فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری
سال:1395 | دوره:11 | شماره:36 |تعداد مقالات:6

بهره مندی از کویر و ظرفیت های گردشگری مکان های کویری، یکی از رویکردها و رهیافتهای پایداری مکانهای سکونتی و اقتصادهای محلی حاشیه کویر است. این مقاله می کوشد بنیان ها و راهبردهای پایداری نظام سکونتگاهی کویر حسن آباد را بر اساس ظرفیت های گردشگری مطالعه نماید. روش مقاله توصیفی- تحلیلی است، داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش میدانی (پرسشنامه) در دو حجم نمونه از میان 382 نفر از ساکنان و 341 نفر از گردشگران تهیه و با استفاده از مدل تحلیل عاملی و کای اسکوایر پردازش شده است. یافته ها نشان می دهد مکانهای گردشگری کویری جاذبه هدف و عامل توسعه یکپارچه گردشگری است و بدین سان نقش اصلی در پیوند و همگرایی مکان های گردشگری با مکان های سکونتی دارد. ارزیابی میزان و الگوی مشارکت جامعه محلی، موید همبستگی نزدیک میان راهبرد بومی سازی گردشگری با پایداری نظام سکونتگاهی است. در نتیجه گردشگری کویری به ویژه مکانها و مقاصد هدف (کویر خارا و تالاب گاوخونی)، همگرایی میان سلسله مراتب مکان های مرکزی با سلسله مراتب مکانی کانون های گردشگری،گردشگری جامعه محور و مشارکت توسعه دهنده های درونی، خطوط کلی و کلیدی سیاست های گردشگری پایدار برای پایدارسازی نظام سکونتگاهی است.

آگاهی از ویژگی ها و رفتار خریدگردشگران از اهمیت بالایی برای بازاریابی مقاصد گردشگری خرید برخوردار می باشد. این پژوهش شناسایی ویژگی های گردشگران شهر بانه و تاثیر آن بر رفتار خرید آنها را هدف قرار داده است. بدین منظور تعداد 384 گردشگر در دو دوره زمانی ایام تعطیلات عید و تابستان 1394 به روش نمونه گیری خوشه ای از مراکز خرید شهر انتخاب و داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که مبدا گردشگران و وضعیت تاهل آنها بر هزینه و مدت زمان خرید و فراوانی سفر گردشگران تاثیر گذار بوده و میزان تحصیلات تنها با روش پرداخت رابطه معنی داری داشته است. در بین عوامل فردی نیز سن گردشگران بر هزینه خرید، مدت اقامت، نوع اقامتگاه، روش پرداخت و مدت زمان خریدشان تاثیرگذار بوده و انگیزه خرید و منابع اطلاعاتی گردشگران رابطه معناداری با متغیرهای رفتار خرید نداشته است.

گردشگری کشاورزی در سال های اخیر به طور روز افزونی مورد توجه قرار گرفته است و کشورهای مختلف به منظور ترویج و ارتقای آن تلاش زیادی انجام داده اند. صاحب نظران بر این باورند که گردشگری کشاورزی می تواند به عنوان راهبردی جدید نقش مهم و سازنده ای در توسعه پایدار کشاورزی و روستایی ایفا نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر با یک مطالعه کیفی با روش نمونه گیری هدفمند چالش ها و مسائل پیش روی توسعه گردشگری کشاورزی را در مناطق روستایی شاهرود مورد واکاوی قرار داده است. گردآوری اطلاعات نیز از طریق برگزاری جلسه گروه اسمی اصلاح شده و مصاحبه، با سه گروه ذی نفع کلیدی (کشاورزان، گردشگران و مدیران) در تابستان 1394 به دست آمده است. سوال محوری مطرح شده در جلسه عبارت بود از: چالش ها و مسائل توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی شاهرود کدم اند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد ذی نفعان چالش ها و مسائل فراروی توسعه گردشگری کشاورزی در شهرستان را در شش گروه فاصله از مراکز عمده جمعیتی، سیاست های جامع ملی و منطقه ای، آگاهی و آموزشی، بازاریابی محصولات، آداب و رسوم و قوانین موجود طبقه بندی نمودند.

هدف تحقیق حاضر، بررسی تطبیقی متغیرهای چابکی مورد توجه در بخش تولیدی و بخش خدمات هتلداری و تعیین اهمیت این متغیرها می باشد به گونه ای که بهترین تمایز را میان این دو بخش از نظر چابکی ایجاد نماید. به این منظور، متغیرهای مورد توجه شرکت های تولیدی چابک از ادبیات موضوع استخراج شد و سپس در هتل های چابک مورد آزمون قرار گرفت تا مشخص شود آیا این متغیرها در هتل های چابک نیز همانند شرکتهای تولیدی چابک مورد توجه قرار می گیرند یا خیر. مورد مطالعه تحقیق، شرکت های تولیدی مستقر در شهرک صنعتی طوس و هتل های سه، چهار و پنج ستاره شهر مشهد می باشد. جمع آوری داده ها با استفاده از دو پرسشنامه t و تحلیل آنها نیز به روش های تحلیل واریانس چندمتغیره، آزمون t مستقل و تحلیل تشخیصی انجام شد. بر اساس یافته های تحقیق مشخص گردید که تفاوت معنی داری بین بردار میانگین های متغیرهای چابکی دو گروه وجود دارد. متغیرهایی که باعث بروز این اختلاف شده اند شامل آموزش و پرورش مستمر، فرهنگ تغییر، مشارکت و همکاری، پاسخگویی، انعطاف پذیری، سرعت و شایستگی می باشند که میانگین آنها در هتلها بیشتر از شرکتهای تولیدی بوده است. همچنین، ترکیب متغیر آموزش و پرورش مستمر و متغیر انعطاف پذیری با ضرایب اهمیت خاص، منجر به ایجاد بیشترین اختلاف هتل ها و شرکت های تولیدی در زمینه چابکی شده است.

نیت سفر از جمله متغیرهای مورد علاقه متخصصان بازاریابی گردشگری به منظور تحلیل رفتار مصرف کننده در گردشگری می باشد در این پژوهش عوامل کشش و رانش موثر بر نیت سفر گردشگری مذهبی با نظرخواهی از خبرگان (روش دلفی) استخراج و سپس بر اساس نظرات خبرگان و مطالعات کتابخانه ای مدل نیت سفر گردشگری مذهبی تهیه و با استفاده از نرم افزار پی ال اس اسمارت مورد آزمون قرار گرفت براساس نظرات خبرگان، عوامل کشش مهم در نیت سفر گردشگر مذهبی به شهر قم، سن، اعتقاد گردشگر به لزوم زیارت منطقه، مذهبی بودن، انگیزه افزایش ایمان، تجربه سفر مذهبی داشتن، انگیزه برای بخشش گناهان و عوامل کشش مهم، وجود امکانات زندگی شبانه، ذکر شدن اسم منطقه در قرآن و احادیث، توسعه یافتگی خدمات بهداشتی، مشهور بودن منطقه، توسعه یافتگی حمل ونقل منطقه می باشد براساس نتایج پژوهش برخی عوامل رانش با برخی عوامل کشش، برخی عوامل کشش با نگرش، نگرش با تمایل و تمایل با نیت سفر گردشگری مذهبی رابطه دارد .

با توجه به اینکه همزمان با تکامل مباحث مرتبط به رابطه بین گردشگری و رشد اقتصادی، توجهات از رشد اقتصادی به دیگر جنبه های رفاه اقتصادی معطوف شده است، در تحقیق حاضر تلاش گردیده تا با استفاده از نظریات اقتصادی و طراحی یک مدل اقتصادسنجی، فرآیند علت و معلولی که ارتباطدهنده گردشگری، رشد اقتصادی و فقر و نابرابری در ایران میباشد، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. به عبارت دیگر این مطالعه با وارد نمودن گردشگری به مثلث فقر، رشد و نابرابری به دنبال پاسخ به این سوال می باشد که "توسعه گردشگری چه تاثیری بر رشد اقتصادی و نابرابری داشته و نیز از این طریق چگونه فقر را تحت تاثیر قرار می دهد؟" بدین منظور با به کارگیری روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) و با استفاده از آزمون تئوری های موجود در این زمینه، رابطه موجود بین متغیرهای فوق در ایران طی دوره زمانی 1350 تا 1391 مورد آزمون کمی قرار گرفته است. نتایج تجربی به دست آمده حاکی از این است که گردشگری چشم اندازهای رشد اقتصادی در ایران را بهبود می بخشد و موجب افزایش GDP سرانه می شود. همچنین رابطه U معکوس کوزنتس در ایران تایید گردید و بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که توسعه گردشگری در ایران باعث کاهش نابرابری می شود. از سوی دیگر بررسی تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم گردشگری بر فقر نشان می دهد که توسعه گردشگری در ایران می تواند باعث کاهش فقر شود.