پایش
سال:1386 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

نقش تغذیه در ایجاد و توسعه بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلب و عروق و سرطان ها غیر قابل انکار است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تعداد وعده های غذایی بر کاهش عوامل خطر بیماری های غیرواگیر است.افراد مورد مطالعه 592 نفر (275 مرد و 317 زن) با سن 50-19 سال بودند که به صورت تصادفی از طرح قند و لیپید تهران انتخاب شدند. الگوی مصرف از طریق تکمیل پرسشنامه دو روز یادآمد غذایی گرفته شد و افراد بر اساس تعداد وعده های غذایی در چهار گروه مختلف قرار گرفتند. گروه اول کمتر از 6 وعده در روز، دوم 7-6 وعده، سوم 9-8 وعده و چهارم بیش از 9 وعده در روز. اندازه گیری های تن سنجی و فشار خون بر اساس پروتکل های استاندارد صورت گرفت.نسبت شانس ابتلا به عوامل خطر بیماری های قلبی نسبت به گروه چهارم با استفاده از رگرسیون لجستیک بررسی شد. تعداد افراد در گروه اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 190، 135، 185 و 82 نفر بود. شانس ابتلا به هیپرکلسترولمی، هیپرتری گلیسریدمی، LDL بالا در کسانی که تعداد وعده های بیشتری دریافت کرده بودند، کمتر بود که به ترتیب در گروه های اول، دوم، سوم نسبت به چهارم هیپرکلسترولمی عبارتند از: OR=1.18(%95CI=1.09-9.41), OR=3.93(%95CI=2.15-13.55), OR=9.14(%95CI=2.14-36.77) و هیپرتری گلیسریدمی OR=2.44(%95CI=1.44-2.98), OR=2.67(%95CI=1.80-3.46), OR=3.64(%95CI=1.98-4.30) و LDL بالا برای گروه اول و دوم: OR=9.27(%95CI=5.27-16.30) و OR=5.6(%95CI=2.79-11.55).با کنترل انرژی دریافتی، افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده می توان خطر ابتلا به برخی عوامل خطر بیماری های قلبی را کاهش داد.

متغیرهای متعددی در افزایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر دخالت دارند، از جمله این متغیرها نقش اشتغال و وضعیت تاهل در افزایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر است. یافته های متناقضی در رابطه با این ارتباط گزارش شده است. در این مطالعه رابطه اشتغال و وضعیت تاهل با عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در زنان تهرانی مورد بررسی قرار گرفت. در یک مطالعه مقطعی 566 زن شـاغـل (216 زن مجرد و 350 زن متاهل) و 561 زن خانه دار (151 زن مجرد و 410 زن متاهل) با تطابق سنی به صورت تصادفی از جمعیت 15005 نفری مطالعه قند و لیپید تهران انتخاب و وارد مطالعه شدند.اطلاعات جمعیتی نمونه ها توسط پرسشنامه جمع آوری شد. قد، وزن، دور کمر و فشارخون سیستولیک و دیاستولیک اندازه گیری شد. شاخص توده بدنی (Body Mass Index-BMI) و نسبت دور کمر به باسن (Weight/Hip Ratio-WHR) محاسبه گردید. نمونه های سرمی برای اندازه گیری کلسترول، تری گلیسرید، HDL از افراد مورد بررسی اخذ گردید و آزمون تحمل گلوکز (Glucose Tolerance Test-GTT) اندازه گیری شد. LDL به وسیله فرمول فریدوالد محاسبه گردید. از آزمون آماری T test و ANOVA برای مقایسه متغیرها در دو گروه استفاده شد. اشتغال، وضعیت تاهل و تحصیلات، وارد مدل رگرسیون شدند. تفاوت های مشاهده شده با (P<0.05) معنی دار تلقی شد.میانگین و انحراف معیار سن در زنان مجرد و متاهل در دو گروه خانه دار و شاغل به ترتیب 34.3±8.4, 35.0±9.0, 34.4±8 و 34.7±9.0 بود. تفاوت معنی داری در تمام عوامل خطر بیماری های غیر واگیر و وضعیت تاهل مشاهده گردید. این تفاوت در زنان متاهل در مقایسه با زنان مجرد معنی دار بود (P<0.01). میانگین و انحراف معیار دو متغیر دور کمر و فشار خون دیاستولیک در زنان شاغل و زنان خانه دار مجرد و متاهل به تـرتیب 76.3±11.0, 84.2±11.0, 75.4±9.5 و 86.0±12.4 سانتی متر و 77.0±8.4, 76.0±9.3, 73.0±8.4 و 77.0±10.0 میلی متر جیوه بود که این اختلاف نیز از نظر آماری معنی دار است (P<0.05).یافته ها موید افزایش بعضی از عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در زنان خانه دار در مقایسه با زنان شاغل هستند. تمامی عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در زنان متاهل بالاتر از زنان مجرد است.

این مطالعه با هدف بررسی شیوع حرکات عادتی/ کلیشه ای، در کودکان شهر ارومیه انجام گردید. 300 کودک 4-12 ساله از 13 مهد کودک و دبستان به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و از طریق مراکز فوق الذکر برای کودکان و والدین آنها دعوتنامه ارسال گردید و با استفاده از پرسشنامه معتبر، شیوع حرکات بررسی شد. 167 پسر (56 درصد) و 133 دختر (44 درصد) مورد بررسی قرار گرفتند. تقریبا 50 درصد از کودکان (149 نفر)، مبتلا به یک نوع حرکت عادتی بودند.شایع ترین موارد یافت شده: دندان قروچه 16 درصد، سر کوبیدن 13 درصد، کشیدن مو 8 درصد، ناخن جویدن 7 درصد و انگشت مکیدن 6 درصد بود. بین جنسیت و حرکت عادتی رابطه ای یافت نشد، به جز در مورد سر کوبیدن که در پسرها شایع تر بود (P<0.001). همچنین ارتباط آماری معنی داری بین تحصیلات، شغل و رفتار والدین با کودک و حرکت عادتی یافت نشد.یافته های این مطالعه حاکی از آن است که شیوع انواع حرکات عادتی در کودکان بالاست. لذا توصیه می شود مطالعات گسترده تری در مورد بررسی آن انجام شود.

از ارزیابی رشد کودکان می توان به منظور تعیین وضعیت سلامت و وضعیت تغذیه یعنی نارسایی های تغذیه ای از قبیل کمبود و فزونی تغذیه ای استفاده نمود. یکی از ارزان ترین و سریع ترین روش های ارزیابی در کودکان، ارزیابی آنتروپومتریک (تن سنجی) است که وضعیت تغذیه آنان را در کوتاه و بلند مدت نشان می دهد.از آن جایی که تا کنون در زمینه بررسی تن سنجی کودکان مهاجر افغانی مطالعه ای در ایران به عمل نیامده است، مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخص توده بدن (Body Mass Index) در کودکان مهاجر افغانی در سال 1384 انجام شد.این مطالعه مقطعی بر روی 606 کودک 14-6 ساله افغانی که در مدارس خودگردان شهرستان شهریار مشغول به تحصیل بوده اند. با اندازه گیری قد و وزن انجام شد. سپس شاخص توده بدن محاسبه شد و با استفاده از تقسیم بندی انجام شده از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (Center for control and prevention disease) کودکان به سه گروه کم وزن، طبیعی و دارای اضافه وزن تقسیم شدند و میانگین سن کودکان 9.91±2.42 سال بود.نتایج نشان داد که 97 نفر (16 درصد) از کودکان، کم وزن، 492 نفر (81.2 درصد) دارای وزن طبیعی و 17 نفر (2.8 درصد) دارای اضافه وزن هستند. درصد کم وزنی در دختران (16.9 درصد) در مقایسه با پسران (15.2 درصد)، کم وزنی متولدین ایران (17.3 درصد) در مقایسه با متولدین افغانستان (15.1 درصد) و کم وزنی کودکان با رتبه اول و دوم (17 درصد) در مقایسه با کودکان رتبه سوم و بالاتر (15.3 درصد) بود که از نظر آماری این اختلافات معنی دار نبودند.نتایج این بررسی پیشنهاد می کند با توجه به فراوانی سوء تغذیه در کودکان مهاجر افغانی، برنامه های مداخله ای و آموزشی جهت بهبود رفع مشکل بهداشتی و تغذیه ای آنان اعمال شود.

مسمومیت حاملگی به طور معمول به صورت نشانگانی از افزایش فشار خون ناشی از حاملگی به همراه پروتئینوری با ادم تعریف می شود و پرفشاری در حاملگی عبارتست از فشار خون سیستولیک بالای 140 میلی متر جیوه، یا فشار خون دیاستولیک بالای 90 میلی متر جیوه در حداقل 2 بار اندازه گیری جداگانه به فاصله حداقل 6 ساعت. مسمومیت حاملگی یک عامل مهم ایجاد عوارض در مادر، مرگ پیش از ولادت (Prenatal death) و زایمان زودرس می باشد. از سوی دیگر بارداری های ناخواسته با شیوع 38 درصد در جهان، زنان را در معرض بروز علایم فشار عصبی، خطر افزایش بروز سقط، زایمان زودرس و تولد نوزادان کم وزن قرار می دهد. از آنجا که تاکنون ارتباط بین بارداری های ناخواسته و مسمومیت حاملگی، مورد بررسی قرار نگرفته بود، این مطالعه به منظور تعیین وجود یا عدم وجود این ارتباط طراحی شد. در این مطالعه 1800 زن باردار با سن بارداری کمتر از 28 هفته در دو گروه بارداری های خواسته و ناخواسته با تعداد مساوی (900 نفر در هر گروه) از زمان ورود در مطالعه تا زمان زایمان تحت بررسی و مراقبت های معمول بارداری قرار گرفتند. در صورت بروز پرفشاری و ادم (خیز)، زن باردار مبتلا به مسمومیت حاملگی تشخیص داده شد. در این مطالعه 23 مورد (2.5 درصد) مسمومیت حاملگی در گروه مادران دارای بارداری های خواسته و 37 مورد (4 درصد) در گروه مادران دارای بارداری های ناخواسته به وقوع پیوست که تفاوت بین دو گروه معنی دار نبود P=0.066, Odds ratio= 1.635(0.963-2.774).در مدل رگرسیون لجستیک چند متغیره نیز ارتباطی بین بارداری های ناخواسته و وقوع مسمومیت حاملگی مشاهده نشد. P=0.081, Odds ratio=1.603(0.943-2.724).از آنجا که با وجود بررسی های مختلف علل دقیق وقوع مسمومیت حاملگی شناخته نشده اند، باید مطالعاتی در سطح وسیع تر و در جوامع مختلف در این مورد انجام شود تا بتوان به قضاوت صحیحی در مورد ارتباط بارداری های ناخواسته و مسمومیت حاملگی دست یافت.

این مطالعه با هدف طراحی مدل «ترجمه دانش» در سطح واحدهای تولید کننده دانش (مانند دانشگاه) انجام شده است. بر اساس این مدل نظری می توان اقدامات مورد نیاز برای شناسایی وضعیت موجود و طراحی مداخله های مورد نیاز در عرصه «ترجمه دانش» حاصل از پژوهش را در دانشگاه، سازماندهی و ارزیابی کرد. این بررسی در سال 1385 انجام شده و در آن از دو نوع مطالعه استفاده شده است. مطالعه اول به روش مروری (به هدف شناسایی مدل های ارایه شده در منابع) و مطالعه دوم به روش «بحث گروهی متمرکز» (به هدف جمع آوری نظرات تخصصی محققین و تصمیم گیران در خصوص عوامل موثر و موانع موجود در عرصه «ترجمه دانش» در نظام سلامت) انجام شد.دستاوردهای مطالعه مروری و «بحث گروهی متمرکز» منجر به طراحی مدلی تحت عنوان چرخه «ترجمه دانش» حاصل از پژوهش شده است. این مدل از 5 بخش اصلی تحت عنوان «تولید دانش»، «انتقال دانش»، «استفاده از پژوهش»، «انتقال سوال» و «بستر سازمان» تشکیل شده است. هر کدام از این بخش ها (به غیر از بستر سازمان) شامل دو جزء هستند. به طور کلی این مدل، الگوی اولیه برای مشخص کردن مفاهیم و ارتباطات مورد نیاز در عرصه «ترجمه دانش» را ارایه می دهد.

در این مطالعه، نسخه فارسی مصاحبه بالینی ساختار یافته برای اختلال های محور I در (Structured Clinical Interview for DSM-I) DSM-IV را با روش شناسی بین فرهنگی به فارسی ترجمه کرده و در یک مطالعه چند مرکزی، روایی آن را سنجیده ایم. این مطالعه در دو مرحله انجام گرفت: الف) ترجمه ابزار و بررسی روایی بین فرهنگی ترجمه، ب) مطالعه روایی ترجمه ابزار در جمعیت بالینی ایرانی. در این مطالعه 299 مراجعه کننده 18 تا 65 ساله که به درمانگاه های سرپایی مراجعه داشتند و یا در بخش های سه مرکز روانپزشکی در تهران بستری بودند شرکت نمودند. جهت بررسی روایی با هر بیمار یک مصاحبه کامل با استفاده از SCID توسط پرسشگر آموزش دیده انجام شد. آنگاه برای سنجش روایی SCID ظرف 3 روز از انجام مصاحبه، دو روانپزشک با توجه به کل اطلاعات موجود، با چک لیست  DSM-IV به صورت توافقی تشخیص گذاری کردند و نتایج با تشخیص های SCID مقایسه شد. برای بررسی روایی از شاخص های کاپا، درصد توافق تشخیصی، حساسیت و ویژگی استفاده شد. برای تمام تشخیص ها جز کل اختلالات اضطرابی کاپا بالاتر از 0.4 بود. در صورتی که تشخیص های ارایه شده توسط روانپزشکان را Gold Standard تلقی کنیم، نتایج ویژگی عمدتا بهتر از نتایج حساسیت بوده است. در اکثر تشخیص ها ویژگی، بالاتر از 0.85 و در نیمی از این تعداد بالای 0.9 بوده است که نشان دهنده ویژگی مطلوب است. شاخص حساسیت تا حدودی پایین تر بوده است. نسخه فارسی SCID، ابزاری معتبر برای تشخیص گذاری برای مقاصد بالینی و به ویژه پژوهشی و حتی آموزشی است. از این رو به کارگیری آن برای مقاصد فوق الذکر در محیط های بالینی توصیه می شود.

ایدز از جمله بیماری هایی است که به علت کشندگی بالا، هزینه مراقبتی فراوان و ایجاد مشکلات اجتماعی و نیز گروه هدف آن که عمدتا از اقشار جوان جمعیت هستند از معضلات مهم جوامع بشری است. امروزه علی رغم درمان های موجود، ایدز به یک بیماری مزمن تبدیل شده است. افراد آلوده به ویروس HIV نیز نظیر سایرین به ویزیت و مراقبت های دهان و دندان نیاز دارند، ولی پایین بودن آگاهی و باورهای نادرست در خصوص HIV/AIDS موجب می شود که دندانپزشکان با ترس با افراد HIV مثبت برخورد نمایند یا اصلا آنها را نپذیرند. هدف این پژوهش بررسی میزان بهره مندی افراد آلوده به ویروس HIV از خدمات دندانپزشکی و عوامل موثر بر عدم بهره مندی آنان است. در این مطالعه که به صورت مقطعی انجام شد 230 نفر از افراد HIV مثبت در 3 کلینیک مشاوره بیماری های رفتاری در تهران بررسی شدند. انتخاب افراد مذکور به صورت تصادفی ساده بود و پرسشنامه ای بی نام به طور حضوری برای جمعیت تحت مطالعه تکمیل گردید. نتایج نشان داد 56 درصد از افراد تحت مطالعه فاقد پوشش بیمه ای بودند. میزان بی کاری افراد تحت مطالعه قبل و بعد از اطلاع از آلودگی به ویروس HIV از 5.2 درصد به 51.7 درصد افزایش یافته بود. در افراد تحت مطالعه از زمان اطلاع از آلودگی تا زمان انجام مطالعه 165 تقاضا (زن =27، مرد =138) برای دریافت خدمات دندانپزشکی ذکر شده است. میزان مراجعه افراد متقاضی برای دریافت خدمات دندانپزشکی 47.9 درصد و میزان بهره مندی از این خدمات 75.9 درصد است. فقط 60 درصد از افراد در هنگام بهره مندی از خدمات مذکور وضعیت آلودگی خود به ویروس HIV را به تیم درمانی اطلاع داده بودند. شایع ترین علل عدم مراجعه افراد متقاضی دریافت خدمات دندانپزشکی هزینه بالای این خدمات ذکر شده است. شایع ترین علل عدم بهره مندی از خدمات دندانپزشکی، عدم پذیرش آنان توسط کادر درمانی بوده و شایع ترین علل اطلاع ندادن افراد مذکور به کادر درمانی، ترس آنان از پذیرفته نشدن توسط کادر درمانی عنوان شده است. میزان مراجعه و بهره مندی افراد تحت مطالعه از خدمات دندانپزشکی نسبتا پایین بود. به نظر می رسد با توجه به علل عدم مراجعه، وضعیت بیمه و بی کاری افراد تحت مطالعه، پوشش بیمه ای، تا حدودی بتواند این مشکل را رفع نماید. در ضمن، عدم گزارش 40 درصد افراد HIV+ بسیار هشداردهنده است. دندانپزشکان بایستی نوع معالجه اینگونه بیماران را بیاموزند تا هم سلامت دهان و دندان بیماران تامین شود و هم باعث عدم گزارش دهی بیماران به مسوولان نگردد.

اختلالات عملکرد جنسی در زنان وابسته به سن، پیشرونده، شایع و موثر بر کیفیت زندگی هستند. این مطالعه به بررسی شیوع اختلالات عملکرد جنسی و ارتباط آن با متغیرهای زمینه ای و باروری در زنان متاهل مناطق شهری استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته است.با توجه به پوشش مطلوب خانوارهای تحت پوشش مراکز بهداشتی ـ درمانی استان، زنان تحت نظارت این مراکز به روش نمونه گیری سهمیه ای تصادفی انتخاب و مصاحبه شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه ای محقق ساخت (با تایید روایی و پایایی توسط صاحب نظران) شامل متغیرهای جمعیتی - باروری و اختلالات عملکرد جنسی (بر اساس طبقه بندی DSM-IV) جمع آوری شدند. بانک داده ها در نرم افزار آماری SPSS ویرایش 13 ایجاد و ارتباط اختلالات عملکرد جنسی با متغیرهای مورد مطالعه در مدل رگرسیون لجستیک بررسی شد.در مجموع 1540 نفر از زنان متاهل مناطق شهری استان مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین سنی زنان 33.2±9.4 بوده و بیشتر آنها خانه دار بودند (84.5 درصد). ترتیب شیوع اختلالات عملکرد جنسی عبارت بود از: کمبود میل جنسی (35.1 درصد)، درد هنگام نزدیکی (34.9 درصد)، نرسیدن به اوج لذت جنسی (34.5 درصد) و عدم تحریک جنسی (31.6 درصد).نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای ذیل بر اختلالات عملکرد جنسی موثر بوده اند: تجربه کمبود میل جنسی: «سن» 46³:OR=3.07(1.58-5.99) سال[، «عمل جراحی لگنی» OR=1.57(1.13-2.18)] سزارین[، تجربه عدم تحریک جنسی: «سن» 36-45: OR=2.2 0(1.27-3.79)] سال[، «روش پیشگیری از بارداری» OR=1.81(1.15-2.85)] :آمپول پروژسترونی/کاشتنی/انزال منقطع[، تجربه نرسیدن به اوج لذت جنسی: «سن ازدواج» 7-15: OR=2.93(1.33-6.42)] سال[، «روش پیشگیری از بارداری» OR=1.62(1.06-2.49)] :آمپول پروژسترونی/کاشتنی/انزال منقطع[، تجربه درد هنگام نزدیکی: «سن» 31-35: OR=0.48(0.29-0.77)] سال[، «تحصیلات» OR=1.84(1.10-3.07)] :دبیرستان[، «روش پیشگیری از بارداری» OR=1.80(1.02-3.18)] :کاندوم[.نتایج مطالعه بیانگر شیوع بالای اختلالات عملکرد جنسی در زنان مورد مطالعه است. در نظر داشتن متغیرهای زمینه ای و باروری موثر بر بروز این اختلالات، در شناسایی و درمان مبتلایان کمک کننده است.

هدف از این مطالعه بررسی کیفیت زندگی زنانی بود که در طول جنگ تحمیلی و پس از آن مبتلا به ضایعه نخاعی شده اند. 21 نفر از 35 زن جانبازی که طی جنگ دچار ضایعه نخاعی شده اند، حاضر به شرکت در این مطالعه شدند.جهت بررسی کیفیت زندگی در این گروه، از پرسشنامه SF-36 استفاده شد. میانگین سن زنان دچار ضایعه نخاعی 41.95 سال (انحراف معیار= 12.9 سال) با محدوده سنی 17 تا 62 سال بود. میانگین مدت زمان ضایعه نیز 23.52 سال (انحراف معیار= 3.6 سال) بود. در گروه جانبازان دچار ضایعه نخاعی، 12 نفر (57.7 درصد) هرگز ازدواج نکرده بودند، 6 نفر (28.6 درصد) متاهل و 2 نفر (9.5 درصد) مطلقه بودند. 4 نفر (19 درصد) دچار کوادری پلژی (فلج هر 4 اندام) و بقیه موارد (81 درصد) پاراپلژی و پارزی بودند. کیفیت زندگی در حیطه های عملکرد جسمانی، درد جسمی، سلامت عمومی، عملکرد اجتماعی، مشکلات روحی و سلامت روان به طور معنی داری (P<0.05) از جامعه نرمال ایرانی کمتر بود. هر چند میانگین نمره در حیطه نشاط کمتر از جامعه ایرانی بود، اما تفاوت معنی داری مشاهده نشد. میانگین نمره سلامت عمومی در تتراپلژیک ها به طور معنی داری کمتر از پاراپلژیک ها بود. وضعیت تاهل و اشتغال، تاثیری بر روی کیفیت زندگی جامعه مورد مطالعه نداشت. به طور کلی جانبازان زن دچار ضایعه نخاعی از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نبوده و سطح رضایت مندی آنان پایین بود.