منابع طبیعی ایران
سال:1387 | دوره:61 | شماره:1 |تعداد مقالات:24

یکی از روش های برآورد رسوب بهره گیری از آمار ایستگاه های آبسنجی و برقراری رابطه بین دبی آب و دبی رسوب به عنوان منحنی سنجه رسوب می باشد. به دلیل اهمیت این منحنی ها در برآورد رسوب در ایران، و نبود اطلاعات و آمار کافی در حوزه ها در این پژوهش سعی شده با تعیین و بررسی منحنی های سنجه در برخی ایستگاه های دارای آمار، و در نظر گرفتن برخی عامل های موثر در تولید رسوب، تاثیر و یا بی تاثیری این متغیرها بر تغییر منحنی های سنجه در هر اقلیم به طور منطقه ای بررسی شود، تا از نتایج بدست آمده بتوان در حوزه های بدون آمار بهره گرفت. به این منظور 29 ایستگاه هیدرومتری با پراکنش مناسب جغرافیایی در سطح کشور گزینش، و منحنی سنجه آنها رسم شد. ایستگاه های یاد شده در چهار اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب، نیمه خشک و خشک منطقه بندی شدند و به منظور مقایسه منحنی ها در هر اقلیم بین درصد اراضی حساس به فرسایش، درصد پوشش گیاهی و مساحت هر حوزه با شیب منحنی ها روابط رگرسیونی برقرار شد. که این رابطه ها در اقلیم مرطوب در سطح 95 درصد، در اقلیم نیمه مرطوب در سطح 99 درصد و در اقلیم خشک در سطح 90 درصد، معنی دار بوده، و در اقلیم نیمه خشک نیز رابطه معنی داری بدست نیامد. نتایج بدست آمده حاکی از تاثیر متغیر های یاد شده بر تغییر شیب منحنی های سنجه در سه اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب و خشک، و عدم تاثیر این متغیرها در اقلیم نیمه خشک می باشد.

در این پژوهش شش زیر حوزه دارای آمار رسوب و دبی جریان روزانه در حوزه آبخیز گرگان گزینش شدند. در آغاز میزان رسوبدهی سالانه و سپس میزان فرسایش در هر زیر حوزه، از راه محاسبه نسبت تحویل رسوب و اعمال آن بر میزان رسوب سالانه برآورد شد. برای کلیه زیر حوزه ها، نقشه واحد کاری همگن در محیط GIS تهیه و در هر یک از واحدهای کاری، حساسیت به فرسایش مواد زمین شناسی (مواد ناپیوسته با عامل K تغییر داده شده روش USLE  و مواد پیوسته با روش سلبی 1980) تعیین شد. برای رتبه بندی نمره کیفی حساسیت به فرسایش مواد ناپیوسته و پیوسته در راستای مشخص، از روش فاصله بین اعداد، کمینه و بیشینه میزان K و نمره سلبی بهره گرفته شد. در ادامه به منظور مقایسه واحدهای کاری مختلف از نظر حساسیت به فرسایش و تولید رسوب و تهیه نقشه کمی فرسایش در هر یک از زیر حوزه ها، میزان فرسایش ویژه بر پایه نمره کیفی حساسیت به فرسایش و میزان فرسایش ناشی از کاربری های مختلف اراضی با بکارگیری روابط ارایه شده، محاسبه شد. بر پایه نتایج بدست آمده، رتبه مقاومت مواد پیوسته به فرسایش بین 34 تا 86 و مواد ناپیوسته بین 13 تا 22.3 و میزان فرسایش ویژه واحدهای کاری مختلف بین کمتر از یک تا بیش از 500 تن در کیلومتر مربع در سال تغییر می نماید.

شناخت عامل های موثر در رخداد حرکت های توده ای و پهنه بندی خطر حرکت های توده ای از مهمترین اقدام ها جهت پیشگیری و کاهش خطرهای آنها می باشد. در این پژوهش، ابتدا از نقشه پراکنش 410 حرکت لغزشی که با بهره گیری از عکس های هوایی 1:20000 و 1:50000 و انجام بازدید صحرایی تهیه شده (سفیدگری 1381) بهره گیری شد، و عامل های موثر بر رخداد لغزش شامل کاربری اراضی، سازند زمین شناسی، بارندگی، شیب، جهت شیب و ارتفاع تشخیص داده شد. ابتدا نقشه پراکنش لغزش ها، با درصددهی به زیر عامل های هر کدام از عامل های شش گانه فوق کمی شد. برای این منظور، همه عامل ها به صورت کمی در آورده شد و به صورت یک جدول توصیفی - کمی به محیط Arc-view وارد گردید. همچنین 410 حرکت در حوزه با توجه به عامل های شش گانه فوق وزیر عامل ها وارد جدول توصیفی - کمی شدند. سپس هر یک از عامل های شش گانه فوق به همراه عدد کمی خود برای لغزش ها به صورت نقشه سلولی در آورده شد. اینکار با بهره گیری از امکان گسترش نرم افزار Arc-view به نام تحلیل مکانی (Spatial Analyst) انجام شد. سپس نقشه های سلولی عامل های شش گانه موثر در نظر گرفته شده با قدرت تفکیک 0.0014 متر برای لغزش ها با هم جمع شدند، تا نقشه پهنه بندی بدست آید. برای ارزیابی صحت تفکیک دامنه های خطر و قدرت تفکیک روش استفاده شده، نقشه پهنه بندی خطر لغزش ها با نقشه پراکنش لغزش ها روی هم اندازی شد و تغییرهای مورد نیاز جهت در نظر گرفتن عامل های موثر انجام شد.از برتری های این روش پهنه بندی این است که از داده های واقعی اندازه گیری شده در طبیعت بهره گیری می نماید و از این راه می توان عامل های موثر در رخداد لغزش را مشخص نمود، در هر منطقه ای قابل انجام است ودقت پهنه بندی به دقت برداشت اطلاعات صحرایی مربوط می شود.

پیش بینی دقیق دبی جریان نکته کلیدی در برنامه ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به شمار می آید. افزایش برای تقاضای آب در منطقه های مختلف بویژه در ناحیه های خشک و نیمه خشک، نیاز به مدیریت بهینه منابع آب را بیش از پیش نشان می دهد. بر این پایه دستیابی به روش های مطمئن پیش بینی جریان رودخانه ها به منظور برنامه ریزی در بهره برداری به موقع از منابع آب از اهمیت روز افزونی برخوردار است. در این پژوهش حوزه آبخیز کرخه در جنوب غرب ایران با توجه به اهمیت منابع آب این حوزه و نیز ظرفیت بالای تولید و ذخیره منابع آبی بدست آمده از آن به عنوان بررسی موردی گزینش شد. در این مقاله روش استوکاستیک تحلیل سری های زمانی به منظور دوره مدل های پیش بینی دبی جریان ماهانه مورد بهره گیری قرار گرفت. ضمن تشریح چگونگی گسترش مدل های سری زمانی، الگوی اتورگرسیو میانگین متحرک مرکب، الگوی اتورگرسیو میانگین متحرک غیر فصلی شده و نیز مدل توماس - فیرینگ مورد بهره گیری قرار گرفت. مدل های مذکور در پنج زیر حوزه از حوزه کرخه توسعه و عملکرد آنها در پیش بینی دبی جریان بر پایه معیار های میانگین مطلق خطا و مجذور میانگین مربعات خطا مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که به ترتیب مدل های آریما و دارما از دقت بیشتری در پیش بینی دبی ماهانه برخوردار بوده و مدل توماس - فیرینگ نسبت به دو مدل دیگر میزان بیشتر خطای پیش بینی و عملکرد ضعیف تری را در منطقه مورد بررسی نشان می دهد.

به هنگام سازی نقشه های توپوگرافی جنگل های شمال ایران بر پایه تصویرهای ماهواره ای به عنوان یکی از ضرورت های بخش اجرا مطرح می باشد. از آنجایی که در بسیاری از موارد تشابه بازتاب جنگل و پدیده های مجاور آن، جداسازی مرز جنگل را بر روی تصویرهای یک مقطع زمانی مشکل می سازد، این پژوهش با هدف بررسی قابلیت تصویرهای ماهواره ای چند زمانه در جداسازی مرز شمالی جنگل های خزری در منطقه چابکسر گیلان انجام شد. در این منطقه علاوه بر جنگل های پهن برگ خزان کننده، توده های دست کاشت سوزنی برگ همیشه سبز، باغ های چای و مرکبات همیشه سبز و همچنین باغ ها و مزرعه هایی با گونه های خزان کننده، وجود دارند. تصویر سنجنده SPOT-HRG مربوط به تاریخ 18/5/81 از فصل رویش و همچنین تصویر سنجنده TERRA-ASTER تصویربرداری شده در تاریخ 10/12/81 از فصل خزان برای انجام این بررسی تهیه شدند. خطاهای رادیومتری در تصویرها قابل چشم پوشی بودند. تصحیح های هندسی ضمن رفع خطای جابجایی ناشی از پستی و بلندی ها با بهره گیری از یک مدل رقومی ارتفاع دقیق، با دقت بالا انجام شد. دو طبقه جنگل و غیر جنگل برای انجام این بررسی تعریف و نمونه های آموزشی مناسب تعیین و اصلاح شدند. با بهره گیری از طبقه بندی تصویرهای تک زمانه، چند زمانه و روش های سلسله مراتبی و تفسیر رقومی - چشمی جداسازی طبقه های باغ و جنگل انجام گرفت. به منظور تعیین درستی نقشه های بدست آمده از تفسیر و طبقه بندی ها، یک واقعیت زمینی (مرز جنگل) به طول 64.5 کیلومتر از راه پیمایش (نقشه برداری) با GPS تهیه گشت. درستی (ضریب کاپا) برای طبقه بندی تصویر فصل رویشی، طبقه بندی تصویر فصل خزان، طبقه بندی چند زمانه، روش سلسله مراتبی و تفسیرتلفیقی رقومی - چشمی به ترتیب برابر با 0.28، 0.43، 0.57، 0.62 و 0.71 بود. نقشه بدست آمده از طبقه بندی تصویر فصل رویشی کمترین و روش تلفیقی رقومی - چشمی بیشترین درستی را ارایه دادند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که به کمک تصویرهای چند زمانه می توان با درستی قابل قبولی مرز جنگل را از غیر جنگل جدا نمود. لذا پیشنهاد می شود که در فرآیند به هنگام سازی نقشه های توپوگرافی جنگل های شمال ایران در چنین منطقه هایی، از تصویرهای فصل خزان به همراه تصویرهای فصل رویشی بهره گیری شود.

این پژوهش به منظور تعیین روند تدریجی تغییر وزن مخصوص ظاهری خاک سطحی (عمق 10-0 سانتی متر) مسیرهای اسکیدررو در طی عملیات چوبکشی زمینی در دو جنگل پهن برگ هیرکانی (ایران) اجرا شد. تیمار مورد بهره گیری، چوبکشی با یک اسکیدر چرخ لاستیکی روی سه مسیر اسکیدررو شامل؛ مسیر اسکیدررو مسطح، مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی می باشد. قبل و بعد از عملیات چوبکشی، نمونه گیری از خاک برای تعیین وزن مخصوص ظاهری (Db) و درصد رطوبت هر یک از شیارهای درونی و بیرونی مسیرهای اسکیدررو به صورت کاملا تصادفی انجام شد. در کل، میانگین وزن مخصوص ظاهری خاک فشرده مسیرهای اسکیدررو به طور معنی دار بزرگتر از خاک تخریب نشده بود. بیشینه افزایش معنی دار در وزن مخصوص ظاهری (P<0.50) مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی در شش جابجایی ابتدایی اسکیدر رخ داد، به طوری که مقدار رطوبت خاک در زمان چوبکشی به ترتیب 30 و 35 درصد بود. در مسیر اسکیدررو مسطح، بیشینه مقدار کوبیدگی در دوازده جابجایی ابتدایی رخ داد. پس از جابجایی ششم (در مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی) و یا جابجایی دوازدهم (در مسیر اسکیدررو مسطح) افزایش معنی داری در وزن مخصوص ظاهری خاک ایجاد نشد. همچنین با مقایسه سه مسیر اسکیدررو مشخص شد که شدیدترین مقدار کوبیدگی خاک در مسیر اسکیدررو با شیب عرضی رخ داده است.

روش نمونه برداری چهار گوش یکی از روش های نمونه برداری فاصله ای می باشد که برای اندازه گیری تراکم (شمار درختان در واحد سطح)، تاج پوشش و ... گیاهان بکار می رود. در این پژوهش کاربرد فرمول ارایه شده بوسیله پولارد (1971) و یک فرمول پیشنهادی (برای اولین بار و با توجه به شرایط جنگل های منطقه زاگرس) به منظور برآورد شمار درختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان در جنگل های بلوط زاگرس واقع در جنگل آموزشی، پژوهشی مرکز آموزش عالی قصرشیرین استان کرمانشاه، با توجه به معیار درستی بررسی شد. در آغاز در جنگل یاد شده محدوده ای به مساحت 50 هکتار گزینش و آماربرداری صددرصد انجام شد سپس تعداد 50 قطعه نمونه (نقطه نمونه برداری) برای روش نمونه برداری فاصله ای چهار گوش به صورت منظم تصادفی در داخل آن برداشت شد. نتایج بدست آمده نشان می دهند که هیچکدام از فرمول های ارایه شده برای برآورد شمار درختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان جنگل سرخه دیزه کرمانشاه با توجه به معیار درستی قابل قبول برای کارهای پژوهشی (درستی کمتر از %10±) مناسب نمی باشند، هر چند که فرمول پیشنهادی (فرمول جدید) نسبت به فرمول ارایه شده به وسیله پولارد برای برآورد شمار درختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان چنین جنگل هایی دارای درستی بیشتری می باشد و می توان آن را برای کارهای اجرایی (درستی کمتر از % 25±) توصیه نمود.

صنوبرکاری از جمله کشتهای غالب استان گیلان به شمار می آید. سایه اندازی درختان مجاور از عامل های محیطی اثرگذار بر رشد و نمو نهال های صنوبر در خزانه، تراکم آفات و اپیدمی عامل های بیماریزای صنوبر، می باشد. در سالهای 81-1380، تاثیر سایه اندازی درختان در رشد و نمو نهال های صنوبر و تراکم و شدت خسارت دو گونه از آفات مهم آن، در ایستگاه تحقیقات صنوبر آستانه اشرفیه بررسی شد. با گزینش قطعه زمینی در ایستگاه مزبور، قلمه هایی از کلنP.deltoides 69.55  در 9 ردیف (تیمار) به فاصله های 11, 12.6, 14.2, 15.8, 17.4, 19, 20.6, 22.2 و 23.8 متر از درختان سایه اندازی که در ضلع جنوبی قطعه آزمایشی واقع شده بود، کاشته شدند. در پایان هر سال، ارتفاع نهال ها با شاخص مدرج شده برحسب متر و قطر یقه آنها با کولیس بر حسب میلی متر اندازه گیری و ثبت شد. تراکم و انبوهی جمعیت سر خرطومی خالدار صنوبر Clorophanus votuptificus و زنبور برگخوار صنوبرStaurenematus compressicornis  (از آفات مهم صنوبر در این استان) هر هفته شمارش و برای هر تیمار و تکرار جداگانه ثبت شد. تجزیه داده ها با بهره گیری از نرم افزار MSTAT-C نشان داد که بین تیمارها از نظر رشد قطری و ارتفاعی تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. هر چه فاصله ردیف ها از درختان سایه انداز بیشتر بود، قطر و ارتفاع آنها بیشتر بود. تیمارها از نظر شمار سرخرطومی با هم تفاوت معنی دار آماری داشتند  (a=1%)، به طوری که بالاترین تراکم سرخرطومی روی تیمارهایی که بیشتر در معرض سایه بودند و کمترین تعداد در تیمارهای 8 و 9 که بیشترین فاصله را از درختان سایه انداز داشتند، تعیین شد. رفتار و واکنش زنبور برگخوار صنوبر از این نظر با سرخرطومی برگخوار صنوبر متفاوت بود. همبستگی مثبت بالایی بین ارتفاع و قطر نهال ها (r2=0.99) و همبستگی منفی و معنی داری (r2=0.90) بین ارتفاع نهال ها با شمار سرخرطومی به اثبات رسید. همبستگی ارتفاع نهال با شمار زنبور برگخوار صنوبر مثبت و معنی دار (r2=0.73) بود.

برای بررسی ارتباط شدت آلودگی به دارواش (Viscum album L.) با ویژگی هایی مانند گونه میزبان، قطر برابر سینه، ارتفاع و مکان قرارگیری درختان میزبان، شمار 30 کرت دایره ای شکل، هر یک به مساحت هزار متر مربع در منطقه های که دارای تجمعی از درختان آلوده بودند، در پارک جنگلی نور گزینش و برداشت شد. در داخل هر کرت، قطر برابر سینه، ارتفاع، شمار دارواش بر هر درخت و محل قرارگیری درخت (در دو وضعیت مجاور حفره یا جاده و یا درون توده) و نیز گونه میزبان برای کلیه پایه های آلوده به دارواش ثبت شد. نتایج نشان داد که فراوانی و شدت آلودگی به دارواش در گونه انجیلی، نسبت به سایر گونه های موجود در منطقه مورد بررسی بیشتر است. علاوه بر این، شدت آلودگی به دارواش در درختان انجیلی رابطه معنی دار مستقیمی با قطر برابر سینه و محل قرارگیری آنها در حاشیه توده جنگلی داشته اما هیچ رابطه معنی داری در مورد ارتفاع درختان دیده نشد. به طور کلی شمار درختان واقع در حاشیه حفره ها و یا مجاور جاده ها، چه از نظر فراوانی و یا شدت آلودگی، از درختان واقع در درون توده بیشتر بوده است. این نتایج نشان می دهد که باز شدن تاج پوشش جنگل در اثر برداشت شدید درختان و تخریب رویشگاه می تواند ظرفیت آلودگی به دارواش ها را در هر منطقه افزایش دهد.

مدیریت بهینه منطقه های جنگلی و اجرای عملی طرح های جنگلداری ارتباط مستقیمی با کیفیت و کمیت طراحی و ساخت شبکه جاده های جنگلی به منظور دسترسی به همه سطوح جنگل دارد. احداث جاده های جنگلی عمده ترین دخالت و دگرگونی در طبیعت بکر جنگل می باشد. بسیاری از زیان ها و خسارت های عمده ساخت جاده در جنگل با ویژگی های خاکی که بستر جاده را تشکیل می دهد، ارتباط مستقیم دارد. آگاهی و بررسی ویژگی های خاک نقش بارزی در تشخیص قابلیت زمین به عنوان زیر بنای جاده سازی ایفا می کند. با توجه به اینکه در منطقه مورد بررسی ساخت بیش از 18 کیلومتر جاده پیش بینی شده است که باید تا پایان یک دوره اجرای طرح جنگلداری احداث و تکمیل شود. شناخت ویژگی های مکانیکی خاک آن برای افزایش ضریب اطمینان اجرای مراحل مختلف ساخت و نگهداری جاده ضروری است که هدف اصلی این بررسی می باشد. بدین منظور پس از تعیین نقشه شکل زمین از واحدهای همسان نمونه برداری و در کل 24 نمونه تعیین مکان شد. از هر کدام از واحدهای همسان یک نمونه برداشت و درصد رطوبت، بافت خاک و وزن مخصوص ظاهری آن تعیین شد. بر پایه نتایج بدست آمده نقشه زون بندی خاکشناسی شامل 13 ناحیه مشابه بدست آمد. از هر کدام از این نواحی یک نمونه و در مجموع 13 نمونه برداشت و آزمایش های مکانیک خاک و طبقه بندی به روش یکسان بر روی آنها انجام گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که فقط 2 نمونه (16%) خاک درشت دانه (GM و SM) و بقیه نمونه ها یعنی 84% خاک ریز دانه (ML، CL، CH) هستند و از این مقدار هم 61 درصد خاک ریزدانه رسی است. بهمین جهت پیشنهاد می شود قبل از هر اقدامی برای ساخت جاده باید در قسمت هایی از مسیر که شاخص روانی بالاتر از یک است اقدام به زهکشی منطقه نمود و در قسمت هایی که شاخص خمیری بالا است پس از کارهای خاکبرداری نسبت به تثبیت بستر راه با آهک اقدام و یا برای این منظور از زمین پارچه (Geotextil) بهره گیری کرد. برای کاهش هزینه های ساخت و نگهداری شبکه جاده گزینه تغییر مسیر و عبور شبکه راه از منطقه های با ثبات و خاک های پایدار برتری دارد. برای نیل به این هدف تهیه نقشه قابلیت مکانیکی خاک منطقه نیز تهیه شد.

در این بررسی مقاومت به مواد شیمیایی چند سازه های الیاف طبیعی - پلی اتیلن سنگین(HDPE)  بر حسب تغییر وزن بعد از هفت روز غوطه وری در مواد شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت، الیاف طبیعی عبارت بودند از: آرد چوب، سبوس برنج، الیاف کنف و کاغذ روزنامه که به میزان 25 و 50 درصد وزنی مورد استفاده قرار گرفتند. مواد مرکب ساخته شده به مدت هفت روز در دمای 25 درجه سلیوس و در شرایط آزمایشگاه در مواد شیمیایی مختلف شامل NaOH(%10)، NaClO(%13)، HCl(%10)، H2O2(%3)، محلول صابون (1%) و استون آزمایشگاهی غوطه ور شدند و سپس تغییر وزن آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که H2O2، محلول صابون(SO)  و استون(AC)  تاثیر کمی روی مواد مرکب مورد آزمایش داشته، در صورتی که کاهش وزن ناشی از غوطه وری مواد مرکب درNaClO  و HCl از نظر آماری معنی دار بوده است. علاوه بر این میزان، کاهش وزن، متاثر از نوع و مقدار الیاف نیز مشاهده شده است.

جوهرزدایی نقش مهم و تعیین کننده ای در بازیافت کاغذ روزنامه و بهره گیری دوباره از لیف ها آن دارد. با توجه به این که مواد شیمیایی تاثیر مهمی در حذف جوهر دارند، بنابراین در این پژوهش این تاثیر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از کاغذ روزنامه کیهان به عنوان ماده اولیه سلولزی و از روش جوهرزدایی و رنگبری اکسایشی، با بهره گیری از سه میزان هیدروکسید سدیم (1، 2 و 3 درصد) و سه میزان پراکسید هیدروژن (1، 1.5 و 2 درصد) بر مبنای وزن خشک کاغذ روزنامه باطله بهره گیری شده  است. سایر عامل های موثر در جوهرزدایی ثابت در نظر گرفته شدند. ویژگی های نوری شامل روشنی، زردی و ماتی کاغذهای دست ساز از کاغذ روزنامه اندازه گیری شد و نتایج نشان دادند که بیشترین روشنی با بهره گیری از ترکیب 2 درصد NaOH و 2 درصد H2O2 به میزان 61 درصد به دست آمده است. در اثر افزایش میزان مصرف NaOH، زردی خمیر کاغذ بازیافتی افزایش یافته و بیشترین میزان زردی به مقدار 19 درصد، در حالت بهره گیری از بیشترین میزان NaOH و کمترین میزان H2O2 بدست آمده است. بالاترین مقدار ماتی خمیر کاغذ بازیافتی به میزان 98 درصد، مربوط به نمونه شاهد بوده است.

در این پژوهش تغییر ویژگی های وابسته به راستای کاغذ روزنامه تولید داخل کشور در زاویه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت بدین منظور مقاومت به کشش، مدول کشسانی، طول پارگی و مقاومت به پارگی کاغذ روزنامه در جهت ماشین (MD) و در فاصله های 15 درجه نسبت به آن (15، 30، 45، 60، 75) و عمود بر جهت ماشین (CD) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقادیر مدول کشسانی، مقاومت کششی و طول پارگی کاغذ روزنامه در MD بیشترین می باشد و با افزایش انحراف ازMD  مقدار آنها کاهش یافته تا این که در CD به کمترین میزان خود (نصف) کاهش می یابد. تغییر این ویژگی ها از 60 درجه تا CD بسیار کم بوده و معنی دار نیست. همچنین کمترین میزان مقاومت به پارگی در جهتCD  دیده شده، سپس افزایش یافته و در زاویه 60 در جه به بیشترین میزان میرسد و بعد از آن کاهش می یابد.

این پژوهش  به منظور بررسی اثر شدت استیله کردن بر انتقال حرارت صفحه های پرس به مغز کیک خرده چوب در مرحله پرس گرم و ویژگی های مکانیکی تخته خرده چوب به دست آمده از خرده چوب های استیله شده گونه راش ایرانی (Fagus orientalis) انجام گرفت. خرده چوب ها پس از 12 ساعت غوطه وری در انیدرید استیک، جهت رسیدن به 3 سطح درصد افزایش وزن (WPG) 5، 9 و 16 درصد به مدت 30، 90 و 240 دقیقه در اتو در دمای 120oc حرارت داده شدند. انتقال حرارت طی فرآیند پرس کیک خرده چوب توسط سیمهای ترموکوپل متصل به ترمومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت استیله کردن خرده چوب ها، سرعت انتقال حرارت کاهش می یابد. به علاوه خواص مکانیکی تخته هاشامل MOR،MOE  و IB نیز با کاهش مواجه می شود.

در این پژوهش کارایی دی اکسید کلر در لیگنین زدایی خمیر شیمیایی سوزنی برگان در راکتور آزمایشگاهی جابجایی محلول رنگبر با روش ناپیوسته مقایسه شده است. مقایسه کارایی موثر دی اکسید کلر، به عبارتی مقایسه کارایی بر پایه دی اکسید کلر به کار برده شده با مواد آلی نشان می دهد که واکنش های لیگنین زدایی در راکتور جابجایی در مقایسه با راکتور ناپیوسته، به دلیل کاهش قابل توجه واکنش های ثانویه گزینشی تر است و منجر به افزایش کارایی دی اکسید کلر می شود. از سوی دیگر کارایی کل راکتور جابجایی از کاریی کل راکتورهای ناپیوسته رایج کمتر است. تبدیل بخش مهمی از دی اکسید کلر به کاربرده به کلرات بویژه در دماهای بالا، باعث کاهش کارایی کلی این نوع راکتور در مقایسه با راکتورهای ناپیوسته می شود که در آنها تشکیل کلرات کمتر است. بنابراین، با وجود کاهش واکنش های ثانویه، کارایی کلی این نوع راکتور کمتر است و بهره گیری از آن در مقیاس صنعتی مقرون به صرفه نخواهد بود.

بالغ بر 27 نژاد گوسفندی در ایران وجود دارد که برای تعیین ظرفیت چرایی مراتع در هر منطقه، بسته به وزن واحد دامی هر نژاد و بر پایه کیفیت علوفه در دسترس، باید نیاز روزانه دام مشخص شود. در این پژوهش وزن زنده واحد دامی نژاد سنگسری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 2 گله از این نژاد گزینش و در قشلاق و ییلاق در هر گله 40 راس گوسفند شامل 15 میش 3 ساله، 15 میش 4 ساله، 5 راس قوچ 3 ساله و 5 راس قوچ 4 ساله وزن کشی شدند. در ییلاق علاوه بر این تعداد، 10 راس بره 3 ماهه و 10 راس بره 6 ماهه نیز وزن کشی شد. وزن یک واحد دامی این نژاد 36.98 کیلوگرم برآورد شده است و معادل واحد دامی برای قوچ، بره 6 ماهه و بره 3 ماهه به ترتیب 1.31, 0.64 و 0.42 واحد دامی است. دو فصل ییلاق و قشلاق، دو جنس میش و قوچ، دو گله 1 و 2 و دو سن 3 ساله و 4 ساله از نظر وزن دام ها در سطح %1 تفاوت معنی دار داشتند. همچنین برای تعیین کیفیت علوفه گیاهی 5 نمونه از هر گونه (با قطع 5 ﭘایه گیاه برای هر نمونه) قابل چرای دام تهیه و برای تعیین درصد پروتئین خام، دیواره سلولی بدون همی سلولز، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی متابولیسمی مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. کیفیت علوفه 10 گونه در ییلاق و 5 گونه در قشلاق مورد بررسی قرارگرفت و مقایسه میانگین به روش توکی روی این داده ها نشان دهنده تفاوت معنی دار بین گونه های مختلف از نظر کیفیت علوفه در سطح %5 بود که بیانگر لزوم محاسبه نیاز غذایی واحد دامی بر پایه کیفیت علوفه است. کیفیت علوفه در دسترس دام بستگی به ترکیب گیاهی مرتع دارد. نیازهای غذایی این نژاد با توجه به شرایط مختلف محیطی از جمله فاصله و شیبی که دام در روز طی کند 50 درصد بیش از مقدار محاسبه شده با دو روش بهره گیری از جدول NRC (1985) و معادله ماف (1984) برآورد شده است. با بهره گیری از جدول NRC میزان مورد نیاز روزانه دام به انرژی متابولیسمی استخراج و با توجه به کیفیت علوفه نیاز روزانه هر واحد دامی به علوفه خشک در ییلاق و قشلاق به ترتیب 1.00 و 1.04 کیلو گرم تعیین شد. با بهره گیری از معادله ماف میزان نیاز روزانه دام به انرژی متابولیسمی محاسبه و با توجه به کیفیت علوفه نیاز روزانه هر واحد دامی به علوفه خشک در ییلاق و قشلاق به ترتیب 0.9 و 0.92 کیلو گرم محاسبه شد.

اراضی گسترده ای در مناطق خشک و کم باران جهان تحت تاثیر پی آمدهای تخریب اراضی ناشی از عوامل طبیعی و فعالیت های انسانی (کشاورزی) و بهره گیری بی رویه از زمین قرار گرفته و به سرزمین های بی حاصل و بیابانی تبدیل شده اند. در ایران هم به دلیل قرارگیری بخش گسترده ای از آن در منطقه خشک و نیمه خشک، فعالیت های کشاورزی از جمله روش غلط آبیاری و مدیریت نادرست اراضی می تواند به طور گسترده ای شوری و تخریب خاک را باعث شود. بنابراین اعمال مدیریت درست بر منابع آب و خاک کشاورزی جهت جلوگیری از تخریب ضروری می نماید. هدف از این پژوهش بررسی تغییر شوری در اراضی مختلف کشاورزی نسبت به اراضی مرتعی که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده است می باشد. در این راستا با گزینش تیمارهای زراعی شامل اراضی کشت گندم آبی، اراضی کشت گندم دیم، اراضی کشت دانه های روغنی، اراضی سبزیجات تک کشتی و اراضی سبزیجات چند کشتی و مقایسه تغییرات میزان نسبت جذب سدیم(SAR)  و هدایت الکتریکی(EC)  در آنها نسبت به اراضی مرتعی در دو لایه رویی (30-0) و زیرین (60-30) در دشت خورموج (شهرستان دشتی) استان بوشهر، نتایجی مبنی بر اختلاف معنی دار عامل های مورد بررسی در هر دو لایه سطحی و عمقی به دست آمد. مقایسه میانگین تیمارها با آزمون دانکن نشاندهنده بیشترین مقدار EC و SAR در هر دو لایه مورد بررسی در اراضی کشت گندم می باشد. این نوع کشت بیشترین تخریب را در خاک ایجاد نموده است؛ همچنین مطلوب ترین تیمار در منطقه، اراضی کشت سبزیجات می باشد.

بررسی های خشکسالی هواشناسی با بهره گیری از روش درصد نرمال و آمار میانگین بارندگی ماهانه 719 ایستگاه، با پایه زمانی 26 ساله، منجر به تهیه نقشه پهنه های خشکسالی برای کشور در سال های 1374 تا 1379 شد. از طرف دیگر بهره گیری از شاخص های گیاهی به دست آمده از تصویرهای NOAA-AVHRR منجر به تولید نقشه های تغییر پوشش گیاهی در سال های آبی محدود به دوره بررسی شد. اجتماع منطقه های مواجه با کاهش شدید پوشش گیاهی و طبقه های خشکسالی های شدید و خیلی شدید، به عنوان منطقه های در معرض خشکسالی های بحرانی نامیده شدند. منظور از خشکسالی بحرانی، خشکسالی است که در اثر آن، کاهش شدید پوشش گیاهی رخداد باشد. با تلفیق نقشه منطقه های مواجه با خشکسالی های بحرانی در دوره بررسی و نقشه پوشش اراضی اصلاح شده با بهره گیری از تصویرهای سنجنده MODIS، مشخص شد که در سال آبی 1378- 1377 خشکسالی ها کمترین تاثیر و در سال های آبی 1376-1375 و 1379-1378 بیشترین تاثیر را بر پوشش گیاهی کشور داشته اند. از میان پوشش های گیاهی مختلف، جنگل های تنک، باغ ها و مراتع بیشترین و جنگل های با تراکم بیش از 50 درصد و کشت های آبی کمترین تاثیرپذیری را از خشکسالی های بحرانی، متحمل شده اند.

در این پژوهش، گونه های T. campestre, Trifolium dasyurum,  T. repens, T. grandiflorum , T. lappaceum, وT. resupinatum  پس از جمع آوری از رویشگاه های موجود در استان فارس مورد بررسی سیتوژنتیکی قرار گرفتند در این بررسی از سیستم آنالیز تصویری برای تعیین کاریوتیپ گونه ها بهره گیری شد و با استفاده از نرم افزار  Micromeasure، ویژگی هایی مانند طول بازوی کوتاه ((SA، طول بازوی بلند (LA)، طول کروموزوم (TL)، نسبت بازوها (AR) و شاخص سانترومری (CI) مورد محاسبه قرار گرفتند. برای تعیین وضعیت تکاملی گونه ها، شاخص های تقارن کاریوتیپی مانند A1، A2، %TF و DRL محاسبه شد و کلاس تقارن آنها مشخص شد بر پایه جدول دو طرفه Stebbins گونه های مورد بررسی در کلاس 1A قرار گرفتند، به استثنای T. repens که یک گونه تتراپلوئید بود بقیه گونه های مورد بررسی دیپلوئید بودند. از لحاظ شمار کروموزوم پایه نیز بین گونه های مورد بررسی پایه کروموزومی 7 و 8 دیده شد نتایج تجزیه واریانس نشان می دهد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات کروموزومی، اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود دارد و این بیانگر تنوع کروموزومی در گونه های مورد بررسی است. با برش دندروگرام بدست آمده از تجزیه کلاستر به روش UPGMA گونه ها در سه خوشه قرار گرفتند، خوشه اول شامل گونه های T. campestre، T. resupinatum، T. grandiflorum، T. repens بود خوشه دوم گونه  T. lappaceum را شامل می شد و خوشه سوم شامل گونه T .dasyurum بود. گونه های T. campestre و T. resupinatum دارای بیش ترین خویشاوندی و گونه های T. campestre و dasyurum T. دارای کمترین خویشاوندی بودند.

گزینش روش هایی مناسب برای اندازه گیری دقیق تراکم در بوته زارهای مختلف که از نظر میزان تراکم و الگوی پراکنش گیاهان متفاوت می باشند دارای اهمیت بالایی می باشد. روش های مختلف اندازه گیری تراکم از نظر صحت و اندازه نمونه در سه تیپ گیاهی در منطقه ندوشن یزد مقایسه شدند. نمونه برداری به صورت سازگانه تصادفی اجرا شد، به طوری که در هر تیپ گیاهی محدوده ای به ابعاد 100 × 50 متر برای نمونه برداری گزینش و تراکم با بهره گیری از روش های مختلف با توجه به اندازه نمونه لازم در هر روش برآورد شد و تراکم برآورد شده با روش های مختلف با بهره گیری از طرح کاملا تصادفی در سطح احتمال 1 و %5 با تراکم واقعی که از راه شمارش دقیق بوته ها محاسبه شده بود مقایسه شد. روش های اندازه گیری تراکم عبارت بودند از پلات 1 و 2 متر مربعی، غیر مستقیم فراوانی، نزدیکترین فرد، نزدیکترین همسایه، زوج های تصادفی، یک چهارم نقطه مرکزی، یک چهارم سرگردان، زاویه سرگردان، مربع T بایت، نقطه فاصله دیگل، زاویه ای 6 بخش، ترتیبی پلارد (دومین و سومین و چهارمین فرد نزدیک)، زاویه منظم، غیر مستقیم پوشش و ماکزیمم قطرتاج. الگوی پراکنش گیاهان در هر منطقه با بهره گیری از شاخص های پراکنش تعیین شد. نتایج نشان داد در بوته زارهای تنک با پوشش کمتر از 5 درصد و پراکنش کپه ای خفیف و کوچک مقیاس گیاهان روش های مربع T بایت و دومین فرد نزدیک، در بوته زارهای با تراکم متوسط با پوشش بین 5 تا 10 درصد که پراکنش گیاهان تصادفی بوده و یا انحراف کم و غیر معنی داری از الگوی تصادفی داشته روش های چهارمین فرد و سومین فرد نزدیک، در بوته زارهای پر تراکم با پوشش بیش از ده درصد که الگوی پراکنش بوته ها گرایش خفیفی به سمت یکنواختی دارد روش های نزدیکترین فرد و نقطه فاصله دیگل و در بوته زارهای پر تراکم با پوشش بیش از ده درصد وگرایش زیاد به سمت یکنواختی روش زوج های تصادفی نزدیکترین برآورد تراکم به مقدار واقعی را ارایه می نمایند. در بین روش های فاصله ای بزرگترین اندازه نمونه مربوط به روش یک چهارم سرگردان و کوچکترین اندازه نمونه مربوط به روش زاویه منظم بوده و در بین کلیه روش ها بزرگترین اندازه نمونه مربوط به روش پلات بوده است.

جوانه زنی بذرهای گونه های مختلف آتریپلکس، نیازمند تیمارهای ویژه هستند تا درصد جوانه زنی بذرها به میزان قابل قبولی برسد. در این بررسی سعی شده است تا تیمارهای مختلف روی بذرهای دو گونه آتریپلکس انجام گیرد. بررسی های آزمایشگاهی برای ارزیابی تاثیر تیمار شیمیایی بذرها با بهره گیری از قرار دادن بذرها به مدت 10، 20، 30 و 60 دقیقه در اسید سولفوریک 90 درصد، تیمار مکانیکی با از بین بردن برگک ها و از بین بردن برگک ها همراه با سوراخ کردن پوسته بذر، سرمادهی بذرها به مدت 1، 2، 3 و 4 هفته در دمای 6 درجه سلسیوس و آبشویی بذرها به مدت 1، 2، 3 و 4 روز، روی جوانه زنی بذرهای Atriplex canescens و A. halimus انجام شد. موثرترین روش برای شکستن خواب بذرهای Atriplex canescens تیمار قرار دادن بذرها به مدت 30 دقیقه در اسید سولفوریک و از بین بردن برگک ها بود. در A. halimus قرار دادن بذرها به مدت 10، 20، 30 و 60 دقیقه در اسید سولفوریک عامل مناسبی برای شکستن خواب بذرها نبود زیرا این تیمارها به جنین بذر آسیب رساند. در مقابل، بیشترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی متعلق به بذرهایی بود که با تیمار از بین بردن برگک ها تیمار شده بودند. درAtriplex canescens  و A. halimus آبشویی بذرها تاثیر کمی در درصد جوانه زنی و شاخص سرعت جوانه زنی داشت.