اقتصاد کاربردی
سال:1396 | دوره:7 | شماره:22 |تعداد مقالات:6

نرخ ارز به عنوان یکی از متغیرهای کلیدی در اقتصاد، دارای اثرات مهمی بر متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله شاخص قیمتی واردات و صادرات داشته و در سیاست گذاری حائز اهمیت است. هدف اصلی این مقاله تعیین اثرپذیری درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت محصولات پتروشیمی نسبت به سهم واردات این محصولات از سایر کشورها می باشد. این مقاله مطالعه ای با رویکرد خرد در مورد تاثیر انتقال نرخ ارز در بازارهای رقابت ناقص است. بنابراین، در این مطالعه سعی شده است رفتار غیررقابتی بنگاه های صادرکننده محصولات پتروشیمی به ایران و درنتیجه، نقش رقابت ناقص در انتقال اثر نرخ ارز در صنعت پتروشیمی، با استفاده از مدل ARDL، در دوره ی زمانی 1362-1393 برآورد شود. نتایج مطالعه حاکی از وجود رابطه منفی معنی دار بین سهم بازار و درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت های داخلی می باشد؛ به عبارت دیگر، با افزایش سهم واردات، درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت های داخلی کاهش می یابد.

رشد اقتصادی، تورم و توسعه بازار سهام به عنوان سه متغیر مهم در اقتصاد هر کشور محسوب می شود که بررسی نحوه ارتباط آنها حائز اهمیت است. از اینرو، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه علیت پویای بین سه متغیر مذکور در بازه زمانی 1360 الی 1394، در ایران است. بدین منظور، از آزمون علیت گرنجر برای یافتن رابطه ی علی و معلولی بین متغیرها استفاده می شود. در ابتدا وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها با آزمون همجمعی جوهانسن-جوسیلیوس بررسی شد که نتایج بیانگر وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت است. سپس مدل تصحیح خطای برداری برای تعیین جهت علیت کوتاه مدت و بلندمدت بکار گرفته شد. با توجه به یافته ها، نرخ تورم و توسعه بازار سهام علیت گرنجری رشد اقتصادی در بلندمدت می باشند. در کوتاه مدت یک رابطه علیت دو طرفه فقط بین رشد اقتصادی و تورم وجود دارد، این در حالی است که یک رابطه علیت کوتاه مدت یک طرفه از توسعه بازار سهام به سمت رشد اقتصادی و نرخ تورم وجود دارد.

به عقیده اقتصاددانان فساد اقتصادی می تواند از طریق افزایش هزینه تولید، کاهش نوآوری و رقابت، کاهش سرمایه انسانی و افزایش موانع تجارت، بر صادرات کالاهای صنعتی که به عنوان موتور رشد اقتصادی مطرح است، اثرات منفی به جای بگذارد. در این مقاله تأثیر فساد بر صادرات کالاهای صنعتی با استفاده از دو مدل FMOLS و DOLS برای دو گروه از 53 کشور در حال توسعه با تورم بالا و پایین طی دوره 1995-2014 بررسی شده است. در کوتاه مدت برای کشورهای در حال توسعه با تورم بالا و پایین، فساد اقتصادی و تورم تأثیر منفی بر صادرات صنعتی داشته و درجه باز بودن اقتصاد و انباشت سرمایه (تنها برای کشورها با تورم پایین) و سرمایه انسانی با صادرات صنعتی دارای رابطه مثبت و معنی دار بوده است. نتایج برآورد در بلندمدت برای دو گروه از کشورها هم راستا با نتایج کوتاه مدت بوده با این تفاوت که متغیر سرمایه انسانی برای کشورهای با تورم پایین معنی دار نشده است. علاوه بر این در کوتاه مدت و بلندمدت برای کشورهای در حال توسعه با تورم بالا میزان تأثیرگذاری فساد و تورم بر صادرات صنعتی نسبت به کشورهای در حال توسعه با تورم پایین بیشتر بوده است که بیانگر همراهی تورم با فساد و کاهش صادرات صنعتی است.

ارزش دلار آمریکا، قیمت نفت خام و قیمت طلا سه متغیر مهم اقتصادی هستند که تغییرات آن ها تأثیرات عمده ای بر روند رشد اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت دارد. در این مطالعه با توجه به اثرات متقابل بازارهای جهانی نفت خام، طلا و نرخ ارز بر هم، تأثیر تکانه های حاصل از قیمت نفت ایران و قیمت طلای جهانی بر نوسانات نرخ ارز ایران با استفاده از داده های روزانه 1391: 4 تا 1392: 5 و الگوی واریانس شرطی اتو رگرسیو آستانه ای با لحاظ شکست ساختاری بررسی شده است. نتایج نشان داد که میزان تکانه های مثبت و منفی (اخبار خوب و بد) اثرات معنی داری از لحاظ آماری داشته و تأثیر اخبار خوب بازارهای نفت و طلا روی نرخ ارز بیشتر بوده است. از همین رو با توجه به مثبت بودن اثر، می توان با کنترل بازار طلا و نفت و ایجاد ثبات در این بازارها به تثبیت وکنترل نرخ ارز نیز کمک کرد.

هدف اصلی این تحقیق، برآورد درجه تحرک بین المللی سرمایه در کشورهای درحال توسعه طی دوره ی زمانی 2014-2000 می باشد. برای نیل به هدف مذکور، از تحلیل های هم جمعی داده های تابلویی و برآوردگرهای حداقل مربعات معمولی کاملاً اصلاح شده (FMOLS)، حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)، میانگین گروهی تلفیقی (PMG) و به روزرسانی مکرر و کاملاً تعدیل شده (Cup-FM) استفاده شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، ضریب فلداستین-هوری اوکا برای کشورهای مورد مطالعه، با استفاده از برآوردگرهای FMOLS، DOLS، PMG و Cup-FM، به ترتیب 56/0، 66/0، 42/0 و 64/0 به دست آمده است. لذا می توان گفت، به طور متوسط 57/0 درصد از پس انداز داخلی در کشورهای درحال توسعه صرف سرمایه گذاری داخلی آن ها می شود که این به معنای تحرک بین المللی ناقص و پایین سرمایه در این کشورهاست.

همواره پیش بینی دقیق روند بازار سهام برای تصمیم گیری های مالی سرمایه گذاران مهم بوده است. استفاده از مجموعه ای از شاخص های تحلیل تکنیکی یکی از پرکاربردترین روش های پیش بینی های مالی است. تعیین پارامترهای مناسب این شاخص ها و همچنین ترکیب آن ها یکی از چالش های پژوهشگران است. از طرف دیگر، ماهیت غیرخطی و پویای تغییرات در روند بازار سهام موجب استفاده گسترده از روش های پیش بینی غیرخطی همچون شبکه عصبی مصنوعی شده است. با وجود استفاده گسترده از شاخص های تحلیل تکنیکی به عنوان ورودی شبکه های عصبی مصنوعی، تاکنون بهینه سازی پارامترهای شاخص های تحلیل تکنیکی به عنوان ورودی شبکه عصبی مصنوعی پژوهش نشده است. با توجه به روند تغییرات انحصاری سهام یک شرکت نسبت به سایر شرکت ها، استفاده از مجموعه پارامترهای پیش فرض یا یکسان برای تمام انواع سهام منطقی نیست. در این پژوهش، پارامترهای مجموعه ای از شاخص های تحلیل تکنیکی برای سهام یک شرکت با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهینه شده است و به شبکه عصبی مصنوعی به عنوان ورودی داده می شود. از این روش ترکیبی برای پیش بینی روند تغییرات قیمت سهام روز بعد استفاده شده است. در این روش، فرض شده است که فرد سرمایه گذار براساس پیش بینی تصمیم می گیرد، که روز بعد، سهام را بخرد، بفروشد، یا نگه دارد. برای ارزیابی عملکرد روش ترکیبی ارائه شده، از یک شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از شاخص های تحلیل تکنیکی با پارامترهای پیش فرض نیز جهت پیش بینی روند تغییرات قیمت سهام استفاده شده است. این دو روش برای داده های واقعی سهام شرکت ایران خودرو اجرا شده که نتایج نشان دهنده برتری روش ترکیبی با 25. 1% کاهش در خطای پیش بینی نسبت به روش ساده است.