مطالعات مدیریت شهری
سال:1395 | دوره:8 | شماره:25 |تعداد مقالات:7

مقدمه و هدف پژوهش: نوسانات فراوان فراگرد مدیریت بحران در ایران و تلاش برای دستیابی به یک نظام مدیریت بحران اثربخش و اجرای موفق آن، همواره یکی از چالش های موجود در این زمینه بوده است. ارائه رویکرد نوین توسعه با عنوان "رویکرد قابلیت"، توسط آمارتیا سن، تنها دانشمند آسیایی برنده جایزه نوبل اقتصاد، از یک سو و مقبولیت "رویکرد اجتماع محور"، در میان صاحبنظران به مثابه یکی از جدیدترین نظریه های مدیریت بحران، که با بهره گیری از رویکردهای مشارکتی و تمرکز بر ریشه یابی علل آسیب پذیری، دستیابی به توسعه پایدار را به منزله هدف نهایی خود مورد تاکید قرار داده است، از سوی دیگر، سبب شد تا در این مقاله تلاش شود ضمن ارائه مدلی مفهومی، به تبیین ارتباط متقابل این دو رویکرد پرداخته شود.روش پژوهش: این پژوهش در پرتو رویکردی هرمنوتیکی شکل گرفته است که در آن پژوهشگران به دنبال ارائه تفسیری پدیدارشناسانه به منظور ایجاد ادراکی درست از دو رویکرد قابلیت و اجتماع محوری هستند. بدین منظور و برای پیوند میان گزاره های انتزاع شده در فرآیند پژوهش و تحت تاثیر معرفت شناسی تعقلی، از روش تحلیلی_ منطقی استفاده و مدل نهایی پژوهش با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد، استخراج شده است.یافته ها: وجود رابطه ای هم افزا و تعاملی میان این دو رویکرد برای نیل به الگوی متعالی مدیریت بحران.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه ای هم افزا و تعاملی میان این دو رویکرد است؛ در حقیقت می توان گفت رویکرد اجتماع محور، ابزار و پدیده ای موثر برای بسط رویکرد قابلیت در فراگرد توسعه اقتصادی است. متقابلا، عمق تئوریک و فلسفی رویکرد قابلیت می تواند به طراحی و مدیریت بهینه رویکرد اجتماع محور مدیریت بحران منتج شود.

مقدمه و هدف پژوهش: توانمندسازی روانشناختی از مهم ترین مباحث توسعه منابع انسانی و متاثر از عوامل عدیده ای است که از آن میان می توان به مدیریت دانش اشاره نمود. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مدیریت دانش و توانمندسازی روانشناختی منابع انسانی در شهرداری تهران می باشد.روش پژوهش: نوع تحقیق کاربردی بوده و از بعد روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان ستادی این سازمان به تعداد 5480 نفر بوده است، که تعداد 359 نفر به طور تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند.یافته ها: از میان مولفه های مدیریت دانش، مولفه های ایجاد دانش، ثبت دانش و انتشار دانش با شدت تاثیر.نتیجه گیری: 0.95 بیشترین تاثیر را بر متغیر توانمندسازی روانشناختی دارا می باشند.بررسی نتایج نشان داد که مدیریت دانش و مولفه های آن بر توانمندسازی روانشناختی منابع انسانی اثرگذار است.

با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در چند دهه گذشته، چنانچه بخواهیم در توسعه شهرها، پاسخگوی احتیاجات امروزی و سهم نسل های آینده از شهر و محیط زیست شهری باشیم، باید اداره شهرها را بر پایه مشارکت آگاهانه شهروندان برنامه ریزی کنیم. یکی از این زمینه ها، مشارکت های شهروندی در نظام مدیریت شهری می باشد. هدف از این پژوهش تحلیلی بر نقش مشارکت شهروندان در بهبود خدمات شهری و محیط زیست شهری، شهر باغملک می باشد. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، توسعه ای- کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی، پیمایشی است. و در گردآوری داده ها از شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. در بررسی میدانی 325 نفر از شهروندان شهر باغملک در در سال 1394 در نواحی آن با استفاده از پرسش نامه مشارکت شهروندان، خدمات شهری، به روش نمونه گیری متناسب با حجم نمونه (با استفاده از مدل کوکران) انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار Spss و Excel صورت می گیرد. جهت آزمون فرضیه ها و یافتن پژوهش از آزمون های کندال (تابی و تای سی)، دسامر، اسپرمن، کای اسکوئر، ضریب اتا استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد. که بین مشارکت شهروندان و آگاهی آن ها در اداره امور شهر، بین مشارکت شهروندان و جنس و تحصیلات شهروندان، بین مشارکت شهروندان و خدمات شهری رابطه معنادار می باشد و فقط بین سن و مشارکت شهروندان در اذاره امور شهری عدم رابطه معناداری اثبات شده است.

مقدمه و هدف پژوهش: مولفه شهروند هوشمند در سایه نظریه رشد هوشمند شهری به فراموشی سپرده شده است بگونه ای که در قالب این نظریه، اغلب برنامه ریزان و طراحان شهری تنها به بررسی شاخص های اقتصاد و خدمات هوشمند در شهر می پردازند و سبک زندگی و فرهنگ شهروندان را به کمتر مورد توجه قرار می دهند. در همین راستا در این پژوهش محله ولنجک به عنوان یکی از محلات چندکارکردی و برنامه ریزی شده شهر تهران در منطقه یک، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است تا شاخص های شهروند هوشمند و مولفه های تاثیرگذار بر آن مورد ارزیابی قرار گیرد.روش پژوهش: روش پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی- توسعه ای می باشد. حجم نمونه با توجه به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی- در دسترس به تعداد 60 نفر انتخاب شده اند. داده ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. داده های گردآوری شده وارد نرم افزار spss شده و در تحلیل آن از آزمون های T مستقل، همبستگی اسپرمن و رگرسیون استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که محله ولنجک دارای سطح متوسطی از شهروندان هوشمند است. نتایج آزمون T نشان می دهد که شاخص اجتماع محوری با میانگین 2.58 دارای کمترین میانگین و شاخص طبیعت دوستی با میانگین 2.40 دارای بیشترین میانگین است. همچنین بر اساس نتایج آزمون اسپرمن و رگرسیون بین متغیرهای فردی و رفتار هوشمند شهروندان همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: ضرورت دارد تا با تکیه بر ظرفیت های اجتماعی، پیشنهاداتی همانند توانمندسازی شهروندان برای حضور در نهادهای مردم محور ارائه گردد که عاملی موثر در تقویت هوشمندی شهروندان است.

مقدمه و هدف پژوهش: مشهد به عنوان شهری با مزیت های متعدد در تولید محصولات کشاورزی و فضای سبز و همچنین سابقه دیرینه در تولید این محصولات، به عنوان منطقه با پتانسیل ایجاد خوشه صنعتی فضای سبز توسط شرکت شهرک های صنعتی استان خراسان رضوی شناخته شده است. به دلیل سهم بالای کسب و کارهای کوچک و متوسط در تولید نهال و فضای سبز شهری، به همراه وجود صنایع واسطه و تکمیل زنجیره ارزش این محصولات، این مطالعه به بررسی امکان شکل گیری خوشه صنعتی مرتبط با فضای سبز می پردازد.روش پژوهش: از دو روش اصلی برای دستیابی به هدف پژوهش، استفاده شده است. نخست، تهیه ماتریس ارزیابی همکاری و تعیین نحوه ارتباط میان نهادهای ذی ربط؛ دوم، تهیه موقعیت استراتژیک فعالیت های حوزه فضای سبز شهر مشهد. همچنین، دو اقدام میانی را نیز مدنظر قرار گرفته است که عبارتند از: شناسایی سطح فناوری تولید و تهیه زنجیره ارزش فضای سبز این محصولات.یافته ها: نتایج نشان داده است که نهادهای گسترده و متعدد فعال در حوزه فضای سبز در سطح شهر مشهد وجود دارد و ارتباط نسبتا مناسبی بین این نهادها برقرار است. همچنین، زنجیره ارزش این محصولات، بجز آن دسته از محصولاتی که به فناوری نوین نیاز دارد، کامل می باشد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود، ماتریس ارزیابی همکاری، به همراه معرفی زنجیره ارزش و تعیین موقعیت استراتژیک نشان داده است که شهر مشهد قابلیت شکل گیری خوشه صنعتی مرتبط با فضای سبز را دارد.

مقدمه و هدف پژوهش: افت تاریخی منطقه 12 که بخش های عمده آن در بین محله های عودلاجان، امامزاده یحیی (ع)، هرندی و پامنار قرار دارد، دارای تنوعی از آسیب ها و معضلات فرهنگی و اجتماعی می باشد. در این منطقه زوال تاریخی یک محله از بافت شهری مرکزی تهران را شاهد هستیم. از این رو نیازمند طرحی جامع برای تحول فراگیر و پایدار در عرصه های گوناگون کالبدی، فعالیتی و رفتاری در جهت ارتقای کیفیت زندگی این محله ها هستیم. از این رو، تحول کیفی حوزه های اجتماعی و فرهنگی به ضرورتی اجتناب- ناپذیر تبدیل شده است. تحقیق حاضر نیز در همین راستا و با هدف ارائه الگوی استراتژیک برای پیاده سازی طرح توسعه ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی در محله امامزاده یحیی در منطقه 12 شهرداری تهران انجام شده است.روش پژوهش: در این مقاله سعی شده است در ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به بررسی مفهوم کلی ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی پرداخته و سپس با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه و مطالعات میدانی، بطور اخص وضعیت فرهنگی اجتماعی محله امامزاده یحیی را مورد مداقه قرار دهیم.نتیجه گیری: با توجه به مطالعات انجام شده و بر اساس تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها را شناسایی کرده و مدلی استراتژیک جهت پیاده سازی طرح ارتقای سطح فرهنگی اجتماعی محله امامزاده یحیی در منطقه 12 شهرداری تهران ارائه خواهد شد. لازم به ذکر است که راه کارهای پیاده سازی این مهم نیز در این الگوی استراتژیک گنجانده شده است. نتایج این تحلیل به ارائه 32 راهکار عملی در دو سطح اجتماعی و فرهنگی بمنظور ارتقاء سطح کیفی شهروندان منتهی شده است.

مقدمه و هدف پژوهش: بافت های فرسوده شهری پدیده و مساله ای است که اغلب شهر های کشور با آن مواجه اند. یکی از راه کارهای مطمئن و عملی پیشروی برنامه ریزان شهری برای ساماندهی فضایی مطلوب بافت های فرسوده شهری، شناخت قابلیت ها و پتانسیل های موجود در این بافت ها به منظور استفاده بهینه از آن ها و نیز شناخت نارسایی های موجود به منظور پرهیز از آن ها و برنامه ریزی جهت کاهش انواع نامطلوبیت هایی است که از سوی این طیف از خصوصیات بافت های فرسوده بر فضاهای شهری وارد می شود. در این راستا، هدف اصلی این مقاله محاسبه و بررسی توسعه یافتگی محلات بافت فرسوده شهر ارومیه با تاکید بر شاخص های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی است.روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، محلات بافت فرسوده (ده محله بافت مرکزی) شهر ارومیه بوده و 368 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از مدل کوکران انتخاب شده اند شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی از طریق مشاهدات میدانی و پرسشنامه گردآوری شده و جهت پردازش اطلاعات از نرم افزار SPSS،GIS و مدل تاپسیس استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد در شاخص کالبدی، محله راهنمایی با شاخص اولویت 0.9 رتبه اول و محله 7 اولر با شاخص اولویت 0.33 رتبه آخر، در شاخص اقتصادی محله 7 اولر با شاخص اولویت 0.6 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اولویت 0.2 رتبه آخر و در شاخص اجتماعی محله 7 اولر با شاخص اجتماعی 0.8 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اجتماعی 0.1 رتبه آخر معرفی شدند. نتایج بدست آمده از شاخص های تلفیقی بیانگر آن است که محله دوشابچی خانه با شاخص اولویت 0.81 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اولویت 0.11 رتبه آخر را کسب کرده اند.نتیجه گیری: برابر تحلیل صورت گرفته با استفاده از نرم افزار SPSS محلات بافت فرسوده ارومیه در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و فروبرخوردار (محروم) رتبه بندی شدند. نتایج نشان می دهد که محله مفتح در پایین ترین سطح برخورداری جای گرفته و اولین اولویت توسعه را به خود اختصاص داده است. دومین سطح شامل محلات مهدی القدم و دادگستری است و سطح دوم توسعه محلات را در بر می گیرد، سطح یک، محلات دوشابچی خانه، 7 اولر، شورشورا، راهنمایی، دره چایی، کومورچوخانه و ارم را در بر می گیرد که آخرین اولویت توسعه را در بر دارد.