پیک نور علوم
سال:1386 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

عصاره الکلی و آبی 4 گونه از جنس بارهنگ در سنین 2، 3 و 5 ماهگی گیاه روی 3 سوش باکتری و یک قارچ مورد بررسی قرار گرفت. هیچ کدام از عصاره ها به طور کامل باعث مهار رشد میکروارگانیسم ها نشد، ولی عصاره الکلی گونه هایی مانندP. major ،P. lanceolata  وP. amplexicaulis  در سن 5 ماهگی و با غلظت 1000 میکروگرم در میلی لیتر روی رشد st. aureus اثر مهاری متوسطی نشان داد و P. major اثر بازدارندگی بهتری در هر 3 سن روی C. albicans نسبت به سایر گونه های بارهنگ نشان داد. عصاره آبی هر 4 گونه جنس بارهنگ در تمام سنین و در غلظتهای 125-1000 میکروگرم در میلی لیتر روی 3 سوش باکتری بدون تاثیر بود و اثر مهاری خیلی ضعیفی روی C. albicans نشان داد. به طور کلی عصاره های الکلی نسبت به عصاره های آبی تاثیر مهاری بهتری نشان دادند و تاثیر گونه های گیاهی 5 ماهه نسبت به 2 و 3 ماهه روی مهار رشد میکروارگانیسم ها بهتر بود.برای هیچ کدام از عصاره ها حداقل غلظت مهاری یا (MIC) Minimum Inhibitory Concentration کامل به دست نیامد. ولی عصاره برخی نمونه ها 80% غلظت مهاری را نشان داد.

صابون های فلزی نمک اسیدهای چرب هستند که کاربردهای صنعتی گسترده ای در صنایع آرایشی - بهداشتی، داروسازی، لاستیک، پلیمر و پتروشیمی دارند و به عنوان پایدارکننده های گرمایی و نوری و نیز ضدکف و ضدرطوبت به کار می روند. از جمله صابون های فلزی بسیار بااهمیت و کاربردی در صنایع، استئارات های فلزی هستند. در این کار پژوهشی، تشکیل روی استئارات ((C17H35COO)2Zn) از مواد اولیه هیدروکسید روی،(Zn(OH)2) و اکسید روی(ZnO) با اسیداستئاریک (C17H35COOH) در فاز جامد، از لحاظ سینتیکی بررسی شد. واکنش فاز جامد در یک آسیاب پره ای برقی، به عنوان رآکتور اختلاطی انجام شد که علاوه بر آسیاب کردن مواد، باعث افزایش سطح تماس بین مواد واکنش دهنده نیز می شود .مقدار بهینه آب در بود کاتالیزور و در نبود کاتالیزور و نیز مقدار بهینه کاتالیزورهای اسیدی تعیین گردید. تغییر دمایی در طول واکنش، به عنوان مهم ترین عامل زیست محیطی و در فاصله های زمانی برابر، نسبت به دمای آغازین آزمایشگاه اندازه گیری شده است. در پایان، بازده واکنش هیدورکسید روی با استئاریک اسید در نبود کاتالیزور، در بهترین حالت 72.11 درصد به دست آمد که در بود کاتالیزور فرمیک اسید به 95.99 درصد افزایش یافت. برای واکنش اکسید روی و استئاریک اسید در نبود کاتالیزور و در بهترین حالت بازده واکنش 76.61 درصد است، که در بود کاتالیزور فرمیک اسید به 91.98 درصد می رسد. بازده هر دو واکنش در حضور کاتالیزور استیک اسید به طور تقریبی، مشابه با فرمیک اسید بود، ولی با مقایسه نتایج به دست آمده، فرمیک اسید به عنوان کاتالیزور بهتر مشخص شد. نمودار تغییرات مقدار روی باقی مانده، پیشرفت واکنش و تغییرات نقطه ذوب برای حالت های بهینه رسم گردید. برای اطمینان از تشکیل محصول طیف هایFT - IR  نیز در پایان واکنش بررسی شد. برای درک بهتر از واکنش، سازوکار انجام واکنش های سطح بر اساس ماهیت فیزیکوشیمیایی سطوح ارائه شده است.

به منظور شناخت خصوصیات زمین شناسی و گوهرشناسی عقیق های میانه و نیز اکتشاف ذخایر عقیق جهت راه اندازی صنعت گوهرتراشی در این منطقه، کار تحقیقی حاضر در دانشگاه پیام نور به انجام رسید.عامل اصلی کانی سازی در منطقه، ولکانیسم گسترده اسیدی در انتهای ائوسن و به ویژه در الیگوسن است. کانی سازی عقیق در درون ریولیت، ایگنیمبریت، ریوداسیت، تراکیت و تراکی آندزیت ها و به شکل پرکننده حفرات موجود در آنها صورت گرفته است. کانی سازی عقیق در 6 محل شامل روستاهای ماوی، زرنجین، وهیل، قیز قلعه سی، داش قلعه سی و ولستان، به صورت گسترده و با بافت نواری مشاهده می شود. ساخت هایی مثل ستاره ای، گل کلمی، رشته ای، شعاعی و حلقوی نیز در آنها دیده می شود. رنگ های آبی نیلی، آبی آسمانی، قرمز، نارنجی، بی رنگ، خاکستری، سبز و سیاه در عقیق ها دیده می شود. رنگ های آبی و خاکستری روشن از گسترش بیشتری برخوردارند. مهم ترین عامل تاثیرگذار در رنگ های آبی، عنصر مس و در رنگ های سیاه، قرمز و دودی عناصر آهن و منگنز است. کلیه نمونه های عقیق دارای صیقل خوری خوب تا عالی بوده، فاقد خاصیت چند رنگی و فلوئورسانس هستند. شفافیت آنها خوب و واکسی، سختی آنها بین 6.7 تا 7 و گرانی ویژه آنها بین 2.63 تا 2.66 در نوسان است. تجربه عملی نشان داد که بهترین درجه حرارت برای رنگ آمیزی مصنوعی عقیق های قرمز و نارنجی 500oC و برای عقیق های آبی روشن و تیره 550oC است.

ابتدا نانوذرات اکسید روی در محیط بیکربنات آمونیم، با استفاده از روش رسوب گیری شیمیایی تهیه شد. سپس تاثیر عوامل مختلف، از قبیل غلظت یون بیکربنات آمونیم، غلظت آمونیاک و دمای واکنش بر اندازه نانوذرات بررسی و شرایط بهینه تعیین شد. اکسید روی تهیه شده با استفاده از روش BET، پراش اشعه ایکس (XRD)، تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و طیف سنجی فرابنفش – مرئی (UV - Vis) مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، اکسید روی با اندازه ذرات حدود 15 نانومتر تهیه شد.

جنس آستراگالوس به عنوان بزرگ ترین جنس گیاهان آونددار به شمار می رود. این جنس دارای 3000 - 2500 گونه و 250 بخش است. گونه های این جنس، از لحاظ تولید کتیرا، ازنظر اقتصادی بسیار حائز اهمیت هستند. از ریشه برخی از گونه های این جنس برای تولید داروهای قدیمی و معروف استفاده می شود که این داروها در درمان ورم مزمن کلیه (کلیه افروختگی)، دیابت، لوسمی و سرطان رحم کاربرد دارد و به عنوان ضد عرق و داروی اشتهاآور استفاده می شود. اکثر فلاون ها و فلاونول های گلیکوزیدی و غیرگلیکوزیدی ای که از جنس آستراگالوس به دست آمده اند، نقش های زیستی فراوانی دارند. جالبترین خصوصیت فلاونوئیدها نقش آنتی اکسیداتیو، ضد میکروبی و رگ گشایی آنهاست. فلاونوئیدها دسته ای از ترکیبات طبیعی با گسترش وسیع هستند که در سلسله گیاهان وجود دارند. با توجه به اهمیت جنس آستراگالوس از جنبه اقتصادی و دارویی، این بررسی به منظور تعیین و تشخیص تنوع درون گونه ای در افراد گونه Astragalus gossypinus در غرب ایران انجام گرفت. به این منظور، ترکیبات فنلی برگ ها در افراد مختلف گونه Astragalus gossypinus مربوط به 29 زیستگاه مختلف از غرب کشور استخراج و توسط روش TLC آنالیز شد. سرانجام داده های به دست آمده از مطالعات فلاونوئیدی توسط نرم افزارهای MVSP و SPSS به روش های WARD وUPGMA  آنالیز شد. نتایج به دست آمده از مطالعات فلاونوئیدی، تنوع درون گونه ای را نشان داد. مطابق این نتایج، گروه های مختلف فنلی برای گونه Astragalus gossypinus از غرب ایران در زیستگاه های مطالعه شده به دست آمد که این گروه ها در زیستگاه های مختلف، با شرایط اکولوژیک متفاوت، حضور داشتند. عوامل اکولوژیک مورد مطالعه شامل: بافت خاک، pH، Ec، جهت شیب، ارتفاع و غیره بود. آنالیز داده های اکولوژیک با نرم افزارهای Anaphyto و MVSP به روش هایC.H.A ، F.C.A و C.C.A انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد در بین عوامل اکولوژیک مورد مطالعه، عامل ارتفاع مهم ترین نقش را در ایجاد تنوع درون گونه ای در افراد گونهAstragalus gossypinus  در غرب کشور دارد.

رسوبات سیلیسی آواری سازند نیزار (ماستریشتین زیرین)، در شرق حوضه رسوبی کپه داغ (شمال شرق ایران)، رخنمون دارد. این رسوبات به طور عمده از ماسه سنگ، سیلتستون و شیل، با مقدار کمی سنگ آهک ماسه ای فسیل دار تشکیل شده است. ماسه سنگ مهمترین رخساره سنگی این سازند محسوب می شود که به طور عمده از کوارتز و مقادیر کمتری فلدسپات، کانیهای اوپک، کانیهای رسی، گلاکونی و خرده های بیوژنیک تشکیل شده است. بر اساس ویژگی های بافتی و ساختارهای رسوبی، این رسوبات در شرایط لاگونی تا دریایی کم عمق، نزدیک تا کمی دور از ساحل تشکیل شده اند. سیمانی شدن و جانشینی مهمترین فرایندهای دیاژنتیکی ماسه سنگ های سازند نیزار محسوب می شوند که در مطالعات پتروگرافی به خوبی مشاهده می شود. ویژگی های بافتی و مورفولوژیکی دانه های گلاکونی (نبودن فرم های داسی شکل و هلالی) نیز موید این مطلب است که این دانه ها به صورت برجا (اتوکتون) در محیط تشکیل شده اند و از نوع تخریبی و حمل شده نیستند. به نظر می رسد وجود کانی های اوپک آهن دار، به همراه فلدسپات پتاسیم، به عنوان منابع تامین Fe و K و وجود خرده های بیوژنیک با ایجاد شرایط احیایی خفیف در گسترش فرایند گلاکونیتی شدن موثر بوده است.

پرعیارسازی ایلمنیت و تولید روتیل از آن در کشورهای مختلف در حال انجام است (Sarke et.al.2006; Kucukkaragoz & Eric, 2006; Lasheen, 2005; Mahmoud et.al. 2004; Jaya Kumari et.al. 2002; Van Dyk et.al.2002; Zhang & Ostrovski, 2002; Ogasawara, 200; Ward et.al.1999; Olanipekun, 1999; Lanyon et.al.1991).در ایران نیز با کشف کانسار ایلمنیت در کهنوج کرمان، با ذخیره بسیار بالا، به این موضوع پرداخته شده است. پرعیارسازی فیزیکی - مکانیکی (کانه آرایی)، در مقیاس آزمایشگاهی و نیمه صنعتی، بر روی ایلمنیت ایران انجام شده است، اما هیچ گونه کار تحقیقاتی ای برای تهیه روتیل از آن صورت نگرفته است. در این پژوهش، از کانی شویی کنسانتره ایلمنیت با اسیدهای معدنی تجاری و مخلوط آنها با ترکیبات هیدروکسیل دار مانند متانول، اتانول و اتیلن گلیکول استفاده و روتیل با عیار حدود 75 درصد تهیه شده است.

لاتکس پلیمرهای رسانای الکتریسیته دارای خواص الکتریکی و لاتکس بسیار خوبی می باشند و بدین جهت کاربردهای تکنولوژیکی فراوانی یافته اند. در این کار پژوهشی لاتکس پلی پیرول - رزین اوره فرمالدئیند ایزوبوتیله شده در دو مرحله تهیه شد: در مرحله اول، امولسیونی توسط دسیپرس کردن یک محلول تولوئنی پیرول و پلیمر ماتریکس (رزین اوره - فرمالئید ایزوبوتیله شده) و امولسی فایر (Span 80 یا پلی N- وینیل پیرولیدون) تهیه شد که در مرحله دوم با پلیمریزیاسیون شیمیایی مونومر توسط یک محلول آب حاوی اکسید کننده آمونیوم پرسولفات و دوپانت پاراتولوئن سلفونیک اسید انجام می گیرد.پس از پلیمریزاسیون، خواص لاتکس های تهیه شده به وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM، اسپکتروسکوپی FT - IR، رسانایی سنجی به روش هدایت سنجی چهارنقطه ای و تجزیه گرمایی دیفرانسیلی تقطیعی DSC بررسی می شود.