ماشین های کشاورزی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

سرعت پیشروی و لغزش پارامترهای تعیین کننده بازده کششی در تراکتور هستند. اغلب تراکتورهای موجود به دلیل عدم وجود استاندارد در زمینه تجهیز تراکتورها به وسایل اندازه گیری، فاقد ابزاری جهت اندازه گیری و نمایش لغزش و سرعت پیشروی هستند. در این پژوهش سامانه ای جهت اندازه گیری توام لغزش و سرعت پیشروی در تراکتورهای دوچرخ محرک طراحی و پس از ساخت، ارزیابی گردید. برای تعیین سرعت پیشروی واقعی و تئوری تراکتور از چهار انکودر چرخان برای اندازه گیری همزمان چرخش چرخ های جلو و عقب تراکتور استفاده شد. برای تعیین لغزش و سرعت پیشروی برنامه ای در یک میکروکنترلر ATmega16PU با استفاده از خروجی انکودرها تدوین گردید، که قادر به نمایش دیجیتالی مقادیر اندازه گیری شده بود. میکروکنترلر به گونه ای برنامه ریزی شد که اثر سرش (لغزیدن) چرخ های جلوی تراکتور بر روی مقادیر اندازه گیری شده حذف شود. در مرحله ارزیابی لغزش و سرعت پیشروی اندازه گیری شده به وسیله سامانه با مقادیر محاسبه شده لغزش و سرعت پیشروی به روش متعارف، مقایسه گردیدند. نتایج ارزیابی سامانه نشان داد که متوسط بیشینه اختلاف بین مقادیر سرعت پیشروی و لغزش اندازه گیری شده توسط سامانه با مقادیر متناظر محاسبه شده به روش متعارف، در همه شرایط ارزیابی (بر روی آسفالت و در مزرعه) به ترتیب برابر با0.2 (kmh-1)  و 2.4 درصد بود. سامانه با تغییرات اندک قابلیت کنترل لغزش در محدوده بیشینه بازده کشش و نصب بر روی انواع تراکتور دوچرخ محرک را دارا می باشد.

با استفاده از برنامه عملیات زراعی می توان به میزان قابل توجهی در مصرف سوخت و انرژی صرفه جویی نمود. پیش بینی میزان دقیق سوخت مورد نیاز برای عملیات خاک ورزی مشکل می باشد. تغییرات میزان رطوبت، نوع خاک و عمق شخم مستقیما بر میزان سوخت مصرفی اثر می گذارد. جرم مخصوص ظاهری خاک های کشاورزی به نحوه خاک ورزی، مقدار مواد آلی،‏ عمق شخم و ماشین های مورد استفاده بستگی دارد. لذا در این تحقیق، اثرات چهار نوع وسیله خاک ورزی شامل گاوآهن برگردان دار، دیسک سنگین، گاو آهن قلمی و خاک ورز مرکب (کم خاک ورزی)، بر میزان توان و سوخت مورد نیاز و برخی از خواص فیزیکی خاک از جمله جرم مخصوص ظاهری، سرعت نفوذ نهایی آب در خاک و کربن آلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که شخم با خاک ورز مرکب نسبت به گاوآهن برگردان دار، سبب افزایش مقدار مواد آلی موجود در خاک، کاهش مصرف سوخت و کاهش توان مورد نیاز برای انجام شخم گردید. بیشترین مصرف سوخت به میزان 58.03 L.ha-1، و کمترین میزان 8.64 L.ha-1، به ترتیب مربوط به شخم با گاوآهن برگردان دار و دیسک سنگین بود. میانگین مقادیر کربن آلی خاک برای شخم با گاوآهن برگردان 0.31 درصد، در شخم با خاک ورز مرکب 0.64 درصد، شخم با دیسک سنگین 0.55 درصد و در شخم با گاوآهن قلمی 0.5 درصد بود. اختلاف در مقادیر میانگین کربن آلی در شخم با خاک ورز مرکب و دیسک سنگین، نسبت به گاوآهن برگردان معنی دار بود و هر دو در دو گروه مجزا قرار گرفتند.

میوه سیب در مراحل مختلف برداشت تا عرضه به مشتری در معرض بارهای مختلف قرار می گیرد. کوفتگی به عنوان یکی از معیارهای مهم ارزیابی صدمه وارد شده به سیب همواره مورد توجه محققان بوده است. در این تحقیق برخی از عوامل موثر بر میزان سطح و حجم کوفتگی سیب از جمله ارتفاع سقوط، جنس سطح برخورد و سرعت حرکت خطی سیب بر روی نوار نقاله بررسی شد. تاثیر این عوامل بر کوفتگی سیب رقم «گلدن دلیشز» با استفاده از طرح کاملا تصادفی با آزمایش فاکتوریل در سه سطح ارتفاع سقوط (10 cm،20  و 30)، سه سطح سرعت حرکت خطی (0.1 ،0.05 m.s-1 و 0.15) و چهار سطح برخورد (چوبی، فولادی، پلاستیکی وکارتنی) در سه تکرار با مجموع 108 تیمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر ارتفاع سقوط و جنس سطح برخورد بر روی سطح کوفتگی در سطح 1 درصد معنی دار بود در حالی که حجم کوفتگی تنها تحت تاثیر جنس سطح برخورد قرار گرفت (دارای اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد). آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین سطوح مختلف ارتفاع سقوط بر سطح کوفتگی وجود دارد. بعلاوه، تفاوت بین سطح کارتنی با سطوح فولادی، پلاستیکی و چوبی معنی دار است. از نظر تاثیر جنس سطح برخورد بر حجم کوفتگی، بین سطوح فولادی و چوبی با سطح کارتنی و پلاستیکی تفاوت معنی داری وجود دارد. بنابراین در طراحی سیستم های فراوری سیب بایستی عوامل ارتفاع سقوط و جنس سطح برخورد را مد نظر قرار داد.

در این تحقیق کارایی انرژی محصول خیار گلخانه ای در شهرستان شهرضا، با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از بین 60 گلخانه موجود در این شهرستان و روستاهای اطراف تعداد 25 واحد که اطلاعات مستند داشتند به طور تصادفی انتخاب شده و جمع آوری داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری انجام گرفت. نتایج نشان داد که نهاده سوخت با 47 درصد بیشترین و آب مصرفی با 1.2 درصد کمترین سهم مصرف انرژی را به خود اختصاص می دهد. نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده های انرژی حاکی از این بود که در مدل بازگشت به مقیاس ثابت، 24 درصد و در مدل بازگشت به مقیاس متغیر، 36 درصد از کل واحدها کارایی 100 درصد داشته و بقیه واحدها به درجات مختلفی ناکارا محسوب می شوند. میانگین کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب 90.37، 95.09 و 94.6 برآورد شد. همچنین میانگین کارایی فنی واحدهای ناکارا بر اساس مدل بازگشت به مقیاس ثابت 87 درصد محاسبه شد، به این معنا که 13 درصد از کلیه منابع می تواند به وسیله بالا بردن کارایی این واحدها ذخیره شود. در این تحقیق بیشترین مصرف نادرست انرژی و همچنین بیشترین سهم از کل انرژی ذخیره ای مربوط به نهاده سوخت مصرفی است.

دما و رطوبت دو پارامتر مهم و اثرگذار بر رشد کمی و کیفی محصولات گلخانه ای هستند لذا به منظور بررسی اثرات کنترل این دو پارامتر در تولید خیار گلخانه ای در منطقه جیرفت و کهنوج دو واحد گلخانه یکسان با ارتفاع نهایی، طول و عرض هر دهانه به ترتیب 3.5، 40 و 5.5 متر بصورت دوقلو در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج ساخته شد. تمام موارد از لحاظ جنس قطعات سازه، ارتفاع نهایی، ارتفاع تا زیر ناودانی، پوشش گلخانه و موارد زراعی مانند آماده سازی بستر، کاشت، داشت برای دو واحد گلخانه بصورت یکسان انجام گرفت ولی در یکی از گلخانه ها از یک سیستم گرمایشی هوای گرم مجهز به مشعل گازوئیل سوز و سیستم سرمایشی شامل دو فن و یک پد استفاده شد و دیگری فاقد آنها بود. در طول فصل رشد دما و رطوبت داخل و خارج گلخانه ها به همراه عملکرد محصول برای هر دو گلخانه مجهز و عادی ثبت گردید. نتایج نشان داد که تغییرات دمای داخل گلخانه عادی با محیط بیرون هم فاز است و این نکته باعث اثرات سوء هوای سرد محیط آزاد بر تولید می گردد، بطوری که عملکرد محصول و تعداد میوه برداشت شده دو گلخانه عادی و مجهز در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار داشتند. بیشترین عملکرد و تعداد میوه برداشت شده مربوط به گلخانه مجهز بود. بنابراین عدم استفاده از سیستم های گرمایشی در گلخانه های منطقه به هیچ عنوان توصیه نمی گردد. با توجه به تغییرات رطوبت نسبی در هوای بیرون گلخانه در انتهای دوره، کارایی سیستم خنک کننده پوشال و پنکه پایین بود، بنابراین صرف انرژی برای این نوع سیستم سرمایشی توصیه نمی شود و پیشنهاد می شود با استفاده از تهویه و سایه دهی دمای هوای گلخانه تعدیل و با اوج گرفتن گرمای هوای آزاد ادامه تولید در گلخانه قطع گردد.

روش کاشت مطلوب روشی است که با استفاده از آن بتوان با کمترین تعداد تردد ماشین ها در روی زمین و صرف کمترین میزان مصرف انرژی و زمان، بذر را به گونه ای در فواصل و عمق مناسب خاک قرار داد که بیشترین تماس را با خاک داشته و بتواند به سرعت جوانه زده و در نهایت گیاهچه پایداری ایجاد نماید. لذا در این خصوص پژوهش حاضر طی مدت دو سال 2007 و 2008 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور)، در یک خاک رسی-سیلتی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کرت های اصلی شامل شش روش کاشت سانتریفوژ (P1)، سانتریفوژ بعلاوه فاروئر (P2)، خطی کار (P3)، خطی کار بعلاوه فاروئر (P4)، پشته کاری سه ردیفه (P5) و پشته کاری چهار ردیفه (P6) بوده و کرت های فرعی نیز شامل چهار تراکم بذر 300، 500،  400و 600 دانه در متر مربع (تقریبا 120،200 ، 160 و 240 کیلوگرم بر هکتار) بود. نتایج نشان داد که بیشترین مصرف سوخت با 14.91 لیتر بر هکتار به تیمار سانتریفوژ بعلاوه فاروئر و کمترین آن با 5.02 لیتر بر هکتار به تیمار خطی کار اختصاص داشت. روش کاشت خطی کار با 1.462 و روش کاشت پشته کاری سه ردیفه با 0.620 ساعت بر هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین زمان مورد نیاز را به خود اختصاص دادند. در همه روش های خطی کاری شامل خطی کار، خطی کار بعلاوه فاروئر، پشته کاری سه ردیفه و پشته کاری چهار ردیفه نسبت به روش های کاشت پاششی سانتریفوژ و سانتریفوژ بعلاوه فاروئر زمان مورد نیاز به طور معنی داری کاهش و ظرفیت مزرعه ای افزایش یافته بود. روش کاشت سانتریفوژ بعلاوه فاروئر با 0.684 هکتار بر ساعت دارای کمترین ظرفیت مزرعه ای و روش های کاشت پشته کاری سه ردیفه و پشته کاری چهار ردیفه با متوسط 1.67 هکتار بر ساعت دارای بیشترین ظرفیت مزرعه ای بودند. بیشترین شاخص یکنواختی (87.21 درصد) به تیمار پشته کاری چهار ردیفه و کمترین آن (54.73 درصد) به تیمار سانتریفوژ اختصاص داشت. استفاده از روش های خطی کار، پشته کاری سه ردیفه و پشته کاری چهار ردیفه به جای روش سانتریفوژ به ترتیب باعث 41، 29 و 29 درصد کاهش در هزینه ها شده است. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف بین روش های کاشت از لحاظ عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم معنی دار نبود، ولی تاثیر مقدار بذر بر تعداد بوته بر واحد سطح، ضریب پنجه زنی و تعداد دانه در سنبله در سطح 5 درصد معنی دار بود. به طور کلی، برای کشت گندم آبی در اراضی رسی-سیلتی خوزستان، به ترتیب اولویت، استفاده از یکی از روش های کاشت پشته کاری سه ردیفه، پشته کاری چهار ردیفه و خطی کار و همچنین مقدار بذر 160-120 کیلوگرم بر هکتار پیشنهاد می شود.

به منظور ارزیابی تاثیر تنش کمبود آب بر ویژگی های فیزیکی دانه ارقام آفتابگردان، آزمایشی روی چهار رقم آذرگل، آلستار، هایسان 33 و هایسان 25 در سه سطح آبیاری (پس از 50، 100 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) اجرا گردید. نمونه گیری تصادفی در پایان فصل رشد و بر اساس 13 درصد رطوبت دانه انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد بیشترین طول، عرض و ضخامت دانه در رژیم آبیاری بعد از 50 میلیمتر تبخیر به دست آمد و تیمارهای مواجه با تنش کم آبی (آبیاری محدود بعد از 100 و 150 میلیمتر تبخیر) به ترتیب باعث کاهش 15 و 24 درصد طول، 18 و 35 درصد عرض و 17 و 30 درصد ضخامت دانه گردیدند. بنابراین عرض دانه در مقایسه با طول و ضخامت دانه حساسیت بیشتری به سطوح تنش کمبود آب داشت. در بین ارقام مورد مطالعه بیشترین طول، عرض و ضخامت دانه متعلق به رقم آلستار بود. همچنین در تمام سطوح آبیاری رقم آلستار دارای بیشترین وزن دانه بود که از این لحاظ در آبیاری نرمال (پس از 50 میلی متر تبخیر) با رقم هایسان 25 اختلاف معنی داری نداشت. بنابراین رقم زودرس آلستار در شرایط آبیاری نرمال و محدود از نظر وزن و ویژگی های فیزیکی دانه تحمل بیشتری به شرایط کم آبی داشته است.

سیر یکی از مهم ترین گونه های پیاز می باشد. سیر خشک شده از نظر اقتصادی دارای اهمیت زیادی است. در این تحقیق، لایه های نازک سیر در دماهای 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد و ضخامت های 2، 3 و 4 میلی متر در خشک کن هوای داغ آزمایشگاهی با سرعت هوای 1.5 متر بر ثانیه خشک شدند. متوسط چروکیدگی ورقه های سیر، 69.8 درصد به دست آمد. منحنی های تغییرات چروکیدگی حجمی ورقه های سیر بر اساس داده های بدست آمده از آزمایش، برازش شد. نتایج بررسی تغییرات درصد چروکیدگی طی خشک شدن در دماهای مختلف هوا و ضخامت ورقه ها نشان داد که اثر دمای هوای خشک کن و نیز ضخامت ورقه ها روی چروکیدگی محصول معنی دار نیست و چروکیدگی فقط تابعی از میزان رطوبت محصول می باشد. با بررسی 4 مدل تجربی مختلف و با محاسبه ضرایب همبستگی (R2)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و مجموع مربعات خطا (SSE) بین داده های تجربی و نتایج پیش بینی شده توسط هر مدل، در محیط نرم افزار متلب، مناسبترین مدل توصیف کننده تغییرات چروکیدگی ورقه های نازک سیر انتخاب شد.