اخلاق پزشکی
سال:1391 | دوره:6 | شماره:19 |تعداد مقالات:10

یکی از مفاهیم کلیدی اخلاق پرستاری، حمایت از بیمار است، که به حفظ استقلال بیمار و تصمیم گیری توسط بیمار، کمک می کند. درک پرستاران از این نقش، در بروز رفتار حمایتی از بیماران موثر است و هدف این پژوهش سنجش درک پرستاران نسبت به این موضوع است. داده های این پژوهش توصیفی - تحلیلی توسط پرسشنامه ای پژوهشگرساخته، از بین 385 پرستار در 4 بیمارستان آموزشی علوم پزشکی کرمان، به صورت سهمیه ای جمع آوری و با استفاده از نرم افزار spss، در دو سطح توصیفی و استنباطی، تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که میزان میانگین درک کلی پرستاران نسبت به نقش حمایتی از بیماران، نسبتا مثبت است. با این حال با توجه به اهمیت موضوع حقوق بیمار، نیاز به یافتن راه هایی برای افزایش درک پرستاران در این زمینه ضروری به نظر می رسد.

حقوق بیمار شامل تمامی موارد مراقبتی است که بیمار حق دریافت آنها را دارد. نظر به اهمیت فزاینده این موضوع مهم و تاثیر آن بر بهبود نتایج درمانی و رضایت مشتریان، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان رعایت حقوق بیمار در کلینیک فیزیوتراپی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1389 اجرا گردید. در این مطالعه، بیماران یا همراهان مراجعه کننده به کلینیک، پاسخگوی سوالاتی از وضعیت عملکرد کلینیک در رعایت ابعاد گوناگون حقوق بیمار بودند. جنبه هائی که مورد بررسی قرار گرفتند: انتخاب ارائه کننده خدمت، داشتن اختیار، احترام، ایمنی، پیشگیری و دسترسی دارای نمره عملکرد نامناسب تشخیص داده شدند. اما ارتباط و تعامل، استمرار خدمت، کیفیت تسهیلات و امکانات اولیه، توجه بموقع و فوری و اعتماد دارای عملکرد مناسب بودند.همچنین نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین نمره عملکرد کل و هیچ یک از متغییرهای دموگرافیک ارتباط معنی داری وجود ندارد (P>0.05).اما در تحلیل مربوط به ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک با ابعاد مختلف عملکرد، ارتباط متغیر سن با استمرار خدمت، بومی یا غیر بومی بودن با دسترسی و وضعیت تحصیلی با داشتن اختیار و توجه بموقع و فوری اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05). جنبه های عملکرد نامناسب، نسبت به حقوق بیمار، در مرکز مورد مطالعه، نمایانگر وجود فرصت های بهبود در این زمینه ها و نیاز به توجه و اقدام موثر مسوولین می باشد.

بیماران آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی در معرض خطر هستند. حقوق بیمار جزئی از حقوق بشر بوده و حوزه ای حساس برای گروه های پزشکی و بیماران بحساب می آید. اما متاسفانه در مواردی شاهد عدم رعایت آن توسط کارکنان مراکز آموزشی درمانی می باشیم. در این مطالعه میزان رعایت حقوق بیمار در مراکز آموزشی درمانی شهر همدان بررسی شده است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است. محیط پژوهش مراکز آموزشی درمانی بعثت، شهید بهشتی و سینای شهر همدان بوده و نمونه پژوهش شامل 200 نفر از بیماران بستری در این مراکز می باشند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که شامل دو قسمت خصوصیات دموگرافیک واحدهای پژوهشی و سوالاتی جهت نظرسنجی از بیماران در مورد رعایت حقوق آنها بود.بیشترین مورد رعایت حقوق از دیدگاه بیماران (62 درصد) در بعد پذیرش بیمار می باشد و کمترین مورد میزان رعایت حقوق (42.5 درصد) در بعد مطالعه و امضای آگاهانه رضایتنامه می باشد. با توجه به آنکه به طور کلی 46 درصد از بیماران دارای این دیدگاه هستند که حقوق آنها به طور کامل رعایت نمی شود. با آموزش کادر درمانی و در نظر گرفتن حقوق اساسی بیمار و بالا بردن آگاهی بیماران از حقوق خود باید کارایی و کیفیت مراقبت بهداشتی را به حداکثر رساند.

رعایت حقوق بیمار یکی از معیارهای اثربخشی رضایتمندی بیماران از خدمات بهداشتی درمانی است. مطالعه حاضر با هدف «بررسی میزان آگاهی پرستاران از حقوق بیمار در یکی از بیمارستان های اموزشی شهر تهران» انجام شد. این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1389 انجام پذیرفت، در این مطالعه 156 پرستار به روش تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه دو قسمتی استفاده شد پس از تهیه پرسشنامه و تعیین اعتبار محتوا و پایایی، بین واحدهای مورد پژوهش توزیع و سپس اطلاعات با نرم افزار SPSS ویرایش 15 و آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. 58.33 درصد از پرستاران از سطح آگاهی خوب، 39.10 درصد از آگاهی متوسط و 2.56 درصد از آگاهی ضعیفی برخوردار بودند. بین آگاهی با سابقه کار (P=0.008) و کار همزمان در بیمارستان دولتی و خصوصی (P=0.01) ارتباط معنی داری وجود داشت. بیشترین (%95.51) میزان آگاهی پرستاران در حیطه «حق حفظ حریم شخصی و کسب اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات» و کمترین (%33.97) آن نیز در حیطه «حق دریافت اطلاعات ضروری در مورد گروه درمانی، میزان تعرفه و پوشش بیمه ای» بود. منشور حقوق بیمار در این بیمارستان با کاستی هایی در اجرا همراست و ارتقای سطح آگاهی پرستاران از حقوق بیمار امری ضروری است و باید برای افزایش آن تدابیر و راهکارهایی جدی در نظر گرفته شود.

سابقه و هدف: پرستاران مسوولیت دارند تا برای پیشبرد روش هایی دسترسی به مراقبت ایمن، مطلوب و با کیفیت، تلاش نمایند. اجبار حرفه ای و تضاد وجدانی در پرستاران منجر به عذاب وجدان می شود. تجارب پرستاران از واکنش آنها به رفتارهای موافق و مخالف وجدان، می تواند به فهم معنی واکنش وجدان کمک کند.مواد و روش ها: پژوهش پدیدارشناسی با شرکت 9 پرستار بالینی داوطلب انجام شد. مصاحبه های بدون ساختار، همزمان ضبط شده و سپس از نوار استخراج شد. جهت تحلیل داده ها از روش کولایزی استفاده شد. جهت تایید صحت داده ها از ملاک های مقبولیت، تاییدپذیری، اعتمادپذیری و انتقال پذیری استفاده گردید.یافته ها: با آنالیز مستمر داده ها و تحلیل دست نوشته های حاصل از مصاحبه ها پیرامون تجارب و باورهای پرستاران در مورد واکنش وجدان، مضامین آرامش شامل: زیرطبقات آرامش، خوشحالی و رضایت، و عذاب وجدان شامل زیرطبقات: احساس گناه، ناراحتی، درگیری فکری، داشتن حالت خودخوری، و عکس العمل شامل زیرطبقات: بروز دادن، جبران و عدم تکرار پدیدار شد.بحث و نتیجه گیری: پرستاران در تجارب خود در هنگام انجام کار موافق با وجدان اظهار آرامش و خوشحالی و هنگام کار خلاف وجدان ابراز ناراحتی و عذاب وجدان را داشتند و سعی در جبران کار خلاف وجدان داشتند.

تجارب نشان داده است که آگاه نمودن بیماران و سهیم کردن آنها در تصمیم گیری برای درمان و محترم شمردن حقوقشان به بهبود آنان سرعت می بخشد و اقامت بیمار در بیمارستان را کاهش می دهد. شواهد نشان می دهد علیرغم تلاش های پزشکان و سایر کارکنان بخش بهداشت و درمان و با وجود بهره وری از امکانات میزان نارضایتی و شکایت بیماران رو به افزایش است که یکی از ریشه های آن عدم موفقیت پزشکان و پرستاران در برقراری رابطه با بیماران می باشد. این پژوهش توصیفی و به روش مقطعی در اسفند ماه 1389 صورت گرفت. در این مطالعه 150 نفر از بیماران بستری در بخش های زنان و زایمان، داخلی I، داخلی II، جراحی و سرطان بیمارستان شهید صدوقی یزد که بیش از یک روز از بستری آنان گذشته بود به روش نمونه گیری تصادفی آسان انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق در مورد میزان رعایت هر بند توسط پرسنل نشان می دهد که پرسنل به ترتیب بندهای 1، 3 و 6 را حدود 50% همیشه رعایت می کردند. جالب اینکه بندهای 2 و 4 و 9 در حدود 60% برای آنها پیش نیامده بود و 46 نفر (31.5) از بیماران گزارش کردند که بند 3 به ندرت توسط پرسنل رعایت می شود. به طور کلی بیشترین فراوانی مربوط به دریافت درمان محترمانه بود. در مجموع با توجه به بررسی های انجام شده راهکارهایی همچون آگاه سازی پرسنل به اهمیت رعایت حقوق بیمار، آگاهی دادن به بیماران از حقوق خود از طریق پرسنل و رسانه ها، برنامه ریزی مدیریت بیمارستان در زمینه حقوقی که کمتر رعایت می شوند، همکاری بیشتر پرسنل و بیماران با یکدیگر، پیگیری موارد نقض حقوق بیماران و تصویب قوانینی برای تضمین رعایت حقوق بیماران و نظارت بر اجرای این حقوق در جهت ارتقا رضایت بیماران از خدمات بهداشتی درمانی و افزایش توجه کادر درمانی به رعایت حقوق بیماران از توصیه می گردد.

توجه به شان و منزلت بیمار در متون و تحقیقات علوم پزشکی در طی چند دهه اخیر گسترش بیشتری یافته و مباحث زیادی را به خود اختصاص داده است. یکی از مهمترین ارکان رعایت شان و منزلت بیماران حفظ حریم آنان است. اگر چه احترام به حریم و حرمت انسانها، از اهداف اساسی نظام ارائه کننده خدمات بهداشتی و درمانی و از اساسی ترین اصول اخلاق پزشکی است اما مطالعات نشان دهنده آن است که حریم و در راستای آن منزلت بیماران به خوبی مورد حمایت قرار نمی گیرد. بعلاوه پرسنل پزشکی و پرستاری آگاهی کمی از اهمیت حریم و منزلت بیمار داشته و درک آنان از این مفاهیم نیز، تفاوت است. بنابراین ضروری است که ارائه دهندگان خدمات درمانی با شناسایی ابعاد و عوامل تاثیرگذار بر حریم بیمار، راهکارهایی برای ارتقاء و حمایت از منزلت در محیط های بالینی ارائه نمایند. این مطالعه ابعاد مختلف ارتباط حریم با منزلت بیمار را مورد بررسی قرار داده و به نتایج تعدادی از مطالعات انجام شده در این زمینه می پردازد.

زمینه: دانشجویان علوم پزشکی باید از عقاید و نگرش شخصی خود آگاه باشند زیرا رفتارهای حرفه ای، اکتسابی و آموختنی می باشد. این موضوع از این نظر مهم است که دانشجویان علوم پزشکی ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی در آینده هستند و ضروری است که نگرش حرفه ای نسبت به مسائل پزشکی به خصوص سقط جنین داشته باشند. هدف از این پژوهش تعیین نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان به سقط جنین می باشد.روش: این پژوهش توصیفی - تحلیلی 244 نفر از دانشجویان علوم پزشکی در سال 1389 به روش تصادفی وارد مطالعه شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ای که روا و پایایی آن تایید شد، صورت گرفت. متغیرهای رشته، قومیت، وضعیت تاهل مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی انجام شد.نتایج: با توجه به نتایج پژوهش حاضر میانگین سنی نمونه های پژوهش 20.45 سال (SD=3.03) بود. %59.4 (145 نفر) مونث، %91.4 (223 نفر) مجرد و نمونه های مورد بررسی %50.4 (123 نفر) فارس، %36.1 (88 نفر) ترکمن و 13.5% (33 نفر) از سایر قومیت ها بودند. نتایج آزمون من ویتنی نشان داد بین جنسیت با میانگین نمره کل نگرش دانشجویان علوم پزشکی نسبت به سقط از نظر آماری ارتباط معنی داری وجود دارد (p=0.003) به طوری که میانگین نمره کل نگرش دانشجویان دختر نسبت به سقط 3.33 (SD=0.56) و در پسران 3.07 (SD=0.68) بود.نتیجه گیری: اگر چه در این پژوهش نگرش مثبت به سقط اندک بوده است اما از داده های پژوهش حاضر نمی توان قضاوت ارزشی کرد. چرا که متغیرها نشان دادند که جنسیت تاثیرگذار می باشد. تا زمانی که چهارچوب و قواعد از پیش تعیین شده ای در حرفه نداشته باشیم قضاوت های اخلاق شخصی در نحوه تصمیم گیری اثرگذار می باشد.

اخلاق در سلامت عمومی امروزه از موضوعات بسیار مهم و اساسی در سلامت عمومی و تحقیقات در حوزه سلامت می باشد. اخلاق در سلامت عمومی با اخلاق پزشکی تفاوت عمده ای دارد. در سلامت عمومی به جامعه بیشتر توجه می شود در حالی که در اخلاق پزشکی حقوق بیمار اولویت دارد. در این مقاله سعی شده است که اخلاق در مداخلات نظام سلامت، اخلاق در سیستم ها و سازمان های سلامتی و کدهای اخلاقی در این حوزه بررسی شوند. در این مقاله به ملاحظات اخلاقی مداخلات نظام سلامت که شامل مقبولیت سیاسی، عدالت، مشارکت اجتماعی و محرمانه بودن آن دارد، اشاره شده است همین طور کدهای 12 گانه اخلاقی سازمان های بهداشتی عنوان شده است. بررسی و آگاهی کدهای اخلاقی برای سیاست گذاران، برنامه ریزان و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی امری ضروری است.

مقدمه: با مشاهده اثر سیستم تلومر - تلومراز در افزایش طول عمر سلول ها و در مدل های آزمایشگاهی این فرضیه مطرح شده است که شاید با استفاده از این سیستم، از پیر شدن سلول ها جلوگیری و به تبع آن افزایش طول عمر را محقق کرد اما این موضوع بسیار پیچیده ای را به دنبال می آورد.مواد و روش ها: تغییر در الگوی وقوع پیری و به تبع آن مرگ، تغییر هرم جمعیتی را به دنبال آورده، ضرورت سیستم سازی خاصی را در بودجه های بهداشتی، تخصیص امکانات، پرورش نیروی انسانی، ارائه خدمات و مراقبت ها و ... ایجاب نموده و بروز پیری در افراد جامعه در صورت عدم وقوع مرگ بدنبال آن، تبعات وسیعی را در پی دارد و کل نظام اجتماعی، اقتصادی و ارزشی حامعه را به صورت وسیع تحت تاثیر خود قرار می دهد.یافته ها: وقوع پیری و به دنبال آن وقوع مرگ، نقش تعیین کننده ای در زندگی و در تنظیم روابط اجتماعی به معنای اعم آن توزیع منابع قدرت و ثروت اجتماعی ایفا کرده است. بنابراین افزایش غیرمعمول طول عمر، مجموع روابط اجتماعی را به چارچوب های جدید و ناشناخته ای منتقل می نماید.نتیجه گیری: اکنون توانایی های ویژه ای در دانش پزشکی و علوم پیرامونی آن برای افزایش طول عمر وجود دارد اما نگرانی های هزار تو و چند لایه ای نیز در مورد مسایل مابعد افزایش معنی دار طول عمر مثلا تبدیل گروه برخوردار از طول عمرهای بیشتر به یک نوع خاص و احیانا برجسته و مافوق انسان مطرح می کند.