مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)
سال:1394 | دوره:6 | شماره:24 |تعداد مقالات:9

بازده بیشتر هدف اصلی سرمایه گذاران در بازارهای مالی است. در بازار ایران با توجه به ناکارایی بازار، تحلیل تکنیکال به عنوان یکی از روش های خرید و فروش کاربرد دارد. در این تحقیق با استفاده از نماگرهای تحلیل تکنیکی و روش تصمیم گیری منطق فازی و بهینه سازی و تصمیم گیری روش ترکیبی فازی ژنتیک برای تصمیم گیری خرید و فروش استفاده شده است. دوره بررسی از ابتدای سال 1387 تا پایان سال 1391 بوده و 4 سال آموزش و یک سال آزمون (تست) بوده است. نمونه شامل 50 شرکت فعال بورس بوده اند. نمونه بر اساس عملکرد نماگرهای تکنیکی در دوره تست، فیلتر شدند. شرکت هایی به عنوان نمونه نهایی انتخاب گردیدند که رتبه بازده نماگرهای تکنیکی آن ها طی سال های آموزش تفاوت معنی داری نداشتند. بدین ترتیب بر اساس اطلاعات تاریخی و دوره آموزش نماگرهای مناسب برای کسب بازدهی بیشتر تعیین و در روش فازی بر اساس قواعد معاملاتی متعارف و در روش فازی ژنتیک براساس یادگیری قواعد معاملاتی استخراج و خرید و فروش با توجه به قدرت سیگنال انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش فازی و فازی ژنتیک بازده بیشتر و معنی داری نسبت به روش خرید و نگهداری دارد.

بدون شک لازمه رشد اقتصادی، تولید بیشتر و سرمایه گذاری افزون تر است. هدف از این مقاله ارائه رویکردی جامع است که بتواند از عهده نشان دادن وابستگی های میان نسبت های مالی برآید و بتواند چگونگی انتخاب سبد سرمایه گذاری شرکت های بورسی را در مرحله اجرا نشان دهد. طی این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش ها هستیم که معیارهای مهم، همبستگی و ارتباط بین معیارها و اولویت معیارها برای انتخاب مناسب ترین سبد سرمایه گذاری چیست؟ جهت پاسخگویی به پرسشهای فوق از ترکیب تکنیک های DANP (دی ماتل، فرایند تحلیل شبکه) و تاپسیس استفاده نموده، و به ارائه مدلی جهت بررسی معیار های سرمایه گذاری و ارتباط میان آن ها ، اولویت بندی و انتخاب سبد سرمایه گذاری مناسب پرداختیم. جامعه تحقیق نیز شامل شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بازار بورس ایران که در مجموع 48 شرکت می باشد. نتایج نشان می دهد سه معیار بازده مجموع دارایی ها، حاشیه سود خالص و حاشیه سود ناخالص که متعلق به ابعاد سود آوری هستند دارای بیشترین، و دو معیار متوسط دوره وصول مطالبات و نسبت گردش حسابهای دریافتی به ترتیب دارای کمترین درجه اهمیت می باشند. از نظر رتبه بندیالومینیوم ایران، پتروشیمی خارک و سرمایه گذاری صنایع بهشهر به ترتیب رتبه های اول تا سوم و شرکت های صنایع آذر آب، نورد آلومینیوم هرمزگان وهپکو 45 تا 48 را کسب کردند.

عدم اطمینان در بازده دارایی ها یکی از چالش های پیش روی سرمایه گذاران است. محققان راهکارهای مختلفی برای فائق آمدن بر این مساله ارائه داده اند. رویکرد فازی یکی از راه حل های ارائه شده در این زمینه است. از طرفی بازده دارایی ها همواره متقارن و نرمال نیست و سرمایه گذاران همواره ترجیح می دهند که علاوه بر میانگین و واریانس بازده دارایی ها، چولگی و کشیدگی را درنظر بگیرند. در این مقاله مدل هایی که گشتاورهای مراتب بالاتر (چولگی و کشیدگی) در آنها در نظر گرفته شده برای انتخاب سبد سهام بهینه در محیط فازی مورد بررسی قرار گرفته شده است. برای محاسبه گشتاورها از تئوری اعتبار و از شاخص عملکرد اقتصادی برای محاسبه کارایی مدل های ارائه شده استفاده شده است و در انتها با بکار بردن داده های بورس اوراق بهادار تهران نشان داده شده است که در نظر گرفتن گشتاورهای مراتب بالاتر موجب بهبود کارایی پرتفوی بدست آمده خواهد شد.

تامین مالی شرکت های دانش بنیان (سرمایه گذاری خطرپذیر) به جهت عدم انطباق با الگوهای رایج تامین مالی در سیستم بانکی و نیز عدم اطمینان موجود در وضعیت آتی سرمایه گذاری، چالش های بسیاری را به همراه داشته است؛ از جمله مهم ترین این چالش ها می توان به سودآوری، مدیریت کسب و کار، نظارت بر مصرف تسهیلات و نیز بکارگیری عقود اسلامی متناسب اشاره داشت. در این راستا بدیهی است که پیشنهاد یک الگوی نوین تامین مالی در این حوزه، مستلزم اتخاذ تمهیداتی به منظور پوشش این چالش ها خواهد بود. مطالعه حاضر رویه پیشنهاد یک الگوی مناسب تامین مالی را از مسیر شناخت نیازمندی های طرح های دانش بنیان و با بررسی ابعاد متفاوت موضوع، مدلسازی نموده است. در این راستا، مکانیزم های متفاوتی به منظور پیاده سازی مدل ارائه شده مدنظر قرار گرفته و در این گزارش تبیین شده اند. بکارگیری یافته های پژوهش در برخی نهادهای پولی و مالی، نشان از توانمندی آن در پوشش بخشی از چالش های یاد شده داشته است.

ریسک جز جدا نشدنی زندگی انسان ها در همه ادوار تاریخی می باشد، بنابراین توجه به آن نیز در همه زمان ها و مکان ها با شدت و ضعف وجود داشته است. ارزیابی ریسک در زمان های مختلف به اشکال گوناگونی توجه انسان ها را به خود جلب نموده است. اما در دنیای امروز که دارای پیچیدگی های زیادی است شناخت، اندازه گیری و محاسبه آن بسیار سخت شده است. این پیچیدگی در شناخت، اندازه گیری و محاسبه بویژه در بازارهای مالی دو چندان گشته است. بنابراین روش های متفاوتی برای این ارزیابی ایجاد شده اند که از راه حل های ساده شروع شده و به مدل های سخت ختم می شود. از آن جایی که محور توسعه در هر کشوری سرمایه گذاری می باشد و تا این عمل تحقق پیدا نکند، توسعه اتفاق نمی افتد بنابراین سرمایه گذار برای انجام سرمایه گذاری نیاز به دو آیتم دارد و به آنها توجه ویژه ای خواهد داشت یکی بازده و دیگری ریسک آن سرمایه گذاری می باشد. در محاسبه بازده دچار مشکل زیاد نمی شویم ولی آنچه ما را دچار مشکل می نماید، بحث چگونگی محاسبه ریسک است که یک متغیر کیفی است. بنابراین برای پاسخ گویی به سرمایه گذار روش های متفاوتی با توجه به نوع داده های تخمین زننده پارآمترهای مدل های تبیین کننده ریسک طراحی و پا به عرصه وجود گذاشته اند. در میان این مدل ها دو گروه از مدل های ناپارآمتریک و شبکه عصبی در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند تا توان این دو گروه را در پیش بینی ارزش در معرض خطر پرتفوی 21 شرکت سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران مورد سنجش قرار گیرد و مدل برتر معرفی شود.

پژوهش حاضر با اهداف علمی و تعیین مدل های انتخاب پورتفوی و اهداف کاربردی حاصل از آزمون مدل های TEVوVaR در بازار سرمایه ایران انجام شده است که به این منظور از متغیر های سود خالص، سود یا زیان عملیاتی، ارزش بازاری سهام، ازرزش دفتری، عملیات جریان نقدی و در صد مشارکت شرکت ها در بانک برای 77 شرکت پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران طی سال های 1391-1386 استفاده شده است. برای برآورد ارزش در معرض ریسک با بهره گیری از روش VaR و VaR شرطی و مدل GARCH ابتدا داده ها در نرم افزار لود شده است، با استفاده از سه روش فوق، ارزش در معرض ریسک برای کل 77 شرکت برآورد شد. نتایج برآورد ارزش در معرض ریسک بر اساس روش VaR شرطی نشان داد که مقدار ارزش در معرض ریسک در سطوح معنی داری 1، 5 و 10 درصد با یکدیگر متفاوت بوده و با افزایش سطح معنی داری ارزش در معرض ریسک نیز افزایش می یابد. همچنین نتایج آزمون نسبت شکست های احتمالی کوپلیک بیانگر این است که برای هر دو مدل ارزش در معرض ریسک شرطی یا مدل ریسک سنجی و مدل اقتصاد سنجی GARCH فرضیه صفر رد شده و لذا نتایج هر دو مدل در برآورد ارزش در معرض ریسک معتبر و قابل استناد می باشد. در نهایت برای رتبه بندی دو مدل مورد بررسی در این مطالعه از پس آزمون لوپز استفاده شد که نتایج دلالت بر کمتر بودن تعداد تخطی یا حالت استثنای مدل ارزش در معرض ریسک شرطی در مقایسه با مدل GARCH(1,1) داشته است.

تشکیل پرتفوی ردیاب شاخص به عنوان رویکرد منفعلانه در مدیریت پرتفوی، دو ایده اصلی را نسبت به مدیریت فعال دنبال می کند؛ الف) این رویکرد از طریق سرمایه گذاری بر اساس یک استراتژی معین که نیاز به هیچ پیش بینی ندارد، علاوه بر حداقل نمودن هزینه های سرمایه گذاری، از نتایج ناسازگار پیش بینی با آنچه که در عمل اتفاق می افتد، نیز اجتناب می کند ب) با ردیابی یک شاخص، پرتفوی سرمایه گذاری به طور نسبی از تنوع خوبی برخوردار است، حجم معاملات کمی دارد که منجر به هزینه معاملاتی حداقل می شود و به طور کلی هزینه های مدیریتی بسیار پائینی خواهد داشت. در این پژوهش با استفاده از مدل بهینه سازی پایدار و تکیه بر مهم ترین ویژگی این مدل که در شرایط عدم اطمینان در مورد توزیع احتمال پارامترهای مدل، فرض خاصی را منظور نمی کند و برای هر پارامتر یک مجموعه عدم قطعیت در نظر می گیرد، به تشکیل پرتفوی ردیاب شاخص پرداخته ایم. برای این منظور از شاخص 50 شرکت فعال تر بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1/7/1390 الی 1/1/1392 استفاده شده است. نتایج آزمون خارج از نمونه مبتنی بر مقایسه زوجی نتایج مربوط به بازده پرتفوی ردیاب شاخص حاصل از مدل پایدار و پرتفوی ردیاب شاخص حاصل از مدل ناپایدار طی بازه زمانی 1/1/1392 الی 1/10/1392، نشان می دهند که خطای ردیابی پرتفوی شاخصی پایدار به طور معناداری کمتر یا مساوی خطای ردیابی پرتفوی شاخصی ناپایدار است که این امر برتری مدل پایدار در تشکیل پرتفوی شاخصی را نشان می دهد.

اعتماد عمومی به سلامت بازارها، قدرت نقد شوندگی و کارایی آن ها را افزایش می دهد و این امر در بازار سرمایه و به ویژه بورس اوراق بهادار، اهمیت ویژه ای دارد. میزان اعتماد عمومی به بازار به اندازه ریسک موجود در این بازاررها، به عنوان یکی از عوامل اصلی تاثیر گذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران محسوب می گردد. با افزایش ریسک سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، توسعه و گسترش آن با مشکل مواجه شده و باعث کاهش کارایی آن و سوق یافتن سرمایه ها به سوی بازارها و فعالیت های دیگر می شود.در این مطالعه ضمن بررسی و تبیین مفاهیم مربوط به دستکاری قیمت و به خصوص دستکاری قیمت پایانی و انواع دستکاری ها، برای شناسایی احتمال وقوع دستکاری قیمت پایانی سهام در بورس اوراق بهادار تهران، مدلی را ارائه می نماییم. همچنین در همین راستا براساس یافته های مطالعات انجام شده، متغیرهای بازدهی سهام، دفعات معاملات سهام، قیمت پیشنهادی خرید و فروش، حجم معاملات و سرعت گردش معاملات بعنوان عوامل تعیین کننده دستکاری قیمت پایانی تعیین گردیده و از طریق آزمون های مناسب، ارتباط آن ها در مدل اقتصادسنجی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین مدل رگرسیون لجستیک را برای پیش بینی احتمال وقوع دستکاری قیمت پایانی سهام تعیین می نماییم. در طراحی مدل، نمونه آماری از طریق آزمون های run test و sign test به دو گروه شرکت های دستکاری شده و دستکاری نشده تقسیم می گردد، سپس بر اساس اطلاعات استخراج شده از این دو گروه، مدل رگرسیون لجستیک برازش می شود. در نتیجه رابطه تجربی برآورد شده، تائید کننده فروض محقق در زمینه برآورد مدل مورد نظر در مورد دستکاری در قیمت های پایانی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

انتخاب سبد سرمایه گذاری بهینه برای سرمایه گذار، اساسی ترین کار در امر مدیریت دارایی ها است. در بسیاری از رویکردهای بهینه سازی، این کار به صورت یک دوره ای انجام می گیرد اما از آنجا که سرمایه گذاری مفهومی بلند مدت و آینده نگر است، یک دوره ای در نظر گرفتن بهینه سازی سبد سرمایه گذاری با این مفهوم همخوانی نخواهد داشت. بنابراین در این مقاله قصد داریم تا بهینه سازی یک دوره ای را به بهینه سازی پویا و چند دوره ای ارتقا داده و به منظور کاربردی تر نمودن مدل پیشنهادی هزینه معاملات را در مدل وارد کرده تا بتوانیم در شرایط واقعی تصمیمی صحیح در رابطه با استراتژی سرمایه گذاری اتخاذ نماییم. به منظور اعتبارسنجی مدل پیشنهادی، مثال های متفاوتی مورد بررسی قرار گرفتند و ضمن شرح عملکرد مدل، کارایی آن نیز در مقابل مدل تک دوره ای پیش رونده با استفاده از آزمون من ویتنی مورد سنجش قرار گرفت. با توجه به نتایج ارائه شده می توان به این جمع بندی رسید که مدل پویای پیشنهادی گرچه ممکن است در دوره کوتاه مدت از نظر آماری تفاوت محسوسی با مدل تک دوره ای نداشته باشد، اما برتری آن در دوره های بلند مدت چشمگیر خواهد بود.