مطالعات رسانه ای
سال:1398 | دوره:14 | شماره:2 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:8

یکی از ادعاهای علماء و رجال مسلمان، کامل بودن دین اسلام است. آنها بر اساس متن قرآن مجید منبع اصلی این دین معتقدند این دین، قابلیت پاسخگویی به مسائل پیشروی مسلمانان و غیر مسلمانان را در هر زمانی دارد؛ با توجه به تغییرات سده های تاریخی، این پاسخ گویی در صورتی مقبول عامه قرار خواهد گرفت که تفاسیر و برداشت ها نسبت به مسائل مستحدثه مناسب و به روز شوند. از مهم ترین مسائلی که امروزه بشر با آن مواجه شده است؛ مسئله رسانه است. این مسئله و زوایای مختلف آن چنان فراگیر و گسترده شده که در همه ابعاد زندگی بشر ورود پیدا کرده و در کوچک ترین و شخصی ترین بعد نیز ردپای این مسئله به چشم می خورد. عالمان دین برای مواجهه متدینین خود با این مسئله، به استخراج احکام متناسب با آن پرداخته و تکالیف شرعی پیروان دین خود را برای آنها تبیین می کنند. عالمان و مجتهدان جهان تشیع نیز برای مسائل مبتلابه هم کیشان خود احکامی صادر کرده اند. احکام صادره این موضوع را می توان ذیل احکام خمسه به 4 بخش دسته بندی کرد. این نوشته به تشریح موضوع، استفتائات آن و جواب های در نظر گرفته شده برای این چهار بخش می پردازد.

این تحقیق با هدف بررسی رابطه استفاده از بازی های رایانه ای با پرخاشگری در میان کودکان شهر اردبیل انجام شده است. روش تحقیق از لحاظ دست یابی به هدف، کاربردی و از نوع همبستگی-پیمایشی می باشد. ابزار پژوهش پرسشنامه است. جامعه آماری عبارت است از کلیه کودکان 8 تا 12 ساله شهر اردبیل (در سال 1395) که تعداد آنها طبق مستندات ثبت احوال 64209 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این تحقیق نمونه گیری نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بود و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 398 نفر محاسبه شد. داده های تحقیق پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل(زمان استفاده از بازی های رایانه ای، نوع بازی های رایانه ای، میزان استفاده از بازی های رایانه ای، میزان خشونت در بازی های رایانه ای و شخصیت های موجود در بازی های رایانه ای) با متغیر وابسته (پرخاشگری در کودکان) رابطه مستقیم و قوی و بین میزان نظارت والدین بر بازی های رایانه ای کودکان با پرخاشگری در کودکان رابطه معکوس و قوی وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که 56 در صد از متغیر پرخاشگری توسط متغیرهای مستقل بالا (زمان استفاده از بازی های رایانه ای، . . . ) قابل پیش بینی است و 44 درصد باقیمانده به عوامل دیگر نظیر عوامل محیطی و خانوادگی بستگی دارد.

امروزه با استفاده از شبکه های اجتماعی و باحضور در این بزرگراه، امکان بهره گیری از انبوهی از اطلاعات در کمترین زمان ممکن و برقراری ارتباط گفتاری نوشتاری و دیداری با هزینه ای نسبتاً کم فراهم آمده است. ظهور این پدیده اگرچه خود معلول تحولاتی چند بوده اما پس از ظهور، خود منشاء تحولات عدیده ای به ویژه در عرصه علوم ارتباطات به مفهوم اخص کلمه شده است. در این پژوهش به بررسی حقوق مالکیت معنوی کاربران شبکه های اجتماعی پرداخته شده است. حقوق مالکیت معنوی را، در معنای وسیع کلمه، حقوق ناشی از آفرینش ها و خلاقیت های فکری در زمینه های علمی، صنعتی، ادبی و هنری می داند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی های نوین ارتباطی بحث حقوق مالکیت معنوی کاربران شبکه های اجتماعی همواره مورد سؤال بوده است که آیا در فضای گسترده مجازی امکان این امر وجود دارد که حقوق کاربران شبکه های اجتماعی حفظ شود که تا کنون پزوهشی در این خصوص که به بررسی حقوق مالکیت معنوی کاربران شبکه-های اجتماعی بپردازد صورت نگرفته است. در این پژوهش به بررسی حقوق مالکیت معنوی کاربران شبکه-های اجتماعی(فیس بوک، توییتر، جی پلاس، لینکدین و آپارات) پرداخته شده است که با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه ای 225 نفر از کاربران شبکه های اجتماعی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند.

براساس تئوری همگرایی رسانه ای، تکامل تکنولوژی رسانه به عنوان یک کاتالیزور شرایط را برای تغییر درچگونگی تولید، توزیع ومصرف رسانه درتمام فعالیت های رسانه ای فراهم کرده وسبب بروز فرآیند های همگرا شده است. همگرایی رسانه ای، شرایط جدیدی را برای تعامل خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی درجهت حل مساله کاهش مخاطبان به وجود آورده است. در این پژوهش که با روش ترکیبی تحلیل محتوای کمی و مصاحبه عمقی با روش دلفی انجام شد، تحلیل محتوای خروجی خبرگزاری جمهوری اسلامی )ایرنا( و خبرگزاری فرانس پرس مشخص کرد که در ایرنا ابتدا مطالب درسایت اصلی منتشر می شود و بیشتر به تلگرام توجه شده و تنها در ماه های اخیر به دلیل فیلترینگ حوزه کاری خود را به شبکه های دیگر داخلی منتقل کرده است. در حالی که فرانس پرس، پیش از انتشار مطالب تولیدی درسایت اصلی خود ابتدا آنها را در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر می نماید. همچنین، این دو خبرگزاری در نحوه تولید محتوای مطالب مانند منبع خبر، سبک مطالب، جهت گیری، موضوع وگرایش رویدادگرایی و فرآیندمداری نیز درسیاستگذاری برای همگرایی رسانه ای با یکدیگر اختلاف دارند. در این تحقیق بر اساس نظرات نخبگان و کارشناسان تعامل و همگرایی رسانه ای بین خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی در چهار حوزه اولویت شبکه های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای، ارزش های خبری در شبکه های اجتماعی و نگارش خبر برای شبکه های اجتماعی تبیین شده است. این تحقیق نشان داد نخبگان و کارشناسان بر اولویت دادن به شبکه های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای بین خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی توافق دارند و ضرورت توجه به ارزش های خبری در شبکه های اجتماعی و نگارش خاص برای شبکه های اجتماعی را تایید می کنند.

اینستاگرام به عنوان شبکه اجتماعی عکس محور با اقبال گسترده در جامعه ایران مواجه شده است. کنش در این فضا تفاوت هایی با کنش در زندگی روزمره دارد. این تفاوتها شامل تفاوت در فرهنگ و هم چنین شکل اشاعه فرهنگی نیز می شود. در این زمینه مشخص نیست که یک هنجار چگونه به دسته ای از خرده فرهنگ ها تبدیل می شود. این موارد به علت نوین بودن برای جامعه شناسان ناشناخته و یا حداقل کمتر شناخته شده است. این نوشتار به دنبال کشف این تفاوت ها بوده است. برای کشف این تفاوت ها از روش مردم نگاری اینترنتی یا نتنوگرافی استفاده شده است. در این راستا ابتدا چهارده خرده فرهنگ با تمام ویژگی های نمایشی با استفاده از رهیافت روال نمایشی گافمن کشف و توصیف شده است. برای هر کدام از خرده فرهنگ های مذکور نوع نمایش و شکل غالب کنش در هر کدام از بخش های ساختاری اینستاگرام توضیح داده شده است. سپس فرایند اشاعه هنجارها با استفاده از تجربه موثرترین افراد که دارای بیشترین فالور جمع آوری شده در اینستاگرام بوده اند توضیح داده شده است در این زمینه بیش از 200 صفحه مورد کندوکاو قرار گرفت. این توضیح شامل شکل گیری یک هنجار و سپس انتشار و تقلید دیگران می باشد. در پایان با ترکیب این دو موضوع، فرایند شکل گیری و تصلب یابی هنجار از زمان ورود کاربران در یک فرایند هفت مرحله ای شامل حضورکاربران، نمایش خود، مزیت نمایشی، مبادله نابرابر فالوینگ، شکل گیری هنجارهای نمایشی، شکل گیری خرده فرهنگ های نمایشی و خلاقیت تا شکل گیری خرده فرهنگ ها توصیف و تبیین شده است.

این مقاله با هدف مطالعه شاخص های سلامت در فیلم سینمایی لانتوری، به مطالعه توسعه و ترویج پیام های سلامت در سینما پرداخته است. نظریه بازنمایی، کاشت و جامعه پذیری چارچوب مناسبی برای پاسخ به این سوال است که شاخص های سلامت در فیلم سینمایی لانتوری چگونه رمزگذاری شده است. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی کل فیلم مورد بازبینی قرار گرفت و مرتبط ترین سکانس ها با موضوع و محتوای مقاله انتخاب شد. یافته های شش سکانس مطالعه شده، نشان می دهد که لانتوری بر رمزگذاری شاخص های سلامت روانی و سلامت ذهن، تاکید ویژه ای داشته است. سبک زندگی نابه هنجار، عدم تبعیت از هنجارهای اجتماعی، نبود توجه لازم به جسم و فیزیک انسانی، بیمارهای روانی پنهان، عشق ناسالم و خطرساز، سلامت افراد و اجتماع را به خطر می اندازد. اسیدپاشی به عنوان عملی قبیح مورد نکوهش کلیه گروه های فکری جامعه است. روشنفکر، محقق، پزشک، متدین همگی این عمل را تقبیح کرده و با قصاص فرد مجرم موافق هستند. سلامت روان مهم ترین عامل در ارتباطات انسانی است که باید مورد نظر فرهنگ سازان جامعه و سینمای آموزش محور قرار گیرد.

رسانه یکی از مهمترین عوامل تأثیر گزار بر شکل گیری سرمایه فرهنگی است. امروزه رسانه ها نظام آموزشی مدرنی را بنا نهاده اند؛ به گونه ای که جوامع بشری عقیده و ایده خود را از آن می گیرند و بر سبک زندگی و رفتار آنان اثر گذار است. از این رو سواد رسانه ای برای کاهش و پیشگیری اثرات منفی رسانه ها اهمیت فروانی دارد. هدف از این پژوهش بررسی میزان تأثیر سواد رسانه ای بر سرمایه فرهنگی فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان است. برای بررسی آن از سواد رسانه ای مدل EC و نظریه بوردیو در سرمایه فرهنگی استفاده شده است، که البته با استفاده از آیات قرآن کریم با فرهنگ اسلامی و ایرانی همسان شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است و جامعه آماری آن تعداد 480 نفر از فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان هستند که از این تعداد از طریق فرمول کوکران 213 نفر با تحصیلات و سنین مختلف به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها نیز از طریق پرسشنامه است. نتایج به دست آمده، بیانگر این است که سواد رسانه ای با مولفه های دسترسی به رسانه، استفاده از رسانه، تولید محتوای رسانه ای و تفکر انتقادی از رسانه بر سرمایه فرهنگی فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان تأثیر دارد.

هدف کلی این پژوهش بررسی نقش شبکه استانی آفتاب در افزایش سرمایه اجتماعی در بین کارگران شهر اراک است. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه کارگران کارخانجات و کارگاه  های صنعتی و تولیدی کوچک و بزرگ شهرستان اراک با ده نفر و بیشتر نیرو می  باشد که از این میان، تعداد 400 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه  گیری خوشه  ای چند مرحله ای انتخاب شدند و در نهایت 400 پرسشنامه جمع  آوری و با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اعتبار صوری پرسشنامه با کسب نظرگروهی از متخصصان و اعتبار ساختاری آن با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم در آن به  عمل آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برابر 94% به  دست آمد. نتایج تحقیق نشان می  دهد که: سرمایه اجتماعی در میان بیش از نیمی از کارگران شهر اراک در حد متوسط به بالا بوده و بین "میزان تماشای شبکه آفتاب" و "میزان سرمایه اجتماعی" رابطه معنی  دار و مثبت وجود دارد. به این معنی که با افزایش میزان تماشای شبکه آفتاب، میزان سرمایه اجتماعی افزایش می  یابد و شبکه آفتاب توانسته در افزایش سرمایه اجتماعی بین کارگران شهرستان اراک موفق عمل نماید. بنابراین می  توان نتیجه گرفت که شبکه آفتاب در افزایش بیشتر مولفه  های سرمایه اجتماعی موفق بوده است. لذا پیشنهاد می  شود شبکه استانی با هدف آگاهی دادن به افراد جامعه به خصوص قشر کارگر از نتایج افزایش و تقویت سرمایه اجتماعی، اخبار و برنامه  هایی را در راستای تقویت و افزایش هرچه بیشتر مولفه  ها و شاخصه  های سرمایه اجتماعی تولید و پخش نماید.