علوم دامی ایران
سال:1388 | دوره:40 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

بیست و چهار راس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزن اولیه217±57  کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 جیره آزمایشی، جیره شاهد بدون روغن منداب و جیره های حاوی %2 و %4 روغن منداب (بر اساس ماده خشک جیره) و 8 واحد آزمایشی (تکرار) در هر جیره به مدت 120 روز تغذیه گردیدند. میزان مصرف ماده خشک به صورت روزانه و افزایش وزن گوساله ها به صورت ماهانه اندازه گیری گردید و پس از 4 ماه تغذیه انفرادی گوساله ها کشتار شده و صفات مرتبط با لاشه آنها اندازه گیری شد. وزن نهایی و میانگین افزایش وزن روزانه گوساله های تغذیه شده با جیره های مختلف تفاوت معنی داری نداشتند. ولی روغن منداب سبب کاهش معنی دار خوراک مصرفی و بهبود ضریب تبدیل غذایی گوساله ها گردید (P<0.05). به جز ضخامت چربی روی دنده 12 که در نتیجه استفاده از روغن به طور معنی داری افزایش یافت، استفاده از روغن منداب اثر معنی داری روی بازده لاشه، درصد چربی داخلی و سطح مقطع عضله راسته گوساله ها نداشت. روغن منداب سبب افزایش معنی دار درصد چربی خام و کاهش معنی دار درصد پروتئین خام و رطوبت گوشت بدون استخوان دنده های 10، 11 و 12 گردید، ولی بر میزان خاکستر آن اثر معنی داری نداشت. روغن منداب به طور معنی داری سبب افزایش درصد C18:0 و C18:1 و کاهش معنی دار C14:0 و C16:1 در گوشت بدون استخوان دنده های 10، 11 و 12 گردید، ولی اثر معنی داری روی درصد اسیدهای چرب C14:0، C17:0، C17:1، C18:2 و C18:3 نداشت. نتایج بررسی های اقتصادی بیانگر آن بود که استفاده از روغن منداب در سطح 4 درصد در ماده خشک جیره گوساله های نر پرواری قابل توصیه است.

در این تحقیق از یک مدل قطعی برای شبیه سازی برنامه های مختلف آزمون نتاج متناسب با شرایط جامعه گاوهای هلشتاین ایران استفاده شد. در برنامه های شبیه سازی شده شدت انتخاب در گاوهای نر از طریق افزایش نسبتی از جمعیت گاوهای ماده که به گاوهای نر تحت آزمون اختصاص می یافتند، افزایش یافت اما صحت انتخاب در این برنامه ها به دلیل ثابت بودن تعداد دختر به ازای هر گاو نر تحت آزمون ثابت بود. صفت مورد بررسی تولید شیر یک دوره شیردهی بود. کارایی اقتصادی (نسبت درآمد به هزینه) برنامه های آزمون نتاج شبیه سازی شده با افزایش تعداد گاوهای نر تحت آزمون با نرخ نزولی افزایش یافت تا به حداکثر خود یعنی 6.0679 در ازای 29 گاو نر تحت آزمون رسید. نتایج نشان داد، حداکثر رشد ژنتیکی در واحد نسل هنگامی که 29 راس گاو نر تحت آزمون نتاج قرار می گیرند حاصل می شود و برابر با 430.7683 کیلوگرم بود و بیشترین درآمد سالیانه به ازای کل جمعیت در یک افق زمانی 32 ساله بوسیله آزمون نتاج 99 راس گاو نر بدست می آید که برابر با 21924417479 ریال بود. هزینه برنامه های آزمون نتاج با افزایش تعداد گاوهای نر تحت آزمون به صورت خطی افزایش یافت به طوریکه این افزایش هزینه به ازای هر گاو نر تحت آزمون برابر با 51984332 ریال بود. بنابراین برنامه ای که بیشترین رشد ژنتیکی در واحد نسل و یا درآمد را داشته باشد لزوما بیشترین کارایی اقتصادی را ندارد. همچنین حساسیت کارایی اقتصادی و تعداد گاو نر تحت آزمون برنامه بهینه در ازای 20 درصد نوسان در سطح پارامترهای اقتصادی بررسی شد. کارایی اقتصادی برنامه آزمون نتاج بهینه، بیشترین حساسیت را نسبت به تغییر نرخ تنزیل و ضریب اقتصادی تولید شیر و تعداد گاو نر تحت آزمون در برنامه بهینه، بیشترین حساسیت را نسبت به افزایش 20 درصدی نرخ تنزیل داشت. این در حالی بود که افزایش 20 درصدی هزینه خرید و نگهداری گاو نر و همچنین نوسان 20 درصدی هزینه ذخیره سازی اسپرم، قیمت فروش گاو نر حذفی و ضریب اقتصادی تولید شیر اثری بر تغییر تعداد گاو نر تحت آزمون در برنامه بهینه نداشتند.

در این تحقیق به منظور بررسی اثر تصحیح رکوردها بر اجزای واریانس و برآورد پارامترهای ژنتیکی و ارزیابی گاوهای هلشتاین ایران از اطلاعات مربوط به 187138 راس گاو، شامل رکوردهای تصحیح شده بر اساس 305 روز شیردهی و دو بار دوشش در روز و رکوردهای واقعی (بدون اثر تصحیح)، جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور، در سالهای 1370 تا 1385 استفاده گردید. برای در نظر گرفتن روابط خویشاوندی بین حیوانات از شجره شامل 288032 حیوان استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رکوردهای دوره اول شیردهی و روش حداکثر درستنمایی محدود شده با الگوریتم میانگین اطلاعات (AIREML) انجام گردید. وراثت پذیری مقدار تولید شیر در مدل تک صفتی، تصحیح شده بر اساس 305 روز شیردهی 0.24 و بدون اثر تصحیح 0.23 برآورد شد. همبستگی رتبه ای حیوانات بین دو روش مذکور برای کل حیوانات، حیوانات ماده و حیوانات نر به ترتیب 0.977، 0.975 و 0.987 بوده و همچنین همبستگی رتبه ای بین 100، 200، 1000 و 2000 حیوان برتر از نظر تولید شیر به ترتیب 0.500، 0.377، 0.491 و 0.529 بود. به طور کلی به نظر می رسد که انجام تصحیح رکوردهای تولید شیر باعث سوق ارزش اصلاحی برآورد شده به سمت میانگین شده و همچنین باعث انتخاب حیوانات با ارزش اصلاحی متوسط می گردد.

برنامه ریزی خطی روشی مفید و پرکاربرد در جیره نویسی بر اساس حداقل هزینه می باشد اما حداقل هزینه همیشه با حداکثر سود یکسان نمی باشد. برنامه ریزی غیرخطی قادر خواهد بود جیره هایی بر اساس حداکثر سود را تنظیم کند. هدف از این تحقیق ارایه روش جیره نویسی نوینی بود که به جای حداقل نمودن هزینه جیره، جیره ای تنظیم شود که حداکثر سود را مدنظر قرار دهد. این آزمایش روی 400 قطعه جوجه گوشتی در دوره رشد صورت گرفت. جیره دوره آغازین برای تمام گروه های آزمایشی یکسان بود. جیره های آزمایشی شامل 5 سطح مختلف تراکم مواد مغذی بود به طوری که نسبت مواد مغذی ضروری به انرژی ثابت در نظر گرفته شد. در این آزمایش، افزایش وزن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی به طور معنی داری تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار گرفتند (p<0.01). برنامه کامپیوتری ساخته شد به طوری که قادر بود به روشی پویا، جیره هایی بر اساس حداکثر سود را فرموله و عملکرد دوره رشد را پیش بینی کند. پیش بینی ها بر اساس این روش جیره نویسی نشان داد، با کاهش قیمت خرید مرغ زنده در کشتارگاه و یا افزایش قیمت نهاده های مصرفی خوراک (به جز ذرت)، جیره هایی با تراکم پایین مواد مغذی صرفه اقتصادی بیشتری دارند و در صورتی که قیمت مرغ زنده در کشتارگاه افزایش یابد و یا قیمت نهاده های مصرفی (به جز ذرت) در جیره جوجه های گوشتی کاهش پیدا کند، آنگاه جیره هایی با تراکم بالایی از مواد مغذی می تواند بهترین بازده اقتصادی را به همراه داشته باشد. نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که جیره نویسی بر اساس حداکثر سود با استفاده از برنامه ریزی غیرخطی می تواند به عنوان روشی کارا جهت جیره نویسی مورد استفاده قرار بگیرد.

در این پژوهش از 16 راس گاو هلشتاین (8 راس زایش اول و 8 راس زایش دوم به بالا) با میانگین روزهای شیردهی 60±30 روز و میانگین تولید شیر 33±3 کیلوگرم در روز در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با اندازه گیری های تکرار شده استفاده شد. گاوها بر اساس تعداد زایش به دو بلوک یک زایش و دو زایش به بالا و به طور تصادفی به چهار جیره آزمایشی اختصاص داده شدند. جیره آزمایشی اول شامل جیره پایه (حدود %60 کنسانتره و %40 علوفه) بدون ماده افزودنی (گروه شاهد) جیره آزمایشی دوم شامل جیره پایه به همراه 335 میلی گرم موننسین در روز، جیره آزمایشی سوم شامل جیره پایه به همراه 400 میلی لیتر پروپیلن گلیکول در روز و جیره آزمایشی چهارم شامل جیره پایه به همراه 335 میلی گرم موننسین و 400 میلی لیتر پروپیلن گلیکول در روز به صورت مخلوط با خوراک بود. طول دوره آزمایش 70 روز بود که 7 روز اول آن جهت عادت دهی گاوها اختصاص داده شد و تولید و ترکیبات شیر و برخی از فراسنجه های خونی از قبیل گلوکز، انسولین، تری گلسیرید، کلسیم و فسفر خون اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که با وجود اینکه ماده خشک مصرفی در همه جیره ها نسبت به جیره شاهد کمتر بود، ولی اختلاف معنی داری بین جیره ها وجود نداشت. گاوهای تغذیه شده با جیره سوم نسبت به جیره شاهد شیر بیشتری تولید کردند (P<0.05). ترکیبات شیر گاوها از قبیل چربی، پروتئین، لاکتوز، مواد جامد بدون چربی، کل مواد جامد در بین جیره های متفاوت اختلاف معنی داری وجود نداشت. گاوهای جیره آزمایشی چهارم غلظت گلوکز و انسولین خون بالاتری در مقایسه با گروه شاهد داشتند (P<0.05). همچنین کاهش معنی داری در غلظت تری گلسیرید خون این گروه از دام ها مشاهده شد (P<0.05). نتایج این پژوهش نشان داد که تغذیه پروپیلن گلیکول می تواند موجب بهبود تولید شیر گاوها در اوایل دوره شیردهی شود و تغذیه توام موننسین و پروپیلن گلیکول سطح گلوکز و انسولین خون گاوها را بهبود بخشد.

به منظور بررسی اثرات حذف مکمل های معدنی و ویتامینی از جیره رشد و پایانی طیور گوشتی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 جیره غذایی و دو زمان حذف مکمل ها از جیره صورت گرفت. جیره های آزمایشی شامل: 1- جیره شاهد (دارای مکمل معدنی و ویتامینی)، 2- جیره حاوی مکمل معدنی و فاقد مکمل ویتامینی، 3- جیره حاوی مکمل ویتامینی و فاقد مکمل معدنی، 4- جیره فاقد هر دو مکمل بود که در دو دوره (دوره اول 28 تا 49 و دوره دوم 35 تا 49 روزگی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که میانگین افزایش وزن جوجه ها در هفته های مختلف و میانگین خوراک مصرفی در سن 28 تا 35 روزگی تحت تاثیر جیره ها قرار نگرفت (P>0.05)، ولی در سن 35 تا 42 روزگی مصرف جیره 2 بطور معنی داری (P<0.05) کمتر از مصرف جیره 1 بود. در سن 42 تا 49 روزگی نیز گروه هایی که جیره 1 و 3 را دریافت کرده بودند خوراک مصرفی بیشتری (P<0.05) از سایر گروه ها داشتند. تفاوت معنی داری بین ضریب تبدیل غذایی گروه های مختلف آزمایشی در سنین 28 تا 35 و 42 تا 49 روزگی دیده نشد (P>0.05). در سن 35 تا 42 روزگی جیره 4 تفاوت معنی داری با جیره 3 داشت ولی با بقیه جیره های آزمایشی تفاوت معنی داری را نشان نداد (P>0.05). در مورد اثرات متقابل بین جیره ها و زمان حذف آنها از جیره تفاوت معنی داری در میانگین افزایش وزن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل بین گروه های مختلف آزمایشی در دوره اول آزمایش دیده نشد (P>0.05) در دوره دوم آزمایش تفاوت معنی دار (P<0.05) بین جیره های آزمایشی از روز 35 تا 42 در مورد میانگین افزایش وزن دیده شد. جوجه های تغذیه شده با جیره های 2 و 4 افزایش وزن کمتری (P<0.05) نسبت به جوجه های تغذیه شده با جیره های 1 و 3 داشتند. خوراک مصرفی جوجه ها در دوره دوم آزمایش در سن 42 تا 49 روزگی تحت تاثیر جیره های غذایی واقع شده (P<0.05) بطوریکه مقدار مصرف جیره 3 بیشتر از سایر جیره های آزمایشی بود و بین گروه هایی که جیره 1 و 2 را دریافت کرده بودند اختلاف معنی داری دیده شد (P<0.05). در ضریب تبدیل گروه های مختلف آزمایشی در سن 35 تا 42 روزگی دوره دوم دیده شد و جیره 3 ضریب تبدیل کمتری نسبت به سایر جیره های آزمایشی داشت. در سن 42 تا 49 روزگی جیره 3 ضریب تبدیل بیشتری (P<0.05) نسبت به جیره 4 داشت ولی با سایر گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری را نشان نداد (P>0.05). درصد لاشه، سینه، کبد، چربی محوطه بطنی، تلفات و وجود ناهنجاری های پا تخت تاثیر جیوه ها و دوره های مختلف آزمایشی قرار نگرفت.

در این پژوهش اثر روش های مختلف تولک بری بر عملکرد مرغ های تخمگذار سویه های لاین W-36 و فراسنجه های کمی و کیفی تخم مرغ های تولیدی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار در 4 تکرار و 8 پرنده در هر واحد آزمایشی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل روش محدودیت یک روز در میان خوراک، روش کالیفرنیایی 4 روزه، روش کالیفرنیایی، روش کارولینای شمالی 1، روش کارولینای شمالی با جیره تقویت شده در دوره استراحت 2، روش تغذیه کامل و روش پیشنهاد شده در کاتالوگ پرورشی سویه های لاین W-36 بود. تولید تخم مرغ در اوایل دوره دوم تخمگذاری بین تیمارهای با محرومیت بلندمدت مثل کالیفرنیایی و کارولینای شمالی 1 و 2 با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت (p<0.05). در اوج تولید تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد. روش های مختلف تولک بری بر مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک در دوره دوم تولید اثر معنی داری نداشتند. افت وزن بدن بین تیمارهای کالیفرنیایی 4 روزه، تغذیه کامل با سایر روش های تولک بری تفاوت معنی داری داشت (p<0.05). در تمام تیمارها صفات کیفی تخم مرغ شامل وزن مخصوص تخم مرغ، واحد هاو، ضخامت و مقاومت پوسته تخم مرغ، وزن نسبی پوسته نسبت به قبل از تولک بری افزایش نشان دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که روش تغذیه کامل روش ساده و مناسبی جهت تولک بری می باشد که در عین حال کمترین تنش را به پرنده وارد می کند و رعایت رفاه و آسایش پرنده موجب عملکرد مطلوب تولید کمی و کیفی در دوره دوم تخمگذاری می شود.

هدف از این تحقیق بررسی اثر برخی فاکتورهای محیطی بر پارامتر ها و خصوصیات منحنی شیردهی در توده های گاومیش ایران بود. در این تحقیق از 53222 داده روز آزمون (Test day) مربوط به تولید در زایش های متفاوت استفاده شد. خصوصیات مورد مطالعه در این بررسی تولید در ابتدای شیردهی (a)، شیب منحنی تا رسیدن به اوج (b)، شیب منحنی پس از اوج (c)، زمان رسیدن به اوج (Peak Time)، مقدار تولید در اوج (Peak Yield)، تداوم شیردهی (Persistency) بودند. میانگین تولید شیر (Milk2x)، پارامترهای a، b، c و خصوصیات زمان رسیدن به اوج، تولید شیر در اوج و تداوم شیردهی به ترتیب 2340.8 کیلوگرم، 8.6، 0.6، 0.2، 3.2 هفته، 9.3 کیلوگرم و 2.8 برآورد شد. اثر گله و سال بر کلیه پارامتر ها و خصوصیات مورد بررسی معنی داری بود (P<0.01). اثر فصل بر تولید شیر، پارامترهای a، c، زمان رسیدن به اوج و تداوم شیردهی معنی دار بود (P<0.01). اثر دوره شیردهی بر تولید شیر، پارامترهای a، c، تولید در اوج (P<0.01)، پارامتر b و تداوم شیردهی (P<0.05) معنی دار بود ولی بر زمان رسیدن به اوج اثر معنی داری نشان نداد (P>0.05). سن زایش فقط بر خصوصیت تداوم شیردهی و پارامترهای c (P<0.01) و b (P<0.05) اثر معنی داری را نشان داد.

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی و باروری گاوهای هلشتاین ایران از اطلاعات مربوط به 15 گله از سراسر کشور که به مدت 24 سال (1359-1383) توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده گردید. برآوردها با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده و در قالب مدل حیوانی و با استفاده از نرم افزارهای DFREML و MATVEC انجام شدند. برآورد وراثت پذیری صفات تولیدی متوسط و در دامنه 0.15 (مقدار چربی) تا 0.26 (تولید شیر) و برای صفات باروری پایین و در دامنه 0.04 (فاصله زایش تا اولین تلقیح) تا 0.07 (طول آبستنی) متغیر بود. همبستگی های ژنتیکی برآورد شده برای صفات تولیدی در دامنه بین -0.5 (تولید شیر و درصد پروتئین) تا 0.81 ( تولید شیر و مقدار چربی) برآورد شد. اغلب همبستگی های ژنتیکی بین صفات باروری نزدیک به صفر برآورد گردید. همبستگی های ژنتیکی برآورد شده بین صفات تولیدی و باروری در دامنه -0.51 (روزهای باز و مقدار پروتئین) تا 0.96 (فاصله بین دو زایش متوالی و مقدار پروتئین) بود. در نتیجه وجود همبستگی های ژنتیکی متضاد بین صفات باروری و تولید، لازم است که هر دو گروه صفت در یک برنامه انتخاب دخالت داده شوند.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر خشک کردن، سیلو کردن و افزودن پلی اتیلن گلیکول (PEG) بر غیر فعال سازی تانن ها در پسماندهای پسته بود. ترکیب شیمیایی، کیفیت پروتئین و ترکیبات فنولیک در تیمارهای آزمایشی شامل پسماندهای پسته به صورت تازه، آفتاب خشک و سیلو شده به مدت 30 و 60 روز مورد مطالعه قرار گرفت. به علاوه، میزان قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم با PEG و بدونPEG ، برآورد گردید. کیفیت پروتئین بر اساس سیستم CNCPS تعیین شد. پس از سیلو کردن مقادیر کربوهیدرات های محلول در آب، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز، بخش های پروتئینی B3 و C کاهش (P<0.05)، اما میزان بخش های پروتئینی A و B1 افزایش یافت (P<0.05). با خشک کردن پسماندهای پسته مقادیر دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز، لیگنین، پروتئین نامحلول در شوینده خنثی، پروتئین نامحلول در شوینده اسیدی و بخش پروتئینیC  افزایش، اما غلظت کربوهیدرات های محلول و بخش پروتئینی B2 کاهش نشان داد (P<0.05). سیلو کردن باعث کاهش میزان تانن متراکم، تانن قابل هیدرولیز، ظرفیت رسوب پروتئین ترکیبات فنولی، ضرایب قابلیت هضم و انرژی قابل متابولیسم گردید (P<0.05). اضافه کردن PEG به نمونه های آزمایشی، در زمان آزمایش تعیین ضرایب هضمی، باعث افزایش میزان قابلیت هضم و انرژی قابل متابولیسم شد (P<0.05)، که نشان دهنده اثر مثبت PEG است. بر اساس نتایج به دست آمده، پسماندهای پسته به صورت خشک یا سیلو شده قابلیت استفاده به عنوان خوراک دام را دارا می باشد. از سوی دیگر، افزودن پلی اتیلن گلیکول باعث بهبود ضرایب هضمی گردید.