مطالعات مدیریت شهری
سال:1390 | دوره:3 | شماره:7 |تعداد مقالات:8

مقدمه و هدف پژوهش: جنگ ها، خواسته و یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر می رسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. شهرها به عنوان مراکز تجمع سرمایه مادی و انسانی، در زمان جنگ به هدفی عمده برای دشمن تبدیل می شوند، در نتیجه حمله به آنها خسارات فراوانی را پدید می آورد، لذا توجه به بحث پدافند غیر عامل می تواند میزان خسارات ناشی از جنگ را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. یکی از راهکارهای اساسی در بحث پدافند غیر عامل، پهنه بندی مناسب کاربری های شهری می باشد. هدف از پهنه بندی استفاده منطقی و نظام پذیر از زمین های شهری در آینده بلند مدت است. در پهنه بندی کاربری ها، رعایت هم جواری ها و عدم وجود کاربری های خطرساز در مناطق مختلف شهری موجب کاهش اثرات تهدیدات احتمالی می شود.روش پژوهش: در این پژوهش، پهنه بندی کاربری های شهری در منطقه 11 شهر تهران به منظور ارائه راهکارهای کلی و عمومی برای کاهش آسیب پذیری محدوده، در حملات نظامی مورد بررسی قرار گرفت. نوع پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است.یافته ها: طبق تحلیل های انجام شده مشخص شد، قرارگیری کاربری های با عملکرد فراشهری و ملی، سبب ایجاد پهنه های خاصی در محدوده شده است. از سوی دیگر در هم تنیدگی پهنه های مسکونی با پهنه های با عملکرد فراشهری و ملی، به تنش میان روابط عملکردی آنها انجامیده که این امر خصوصا در زمان بروز حملات نظامی تشدید خواهد شد و موجب افزایش تلفات غیر نظامی می گردد.

مقدمه و هدف پژوهش: در چند دهه اخیر با بروز مسائل اجتماعی، زیست محیطی و ترافیکی در شهرها از یک سوی و افزایش نیازهای فرهنگی و فراغتی شهروندان از سوی دیگر احیاء فضاهای پیاده برای گسترش نظام حرکت پیاده در قالب طرح های بهسازی و مناسب سازی محورهای پیاده از وجهی نو مورد توجه نهاد مدیریت شهری قرار گرفته است. این مقاله در راستای بازشناسی و تاکید بر اهمیت و نقش معابر پیاده چالش ها و مسائل طرح های مناسب سازی قبل از اجرا، هنگام اجرا و پس از اجرا را در پاره محور خیابان ولیعصر از چهارراه ولیعصر تا چهارراه طالقانی شناسایی و تحلیل می نماید.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، توصیفی همبستگی از نوع کاربردی و ابزار پژوهش در مطالعه نمونه پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس روش نمونه گیری از جوامع نامحدود میان 200 نفر از کارشناسان، ساکنان و کسبه محدوده محور توزیع شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که فقدان مدیریت واحد، مستقل و متمرکز، ابهام و تردید مدیران شهری نسبت به ضرورت و اهمیت مناسب سازی و نارسایی نظام اطلاع رسانی به موقع به ساکنان و کاربران یا بی توجهی به مشارکت محلی مهم ترین چالش های فراروی پروژه های مناسب سازی قبل از اجرا است. مشکلات ناشی از فعالیت روزمره به ویژه تردد عابران توام با توقف های متعدد در اجرا و نبود ستاد یا متولی مراقبت و نگهداری به ترتیب مهم ترین مولفه های چالش زا در زمان اجرا و پس از آن می باشند.

مقدمه و هدف پژوهش: در مطالعات جغرافیایی شهرستان های استان فارس به دلیل تنوع پدیده های مکانی و ویژگی های متعدد آن ها (مانند: جمعیت، وسعت و ناحیه جغرافیایی) امکان مطالعه به صورت مجزا مقدور نیست و لذا اولین گام برای مطالعه پدیده های مکانی دارای ویژگی های متعدد، طبقه بندی آن ها در گروه های همگن است. روش تحلیل عاملی یکی از پیچیده ترین و بهترین روش ها برای تعیین مهم ترین عوامل موثر بر توسعه یافتگی محسوب می شود.روش پژوهش: در پژوهش حاضر روش کار ترکیبی از روش های اسنادی، تحلیلی است. در این مطالعه با استفاده از آمارنامه سال 1385 استان فارس، 43 شاخص و در 6 گروه آموزشی، صنعتی، کشاورزی، بهداشتی، فرهنگی مذهبی و سیاسی اداری، استخراج و در خصوص 23 شهرستان استان فارس مورد مطالعه قرار گرفتند. و در تجزیه و تحلیل، تکنیک های آماری Z-score و روش های تحلیل عاملی و خوشه ای بکار گرفته شده، در نهایت نتایج به صورت سطح بندی شهرستان ها بر مبنای روش تحلیل خوشه ای در قالب نقشه تنظیم و ارائه گردیده است.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش 43 شاخص انتخاب شده به6 عامل تقلیل یافته اند که 89.5 درصد واریانس را در برگرفته اند. در بین 6 عامل، عوامل اجتماعی اقتصادی به عنوان عامل برتر شناخته شده که 59.5 درصد واریانس را پوشش می دهد و به تنهایی تاثیرگذارترین عامل در مطالعه می باشند. سپس با استفاده از روش خوشه ای شهرستان های استان فارس از نظر سطح توسعه یافتگی، در 4 گروه همگن طبقه بندی شدند که شهرستان شیراز در گروه یکم (برخوردارترین مناطق استان فارس) و شهرستان های فراشبند، مرودشت، جهرم، بوانات، فیروز آباد، قیروکارزین، استهبان، خرم بید، ارسنجان، لامرد، زرین دشت در گروه چهارم (محروم ترین مناطق استان فارس) قرار گرفتند.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف کلیه برنامه ریزی ها، دستیابی به توسعه مطلوب و برقراری تعادل است و نخستین گام در هر فرایند برنامه ریزی، به طور اعم و برنامه ریزی منطقه ای به طور اخص، شناخت و درک وضع موجود است که این شناسایی، مستلزم تفکیک منطقه مورد مطالعه به نواحی برنامه ریزی و سنجش هر ناحیه با شاخص های توسعه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و ...) و تجزیه و تحلیل و رتبه بندی هر ناحیه به لحاظ برخورداری از مواهب توسعه می باشد روند توسعه استان کردستان و زیرساخت های آن، در اثر برنامه ریزی های نامطلوب و متمرکز گذشته، تعادل توسعه را در سطح نواحی روستایی با مشکلاتی روبرو کرده است. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های بخشی، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها در قالب تقسیمات سیاسی بخشی (از نظر برخورداری در زمینه های آموزشی - فرهنگی، زیربنایی و ارتباطات، فضایی - کالبدی، بهداشتی - درمانی، اقتصاد و خدمات و...) است و اقدام بعدی ارائه راه کارهای مناسب، جهت برقراری و حفظ تعادل بخش ها است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر، روش کار ترکیبی از روش های اسنادی، تحلیلی است. در این مطالعه با استفاده از منابع آماری 18 شاخص در پنج حوزه آموزشی - فرهنگی، زیربنایی و ارتباطات، فضایی - کالبدی، بهداشتی درمانی، اقتصاد و خدمات استخراج و در خصوص نقاط روستایی 26 بخش استان کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند، و در تجزیه و تحلیل، تکنیک های آماری Z-score و روش تحلیل خوشه ای (clustering analysis) بکار گرفته شده اند. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، در سطح توسعه یافتگی بخش های استان کردستان، تفاوت ها و نابرابری هایی وجود دارد، به طوری که نواحی روستایی هفت بخش در سطح (توسعه یافته)، هفت بخش در سطح (نسبتا یافته)، شش بخش در سطح (کمتر توسعه یافته) و شش بخش در سطح محروم قرار دارند، لذا پیشنهاد می گردد جهت رفع عدم تعادل ها، اولویت برنامه ریزی و سرمایه گذاری با نواحی روستایی بخش های محروم (آلوت، سرشیو مریوان، زیویه، ننور، نمه شیر) باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: تغییراتی که در پرتو تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به وقوع پیوسته است تحولات عمیقی را در جامعه و حوزه شهری پدیدار نموده است که زمینه ساز نیازهای جدیدی در پارادایم های فکری و بسترهای پژوهشی شده است. شهرها محل استقرار هر پدیده نوین و جایگاهی برای پیشبرد تکنولوژی و توسعه به حساب می آیند بنابراین هدف از پژوهش حاضر مطالعه نقش تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در دگرگونی حوزه های شهری می باشد.روش پژوهش: در این مقاله از روش اسنادی و مطالعه کتابخانه ای استفاده شده است همچنین ابزار گردآوری اطلاعات از طریق فیش برداری از متون و مقالات مرتبط می باشد.یافته ها: یافته های مطالعاتی نشان می دهد که تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات با پشتوانه نظریه هایی چون کاستلز و گیدنز و تافلر بر حوزه های مختلف شهری همچون اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تکنولوژیکی و جغرافیایی تاثیرگذار است. این تغییرات هم در ساختار و هم محتوی زندگی شهری نمایان می شود بطوریکه کار و تجارت، دانسته ها و رفتارهای شهری، هنجارها و بعد مکانی و فنی و حتی رابطه مردم با حکومت را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.نتیجه گیری: شهر تجلی گاه رویدادها و تکنولوژی های جدید است بدین ترتیب، ICT به عنوان پدیده ای جامع و فراگیر در طیف کامل فعالیت های بشری از کاربردهای شخصی گرفته تا فعالیت های مختلف حوزه های شهری تاثیرگذار است. چرا که به عنوان ابزاری چندمنظوره، انعطاف پذیر و دارای قابلیت های متعدد در نظر گرفته می شود، که امکان راه حل های مناسب را در قالب کاربردهای فردی یا محلی، جهت تامین نیازهای مختلف فراهم می آورد و شهرنشینی را وارد فاز نوینی از تجربه می نماید که لازمه آن دستیابی به مهارت های تکنولوژیکی است.

مقدمه و هدف پژوهش: ترویج و گسترش فرهنگ کتاب خوانی یکی از مهم ترین وظایف کتابخانه های عمومی هست. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر و نقش کتابخانه های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در ترویج فرهنگ کتاب خوانی می پردازد.روش پژوهش: پژوهش حاضر پک پژوهش پیمایشی میدانی است که با استفاده در پرسشنامه در بین جامعه آماری مراجعه کنندگان کتابخانه های سازمان فرهنگی و هنری تهران به انجام رسیده است. با استناد به جدول تعیین نمونه آماری کوگران 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید که با در نظر گرفتن خطای احتمالی 422 پرسشنامه در بین مراجعان 38 کتابخانه توزیع گردید.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بین دانش و مهارت کتابداری کتابدارن و مسوولان کتابخانه ها و میزان برآورده شدن نیاز مراجعه کنندگان، بین میزان منابع اطلاعاتی کتابخانه و میزان جذب مراجعه کنندگان، بین نحوه بر خود و رفتار کتابدارن و مسوولان و میزان مراجعه به کتابخانه، بین میزان امکانات و تجهیزات کتابخانه و افزایش انگیزه کتاب خوانی، بین استفاده از وسایل ارتباطی نوین مانند اینترنت و استفاده از منابع دیداری و شنیداری در کتابخانه و افزایش میزان علاقه به کتاب خوانی و نیز بین میزان ساعات کاری کتابخانه و جذب کاربران بالفعل و بالقوه کتابخانه رابطه وجود دارد.نتیجه گیری: این پژوهش پس تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش به این نتیجه رسیده است که برای ترویج فرهنگ کتاب خوانی، در این کتابخانه ها برای اداره امور کتابخانه از کتابداران استفاده شود، با ارزیابی از جامعه استفاده، منابع اطلاعاتی مورد نیاز آنها تامین شود، کتابخانه از تجهیزات نوین ارتباطی و کتابخانه ای استفاده نماید و برای رفاه حال مراجعان با افزایش ساعت کاری بصورت چند شیفتی اداره شود.

مقدمه و هدف پژوهش: نظام پیشنهادها فضای مناسبی برای شکوفا کردن و بهره گرفتن از اندیشه و تجربه کارکنان سازمان و افزایش دامنه تعلق و دلبستگی آنان به بهتر کردن و گسترده کردن خدمات، با ایجاد فضایی آزاد و سالم برای طرح و نقد اندیشه است. پیشنهادهایی که از سوی کارکنان برای بهتر کردن کیفیت خدمات سازمان یا موسسه محل خدمت ارائه می شود موجب برقراری روابط و مناسبات انسانی حرمت آمیز میان جامعه کارکنان شده، فشارهای عصبی در کار را با فراهم آوردن فضا و جوی باز برای اندیشیدن، سخن گفتن و حل مساله از میان برداشته، جهت دگرگونی در سازمان ایجاد انگیزه نموده و خلاقیت و نوآوری و ایده پردازی را استمرار می بخشد. روش پژوهش: طرح این پژوهش، توصیفی (غیر آزمایشی) و از نوع پیمایشی می باشد. توصیفی است به این خاطر که تصویری از وضع موجود را ارائه می دهد و پیمایشی از این جهت که به گردآوری اطلاعات از جامعه آماری از طریق پرسشنامه می پردازد و با بهره گیری از روش های پیمایشی، انحراف از عملکرد را نیز اندازه گیری می کند. این پژوهش بر حسب هدف در گروه پژوهش های کاربردی جای می گیرد.یافته ها: نتیجه کلی پژوهش نشان می دهد که در حالت کلی نظام پیشنهادهای شهرداری تهران در روان سازی فرآیندهای اجرایی شهرداری تهران موثر می باشد. با بررسی فرضیه های فرعی پژوهش نیز مشخص گردید که نظام پیشنهادها با تاثیر بر بهبود روحیه مشارکت و همکاری، رضایت شغلی و تعلق سازمانی، بهبود کمی و کیفی عملکرد، پرورش و تقویت استعدادهای کارکنان، افزایش انعطاف پذیری آنان در مقابل تغییرات سازنده و تقویت روحیه خلاقیت و نوآوری در سازمان موثر می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از الزامات زندگی شهرنشینی در عصر حاضر دخالت دادن شهروندان در سرنوشت رفتار شهری می باشد، برنامه ریزی و گسترش زمینه های لازم جهت مشارکت شهروندان در اداره امور شهری حرکت از زندگی فردی به سوی زندگی جمعی شهروندی است. در اصل حضور فعال شهروندان در مدیریت امور محلی می باشد از طرفی یکی از مولفه های توسعه یافتگی و پایداری در هر جامعه انسانی مبتنی است بر همبستگی، تشریک مساعی، همیاری و در اصل مشارکت در امور زندگی اجتماعی می باشد.هدف: هدف از این مقاله بررسی وضعیت مشارکت اجتماعی شهری در سطح تحلیل نواحی و میزان توسعه یافتگی نواحی منطقه 5 شهر تهران می باشد. روش: این پژوهش با روش اسنادی و پیمایشی انجام شده است، جامعه آماری جمعیت 20 سال به بالای منطقه 5 تهران است که با نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم، تعداد 500 نفر در سطح نواحی هشت گانه منطقه مورد مطالعه انتخاب شدند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، مشارکت غیر رسمی همیارانه با بالاترین میانگین 5.2 در بین ابعاد مشارکت قرار دارد و مشارکت رسمی با پایین ترین میانگین 2 در بین ابعاد مشارکت قرار دارد و همچنین مشارکت غیررسمی مذهبی با میانگین 4.8 و مشارکت غیر رسمی خیریه ای با میانگین 4.74 در رتبه های بعدی قرار دارد.نتیجه گیری: نواحی توسعه یافته تر از میزان مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه بیشتری برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای، در همه نواحی به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت.