انجام پذیرد و از عوامل شناسایی شده، جهت ترغیب آنها برای استفاده از این روش ها بهره برداری شود.

مقدمه: شهرستان نورآباد ممسنی دارای رتبه اول انجام زایمان به روش سزارین در استان فارس است. عمل جراحی سزارین از جمله اعمال جراحی بزرگ محسوب می شود و مانند سایر اعمال جراحی بزرگ با عوارضی همراه است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر کاهش سزارین زنان باردار این شهرستان در سال 1388 انجام شد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 100 زن باردار شکم اول تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهری شهرستان نورآباد ممسنی که در هفته های 30-20 بارداری خود بودند، به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد طبقه بندی شدند.قبل از اجرای برنامه آموزشی، پرسشنامه ای در ارتباط با سزارین بر اساس سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی، در دو گروه تکمیل شد. گروه مورد، مداخله آموزشی را که بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی طراحی شده بود، دریافت کردند. زنان هر دو گروه، بین 8-4 هفته بعد از مداخله، دوباره پرسشنامه های مربوط را تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS14 و آزمون های آماری t مستقل، t زوج، Chi-Square، Wilcoxon و Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: تفاوت معنی داری در میانگین نمرات آگاهی (P<0.001)، حساسیت درک شده (P<0.001)، شدت درک شده (P<0.001)، منافع درک شده (P<0.001) و خودکارآمدی درک شده (P=0.02) زنان گروه مورد نسبت به زنان گروه شاهد بعد از انجام مداخله وجود داشت. در مورد سازه های موانع درک شده (P=0.09)، قصد برای انتخاب نوع زایمان (P=0.73) و عملکرد (P=0.24)، تفاوت معنی داری بین دو گروه بعد از مداخله مشاهده نشد.نتیجه گیری: برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی در افزایش آگاهی و نگرش های زنان باردار در زمینه زایمان، موفق بوده است، ولی با توجه به اینکه در انتخاب نوع زایمان عوامل متعددی دخیل هستند و افزایش آگاهی و نگرش به طور حتم منجر به انجام عملکرد مطلوب توسط - فرد نمی شود، استفاده همزمان از الگوهای دیگری که بر سیاست گذاری های بهداشتی و نرم های انتزاعی و ... تاثیر بگذارند، می تواند کارآیی این الگو را افزایش دهد.

مقدمه: در بسیاری از صنایع از جمله صنعت تولید رنگ، کارگران در معرض مواجهه با تولوئن قرار دارند. تولوئن جذب شده در کبد متابولیزه می شود و به صورت متابولیت های ادراری از جمله ارتوکروزول دفع می گردد. در برخی صنایع به دلایل مختلف تنها راه ممکن برای کاهش مواجهه، از وسایل حفاظت فردی استفاده می شود. هدف این مطالعه، بررسی کارایی یک وسیله حفاظت تنفسی در کاهش میزان مواجهه شاغلین با تولوئن از طریق پایش بیولوژیکی در ادرار بود.روش ها: مطالعه بر روی شاغلین خط تولید در سه صنعت رنگ (17 نفر) صورت گرفت. در شرایطی که شاغلین از وسیله حفاظت تنفسی استفاده نمی کردند، میانگین میزان مواجهه تنفسی هر یک از آنها با تولوئن در طی شیفت کاری اندازه گیری شد. روز بعد به همان کارگران وسیله حفاظت تنفسی از نوع رسپیراتور نیم صورت تصفیه کننده هوا دارای تک فیلتر A1، حاوی زغال فعال مخصوص جذب گازها و بخارات آلی، داده شد. دوباره میزان میانگین مواجهه تنفسی با تولوئن اندازه گیری شد. در پایان شیفت کاری هر دو روز، نمونه ادرار آنها نیز جمع آوری گردید و جهت تعیین میزان ارتوکرزول به آزمایشگاه منتقل شد. اندازه گیری ارتوکروزول ادراری با روش NIOSH 8305 (National institute for occupational safety and health) و نمونه برداری و سنجش میزان تولوئن موجود در هوای محیط کار با روش NIOSH1501، صورت گرفت.یافته ها: بین میانگین مواجهه کارگران با تولوئن در روز اول و دوم از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود نداشتP=0.956) )، اما مقایسه ارتوکرزول ادراری پایان شیفت کاری در روزهای عدم استفاده و استفاده از ماسک، تفاوت معنی داری را نشان داد (P=0.026). همچنین مقایسه میانگین تولوئن استنشاقی بر اساس شاخص ارتوکرزول در ادرار شاغلین که با فرمول محاسبه گردید، در روز عدم استفاده و استفاده از وسیله حفاظت تنفسی، تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.05). با توجه به کاهش 20 درصد تولوئن استنشاقی، میانگین کارایی ماسک حفاظتی بر اساس فرمول های مربوطه 42.6 درصد و فاکتور حفاظتی 1.7 به دست آمد.نتیجه گیری: فاکتور حفاظتی برای رسپیراتورهای مورد استفاده بر اساس استاندارد NIOSH، 10 می باشد. بنابراین بر مبنای نتایج، ماسک مورد آزمون، کارایی لازم جهت کاهش میزان مواجهه با تولوئن را نداشت و برای حفاظت کارگر در مقابل تولوئن نمی توان تنها از ماسک حفاظتی به عنوان تنها راه ایمن سازی استفاده نمود.

مقدمه: اختلالات روان پزشکی نوعی بیماری است که افراد از مشکلات عاطفی و احساسی رنج می برند که تمامی جنبه های زندگی فرد را دربر می گیرند. مطالعه این بیماری ها در کشورهای مختلف نشان می دهد که در میزان شیوع اختلالات روان پزشکی اختلاف عمده وجود دارد. همچنین شیوع اختلالات روان پزشکی در حال افزایش است و لازم به نظر می رسد که رابطه بین ابتلا به این بیماری ها و خصوصیات اپیدمیولوژیک بررسی گردد.روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی بود. در این مطالعه پرونده 3935 بیمار بستری در بخش روان پزشکی بیمارستان نور اصفهان طی سال های 1383 الی 1388 که مبتلا به اختلالات اضطرابی، اختلالات شناختی، اختلالات شخصیت، اختلالات وابستگی و سوء مصرف مواد، اختلالات دوقطبی نوع I، اختلالات دوقطبی نوع II، اختلالات دوقطبی نوع NOS، اختلالات سایکوتیک، اختلالات سایکلوتمیک و اختلالات افسردگی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. توزیع هر کدام از خصوصیات اپیدمیولوژیک بیماران بر حسب نوع اختلالات روان پزشکی مشخص شد. عوامل اپیدمیولوژیک مرتبط با هر کدام از اختلالات روان پزشکی با استفاده از آنالیز مدل رگرسیون لجستیک، با کنترل اثر بقیه اختلالات روان پزشکی آزمون شدند.یافته ها: نسبت مردان بستری به زنان 1.2 بود. میانگین سن بیماران بستری 33.06±0.21 سال بود که مردان جوان تر از زنان بستری بودند. اختلالات دوقطبی نوع I، سایکوتیک غیرخلقی و افسردگی به ترتیب فراوان ترین اختلالات بودند. با افزایش سن، شانس ابتلا به اختلالات افسردگی، شناختی و مصرف مواد افزایش و شانس ابتلا به دوقطبی I و سایکوتیک غیرخلقی کاهش می یابد. شانس افراد سیگاری برای ابتلا به دوقطبی I، NOS و اختلال مصرف مواد بیشتر از افراد غیر سیگاری است. شانس این که بیماران با تعداد بستری های بالا دارای اختلال اضطرابی، دوقطبی I،II  و سایکوتیک غیرخلقی باشند، بیشتر است.نتیجه گیری: در مطالعات گذشته شانس مبتلا بودن به سایکوتیک غیر خلقی و دوقطبی برای افرادی که دارای سابقه بستری بودند، بیشتر از سایرین به دست آمد که مشابه همین نتیجه، در این مطالعه مشاهده می شود. در این مطالعه در اختلالات اضطرابی، دوقطبی و افسردگی شانس ابتلا زنان بیشتر از مردان به دست آمد. همچنین شانس ابتلا به اختلالات مصرف مواد و سایکوتیک غیرخلقی در مردان بیشتر از زنان به دست آمد که مشابه نتایج مطالعات گذشته می باشد.

مقدمه: تنش گرمایی یکی از مهمترین پیامدهای مواجهه با گرما در دنیا است. شاخص های موجود ارزیابی تنش گرمایی به دلیل داشتن محدودیت های ذاتی و کاربردی برای غربالگری تنش گرمایی در کشور های در حال توسعه مناسب نیستند. هدف از این مطالعه، طراحی و بررسی روایی محتوایی و پایایی یک روش پرسشنامه ای برای ارزیابی مقدماتی استرس گرمایی بود.روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 89-1388 در سه مرحله (1) تولید آیتم بر اساس بررسی متون علمی و مصاحبه، (2) ارزیابی روایی محتوایی توسط 9 نفر از متخصصین بهداشت حرفه ای و 30 نفر از ارایه دهندگان خدمات بهداشت حرفه ای و (3) تحلیل پایایی پیش نویس بر روی 98 نفر از کارگران انجام شد.یافته ها: در مرحله تولید آیتم، 40 آیتم شناسایی شد. در ارزیابی محتوایی در سطح متخصصین، 27 آیتم اصلاح، 3 آیتم حذف و 3 آیتم اضافه گردید. در ارزیابی در سطح کارشناسی 19 آیتم اصلاح گردید. در تحلیل پایایی، 15 آیتم، که همبستگی کمتر از 0.2 با کل داشتند، حدف شدند. ضریب Crobcach's alpha برای 25 آیتم باقی مانده برابر 0.90 به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه 25 متغیر قابل اندازه گیری با متغیر های شاخص تنش گرمایی (Wet bulb globe temperature یا WBGT) و سایر پرسشنامه ها، نقاط مشترک بالایی داشتند و همچنین کل روش از پایایی بالایی برخوردار بود، چنین استنباط می شود که پس از بررسی روایی سازه و معیار می توان از پرسشنامه برای ارزیابی مقدماتی تنش گرمایی استفاده کرد.

مقدمه: استفاده از آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک (HCF یا Hydatid cyst fluid) در تشخیص بیماری هیداتیدوز یکی از روش هایی است که با بررسی های سرولوژیکی به موقع می توان اثرات سودمندی در درمان سریع بیماری ایجاد نمود. تهیه آنتی ژن با منشا انسانی مشکل می باشد و از نظر مالی نیز هزینه بر است، اما آیا در انسان و موش واکنش متقاطع به آنتی ژن های مایع کیست وجود دارد یا خیر؟ کدام آنتی ژن بالاترین پاسخ آنتی بادی انسانی را به خود اختصاص می دهد؟ در چه محدوده ای، کدام ایمونوگلوبولین برای این پاسخ ها ارجح تر است؟ این سوالات موضوع بحث مطالعه حاضر بود.روش ها: آنتی ژن گوسفندی برای آلودگی تجربی سه گروه موش بالب - سی و سوری مورد استفاده قرار گرفت. سرم انسان های بیمار جراحی شده برای کیست هیداتیک علیه آنتی ژن مایع انسانی و موشی مورد آزمایش قرار گرفتند. آنتی بادی تام و زیرکلاس های IgG و نیز IgE به روش ELISA اندازه گیری شدند. سرم موش های ایمن نیز از نظر IgG، HgG2b، IgE و IgGAM مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج با استفاده از آزمون های ANOVA و نیز POST HOC مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: IgG و IgG4 انسانی بالاترین میانگین پاسخ را علیه آنتی ژن های خام انسانی و موشی کیست هیداتیک نشان دادند. واکنش متقاطع در پاسخ انسان به هر دو آنتی ژن و نیز در پاسخ سرم موش به هر دو آنتی ژن در سطح بالایی وجود داشت، ولی علیه آنتی ژن موش شدت پاسخ انسان باIgG  تام به مراتب بیشتر از پاسخ آنتی بادی انسان به آنتی ژن انسانی بود. موش های سوری آلودگی تجربی به کیست هیداتیک را بیشتر و بهتر از بالب - سی نشان دادند.نتیجه گیری: بین دو آنتی ژن هم واکنش متقاطع آنتی بادی انسانی و هم آنتی بادی موشی وجود دارد. آنتی ژن موش جایگزین مناسبی در طراحی کیت های تشخیصی کیست هیداتیک می تواند باشد. IgG تام و IgG4 بالاترین پاسخ ها را در این واکنش های متقاطع نشان دادند.

مقدمه: بیوفیلتراسیون یکی از روش های موثر در حذف آلاینده های گازی نظیر سولفید هیدروژن از یک جریان هوا می باشد. وجود یک مدل ریاضی جهت پیش بینی بازده جداسازی می تواند در طراحی و بهینه سازی این دستگاه و همچنین مطالعه فرایند بیوفیلتراسیون مفید واقع گردد. هدف از انجام این تحقیق، مدل سازی ریاضی عملکرد بیوفیلتر در فرایند حذف بیولوژیکی سولفید هیدروژن از جریان هوا بود. همچنین تاثیر پارامترهای مهمی مانند ضریب نفوذپذیری در بیوفیلم و ضخامت بیوفیلم بر پیش بینی نتایج مورد بررسی قرار گرفت.روش ها: برای رسیدن به اهداف فوق، معادلات حاکم که در نتیجه به کارگیری قوانین بقای جرم بر روی یک المان در فضای گاز و بیوفیلم می باشند، حل گردید. با حل این معادلات توزیع غلظت سولفید هیدروژن در تمامی نقاط گاز و بیوفیلم مشخص شد و با کمک این توزیع، بازده جداسازی محاسبه گردید.یافته ها: این مدل قادر به پیش بینی تغییرات ضخامت بیوفیلم با زمان، که در اثر رشد باکتری ها و همچنین کنده شدن بیومس از سطح بیوفیلم رخ می دهد، می باشد. نتایج به دست آمده از مدل ریاضی توسعه یافته با داده های تجربی توافق خوبی را نشان می دهند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل ریاضی نشان داد که بازده حذف سولفید هیدروژن با افزایش ضریب نفوذ، افزایش سطح ویژه پرکن ها و کاهش سرعت گاز ورودی زیاد می گردد. همچنین بازده حذف سولفید هیدروژن با افزایش ضخامت بیوفیلم، برای مقادیر ضخامت پایین بیوفیلم (20-5 میکرومتر)، بیشتر می شود. این امر نمایانگر این نکته می باشد که در ضخامت های کم بیوفیلم، سرعت واکنش کنترل کننده می باشد و مقاومت بیوفیلم تاثیر چندانی بر نرخ جداسازی ندارد. افزایش بیشتر در ضخامت بیوفیلم (100-20 میکرومتر) باعث کاهش بازده حذف سولفید هیدروزن می شود. به نظر می رسد دلیل این امر افزایش اثر تاثیر نفوذ بر نرخ انتقال جرم می باشد.