مطالعات مدیریت شهری
سال:1394 | دوره:7 | شماره:22 |تعداد مقالات:7

مقدمه و هدف پژوهش: سازمان پارکها و فضای سبز شهری از سازمان های متبوع شهرداری وظیفه خطیر مطالعه، طراحی، اجرا و حفظ و نگهداری از فضای سبز شهری را عهده دار است. اما به نظر می رسد برای دستیابی به این اهداف مدیریت شهری امروز در شهرهای بزرگ دیگر قادر نخواهد بود با روش های سنتی و معمول گذشته در ارائه خدمات یک سویه موفقیتی حاصل کند در نتیجه به یک ابزار قوی، جامع و تنظیم کننده نیاز است تا به این تمایلات به خوبی پاسخ داده شود. محققان عقیده دارند که این ابزار قوی برنامه ریزی مشارکتی است بعلاوه اعتقاد بر این است که با مشارکت شهروندان در طرح ها می توان موفقیت طرح ها را تضمین نمود.روش پژوهش: در این مقاله روش توصیفی با رویکرد تحقیق ارزشیابی و با استفاده از نظریات معتبر مشارکت و جهت دار در زمینه مدیریت شهری بحث شده و در پی آن تحلیلی فراخور با بضاعت مقاله در زمینه سبک و سیاق مشارکت مردم در عرصه فضای سبز شهری و چگونگی راه های سپردن امور مربوطه به ایشان، نتایج کاربردی استخراج گردیده است.یافته ها:تشویق ساکنان محلات به تشکیل گروه های دوستدار طبیعت (همیاران سبز) و تعامل با نمایندگان سازمان پارکها و فضای سبز شهری برای دردست گرفتن امورات مربوط به فضای سبز و استفاده از مشارکت جویان محلات برای سرمایه گذاری، کار اجرایی و نگهداری از این عرصه ها با برنامه ریزی و پیشنهاد ایشان می تواند راهکارهایی برای بهبود کیفیت فضای سبز شود.

مقدمه و هدف پژوهش: سرآغاز بهبود وضعیت فضایی - کالبدی شهرها انجام مطالعات و تهیه طرح های توسعه شهری است. احترام به اصول، ارزش ها و معیارهای این طرح ها همچون مایه حیات و روح هویت بخش هر شهر خودنمایی می کند. اکنون بیش از چند دهه از زمان تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری در ایران می گذرد. گذشت این سال ها به معنای آن است که بسیاری از این طرح ها، دوره زمانی پیش بینی شده و حتی فراتر از آن را طی کرده اند.روش پژوهش: این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای به بررسی و تحلیل عوامل موثر در ناکارآمدی طرح های توسعه شهری ایران با تاکید بر حوزه های مشارکت، منابع مالی، تهیه، تصویب و اجرا، می پردازد.یافته ها و نتیجه گیری: علی رغم همه تمهیداتی که در عناوین طرح ها و محتویات آن ها صورت گرفته، این طرح ها در دست یابی به اهداف خود ناموفق بوده اند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که ضعف ساختاری مدیریت شهری، عدم سلسله مراتب در نحوه تصمیم گیری و اجرا، بها ندادن به مشارکت مردم در برنامه ریزی های ملی- منطقه ای، مهیا نبودن زمینه های مالی اجرای طرح ها، عدم توجه به امکانات و موانع مالی و اعتباری مورد نیاز برای اجرای طرح ها و عدم توجه کافی به واقعیت ها، در تهیه طرح ها با ناکارآمدی آن ارتباط متقابل وجود دارد.

برخورداری از یک زندگی سالم و مولد و با کیفیت، حقی است همگانی که مسئولیت و تولیت آن بر عهده ی دولت ها بوده و برای تحقق این امر، فراهم سازی امکانات و تسهیلات مناسب برای تأمین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان از جمله حقوق طبیعی و نیازهای اساسی او به شمار می رود. مزایای استفاده از دوچرخه سواری به عنوان یک سیستم حمل و نقل عمومی، موضوعی است که هم اکنون همه مدیران و سیاست گذاران شهری را به چالش کشانده است. یافتن راهکارهایی که با کمک آن ها بتوان بیشترین استقبال و رضایتمندی شهروندان را از این طرح به دست آورد ضروری می نمود.. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارایی و اثر بخشی مسیرهای دوچرخه سواری شهروندان منطقه 8 شهر تهران آغاز شد. روش مطالعه این پژوهش اکتشافی می باشد. پرسشنامه محقق ساخته در سه بخش مجزا ویژه مسئولین کانکس های دوچرخه، ویژه کاربران دوچرخه و ویژه افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان ابزار پژوهش تهیه شد. جامعه آماری این پژوهش به روش تصادفی ساده انتخاب و در سه گروه که شامل 30 نفر از مسئولین کانکس های دوچرخه، 50 نفر از کاربران و 50 نفر از افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند. در ابتدا مجموعه ای از اطلاعات در رابطه با مساحت و اطلاعات جغرافیایی مربوط به منطقه 8، جمعیت کلی آن، اطلاعات در رابطه با تعداد کانکس ها اعم از تعداد دوچرخه ها، هزینه های داخلی مربوط به هر کانکس در طول هر ماه، تعداد دوچرخه هایی که نیاز به تعمیر دارند، تعداد دوچرخه های سرقتی، تصادفات و حوادثی که احتمالا برای کاربران رخ می دهد و پاره ای دیگر از اطلاعات پایه و اساسی مرتبط با طرح جمع آوری گشت و سپس نتایج حاصل از پرسشنامه های طراحی شده توسط پژوهشگر با استفاده از بسته های کامپیوتری  spssمورد تحلیل قرار گرفت که به این شرح است: پس از تحلیل پاسخ های مسئولین کانکسها مشخص شد به نظر آنها مهمترین نقطه قوت طرح مربوط به کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک شهری و مهمترین نقطه ضعف مربوط به عدم اجازه استفاده خانم ها از دوچرخه ها می باشد. و پیشنهاد آنها مربوط به اختصاص دادن بخشی از خیابانها ویژه مسیر دوچرخه سواری می باشد. به عقیده کاربران مهمترین دلیل استفاده از دوچرخه کمک به کاهش آلودگی هوا و مهمترین نقطه قوت طرح رایگان بودن آن و مهمترین نقطه ضعف آن نداشتن تجهیزات مناسب از جمله بوق، سبد و یا رنگهای شب رنگ، به خصوص قفل دوچرخه می باشد. و ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابان ها مهمترین کارهایی است که باید انجام شود تا شرایط استفاده شهروندان از دوچرخه بهتر شود. پس از تحلیل پاسخ های افرادی که تمایل به استفاده از دوچرخه ندارند مشخص شد که دلیل عدم استفاده از دوچرخه نبود امکان دوچرخه سواری در هر جای شهر و مهمترین نقطه ضعف طرح عدم امنیت دوچرخه سواران و راهکار استفاده از دوچرخه ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابانها می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه، رضایتمندی شهروندان یکی از ابزارهای عمده در سنجش عملکرد شهرداری ها محسوب می شود. از اینرو، در این مقاله تلاش می شود که با استفاده از نظرات شهروندان، میزان رضایت آنان از عملکرد شهرداری ایلام مورد سنجش قرار گیرد تا بتوان از این رهگذر، با شناخت نقاظ قوت و ضعف عملکرد شهرداری، راهکارهایی جهت بهبود عملکرد این سازمان و افزایش رضایت شهروندان ارائه نمود.روش پژوهش: روش تحقیق در این مطالعه توصیفی – تحلیلی است و برای نمونه گیری از روش احتمالی طبقه بندی شده استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه ساکنان شهر ایلام تشکیل می دهند و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است. در این مطالعه، ابتدا شاخص های پژوهش تعیین شد و با توجه به دیدگاه کارشناسان و استفاده از مدل TOPSIS میزان اهمیت و وزن شاخص ها مشخص گردید. سپس اوزان به دست آمده با نتایج پرسشنامه تلفیق گردید و میزان رضایت نهایی شهروندان از عملکرد شهرداری مشخص گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری ایلام در سطح نامطلوبی قرار دارد. از طرف دیگر میزان رضایتمندی در نواحی مختلف شهر دارای تفاوت می باشد به صورتی که ناحیه 1-1 دارای بیشترین رضایتمندی و ناحیه 2-2 کم ترین میزان رضایتمندی را داراست. همچنین میزان رضایتمندی در حوزه های مختلف خدمات شهری دارای تفاوت است. بیشترین رضایتمندی در حوزه خدمات شهری و کمترین رضایتمندی نیز به حوزه نظارت اختصاص دارد.نتیجه گیری: تحلیل ها نشان می دهد که توزیع امکانات شهری در همه نواحی شهری ایلام عادلانه نمی باشد. این امر سبب نارضایتی ساکنان نواحی حاشیه ای شهر از نحوه ارائه خدمات توسط شهرداری شده است. در تحلیل نظرات شهروندان مشخص گشت که ساکنان نواحی مرکزی شهر که بیشترین تمرکز و دسترسی به امکانات و خدمات را دارا می باشند، دارای رضایت بیشتری می باشند. از طرف دیگر میزان رضایت ساکنان نواحی حاشیه ای شهر که به تبع دارای امکانات کم تری هستند، از نواحی دیگر شهر کمتر است. این امر نشان دهنده این واقعیت است که عدالت فضایی در توزیع امکانات، باید مورد توجه جدی مدیران شهری قرار گیرد.

مقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سالهای اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعه ای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی می گردد. در این میان یکی از عواملی که میتواند باعث افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضای شهری است در این راستا، پژوهش حاضر سطح تعاملات اجتماعی را به عنوان نقطه اشتراک طراحی شهری، پیادهراه و سرمایه اجتماعی با تاکید بر پیاده راه تربیت تبریز معرفی کرده و بررسی می کند. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی، همبستگی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. و به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، صد نفر را به صورت غیرسهمیه ای و بدون توجه به متغیرهای سن و جنس به عنوان حجم نمونه مورد کاوش قرار داده است. برای ارزیابی و پردازش داده ها از شیوههای آماری توصیفی و استنباطی، در قالب نرم افزار spss استفاده شده استیافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بین دو متغیر اعتماد اجتماعی و شبکه اجتماعی و بین اعتماد اجتماعی و تعامل اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین متغیرهای تعامل اجتماعی و شبکه اجتماعی، با توجه به ضریب همبستگی 0.593، رابطه معنی داری وجود دارد. بررسی ارتباط میان شاخص های سرمایه اجتماعی و عامل کیفیت پیاده راه نشان دهنده عدم رابطه معنی داری بین دو متغیر می باشد.نتیجه گیری: بنابراین هر چند به دلیل رد فرضیه تحقیق، نمیتوان به صورت قاطع بیان داشت که می توان با تقویت کیفیت پیاده راه های شهری به تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی دست یافت، اما به سبب معناداری و یا نزدیک به معنادار بودن برخی از مولفه های سرمایه اجتماعی می توان بیان داشت توجه به مفهوم ذهنی سرمایه اجتماعی شرط انکارناپذیر تحقق مفهوم عینی پیاده راه و تقویت کیفیت آن جهت پیشبرد تعاملات اجتماعی می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: ارزیابی توان بوم ساختی، سنجش موجودی و توان بالقوه سرزمین با ملاکها و معیارهای مشخص و از پیش طرح ریزی شده است.این مطالعات به عنوان پایه ای برای تصمیم گیری و برنامه ریزی استفاده از سرزمین در تمام نقاط جهان، به کار گرفته می شود. ارزیابی توان بوم ساختی محیط زیست مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین است، در واقع ارزیابی سرزمین، اطلاعات اساسی برای مرحله دوم آمایش سرزمین که شامل انتخاب مناسب ترین استفاده از سرزمین و نظام مدیریت است، را فراهم می نماید. زیرا هدف آمایش سرزمین تعیین نتایج فیزیکی، زیست شناختی و اقتصادی- اجتماعی متناسب ترین و ممکن ترین انتخاب نوع کاربری در یک تکه از سرزمین (منطقه برنامه ریزی) است. هدف از این پژوهش ارزیابی توان بوم ساختی روستاهای شهرستان لواسان برای کاربری های مختلف بوده است تا بدین وسیله مشخص شود که این روستاها برای کدامیک از کاربری ها بالاترین توان را دارا می باشند و به این وسیله در استفاده از منابع و هزینه و وقت در این سرزمین صرفه جویی شود.روش پژوهش: در این مقاله سعی شده است با انتخاب شاخص هایی که در همه کاربری های بوم ساختی مشترک هستند، به بررسی نقش هر روستا و تعیین الویت این نقش ها پرداخته شود. در مرحله بعد با در نظر گرفتن روستاهایی که الویت اول آن ها مدل بوم گردشگری بوده است به بررسی انواع تفرج و گشت و گذار در این روستاها پرداخته می شود و نقش آن در توسعه اقتصادی روستا مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت به بررسی و ارائه راهکار هایی برای بالابردن توسعه اقتصادی در این روستاها اقدام خواهد شد.یافته ها: با توجه به مطالعات انجام شده و بررسی توان اکولوژیکی روستاهای شهرستان لواسان و تعیین نقش برای آن ها، نتایج بررسی ها موید آن است که 3 روستای افجه، برگ جهان کند علیا در الویت اول مدل اکولوژی توریسم قرار گرفته اند. در این مرحله تک تک واحد های زیستی با مدل های تهیه شده برای کاربری ها ارزیابی توان می شود.نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق، زمینه گسترش فعالیت های بوم گردشگری (بوم گردشگری متمرکز و بوم گردشگری گسترده) در لواسان و در برخی نقاط روستایی منطقه وجود دارد. پژوهش های صورت گرفته نشان می دهد که از بین 10 روستایی که توان بوم ساختی آن ها مورد بررسی قرار گرفته است؛ 3روستای برگ جهان، افجه، کند علیا به عنوان مدل اکولوژیکی توریسم طبقه بندی شدند. در این میان محدوده لواسانات به دلیل شرایط ویژه خود که ناشی از خصوصیات طبیعی و اقلیمی آن است، نسبت به سایر نقاط منطقه، از پتانسیل ها و فرصت های ویژهای برای سرمایه گذاری و ایجاد قطب های جدید اقتصادی برخوردار می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: سیر توسعه و تکامل سازمانها با تکامل خواسته ها، نیازها و علایق آدمیان همزاد بوده و ملازمت داشته است. سازمانها گرچه ایفاکننده نقشها، ماموریتها و رویکردهای مختلفی در طول زمان در جامعه بوده و هستند، ولی کارکرد آنها در دوره معاصر بسیار گسترده تر شده و انتظارات جامعه نسبت به آنها دائما رو به تزاید است به نحوی که عصر حاضر را می توان عصر حاکمیت سازمانها به منظور تامین نیازهای بشری در ابعاد مختلف قلمداد کرد. توجه به خواسته ها، علایق، هنجارها و انتظارات جامعه از جمله اهدافی است که علاوه بر اهداف فنی و اقتصادی از سازمانها انتظار می رود و توفیق در این امر نیز محتاج برقراری ارتباط تنگاتنگ و مستمر با جامعه به منظور کسب بازخورد از فعالیتهای خود می باشد.هدف اصلی این پژوهش تبیین همسویی پروژه های عمرانی شهرداری با نیاز شهروندان به منظور ارائه بازخوردی از عملکرد شهرداری در تامین رفاه و آسایش شهروندان و بهبود کیفیت زندگی شهری است.روش پژوهش: طی این پژوهش 127 نفر از شهروندان به نمایندگی از 46940 خانوار ساکن در ناحیه 3 منطقه 5 شهرداری تهران، با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش تصادفی ساده انتخاب شدند که بر اساس مطالعه ای پیمایشی، میان مشارکت و رضایت شهروندان از پروژه های عمرانی اجرا شده توسط شهرداری با ابزار پرسشنامه بررسی شده است.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، میزان رضایت، آگاهی و مشارکت شهروندان در فعالیتهای عمرانی شهرداری در سطح بالایی است و می توان نتیجه گرفت که پروژه های عمرانی شهرداری از همسویی بالایی با نیاز شهروندان برخوردار است.