گسترش چشمگیر شهرنشینی در سال های اخیر مسائل خاصی را به وجود آورده است و مدیریت های شهری امروزی قادر نخواهند بود با روش های سنتی رایج در گذشته، برای ارائه خدمات یک سویه موفقیتی به دست آورند؛ آنچه امروزه توسعه شهری را تضمین می کند، مشارکت تمامی شهروندان است. بنای مشارکت در روند مدنیت جامعه مبتنی بر موضوعیت حق و مسوولیت است که در این میان به نظر می رسد موثرترین راه حل، ارتقای سطح دانش شهروندان است؛ بدین منظور، تحقیق حاضر در صدد بررسی میزان آگاهی شهروندی شهروندان نسبت به امور شهری و عوامل اجتماعی موثر بر آن با تکیه بر نظریه های شهروندی (مارکس، ترنر، هابرماس) است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام گرفته است، به این ترتیب که پس از تقسیم شهر ساری به مناطق سه گانه، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی تعداد 437 نفر به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. جمعیت تحقیق کلیه شهروندان شهر ساری با ضابطه سنی 18 سال و بالاتر هستند. نتایج داده ها از توصیف متغیرهای وابسته تحقیق حاکی از آن بوده که آگاهی از حقوق بیشتر از مسوولیت هاست. نتایج تبیینی نشان می دهد که از میان سه متغیر مستقل (رسانه های جمعی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، مشارکت مدنی) رسانه های جمعی و مشارکت مدنی با آگاهی از مسوولیت ها و پایگاه اقتصادی - اجتماعی و رسانه های جمعی با آگاهی از حقوق معنادار بوده اند و رسانه های جمعی مهم ترین متغیر تبیین کننده آگاهی از حقوق و مسوولیت ها هستند.