دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات)
سال:1388 | دوره:2 | شماره:7 |تعداد مقالات:16

این پژوهش با استفاده از روش تجربی (تک گروهی) سعی دارد کاربرد «دستکش مطالعه و تورق» را به عنوان ابزاری برای تورق نسخه های خطی، کتاب ها، نشریه ها و دیگر موادکاغذی، جهت حفاظت مواد از رطوبت و فرسودگی و افزایش سرعت کار مورد پژوهش قرار دهد. این تحقیق مواد موجود در مجموعه کتابخانه ها را از نظر حفاظت و نگهداری، به ویژه در حین مطالعه و تورق که بایستی به خوبی محافظت شوند مورد بررسی قرار می دهد. همچنین به گونه شناسی عوامل بیولوژیکی مخرب و عواملی که باعث ایجاد رطوبت، فرسودگی و آسیب های کلی منابع می شوند می پردازد. در این پژوهش به مهم ترین مخاطراتی که سلامتی کتابداران را تهدید می کند مانند: بیماری های تنفسی، گوارشی و حساسیت های پوستی و غیره اشاره شده است. به علاوه در مورد استفاده از دستکش جهت حفاظت دست، اختراع دستکش مطالعه و تورق، به قابلیت ها و مزایای دستکش اختراع شده و مراحل ثبت اختراع نیز پرداخته شده است.یافته ها ونتایج پژوهش به دست آمده نشان داد 98 درصد کتابداران تایید کردند، اکثر مواد کاغذی که با آن سر و کار دارند با گرد و غبار و مواد بیولوژیکی همراه است. بیش از 95 درصد از کتابدارن در محیط کار خود نسبت به بهداشت و سلامتی خود نگران هستند. اکثر کارکنان کتابخانه ها، بیش از 93 درصد، به فقدان ابزاری مناسب برای تورق که دیگر نیازی به تر کردن انگشت نباشد اشاره کرده اند. بیش از 79 درصد کتابداران استفاده از «دستکش مطالعه و تورق» را برای ورق زدن و حفاظت نسخ خطی، نشریات و کتاب ها ابزاری موثر دانسته اند. 94 درصد از کتابداران حجم نمونه نیز اظهار داشته اند که در صورت استفاده از دستکش مطالعه در مقایسه ورق زدن با دست، تا حد خیلی زیاد منجر به افزایش سرعت کار خواهد شد. نتیجه پژوهش نشان داد که کار برد «دستکش مطالعه و تورق» برای کلیه کتابخانه ها و مراکز علمی و فرهنگی و کسانی که با مواد کاغذی سرو کار دارند می تواندمفید واقع گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی موجود در وب سایت دانشگاه تهران می باشد.روش تحقیق از نوع پیمایشی می باشد. برای گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای بین 335 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران توزیع گردید. در مجموع 255 پرسش نامه تکمیل و برگشت داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده نمودار Excel بر اساس متغیرهای موجود در تحقیق در قالب جداول و نمودارهای توزیع فراوانی و محاسبه شاخصهای مرکزی مانند میانگین کل استفاده گردید و بر حسب مورداز نرم افزار آماری SPSS استفاده شد.یافته های نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشترین استفاده از پایگاه های اطلاعات علمی به ترتیب ازپایگاه اطلاعات علمی Elsevier (80) درصد و Springer (53) درصد می باشد. این پایگاه ها بطور میانگین به میزان (54) درصد «خیلی زیاد و زیاد»، پاسخگوی نیاز تحقیقاتی و آموزشی دانشجویان می باشد. کاربران از سرعت اینترنت برای انجام امور تحقیقاتی ناراضی هستند. دانشجویان مورد پژوهش عدم آشنایی کافی به استراتژی جستجو و یا کاوش در بازیابی اطلاعات را به میزان (28) درصد ارزیابی نمودند. مهم ترین موانع در استفاده از پایگاه مورد پژوهش را به ترتیب:کند بودن سرعت اینترنت برای کاوش اطلاعات، نداشتن اطلاعات کامل از محتویات آن، پاسخگو نبودن به نیازهای اطلاعاتی مورد نیاز، عدم اطلاع رسانی قبلی از موجودیت پایگاه اطلاعات علمی و شلوغ بودن سایت دانشکده عنوان نمودند. مهم ترین اهداف دانشجویان تحصیلات تکمیلی در استفاده از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی دانشگاه تهران، نوشتن پایان نامه و تدوین مقالات علمی می باشد.

هدف پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت اضطراب کتابخانه ای در دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 211 نفر از دانشجویان است. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک است که پس از ویرایش و بومی سازی، در قالب 39 سوال مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته ها، اضطراب کتابخانه ای دانشجویان مورد بررسی در حد متوسط است. میانگین اضطراب کتابخانه ای در کلیه مقیاس های فرعی موانع کارکنان، موانع عاطفی، دانش کتابخانه ای، راحتی در کتابخانه و موانع مکانیکی نیز در حد متوسط است، با این تفاوت که در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، سطح اضطراب در طیف بالای حد متوسط قرار دارد. یافته های پژوهش تفاوت معنی داری در اضطراب کتابخانه ای بر حسب مقطع و پایه تحصیلی نشان نداد، تنها در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، مردان به نحو معنی داری نسبت به زنان اضطراب کتابخانه ای بیشتری داشتند. وجود اضطراب کتابخانه ای در حد متوسط در بین دانشجویان، یافته حایز اهمیتی است که اتخاذ راهکارهای لازم برای کاهش آن را از سوی مسوولان کتابخانه ها و کتابداران ایجاب می کند.

هدف پژوهش حاضر ارائه معیارهایی برای ارزیابی تصاویر کتابهای داستانی است و تجزیه و تحلیل و مطابقت تصاویر کتابهای داستانی گروه سنی ب و ج منتشره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با معیارهای ارایه شده می باشد.روش پژوهش در بخش اول کتابخانه ای (سندی) است ودر بخش دوم ازروش تحلیل محتوا، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کتب داستانی کودکان گروه سنی ب و ج می باشد که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان طی سالهای 80 تا 87 منتشر شده است و تعداد این کتابها 68 عنوان می باشد. داده های گردآوری شده توسط مشاور آماری با روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی متکی بر آزمونهای «کی دو» و «آنوا» تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش حاکی از این است که تصاویر کتابهای داستانی مورد بررسی در مواردی همچون هماهنگی متن و تصاویر، مکمل بودن تصاویر برای حال و هوای داستانها، فهم بیشتر متن با کمک تصاویر، کیفیت هنری تصاویر، میزان تناسب تصاویر با گروه سنی کودکان، تقویت شخصیت پردازی داستان با کمک تصاویر، فرم و ترکیب رنگ تصاویر، هماهنگی متن، تصاویر، قطع و اندازه حروف با یکدیگر، تناسب ترکیب بندی و محل قرار گرفتن عناصر تصاویر، تناسب تعداد تصاویر با تعداد کل صفحات کتاب و هماهنگی و تناسب تکنیک انتخابی تصاویر با سن کودکان در حد مطلوبی بوده اند. تصاویرکتابها در مواردی همچون نوآوری و جنبه آموزشی ضعف دارند. در نهایت پیشنهاداتی برای بهبود تصاویر کتابها و همچنین پیشنهاداتی برای پژوهشهای آینده ارایه گردید.

پژوهش حاضر در نظر دارد مجموعه سازی نشریات کتابخانه مرکزی دانشگاه رازی کرمانشاه را با میزان استفاده اعضای هیات علمی این دانشگاه از نشریات موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه با توجه به چاپ مقالات آنان در مجلات نمایه شده در موسسه اطلاعات علمی و اسکوپوس بررسی نماید. برای این منظور از تحلیل استنادی مآخذ مقالات استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 1728 مقاله با 46448 ماخذ مربوط به انتشارات اعضای هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه طی سالهای 1990 - 2007 میلادی در مجلات نمایه شده در دو پایگاه استنادی موسسه اطلاعات علمی و اسکوپوس، و همچنین مجموعه مجله های گردآوری شده در کتابخانه مرکزی دانشگاه می باشد. روش پژوهش کتابسنجی از نوع تحلیل استنادی عمودی است و ابزار گردآوری اطلاعات آن پایگاههای اطلاعاتی ISI ,Scopus است. آزمون ناپارامتریک دو جمله ای حاکی از آن است که اعضای هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه 43 درصد از نیازهای اطلاعاتی خود را با استفاده از نشریات موجود در مجموعه کتابخانه مرکزی این دانشگاه تامین نموده اند. در نتیجه کمتر از 50 درصد از مجموعه سازی مجلات در کتابخانه مرکزی دانشگاه رازی در زمان بررسی همسو با نیازهای اطلاعاتی اعضای هیات علمی است.

کتابخانه های دانشگاهی یکی از مهمترین مراکز اطلاع رسانی محسوب می شوند که می توانند اطلاعات مورد نیاز دانشجویان و پژوهشگران را در اختیار آنان قرارداده و با برنامه ریزی صحیح، نقش خود را در اشاعه اطلاعات ایفا نمایند. تحقیق حاضر به منظور دستیابی به میزان رضایت دانشجویان از خدمات مختلف ارایه شده در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سمنان انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی و جامعه آماری دانشجویان عضو کتابخانه مرکزی می باشد. نمونه آماری 290 نفر از دانشجویان عضو کتابخانه هستند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS و جداول آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد به طور کلی 45.9 درصد از دانشجویان از خدمات ارایه شده در کتابخانه به میزان زیادی رضایت دارند. 56.5 درصد از دانشجویان از وجود سیستم کامپیوتری جهت جستجوی منابع کتابخانه آگاهی نداشتند. روز آمد نبودن کتاب های مرجع، کم بودن تعداد نسخه های کتابهای فارسی و نیز کافی نبودن تعداد کامپیوتر در کتابخانه از مهمترین دلایل ایجاد عدم رضایت در دانشجویان بوده است.

پژوهش حاضر، وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هیات علمی دانشکده های داروسازی دانشگاه های تهران بر اساس شاخص h را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق پیمایشی، ارزیابی و علم سنجی است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفته است. در این پژوهش محاسبه شاخص h از طریق بازیابی مقالات نمایه شده اعضای جامعه پژوهش و بررسی استنادات آنها در دو پایگاه استنادی اسکوپوس و وبگاه علوم انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در هر سه دانشکده بالاترین شاخص h مربوط به اعضای گروه تخصصی «سم شناسی داروشناسی» بوده است. در بین استادیاران جامعه مورد پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران شاخص (26.08%) 4 h، بین دانشیاران شاخص  (27.27%) 2 h و در میان استادان این دانشگاه شاخص (30%) 6 h بالاترین میزان توزیع را دارا می باشند. در میان استادیاران جامعه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شاخص (33.33%) 2 h، دانشیاران با شاخص (23.07%) 2 h و در میان استادان شاخص  6 h  و 9 (22.22%) بالاترین توزیع را تشکیل می دهند. بالاترین توزیع شاخص h در میان جامعه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی نیز شاخص (45.45%) 2 h می باشد. در میان این اعضا بالاترین شاخص (20) h مربوط به جامعه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است. آزمون فرضیات این پژوهش نشان داد که بین شاخص h و تعداد مقالات همچنین بین تعداد استنادات و شاخص h رابطه معنی داری وجود دارد.

هدف اصلی از این تحقیق شناساندن استفاده و بهره وری از اینترنت در بین کتابخانه های دانشگاهی شهر قم است. روش پژوهش پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابخانه های دانشگاهی شهر قم که از ابتدای فروردین تا 15 تیرماه سال 1388 از اینترنت دانشگاه استفاده می کردند می باشد. که تعداد این کتابخانه ها 17 کتابخانه (59 کتابدار) می باشد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اینترنت در بخش مرجع و اطلاع رسانی کتابخانه نقش پررنگ و در بخش امانت کتابخانه های دانشگاهی جامعه مورد بررسی کمترین نقش را دارد. 45.8 درصد کتابداران کتابخانه های دانشگاهی جامعه مورد بررسی عدم آَشنایی با اینترنت و کاربردهای آن را دلایل عدم استفاده کتابداران از اینترنت در خدمات اطلاع رسانی ذکر کرده اند.