روانشناسی بالینی و شخصیت
سال:1390 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر خانواده درمانی شناختی - رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان خانواده های در معرض طلاق است. بدین منظور 24 زوج به شکل تصادفی از میان زوجینی که به علت مشکلات خانوادگی درخواست طلاق داشتند و جهت مشاوره و کمک به اداره بهزیستی مراجعه کرده بودند انتخاب شدند، و بصورت تصادفی در دو گروه 12 نفره (آزمایش و کنترل) جایگزین شدند. پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) در مرحله پیش آزمون و پس آزمون بر روی کودکان خانواده ها اجرا و متغیر وابسته (مشکلات رفتاری کودکان) مورد اندازه گیری قرار گرفت. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، مداخلات مبتنی بر خانواده درمانی شناختی - رفتاری را دریافت نمودند. یافته ها نشان داد که مداخلات خانواده درمانی شناختی - رفتاری احتمالا بر رفتار کودکان موثر بوده و توانسته است مشکلات رفتاری آنها را به طرز معناداری نسبت به گروه کنترل کاهش دهد.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی دو روش موسیقی درمانی با تصور هدایت شده و راهبردهای شناختی بر کاهش میزان اضطراب دانش آموزان دبیرستانی در سال تحصیلی 85-86 انجام شد. در این پژوهش فرض شد که هر دو روش «موسیقی درمانی با تصور هدایت شده» و «راهبردهای شناختی»، میزان اضطراب دانش آموزان را کاهش می دهند و روش موسیقی درمانی موثرتر از روش راهبردهای شناختی است. به منظور بررسی این فرضیه های تحقیق از بین دبیرستان های مختلف استان یزد یک دبیرستان و از بین دانش آموزان آن دبیرستان 150 دانش آموز به طور تصادفی انتخاب شدند. پس از اجرای آزمون اضطراب زانگ از میان آنها، 45 نفر از دانش آموزانی که نمره بالایی را در این آزمون کسب کرده بودند، انتخاب شدند و به سه گروه، شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایشی اول برنامه های موسیقی درمانی با تصور هدایت شده و گروه آزمایشی دوم آموزش راهبردهای شناختی را هر کدام به طور جداگانه دریافت کردند و گروه کنترل هیچ برنامه ای را دریافت نکرد. مداخلات درمانی به مدت یک ماه (دو جلسه در هفته) در مجموع هشت جلسه اجراء شد. هر سه گروه پیش و پس از آزمایش به آزمون اضطراب زانگ پاسخ دادند. روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش علاوه بر آمار توصیفی از آزمون تحلیل واریانس یک عاملی و آزمون تعقیبی شفه استفاده گردید. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان داد که هر دو روش درمانی یعنی موسیقی درمانی با تصور هدایت شده و راهبردهای شناختی با سطح اطمینان 0.95 بر کاهش میزان اضطراب موثر بودند.

هدف این مطالعه، مقایسه الگوهای بالینی شخصیت و اختلالات شدید شخصیتی در بیماران مبتلا به عفونت HIV و افراد سالم بود. نمونه این پژوهش شامل 100 نفر بود (50 بیمار مبتلا به عفونت HIV و 50 فرد سالم) که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسشنامه چند محوری بالینی میلون  (MCMI-II) 2و پرسشنامه های محقق ساخته شماره 1 (مربوط به بیمارانی که از طریق سرنگ آلوده، به عفونت HIV مبتلا شده اند) و شماره 2 (مربوط به بیمارانی که به واسطه رابطه جنسی محافظت نشده به HIV مبتلا شده اند) را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل مانوا نشان داد که تفاوت های معنی داری در برخی از الگوهای بالینی شخصیت (مثل اسکیزوئید، اجتنابی، ضداجتماعی، پرخاشگر، وسواسی، منفعل - پرخاشگر و خودتخریبگر) و اختلالات شدید شخصیتی (نظیر اسکیزوتایپال و مرزی) در بین گروه های پژوهش وجود دارد. علاوه بر این، بیماران مبتلا به عفونت HIV میزان بالایی از رفتارهای پرخطر، سابقه اقامت در زندان، سابقه مصرف الکل و سابقه حجامت را گزارش کردند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که الگوهای شخصیتی خاصی - بویژه ضداجتماعی و مرزی - اشخاص را در معرض آسیب پذیری بالا جهت ابتلا به عفونت HIV قرار می دهند. همچنین ارزیابی دقیق آلودگی های محور II برای پیشگیری و درمان موثرتر این بیماران، از ضرورت بالایی برخوردار است.

مقدمه: هدف این پژوهش آزمایشی تعیین اثرات شوک الکتریکی گزیر ناپذیر بر شرطی سازی گریز - اجتناب در ماهی قرمز بود. در صورتی که عدم یادگیری گریز یا اجتناب از شوک به موقعیت های دیگر تعمیم یابد و حیوان یاد بگیرد که درمانده و ناتوان است، با پدیده درماندگی آموخته شده مواجه هستیم. درماندگی آموخته شده حالتی روان شناختی است که موجودات می آموزند در موقعیت های ویژه ای ناتوان هستند حتی اگر توان تغییر شرایط نامطلوب یا زیان آور را داشته باشند. نظریه درماندگی آموخته شده تبیینی در خصوص افسردگی بالینی و بیماری های روانی ناشی از فقدان ادراک کنترل شده بر پیامدهای یک موقعیت است.روش: تعداد 50 ماهی قرمز معمولی به طول تقریبا 6-5 سانتی متر آزمودنی مورد استفاده قرار گرفتند و به مدت 1 هفته قبل از اجرای آزمایش در مخزنی نگهداری شدند. آزمایش در یک جعبه دو طرفه آبی (aquatic shuttle box) و بعد از انجام مطالعه مقدماتی انجام شد. آزمایش طی دو مرحله و با فاصله 24 ساعت از یکدیگر در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 25 آزمودنی) انجام گرفت. داده ها با استفاده از آزمون t برای دو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد آزمودنی های گروه کنترل و گروه آزمایشی در میانگین 6 پارامتر زیر که به عنوان شاخص های تاثیر شوک الکتریکی بر عملکرد گریز - اجتناب در ماهی قرمز، در نظر گرفته شده بودند، تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. یافته ها تفاوت معناداری را در میانگین تعداد پاسخ های اجتناب، میانگین تعداد کوشش ها تا نخستین پاسخ اجتناب، میانگین گریز از شوک الکتریکی، میانگین تعداد پاسخ های گریز از شوک الکتریکی، میانگین تعداد شکست در گریز از شوک الکتریکی و میانگین زمان شکست در گریز، طی این پژوهش نشان می دهند.بحث: بر اساس این آزمایش کلیه فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفتند بنابراین، اعمال شوک کنترل ناپذیر، آموزش گریز اجتناب را در ماهی قرمز مختل می کند و به همین دلیل، آزمودنی های گروه آزمایشی کندتر از گروه کنترل پاسخ ابزاری مناسب و با کفایت را می آموزند و عملکرد کندتری نیز دارند.

هدف اساسی پژوهش کنونی تعیین پایایی و اعتبار مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7) بوده است. مقیاس یاد شده با هدف ساختن ابزاری کوتاه برای تشخیص اختلال اضطراب فراگیر (GAD) و سنجش شدت نشانه های بالینی مبتلایان، توسط اسپیتزر و همکاران ساخته شده است. این مقیاس دارای هفت سوال اصلی و یک سوال اضافی است که میزان دخالت اختلال در کارکردهای فردی، اجتماعی، خانوادگی و شغلی مبتلایان را می سنجد. در این مطالعه 199 نفر از دانشجویان دانشگاه شاهد و 24 نفر از آزمودنی هایی که در مراجعه به یکی از کلینیک های روان پزشکی شهر تهران تشخیص اختلال اضطراب فراگیر (GAD) را دریافت نموده بودند شرکت داشتند. نتایج به دست آمده نشان داد که GAD-7 از آلفای کرونباخ مناسبی برخوردار بوده و ضریب پایایی (reliability) مقیاس بر اساس دو بار اجرای آزمون نیز مناسب ارزیابی شده است. در بررسی اعتبار (validity) مقیاس، نتایج بیانگر همبستگی معنادار بین مقیاسGAD-7  و پرسشنامه اضطراب حالت - صفت اسپیلبرگر، برخی خرده مقیاس های فرم کوتاه 36 سوالی زمینه یابی سلامت عمومی (SF-36) و خرده مقیاس اضطراب 12 ماده ای از سیاهه نشانه های بالینی (SCL-90) بوده است که بیانگر اعتبار همگرای مناسب مقیاس است. همچنین تحلیل عاملی مقیاسGAD-7  بیانگر اشباع آن از یک عامل می باشد. از سوی دیگر مقایسه نمرات افراد مراجعه کننده به کلینیک روان پزشکی که تشخیص اختلال اضطراب فراگیر دریافت کرده بودند با نمره برش مقیاس و نیز نمرات جمعیت غیر بیمار، حاکی از اعتبار تشخیصی مطلوب مقیاس بوده است. در مجموع می شود گفت که مقیاس کوتاه سنجش اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7) از پایایی و اعتبار مناسبی در نمونه های ایرانی برخوردار بوده است.

ناباروری به عنوان یک مشکل مهم فردی و اجتماعی با مشکلات روانشناختی متعددی مثل افسردگی، اضطراب، درماندگی، نارضایتی از زندگی و عدم سازگاری زناشویی همراه می باشد. با توجه به اهمیت فردی، اجتماعی و فرهنگی باروری و ناباروری و شیوع روبه گسترش ناباروری و نقش عوامل روانشناختی، مطالعه جنبه های روانشناختی ناباروری اهمیت ویژه ای دارد. از اینرو، هدف پژوهش حاضر این بود که میزان سلامت روانی، سازگاری زناشویی و پاسخ های مقابله ای زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور بررسی گردد. به این منظور 65 زن نابارور و 65 زن بارور مطالعه و مقایسه شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) مقیاس سازگاری زناشویی (DAS) و پرسشنامه پاسخ های مقابله ای (CRI) استفاده گردید.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین سلامت روانی، سازگاری زناشویی و پاسخ های مقابله ای زنان نابارور و زنان بارور تفاوت معناداری وجود دارد. زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور از سلامت روانی کمتر و سازگاری زناشویی کمتر برخوردارند. همچنین، زنان نابارور از پاسخ های مقابله ای هیجان مدار بیشتر استفاده می کنند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش آشکار می گردد که ناباروری می تواند با پیامدهای روانشناختی خاصی همراه باشد. اگر چه، ناباروری می تواند به مشکلات روانشناختی خاصی منجر گردد، اما همین مشکلات می تواند زمینه ساز تشدید ناباروری شود. به همین دلیل مداخله های روانشناختی به عنوان مکمل درمان های پزشکی اهمیت دارند.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه و رتبه بندی ترجیحات همسرگزینی بین گروهی از دانشجویان دختر و پسر و دانشجویان کرد، عرب و بختیاری دانشگاه شهید چمران زبان اجرا شده است. برای انتخاب دانشجویان، از بین کلیه دانشکده های دانشگاه شهید چمران، 6 دانشکده (ادبیات و علوم انسانی، اقتصاد و علوم اجتماعی، الهیات، مهندسی، علوم و کشاورزی) و از بین کلیه دانشجویان این 6 دانشکده 600 دانشجو (در هر دانشکده 100 دانشجو) با توجه به نسبت تعداد دختران و پسران، به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ترجیحات همسرگزینی پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های غیرپارامتریک فریدمن نشان داد که بین میانگین ترجیحات همسرگزینی دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد بدین صورت که بالاترین میانگین ها متعلق به عامل ویژگی های رفتاری، مذهبی و مهارت های اجتماعی و کمترین مربوط به عامل مهارت های خانه داری می باشد، همچنین، بین ترجیحات همسرگزینی دختران (ویژگی های رفتاری، وضعیت اجتماعی - اقتصادی و ویژگی های مذهبی) و پسران (ویژگی های ظاهری و مهارت های خانه داری) و بین ترجیحات همسرگزینی قومیت های بختیاری (مهارت های خانه داری)، کرد (در ویژگی های ظاهری) و عرب زبان (خواستار بچه و مذهبی بودن) تفاوت معنی داری دیده شد.