اقتصاد و توسعه منطقه ای (دانش و توسعه)
سال:1397 | دوره:10 | شماره:3 (پیاپی 37) |تعداد مقالات:21

این آزمایش با هدف ارزیابی نقش مدیریت تلفیقی کودهای آلی، شیمیایی و بیولوژیک بر خصوصیات رشد، عملکرد گل و بذر و اجزای عملکرد گیاه دارویی ختمی (Althea officinalis L. )، به­ صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور انواع کود و تلقیح با باکتری تیوباسیلوس با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. فاکتور کود در چهار سطح شامل کود دامی (40 تن در هکتار)، کمپوست (40 تن در هکتار)، کود شیمیایی متداول NPK (114، 18 و 220 کیلوگرم در هکتار) و عدم کاربرد کود (شاهد) و فاکتور تلقیح با باکتری تیوباسیلوس همراه با مصرف گوگرد در چهار سطح شامل تلقیح با باکتری تیوباسیلوس، 200 کیلوگرم گوگرد در هکتار+ تلقیح با باکتری تیوباسیلوس، 200 کیلوگرم گوگرد و شاهد بودند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ حداکثر، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک کل، اجزای عملکرد شامل تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول، تعداد دانه و وزن هزار دانه و عملکرد گل، بذر و بیولوژیکی ختمی بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای آلی، شیمیایی و بیولوژیک بر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ حداکثر، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک کل، اجزای عملکرد و عملکرد گل، بذر و بیولوژیکی ختمی معنی­ دار (01/0p≤ ) بود. بالاترین شاخص سطح برگ حداکثر در پایان فصل رشد برای تیمار تلفیقی کود شیمیایی و تیوباسیلوس+گوگرد با 3/12 و پایین­ ترین شاخص سطح برگ حداکثر برای شاهد با 3/1 به­ دست آمد. بالاترین عملکرد گل و بذر برای تیمار تلفیقی کود شیمیایی و تیوباسیلوس+ گوگرد به­ ترتیب برابر با 33/175 و 91/99 گرم بر متر­ مربع و کمترین میزان برای شاهد به­ ترتیب برابر با 33/32 و 31/9 گرم بر متر­ مربع به­ دست آمد. در شرایط کاربرد کودهای شیمیایی، دامی و کمپوست در سطوح جداگانه تیوباسیلوس و گوگرد و عدم کاربرد، عملکرد گل بیش از 100 درصد نسبت به شاهد بهبود یافت، در حالی­ که مصرف کودهای شیمیایی، دامی و کمپوست به همراه کاربرد تیوباسیلوس+گوگرد به­ ترتیب توانستند منجر به بهبود 106، 89 و 72 درصدی عملکرد گل در مقایسه با شاهد شوند. با توجه به بالا بودن اسیدیته خاک در اکثر خاک­ های زراعی ایران می­ توان مصرف تلفیقی گوگرد همراه با تلقیح با تیوباسیلوس را به­ عنوان راهکاری مؤثر برای بهبود جذب عناصر غذایی خاک مدنظر قرار داد.

به­ منظور بررسی تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و تلقیح میکوریزایی بر شاخص­ های رشدی، عملکرد کمی و کیفی چین های مختلف گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L. )، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار که شامل فاکتوریل کود آلی و شیمیایی در چهار سطح (کود دامی، ورمی­ کمپوست، کود شیمیایی اوره و شاهد) و تلقیح میکوریزایی در سه سطح (Glomus mosseae و Glomus intraradices و عدم تلقیح) در نظر گرفته شدند. بر اساس نتایج به­ دست آمده، بیشترین و کمترین عملکرد بخش سبزینه­ ای به­ ترتیب در چین دوم و چین سوم معادل 4259 و 2043 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که شاخص سطح برگ، عملکرد بخش سبزینه­ ای، عملکرد ماده خشک، درصد و عملکرد اسانس، بین تیمارهای میکوریزایی با تیمار شاهد تفاوت معنی­ داری داشت. با این وجود بین تیمارهای تلقیح با G. mosseae وG. intraradices تفاوت معنی­ داری (در سطح پنج درصد) در صفات ذکر شده مشاهده نشد. عملکرد بخش سبزینه­ ای، عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید در کودهای آلی (ورمی­ کمپوست و دامی) به­ طور معنی­ داری بیش از تیمار کود شیمیایی بود. با توجه به نتایج به­ دست آمده به­ نظر می­ رسد استفاده از انواع کودهای آلی در مقایسه با شیمیایی، نقش بیشتری در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه شوید داشته باشد.

به منظور بررسی اثر دامنه وسیع وزن بنه بر رشد و گلدهی زعفران (Crocus sativus L. )، آزمایشی در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 91-1390 انجام شد. ده وزن بنه شامل کمتر از 2، 1-1/2، 10-1/6، 12-1/10، 14-1/12، 16-1/14، 18-1/16، 20-1/18، 24-1/20 و بیشتر از 24 گرم زعفران به عنوان تیمار مدنظر قرار گرفتند. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تعداد و وزن تر گل، وزن تر و خشک کلاله، درصد بنه های فاقد گل در گروه­ های مختلف وزنی، بنه های یک، دو، سه و چهار گل و بیشتر، تعداد کل بنه تولیدی دختر، تعداد بنه های تولید شده دختری در گروه­ های وزنی کمتر از 4، 8-4، 12-8 و بیشتر از 12 گرم بودند. نتایج نشان داد که اثر دامنه وسیع وزن بنه بر تمامی صفات مورد مطالعه زعفران در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین تعداد گل برای وزن بنه بیشتر از 24 گرم برابر با 000/300/1 گل در هکتار تولید شد. 34/99 درصد بنه های کمتر از 2 گرم فاقد گل­ آوری بودند. بنه های 16 گرم به بالا توان گل­ آوری نداشته و بنه های 1/20 تا 24 گرم و بیشتر از 24 گرم از بالاترین تعداد 3 و 4 گل و بیشتر برخوردار بودند. بیشترین عملکرد خشک کلاله نیز به همین تیمارها تعلق داشت که این برتری نسبت به تیمار وزن بنه 1/6 تا 10 گرم، 75 درصد افزایش داشت. کمترین و بیشترین تعداد بنه های دختری تولید شده به­ ترتیب مربوط به وزن کمتر از 2 گرم با 63000 بنه، بیشتر از 24 گرم به تعداد 000/550/25 بنه در هکتار بود و وزن­ های 16-1/14 گرم و کمتر از 2 گرم به­ ترتیب با 115 و 25 عدد بنه دختری کمتر از 4 گرم و وزن­ های بیشتر از 24 و 1/10 تا 12 گرم بیشترین و کمترین بنه های 8-4 گرم را به خود اختصاص دادند. بیشترین بنه های 8 تا 12 گرم و بیشتر از 12 گرم مربوط به وزن بنه بیشتر از 24 گرم و کمترین آن­ ها به وزن کمتر از 2 گرم و 1/2 تا 6 گرم اختصاص داشت.

به منظور نعیین شاخص تغذیه نیتروژن برای ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) آزمایشی مزرعه­ ای با آرایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. دو فاکتور آزمایش عبارت بودند از سه رقم گندم (چمران، گاسکوژن و سایونز) و چهار سطح مصرف نیتروژن (صفر، 55، 110 و 170 کیلوگرم در هکتار). میزان ماده خشک و درصد نیتروژن قسمت های هوایی طی پنج نوبت در دوره رشد رویشی اندازه­ گیری شد. با استفاده از این داده­ ها غلظت­ های بحرانی و منحنی بحرانی رقیق شدن نیتروژن محاسبه و با منحنی رقیق شدن مرجع برای گندم مقایسه شد. منحنی حاصل از این تحقیق غلظت­ های بحرانی را کمتر از منحنی مرجع برآورد کرد، البته ضرایب معادله به­ ضرایب منحنی مرجع نزدیک و با آن قابل مقایسه بود. به­ طور کلی، منحنی رقیق شدن و جذب بحرانی نیتروژن کمبود، کفایت و بیش بود نیتروژن در قسمت های هوایی گندم را در سطوح مختلف مصرف این نهاده به­ خوبی توصیف کرد. در تیمارهای شاهد و kg N. ha-1 55 هر سه رقم گندم در شرایط محدودیت نیتروژن قرار داشتند. در حالی­ که در تیمار kg N. ha-1 170 مقدار نیتروژن تجمع یافته در گیاه بیشتر از نیاز رشدی بود، در تیمار kg N. ha-1 110 جذب نیتروژن در ارقام تحت بررسی به مقادیر بحرانی بسیار نزدیک بود. شاخص تغذیه نیتروژن (NNI) از نسبت غلظت اندازه­ گیری شده نیتروژن در قسمت هوایی به نسبت بحرانی آن محاسبه شد. در تیمارهای شاهد و kg N. ha-1 55 مقدار NNI در تمام دوره رویشی کمتر از یک بود در حالی­ که در تیمار kg N. ha-1 110 در حدود یک و در تیمار kg N. ha-1 170 بین 1 تا 3/1 قرار داشت. شاخص تغذیه نیتروژن در مرحله گلدهی رابطه معنی­ داری با عملکرد نسبی ارقام گندم داشت و حداکثر عملکرد هر سه رقم تحت بررسی در NNI بین 1-9/0 حاصل شد. بین پروتئین دانه و NNI در مرحله گلدهی نیز رابطه خطی معنی­ داری وجود داشت. بر اساس یافته­ های این تحقیق با استفاده از شاخص تغذیه نیتروژن که بر مبنای منحنی رقیق شدن این نهاده محاسبه می­ شود می­ توان برآورد دقیقی از سرعت رشد محصول، تولید ماده خشک، عملکرد و تا حدودی پروتئین دانه به­ دست آورد و مقدار بهینه کود نیتروژن را برای دستیابی به هر سطحی از عملکرد دانه تعیین نمود.

کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه بر بهبود روش های تولید از جنبه زیست محیطی و سلامت انسان توان افزایش تولید محصولات کشاورزی را دارا می باشد. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و نسبت های کشت مخلوط گیاهان علوفه ای یک ساله شامل: خلر، (Lathyrus sativus L. )، نخود علوفه ای (Pisum avestum L. )، ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa L. ) و ماشک مجاری (Vicia paninica L. ) بر عملکرد کمی و کیفی جو (Hordeum vulgare L. )، در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دیم کردستان در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی ترکیبی از پنج سطح تراکم 100، 150، 200، 250، 300 بوته در مترمربع گیاهان علوفه ای و چهار نسبت بذور این گیاهان (0: 100، 25: 75، 50: 50 و 100: 0) در کشت مخلوط با جو بودند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقادیر عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب از تیمارهای کشت خالص جو و کشت خالص گیاه علوفه ای با تراکم 100 بوته در مترمربع به دست آمد. نسبت های 75 درصد نخود علوفه ای+25 درصد جو در تراکم 250 بوته در مترمربع و 50 درصد ماشک گل خوشه ای+50 درصد جو در تراکم 300 بوته در مترمربع به ترتیب با 94/0 و 86/0 تن در هکتار بیشترین مقادیر پروتئین خام را دارا بودند. نسبت های کشت 75 درصد خلر+25 درصد جو در تراکم، 75 درصد نخود علوفه ای+25 درصد جو در تراکم، 50 درصد ماشک گل خوشه ای+50 درصد جو در تراکم و 50 درصد ماشک مجاری+50 درصد جو در تراکم به ترتیب با 19/1، 26/1، 16/1 و 13/1 نسبت برابری زمین نسبت به سایر نسبت های کشت برتری داشتند.

به منظور بررسی اثر اسیدهای آلی، ریزوباکترهای محرک رشد گیاه و گونه های مختلف میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey. ) پژوهشی در دانشگاه فردوسی مشهد در سه سال زراعی متوالی 91-1390، 92-1391 و 93-1392 به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. هفت نوع اصلاح کننده خاک و کود بیولوژیک مختلف شامل 1-اسید هیومیک، 2-اسید فولویک، 3-نیتروکسین (حاوی باکتری های Azotobacter spp. وAzospirillum spp. )، 4-بیوفسفر (حاوی باکتری های Bacillus sp. وPseudomonas sp. )، 5-بیوسولفور (حاوی باکتری-Thiobacillus spp. )، 6-میکوریزا (حاوی قارچ Glomus mosseae) و 7-میکوریزا (حاوی قارچGlomus intraradices) و عدم استفاده از کود به عنوان تیمار شاهد در کرت های اصلی و زمان (سال های زراعی دوم و سوم) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد گل خشک (1004 کیلوگرم در هکتار) در نتیجه کاربرد اسید هیومیک به دست آمد. کاربرد اسیدهای آلی هیومیک و فولویک وزن دانه در بوته را به ترتیب 38 و 25 درصد و تعداد دانه در بوته را به ترتیب 19 و 17 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. کودهای اسید فولویک، نیتروکسین، بیوفسفر، بیوسولفور، میکوریزا (Glomus mosseae) و میکوریزا (Glomus intraradices) نیز به ترتیب افزایش 27، 20، 4، 26، 30 و 28 درصدی عملکرد گل خشک را در مقایسه با شاهد سبب شدند. بیشترین شاخص برداشت گل و دانه به ترتیب در نتیجه استفاده از میکوریزا (Glomus intraradices) و اسید هیومیک حاصل شد.

نظام های رایج کشاورزی برای حفظ و تقویت حاصلخیزی خاک به کودهای شیمیایی به­ ویژه کودهای نیتروژنی وابسته می باشند. گرچه مصرف کودهای نیتروژنی نقش قابل توجهی در افزایش عملکرد داشته است، اما مصرف بی­ رویه آن با کاهش کارایی مصرف نیتروژن همراه بوده است. این پژوهش به­ منظور بررسی و تجزیه و تحلیل، روند تغییرات کارایی مصرف نیتروژن و تعیین سهم نسبی اجزای کارایی در نظام های زراعی گندم (Triticum aestivum L. ) با استفاده از مدل CENTURY انجام شده است. نتایج به­ دست آمده در این مطالعه نشان داد که میانگین کارایی مصرف نیتروژن در نظام های زراعی گندم این مطالعه 3/28 کیلوگرم دانه به­ ازای هر کیلوگرم نیتروژن فراهم یا قابل جذب خاک بود. نظام های زراعی گندم (تبریز، شیراز، گرگان) بالاترین و در مقابل نظام های زراعی (کرمان، بیرجند، زابل) کمترین کارایی مصرف نیتروژن را دارا بودند. بررسی روند تغییرات عملکرد در مقابل کارایی مصرف نیتروژن نشان داد با افزایش یک واحدکارایی مصرف نیتروژن، عملکرد با شیبی معادل14/0 تن افزایش یافته است. از طرفی همبستگی مثبت و معنی­ داری بین کارایی مصرف نیتروژن با کارایی تبدیل (r=0. 73 p≤ 0. 01) و جذب نیتروژن (r=0. 69 p≤ 0. 01) به­ دست آمد. همچنین، تفکیک سهم نسبی اجزای کارایی مصرف نیتروژن حاکی از آن بود که در دامنه مصرف 120-80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار سهم نسبی اجزای کارایی جذب و تبدیل به­ ترتیب 64 و 36 درصد بود که با افزایش مصرف نیتروژن به­ میزان 160-121 کیلوگرم در هکتار سهم نسبی کارایی جذب به 33 درصد وکارایی تبدیل به 67 درصد تغییر یافت. به­ نظر می رسد در نظام های تولید گندم هنگامی که جزء غالب کارایی جذب می­ باشد مدیریت زراعی و استفاده از روش های اصلاحی زمانی که جزء غالب کارایی تبدیل می باشد به عنوان رهیافت های پیشنهادی در جهت بهبود کارایی مصرف نیتروژن مورد توجه می­ باشند.

به منظور بررسی تآثیر اندازه و عمق جایگذاری بقایای گیاهی بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در سه تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه روی بقایای گندم (Triticum aestivum L. ) به روش کیف کلش اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل مدت زمان خوابانیدن بقایای گیاهی در چهار سطح (1، 2، 3 و 4 ماه)، عمق جایگذاری بقایای گیاهی در چهار سطح (5، 15، 30 و 45 سانتی متر) و اندازه بقایای گیاهی در سه سطح (2/0 تا 5/0، 1 تا 2 و 5 تا 10 سانتی متر) بودند که به ترتیب در کرت های اصلی، فرعی و فرعی-فرعی قرار داده شدند. پس از سپری شدن فواصل زمانی خوابانیدن، کیف های کلش از خاک خارج و پس از اندازه گیری وزن بقایای گیاهی باقی مانده در آن ها میزان کربن آلی نیتروژن کل بقایا اندازه-گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار هدر رفت کربن و نیتروژن آلی چهار ماه پس از خوابانیدن، زمانی که بقایای گیاهی گندم با اندازه 2/0 تا 5/0 سانتی متری در عمق 30 سانتی متری خاک جایگذاری شدند اتفاق افتاد. در مقابل کمترین مقدار هدر رفت کربن و نیتروژن آلی یک ماه پس از خوابانیدن، زمانی که بقایای گیاهی گندم با اندازه 5 تا 10 سانتی متری در عمق پنج سانتی متری خاک جایگذاری شدند صورت پذیرفت. در این آزمایش 73/49 تا 07/54 درصد از کربن آلی و 48/34 تا 78/39 درصد از نیتروژن آلی بقایای گندم در یک دوره چهار ماهه وقتی بقایای گیاهی گندم به ترتیب در عمق 5 و 30 سانتی متری خاک جایگذاری شدند تلف گردید. از نتایج چنین استنباط می شود زمانی که کمبود رطوبت خاک عامل محدود کننده برای تجزیه بقایای گیاهی است، افزایش عمق جایگذاری بقایا با قرار دادن بقایا در لایه مرطوب خاک باعث افزایش سرعت معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی می شود. همچنین خرد کردن بقایای گیاهی با افزایش سطح ویژه و سطح تماس بقایا با خاک، باعث افزایش سرعت تجزیه بقایا می شود.

یکی از روش های برنامه ریزی کشاورزی تعیین و شناسایی نواحی مناسب برای کاشت گیاهان زراعی و باغی بر اساس شرایط آب و هوایی و فیزیوگرافی است. این امر، کشاورزان را قادر می سازد که خسارت ناشی از شرایط نامناسب اقلیمی بر محصول را در طول دوره رشد به حداقل برسانند. نخود (Cicer arietinumL. ) یکی از محصولات زراعی در استان اردبیل است که حدود 5272 هکتار از اراضی استان زیر کشت این گیاه زراعی است. هدف از این تحقیق، شناسایی نواحی مناسب استان اردبیل برای کشت نخود در محیط GIS است. برای این منظور، ابتدا نیازهای مطلوب اقلیمی در طول دوره رشد نخود تعیین گردید، سپس داده های مورد مطالعه از قبیل، بارندگی، دما، ارتفاع، شیب، خاک و کاربری اراضی جمع آوری شدند. هرکدام از داده ها با استفاده از روش AHP تحلیل شدند و ضریب وزنی معیارهای اصلی، فرعی و زیر گزینه ها مشخص شدند. درنتیجه ضریب وزنی معیارهای اصلی از قبیل اقلیم با 603/0، توپوگرافی 245/0، خاک 114/0 و کاربری اراضی 038/ 0 تعیین گردید. در مرحله بعد، نقشه های موضوعی موردنیاز برای هریک از داده ها موردمطالعه در محیط GIS تهیه و برای هریک از پلیگون های نقشه، ضریب وزنی لحاظ شد و هریک از نقشه ها بر اساس روش AHP در محیط GIS طبقه بندی شدند. در نهایت با تلفیق نقشه ها، نقشه نهایی پهنه بندی کشت نخود در استان اردبیل در چهار کلاس تهیه گردید که حدود 18 درصد از مساحت استان خیلی مناسب، 45 درصد مناسب، 25 درصد متوسط و 12 درصد نامناسب برای کشت نخود است.

به منظور بررسی اثر پرایمینگ و تنش کم آبی بر رشد و عملکرد آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus L. ) آزمایشی در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور پرایمینگ در چهار سطح (آب با نیتروکسین، آب با اکسین، آب مقطر (شاهد) و بدون پرایمینگ) و فاکتور تنش کم آبی در سه مرحله (ساقه رفتن، پر شدن دانه و شاهد (بدون تنش در کل دوره رشد)) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی تحت تأثیر اثرات اصلی پرایمینگ و تنش کم آبی قرار گرفتند. پیش تیمار کردن بذرها سبب افزایش معنی داری در سرعت رشد مطلق بوته و طبق، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و نسبت مغز دانه به کل دانه و کاهش درصد دانه های پوک در طبق شد. اما تنش کم آبی باعث کاهش تمامی صفات، به جز درصد دانه های پوک گردید. تنش کم آبی در مرحله پر شدن دانه باعث بیشترین کاهش عملکرد دانه در بوته در واحد سطح گردید. بیشترین مقدار عملکرد دانه در پرایمینگ آب با نیتروکسین به دست آمد. نتایج کلی این تحقیق، بیانگر این بود که پرایمینگ کردن بذور باعث کاهش اثرات سوء تنش کم آبی از طریق تحریک رشد و تقسیم سلولی و افزایش بنیه اولیه گیاهچه شده و همچنین می-تواند در افزایش اجزای عملکرد و عملکرد آفتابگردان آجیلی عاملی مؤثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار باشد.

کرچک (Ricinus communis L. ) از مهم ترین گیاهان زراعی با ارزش است که در صنایع داروسازی، آرایشی و صنعت کاربرد فراوان دارد. به منظور بررسی اثرات تداخلی تاج خروس (Amaranthus retroflexus L. ) بر عملکرد، درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب گیاه کرچک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی (ارومیه) در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل تراکم های 3، 4، 5 و 6 بوته در متر مربع کرچک و عامل دوم تراکم های صفر، 5، 10 و 15 بوته در متر مربع تاج خروس بود. نتایج نشان داد عملکرد روغن کرچک تحت تأثیر تراکم های کرچک، تاج خروس و اثر متقابل آن ها قرار گرفت، ولی ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک فقط تحت تأثیر معنی دار تراکم های تاج خروس بودند. با توجه به نتایج به دست آمده با افزایش تراکم تاج خروس کاهش 38-20 درصدی در عملکرد دانه، 39 درصدی در عملکرد روغن کرچک نسبت به کشت خالص (بدون علف هرز) مشاهده شد. با توجه به ویژگی های منحصر به فرد روغن کرچک که ناشی از ریسینولئیک اسید است با افزایش تراکم تاج خروس، این اسید چرب تا 19 درصد کاهش و پالمتیک اسید (74 درصد) و استئاریک اسید ( 108 درصد)، لینولئیک اسید (12 درصد) و اولئیک اسید (64 درصد) در مقایسه با کشت خالص کرچک افزایش یافت. به طورکلی، نتایج نشان داد علف هرز تاج خروس وحشی در تراکم های 10 و 15 بوته در مترمربع علاوه بر کاهش عملکرد دانه و روغن با تغییر در ترکیب اسیدهای چرب باعث کاهش کیفی روغن کرچک نیز می شود.

آفتابگردان (Helianthus annuus L. ) از گیاهان زراعی است که به منظور تولید روغن یا آجیل زراعت می شود. به منظور ارزیابی امکان نشاءکاری آفتابگردان در شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه این پژوهش در دو بخش گلخانه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در دو سال (94 – 1393) انجام شد. آزمایش در سال اول به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بود که فاکتورها شامل سه روش کاشت (کشت مستقیم بذر، کشت نشاء چهار هفته ای و کشت نشاء شش هفته ای) و دو تاریخ کاشت (کشت زود هنگام و کشت زمان معمول) بود. آزمایش در سال دوم به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که تیمارها شامل نشاءکاری چهار هفته ای زودهنگام (تیمار برتر سال اول) و کشت مستقیم بذر (شاهد) بود. نتایج سال اول نشان داد که بیشترین ماده خشک تولید شده و بالاترین سطح برگ مربوط به نشاء چهار هفته ای زودهنگام بود که جهت تکرار آزمایش برای کشت در سال دوم انتخاب شد. نتایج پژوهش در سال دوم نشان داد که نشاءکاری در مقایسه با کشت مستقیم بذر به طور معنی دار باعث افزایش تعداد برگ، سطح برگ، ماده تازه و خشک بوته، ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق، وزن مغز و وزن پوست دانه، عملکرد دانه و وزن صد دانه شد.

به منظور ارزیابی تأثیر کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (Triticum aestivumL. ) بر تراکم، زیست توده و محتوای عناصر غذایی کم مصرف شاخساره علف های هرز و عملکرد محصول، یک آزمایش مزرعه ای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 93-1392 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (: I1 کشت مخلوط شیرودی + لاین 11-91،: I2 کشت مخلوط شیرودی + لاین 15-91، I3: کشت مخلوط لاین 11-91 + لاین 15-91 و I4: کشت مخلوط شیرودی + لاین 11-91 + لاین 15-91) وکشت خالص آن ها (S1: کشت خالص شیرودی، S2: کشت خالص لاین 11-91،: S3کشت خالص لاین 15-91 و S4: کشت خالص نسل ناخالص F2 به صورت توده بذری) بود. نتایج نشان دهنده تأثیر معنی دار مخلوط ژنوتیپ ها در کاهش تراکم، زیست توده و محتوای عناصر غذایی کم مصرف علف های هرز بود. بیشترین تراکم علف های هرز در کشت خالص شیرودی (33/39 بوته در متر مربع) و بیشترین زیست توده علف های هرز در کشت خالص لاین 11-91 (130 گرم در متر-مربع) و کشت خالص شیرودی (3/121 گرم در متر مربع) مشاهده شد. بیشترین محتوای آهن، روی، مس و منگنز شاخساره علف های هرز نیز به ترتیب در کشت خالص لاین 15-91 وکشت خالص شیرودی (به ترتیب 275 و 6/245 میلی گرم در کیلوگرم)، کشت خالص شیرودی (5/27 میلی گرم در کیلوگرم)، کشت خالص لاین 15-91 (23/21 میلی گرم درکیلوگرم) وکشت خالص شیرودی (85/63 میلی گرم درکیلوگرم) مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه درکشت مخلوط شیرودی + لاین 15-91 به میزان 4/5 تن در هکتار مشاهده شد. استفاده از کشت مخلوط ارقام گندم می تواند باعث کاهش جذب منابع محیطی به ویژه عناصر کم مصرف توسط علف های هرز و کاهش رشد آن ها شود. نتایج این مطالعه می تواند برای مدیریت غیرشیمیایی و اکولوژیک علف های هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی گندم در اگرواکوسیستم ها مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی اثر نوع کود و کشت مخلوط ردیفی با شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L. ) بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago psyllium L. )، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 1392 اجرا گردید. در این آزمایش فاکتور اول در چهار سطح که شامل کشت خالص اسفرزه، شنبلیله: اسفرزه (1: 2)، شنبلیله: اسفرزه (1: 1) و شنبلیله: اسفرزه (2: 1) و فاکتور دوم در سه سطح کودی (کود گاوی، کود تلفیقی، کود شیمیایی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز داده ها با استفاده از روش تجزیه عامل منجر به انتخاب چهار مؤلفه جدید شد مؤلفه پنجم دارای ارزش ویژه 981/0 بود و به همین دلیل در آنالیز داده ها و تفسیر نتایج در نظر گرفته نشد. مؤلفه های استخراجشده با روش کوارتی مکس چرخش یافتند تا بیشترین وزن مؤلفه روی یک عامل قرار گیرد مؤلفه-های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب دربرگیرنده 1/31، 22، 3/18 و 3/8 درصد تغییرات (واریانس) در کل داده های گیاه اسفرزه بودند و هر سه مؤلفه در مجموع حدود 7/79 درصد از تغییرات (واریانس) داده ها را به خود اختصاص دادند. همان گونه که در نتایج این تحقیق بیان شد، عامل اول بیشترین تأثیر را به صورت مستقیم بار 971/0، 967/0 و 762/0 درصد به ترتیب روی عملکرد موسیلاژ، موسلاژ و فاکتور تورم داشت. عامل دوم نیز با بار عاملی 93/0، 927/0 و 77/0 درصد از به ترتیب بر روی صفات تعداد شاخه فرعی، وزن هزار دانه و طول سنبله داشت و اما عامل سوم بیشتر اثر بازدارندگی و بار منفی بر عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و عملکرد بیولوژیک با بار عاملی 902/0-، 884/0-و 837/0-درصد دارا بود. در خصوص عامل چهارم نیز تنها با بار عاملی 973/0 درصد بر تعداد سنبله در بوته داشت. این امر بیانگر تأثیر مثبت و معنی دار عامل دوم در این تحقیق بود. بر اساس نتایج این آزمایش استفاده از کود تلفیقی در برهمکنش با کشت مخلوط شنبلیله و اسفرزه می تواند در افزایش مزیت نسبی کشت مخلوط مؤثر باشد و به لحاظ کاهش مصرف کودهای شیمیایی می تواند در حفاظت از محیط زیست اهمیت داشته باشد.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف بور و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L. ) بهاره (رقم محلی اصفهان) تحت تنش خشکی آخر فصل، دو آزمایش در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی، طی سال های زراعی 93-1392 و 94-1393 به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح محدودیت آب (=S1 آبیاری کامل تا انتهای فصل، =S2 قطع آبیاری از مرحله ی گلدهی و =S3 قطع آبیاری از مرحله دانه بندی) و کرت فرعی دربرگیرنده ترکیب فاکتوریل عناصر ریز مغذی بور (0B1=، 350 B2=و 700B3= میلی گرم بر کیلوگرم) و روی (0Zn1=، 1000Zn2= و 2000Zn3= میلی گرم بر کیلوگرم) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، تعداد طبق بارور در بوته، تعداد طبق نابارور در بوته، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه در بوته، درصد پوکی دانه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی در مرحله گلدهی و دانه بندی به صورت معنی داری عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد (آبیاری کامل) کاهش داد (به ترتیب 94/7 و 25/8 درصد). علاوه بر آن وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک نیز تحت اثرات منفی تنش خشکی قرارگرفتند. اثرات متقابل عناصر ریز مغذی بور و روی، در تمام صفات مورد بررسی به جز عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته معنی دار بود. تیمار B3Z2بالاترین افزایش عملکرد دانه را نسبت به B1Z1 (شاهد) دارا بود (66/47 درصد). محلول پاشی عناصر بور و روی در شرایط تنش در مرحله ی گلدهی و دانه بندی، تعداد طبق نابارور در بوته، وزن هزار دانه و درصد پوکی دانه را، به طور معنی داری بهبود بخشید. وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد و سایر صفات مورد مطالعه نشان داد که محلول پاشی عناصر ریزمغذی اگر در زمان مناسب و به مقدار بهینه مصرف گردد، در مقاومت به خشکی گیاه اثر مثبت خواهد گذاشت. به طور کلی تیمارهای B3Z2 و B2Z2 در شرایط تنش در مرحله گلدهی (به ترتیب با افزایش عملکرد 8/54% و 8/55% نسبت به تیمار B1Z1) و دانه بندی (به ترتیب با افزایش عملکرد 5/39% و 4/38% نسبت به تیمار B1Z1) توانستند تا حدود زیادی خسارت ناشی از محدودیت آب را در گلرنگ را جبران کنند.

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول پاشی عناصر کم مصرف روی گیاه ارزن معمولی (Panicum miliaceum L. ) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در منطقه ی سربیشه از توابع شهرستان بیرجند در سال 1391 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری در سه سطح (7، 14 و 21 روز) و محلول پاشی عناصر کم مصرف به چهار روش (محلول پاشی منگنز، محلول پاشی روی، محلول پاشی توأم منگنز و روی و بدون محلول پاشی) به ترتیب به کرت های اصلی و فرعی اختصاص یافت. نتایج نشان داد که کاهش دور آبیاری عمدتا از طریق افزایش صفات مورفولوژیک مانند ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، مساحت برگ پرچم، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلول پاشی عناصر کم-مصرف روی و منگنز نیز با افزایش ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. اثر تیمار دور آبیاری بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی دار بود. کاهش دورآبیاری سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد (96/17 درصد نسبت به تیمار با دور آبیاری 21 روز). اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی دار بود. تیمار محلول پاشی عناصر کم مصرف سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد. اثر متقابل دور آبیاری و محلول پاشی عناصر کم مصرف نیز در سطح 5 درصد معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار دور آبیاری 7 روزه و محلول پاشی توأم منگنز و روی با 6/222 گرم در متر مربع بود. کم ترین عملکرد دانه هم مربوط به تیمار دور آبیاری 21 روز و بدون محلول پاشی بود. کاهش دور آبیاری به 7 روز و محلول پاشی عناصر کم مصرف سبب افزایش صفات مورفولوژیک، شاخص برداشت دانه در خوشه و عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی محلول پاشی عناصر کم مصرف روی و منگنز سبب افزایش صفات مورفولوژیک و نهایتا عملکرد دانه گردید.

این تحقیق به بررسی انرژی مصرفی، میزان سوخت مصرفی و برآورد شاخص های انرژی در تولید پنبه در شهرستان های علی آبادکتول و آق قلا در استان گلستان ایران پرداخته است. اطلاعات از طریق مصاحبه حضوری با 100 پنبه کار جمع آوری شد. در این مطالعه مقادیر مصرف سوخت و انرژی برای هر یک از عملیات زراعی مرتبط با تولید پنبه در علی آباد و آق قلا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین مصرف انرژی با 41 درصد از کل انرژی مصرفی مربوط به عملیات آبیاری بود و عملیات های تغذیه و آماده سازی زمین در رتبه های بعدی می باشند مجموعه انرژی نیروی کارگری 2262 مگا ژول در هکتار محاسبه شد که به ترتیب عملیات برداشت، عملیات آبیاری و عملیات وجین، سله شکنی و واکاری از بیشترین به کمترین مصرف انرژی کارگری را داشتند. 61 درصد از کل انرژی ( 10217 مگا ژول در هکتار) به طور غیر مستقیم برای ساخت، تعمیر و نگهداری ادوات و ماشین آلات، تولید بذر، تولید کود نیتروژن، تولید کودهای فسفر، تولید کود های پتاسیم، تولید کود های آلی، تولید حشره کش ها، تولید علف کش ها و تولید قارچ کش ها مصرف شده است. تولید کود نیتروژن با 30 درصد بیشترین سهم را نسبت به سایر بخش های انرژی های غیر مستقیم داشت در حالی که 39 درصد از کل انرژی های مصرفی مربوط به انرژِی های مستقیم و از طریق بکارگیری نیروی انسانی و مصرف سوخت مصرف شده است. متوسط نسبت انرژی در مجموع مزارع برابر با 92/5 بود. نتایج بررسی مقادیر کل انرژی ورودی در مزارع نشان داد که کمترین و بیشترین انرژی ورودی کل به ترتیب برابر 15614 و 43321 مگا ژول در هکتارمحاسبه شد. میانگین عملکرد وش 8/2 تن در هکتار بدست آمد که این مقدار معادل 154371 مگا ژول در هکتار انرژی می باشد.

استفاده بهینه از منابع و نهاده ها یکی از اولین و اساسی ترین اهداف توسعه کشاورزی پایدار است. در پژوهش حاضر، پایداری بوم نظام های زراعی یونجه (Medicago sativa L. ) و ذرت علوفه ای (Zea mays L. ) دشت مراغه– بناب استان آذربایجان شرقی در سال 1394-1393 مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور، اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 110 کشاورز به دست آمد. نتایج نشان داد که کل انرژی ورودی، خروجی و انرژی خالص در بوم نظام های یونجه (به ترتیب 48151، 432920 و 384768 مگاژول در هکتار) بیشتر از ذرت علوفه ای (به ترتیب 35557، 217350 و 181792 مگاژول در هکتار) بود. همچنین، شاخص های کارایی مصرف انرژی و انرژی مخصوص در یونجه (به ترتیب 9 و 8/15 مگاژول بر کیلوگرم) مقادیر بالاتری از ذرت علوفه ای (به ترتیب 1/6 و 1/4 مگاژول بر کیلوگرم) را نشان داد. از نظر شاخص های اقتصادی، علی رغم پایین بودن هزینه کل تولید در ذرت علوفه ای (1089 دلار در هکتار)، بیشترین ارزش ناخالص تولیدی (6447 دلار در هکتار) و سود خالص (4193 دلار در هکتار) برای یونجه محاسبه گردید. مقایسه بوم نظام ها نشان داد که در واحد سطح، تولید یونجه در مقایسه با ذرت علوفه ای اثر بیشتری بر گرمایش جهانی داشته و نیز اثرات محیط زیستی بیشتری را ناشی از مصرف آفت کش ها بر جای می گذارد. با این وجود، از نظر شاخص کارایی اکولوژیک، ارزش ناخالص محصول یونجه به ازای اثر محیط زیستی ایجاد شده (75/1 دلار بر کیلوگرم CO2 در هکتار و 3/35 دلار بر eq. ) بیشتر از ذرت علوفه ای (5/1 دلار بر کیلوگرم CO2 در هکتار و 26 دلار بر eq. ) به دست آمد. به عبارتی، اثرات محیط زیستی ناشی از تولید یونجه در واحد سطح بیشتر از ذرت علوفه ای و به ازای ارزش محصول تولیدی کمتر از ذرت علوفه ای می باشد. شاخص های بهره وری زمین، بهره وری اقتصادی زمین، بهره وری آب آبیاری، بهره وری اقتصادی آب آبیاری و کارایی استفاده از کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم به ترتیب برای یونجه 140 کیلوگرم در هکتار در روز، 5/21 دلار در هکتار در روز، 1/4 کیلوگرم در متر مکعب، 63/0 دلار در متر مکعب، 335 کیلوگرم در کیلوگرم، 1191 کیلوگرم در کیلوگرم و 1826 کیلوگرم در کیلوگرم و برای ذرت علوفه ای 583 کیلوگرم در هکتار در روز، 9/22 دلار در هکتار در روز، 8 کیلوگرم در متر مکعب، 31/0 دلار در متر مکعب، 565 کیلوگرم در کیلوگرم، 3553 کیلوگرم در کیلوگرم و 65525 کیلوگرم در کیلوگرم به دست آمد. به طور کلی، نتایج نشان داد که تولید یونجه علی رغم مصرف انرژی بیشتر و اثرات محیط زیستی بالا در واحد سطح، از نظر اقتصادی بر تولید ذرت علوفه ای برتری دارد.

رابطه بین قارچ مایکورایزا و باکتری های مرتبط با آنها، بدلیل جایگزینی با کودهای شیمیایی اهمیت زیادی در کشاورزی پایدار دارد. به منظور بررسی اثرات احتمالی قارچ های مایکورایزا در ارتباط با باکتری حل کننده فسفر روی کیفیت بذر حاصل از گیاهان کتان (Linum usitatissimum L. )، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه بصورت دو ساله انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل گونه های قارچ مایکورایزا (Rhizophagus intraradices، Funneliformis mosseae و عدم تلقیح)، باکتری حل کننده فسفر (تلقیح بذر با Pseudomonas putidaP13 و عدم تلقیح) و سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) بودند. نتایج نشان داد با افزایش فاصله آبیاری از 60 تا 120 میلی متر، در گیاهان شاهد (بدون تلقیح)، درصد فسفر، پتاسیم، موسیلاژ، و فاکتور تورم و تورم برای هر گرم موسیلاژ بذر، همچنین پتاسیم تراوشی بذر (شاخص صدمه به غشای سلولی) افزایش و با بیشتر شدن تنش در 180 میلی متر کاهش یافتند. در کلیه سطوح آبیاری، هم افزایی ناشی از تلقیح توأم قارچ و باکتری باعث بیشترین درصد فسفر، پتاسیم، موسیلاژ و تورم موسیلاژی بذر شد. درصد و سرعت جوانه زنی در بذور حاصل از تلقیح، با توجه به افزایش حجم موسیلاژ بذر، روند نزولی داشت. البته در تنش شدید بیشترین سرعت و درصد جوانه زنی از تلقیح توأم بدست آمد. بنابراین از نظر موسیلاژ و جوانه زنی، می توان بسته به هدف تولید، دو نوع کیفیت برای بذر کتان تعریف کرد. به طور کلی بیشترین افزایش در بهبود کیفیت بذر از نظر عناصر غذایی، پروتئین بذر و تولید موسیلاژ، در تلقیح توأم گیاهان با قارچ و باکتری مشاهده شد.

توانایی دقیق و سریع به دست آوردن شاخص سطح برگ (LAI) یک جزء ضروری در تحقیقات بوم شناختی است که به درک پدیده تولید زیست توده گیاهی کمک می کند. یکی از رایج ترین روش های تعیین تغییرات مکانی و زمانی این شاخص در مقیاس منطقه ای، استفاده از شاخص تفاضل نرمال شده بازتابش سطحی (NDVI) است. با توجه به حساسیت کم این شاخص به مقدار متوسط تا زیاد شاخص سطح برگ، این تحقیق با هدف بررسی ارتباط سایر شاخص های پوشش گیاهی با شاخص سطح برگ گندم (Triticum aestivum L. ) و دقت آن ها در برآورد شاخص سطح برگ انجام شد. بدین منظور اندازه گیری شاخص سطح برگ در پنج تاریخ از 17 مزرعه واقع در مزارع آستان قدس رضوی مشهد در طول فصل رشد گندم در سال 1394-1393 صورت گرفت. با توجه به طول دوره رشد گندم از تصاویر سری زمانی سنجنده OLI ماهواره لندست 8 به منظور محاسبه شاخص های پوشش گیاهی (NDVI، DVI، EVI1، EVI2، G1، G2، IPVI، SAVI، TDVI و RVI) استفاده شد. برای انتخاب متغیر برآورد کننده مناسب و مدل سازی آماری از روش رگرسیون ساده (خطی، درجه دوم، نمایی) و رگرسیون خطی دوگانه و رگرسیون خطی چندگانه به روش پیش رونده و پس رونده استفاده شد. در نهایت برای اعتبارسنجی و درستی مدل های ارائه شده از سنجه های آماری جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، دقت نقطه ای نسبت به مقدار واقعی (E) و ضریب همبستگی (r) استفاده شد. نتایج حاکی از افزایش دقت برآورد شاخص سطح برگ گندم با استفاده از شاخص NDVI و SAVI و توابع نمایی (به ترتیب به 18/1 و 1) نسبت به مدل خطی (به ترتیب 46/1 و 26/1) است. این افزیش دقت به دلیل برآورد دقیق تر شاخص سطح برگ در بازه 0 تا 4 شاخص سطح برگ واقعی و مقدار ثابت شاخص سطح برگ شبیه سازی در بازه شاخص سطح برگ واقعی 6 تا 10 می باشد. لازم به ذکر است که، میزان دقت برآورد شاخص سطح برگ با استفاده از ترکیب این دو شاخص نسبت به مدل خطی هر کدام از این شاخص ها افزایش یافته است. هم چنین، بالاترین دقت در برآورد شاخص سطح برگ از ترکیب شاخص G2 با SAVI و EVI1 (به ترتیب 03/1، 03/1) به دلیل حساسیت بیشتر شاخص G2 به شاخص سطح برگ متوسط و بالا نسبت به NDVI مشاهده شد. علاوه بر این دقت مدل گزینش پیش رونده و پس رونده نسبت با سایر مدل ها در برآورد شاخص سطح برگ، به دلیل حساسیت بیشتر مدل به شاخص سطح برگ بالاتر از 6، بهبود یافته است (به ترتیب 87/0 و 95/0). اگرچه دقت برآورد شاخص سطح برگ گندم در روش گزینش پیش رونده نسبت به تمامی مدل ها بیشتر است، اما محاسبه آن نیاز به استفاده از پارامترهای زیادی است.

زیره سبز (Cuminum cyminum L. ) گیاهی علفی از خانواده چتریان است که سابقه طولانی به عنوان طعم دهنده های غذایی و در درمان بیماری ها دارد. این آزمایش با هدف بررسی رژیم های مختلف آبیاری و تاریخ کاشت بر درصد اسانس، عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. چهار تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی (5 آذر، 7 دی، 1 اسفند و 29 اسفند) و چهار رژیم آبیاری به عنوان عامل فرعی (آبیاری کامل، دو نوبت آبیاری در زمان رشد رویشی (ساقه رفتن)، دو نوبت آبیاری در زمان گلدهی و دو نوبت آبیاری در زمان دانه بندی) به عنوان تیمار در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل وزن بوته، وزن دانه، تعداد چتر در گیاه، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و درصد اسانس تعیین بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تاریخ های مختلف کاشت و رژیم های آبیاری بر تعداد شاخه جانبی و عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. اثر ساده تاریخ کاشت بر تعداد دانه در چتر، ارتفاع بوته، درصد اسانس، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تاریخ کاشت 7 دی ماه همراه با آبیاری کامل به دست آمد. نتایج همبستگی بین صفات نشان داد که بین عملکرد و اجزای عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. همچنین عملکرد دانه بیشترین همبستگی (95/0r=) را با عملکرد بیولوژیک داشت.