تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال:1389 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

این تحقیق اثرات کاشت گونه های تاغ و آتریپلکس بر روی پوشش گیاهی و خاک مناطق کشت را بررسی می نماید. برای این منظور سه محدوده شامل توده های تاغ دست کاشت، آتریپلکس دست کاشت و عرصه فاقد گونه های یاد شده به مساحت حدود 340 هکتار در مجاورت یکدیگر انتخاب گردید. در هر محدوده به روش تصادفی - سیستماتیک از خاک و پوشش گیاهی نمونه برداری شد. در هر منطقه 30 پلات به ابعاد 10×10 متر با زیرپلات های 2×1 متر در طول 3 ترانسکت به طول 500 متر انتخاب و پارامترهای پوشش گیاهی از قبیل درصد تاج پوشش، تولید و درصد لاشبرگ پوشش درختچه ای و زیراشکوب آن ها برداشت گردید. جهت اندازه گیری پارامترهای خاک نیز در 6 پلات از پلات های مستقر شده، پروفیل حفر و از دو عمق 20-0 و 80-20 سانتی متری از سطح خاک، نمونه برداشت شده و فاکتورهای خاک شامل ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی، فسفر، پتاسیم، ازت، سدیم و کلسیم اندازه گیری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار رایانه ای SAS و از روش تجزیه واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد حضور گونه های تاغ و آتریپلکس در مناطق مورد مطالعه باعث افزایش تاج پوشش، تولید و درصد لاشبرگ و بهبود ترکیب گیاهی گردید. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل پارامترهای شیمیایی خاک نشان داد، کشت آتریپلکس به طور معنی دار سبب افزایش اسیدیته و کاهش کلسیم و کشت تاغ نیز سبب افزایش معنی دار اسیدیته و کاهش معنی دار سدیم، کلسیم، ماده آلی، فسفر و نیتروژن شده است. با در نظر گرفتن نتایج پوشش گیاهی و خصوصیات شیمیایی خاک تحت تاثیر گونه های کشت شده از جنس تاغ (گونه زرد تاغ و سیاه تاغ) و جنس آتریپلکس (گونه کانسنس و لنتی فورمیس) جهت اصلاح مراتع، گونه های جنس تاغ به عنوان گونه بهتر، جهت ادامه کشت در مناطق مشابه توصیه گردید.

عدم رعایت تعادل دام و مرتع و بهره برداری بیش از حد در بسیاری از مراتع ایران، موجب تخریب این منابع شده و صدمات جبران ناپذیری به پوشش گیاهی و خاک وارد نموده است. قرق به عنوان یکی از روش های اصلاح مرتع در بهبود وضعیت این مراتع موثر می باشد. در این مطالعه، اثر مدیریت قرق بر خصوصیات شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در مراتع نیمه خشک استان خراسان شمالی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور منطقه قرق در ایستگاه تحقیقات سیساب، انتخاب و با منطقه مجاور آن که تحت چرای دام بود، مقایسه گردید. اطلاعات پوشش گیاهی در پلات های یک متر مربعی به تعداد 30 نمونه از هر منطقه به طور تصادفی - سیستماتیک جمع آوری گردید. نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی متر (با توجه به مرز تفکیک افق ها) و به تعداد 5 نمونه مرکب (هر نمونه مخلوطی از 6 نمونه) از هر عمق در هر منطقه جمع آوری شد. فاکتورهای درصد کربن آلی، ماده آلی خاک، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که قرق باعث افزایش میزان کربن، نیتروژن، ماده آلی و هدایت الکتریکی خاک شده است، ولی مقدار اسیدیته خاک کاهش یافته است. همچنین تغییر معنی داری در میزان فسفر و نسبت کربن به نیتروژن دو منطقه مشاهده نشد. نتایج حاصل از بررسی پوشش گیاهی نیز نشان می دهد که کل پوشش گیاهی گونه ها در داخل قرق به طور معنی داری بیشتر از بیرون قرق بوده است (P<0.05). همچنین پهن برگان علفی و گیاهان کلاس I دارای بیشترین درصد پوشش گیاهی در منطقه قرق بوده اند.

رویشگاه زاگرس به عنوان یکی از منابع مهم بیولوژیک کشور دارای اهمیت ویژه ای از نظر وسعت (40 درصد کل جنگل ها)، گونه های گیاهی و جانوری، ذخایر ژنتیکی، عناصر رویشی زیراشکوب می باشد. با توجه به حضور دام و دامدار در این اکوسیستم ها اطلاع از وضعیت تنوع و غنای گونه ای گیاهان، به منظور آگاهی از سلامت آنان و در صورت ضرورت احیا پوشش گیاهی این مناطق ضروری است. جهت تعیین تنوع و غنای گونه ای گیاهان زیراشکوب در رابطه با عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع، جهت و شیب) در قسمتی از اکوسیستم جنگلی زاگرس میانی، منطقه حفاظت شده دالاب به مساحت 1000 هکتار در شمال استان ایلام انتخاب گردید. در این مطالعه پس از تعیین سطح قطعه نمونه به روش سطح حداقل Minimal Area))  320قطعه نمونه به ابعاد 2×2 متر در غالب ترانسکت هایی در دامنه های مختلف در جهت ارتفاع مستقر و قطعات نمونه با فاصله 100 متر از هم در منطقه مذکور برداشت گردید. در هر قطعه نمونه فهرست گونه های علفی و درصد پوشش آنها ثبت گردید. طیف زیستی بر اساس روش رانکایر تعیین و به منظور لیست وضعیت تنوع زیستی از شاخص های مختلف استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع و غنای گونه های علفی تاثیر معنی داری داشته، به طوری که بیشترین تنوع و غنا در دامنه ارتفاعی پایین (کمتر از 1600 متر) و کمترین تنوع و غنا در ارتفاعات بالا (بیشتر از 1800 متر) مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که جهت دامنه بر تنوع و غنای پوشش علفی اثر معنی داری دارد و جهت جنوبی بالاترین غنا و تنوع گونه ای را داشته، درحالی که تفاوت معنی داری برای یکنواختی از این نظر مشاهد نگردید. علاوه بر این، شیب تاثیر معنی داری بر غنا و تنوع داشته و بیشترین تنوع و غنای گونه ای در شیب های کمتر از 30 درصد مشاهده گردید.

منطقه مورد مطالعه در شمال غربی شهرستان یزد واقع شده است. حداقل ارتفاع این منطقه 1530متر و حداکثر آن در قله گلویک برابر 3260 متر از سطح دریا می باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه در دوره ده ساله (86-77) برابر 98 میلی متر است که حداقل و حداکثر آن به ترتیب 32 و 205 میلی متر بوده است. بررسی به عمل آمده نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 255 گونه گیاهی، متعلق به 168 جنس و 44 خانواده وجود دارد. بیشترین تعداد گونه مربوط به خانواده های Asteraceae با 41 گونه که 16 درصد کل گونه ها را شامل می شود، است. خانواده های Papilionaceae و Brassicaceae هر کدام با 26 گونه، Poaceae با 22 گونه، Lamiaceae با 21 گونه، Chenopodiaceae با 20 گونه، Apiaceae و Caryophyllaceae با 10 گونه، Boraginaceae با 9 گونه و Euphorbiacea با 6 گونه در مراتب بعدی قرار می گیرند. از نظر شکل زیستی، 38 درصد (94 گونه) گونه ها همی کریپتوفیت، 24 درصد تروفیت، 18 درصد کامفیت، 10 درصد فانروفیت و 10 درصد ژئوفیت می باشند. از نظر پراکنش جغرافیایی، گیاهان مورد مطالعه شامل: 68.6 درصد عنصر ایران تورانی، 14.1 درصد عنصر ایران تورانی و صحرا سندی، 5.9 درصد ایران تورانی و مدیترانه ای، 3.9 درصد ایران تورانی و مدیترانه ای و صحرا - سندی، 3.1 درصد عنصر جهانی، 2.4 درصد عنصر ایران تورانی و اروپا سیبری، 2.1 درصد عنصر ایران تورانی و مدیترانه و اروپا سیبری و 0.8 درصد عنصر ایران - تورانی و اروپا - سیبری و صحرا - سندی می باشند. از 255 گونه شناسایی شده، 44 گونه انحصاری ایران می باشند که 2 گونه Helichrysum davisianum و yazdianus Hymenocrater در بین آن ها انحصاری یزد هستند.

افرا کیکم (Acer monspessulanum) از گونه های با ارزش جنگل های زاگرس است. یکی از مسایل مهم در نهالستان ها میزان و تعداد دفعات آبیاری است. نهال های کیکم در نهالستان به طور سنتی هر روز یا یک روز در میان آبیاری می شوند، اما تاکنون مقدار آب مناسب برای آبیاری آن به طور علمی تعیین نشده است. با توجه به اهمیت آب به عنوان یکی از عوامل ضروری برای رشد گیاهان، به ویژه در مراحل اولیه رشد و اثر آن در ویژگی های کمی و کیفی نهال های تولید شده در نهالستان، لازم است میزان و تکرار آبیاری در نهالستان به طور علمی بررسی شود تا در نتیجه نهال هایی با کیفیت و شانس استقرار بالاتر در طبیعت پرورش داده شود. در این مطالعه برخی ویژگی های مرفولوژیک کیکم تحت تیمارهای مختلف آبیاری 2، 4، 6، 9 و 11 روز یک بار در یک نهالستان موقت در شهرستان دره شهر در شمال شرقی شهر ایلام به مساحت 3 هکتار بررسی شد. هر تیمار شامل 30 گلدان (30 نهال) بوده و و هر تیمار سه تکرار دارد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری از نظر خصوصیات مرفولوژیک (سطح برگ، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، رشد طولی ساقه، قطر یقه، طول شاخه های فرعی و تعداد شاخه های فرعی) بین تیمارهای مختلف آبیاری وجود دارد و بیشترین میانگین این ویژگی ها مربوط به تیمار آبیاری هر چهار روز یک بار است. کلیه نهال هایی که تحت تیمارآبیاری هر 11 روز یک بار قرار داشتند، خشک شدند. درصد زنده مانی و شاخص کیفیت نهال پس از کاشت در عرصه به مدت یکسال در نهال های تیمار 4 روز یکبار بیشترین مقدار را داشت.

در این تحقیق تاثیر سورفکتنت ها و آنزیم سلولاز بر جوهرزدایی کاغذهای باطله اداری در محیط خنثی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انجام این تحقیق از مخلوط کاغذهای باطله اداری (60 درصد کاغذ چاپ و 40 درصد کاغذ کپی) استفاده شد. سپس نمونه های خمیر کاغذ تحت تاثیر چهار نوع سورفکتنت و آنزیم سلولاز و سیلیکات سدیم، جوهرزدایی شدند. نوع و مقدار مصرف مواد شیمیایی به شرح زیر است. الف) سورفکتنت های فتی الکل اتوکسیلات، فتی اسید اتوکسیلات، سوربیتان مونو اولئات اتوکسیلات و نونیل فنل اتوکسیلات به طور جداگانه و در سه سطح 0.5، 0.6 و 0.7 درصد بر مبنای وزن خشک خمیر کاغذ مورد استفاده قرار گرفتند. ب) آنزیم سلولاز در دو سطح صفر و 0.6 درصد بر مبنای وزن خشک خمیر کاغذ به همراه هر یک از سورفکتنت ها به خمیر کاغذ برای جوهرزدایی اضافه شد. ج) سیلیکات سدیم که مقدار مصرف آن ثابت و 0.3 درصد وزن خشک خمیر کاغذ بود. نمونه های خمیر کاغذ تحت تاثیر 24 ترکیب مختلف آنزیم و مواد شیمیایی جوهرزدایی شده و راندمان الیاف پس از جوهرزدایی اندازه گیری گردید. سپس از تمامی خمیر کاغذها، کاغذهای دست ساز ساخته شد و روشنی و شاخص لک شامل سطح و تعداد لکه ها به طور جداگانه اندازه گیری شدند و داده ها با استفاده از روش های آماری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نوع سورفکتنت و استفاده از آنزیم سلولاز بر روشنی، شاخص لک (سطح لکه ها و تعداد لکه ها) و راندمان الیاف خمیر کاغذهای جوهر زدایی شده تاثیر داشته و باعث افزایش روشنی و کاهش شاخص لک (سطح لکه ها و تعداد لکه ها) شده است. در نمونه کاغذهای دست ساز حداکثر روشنی کاغذ با نونیل فنل اتوکسیلات و فتی الکل اتوکسیلات بدون آنزیم سلولاز حاصل گردید. حداقل شاخص لک (سطح لکه ها و تعداد لکه ها) مربوط به نمونه های کاغذ با نونیل فنل اتوکسیلات به همراه آنزیم بوده و حداکثر راندمان الیاف با مصرف نونیل فنل اتوکسیلات و فتی اسید اتوکسیلات حاصل گردید.

در این پژوهش، اثر تیمار قلیایی بر ویژگی های کششی و مقاومت به ضربه چندسازه پلی پروپیلن - آرد کاه برنج مورد بررسی قرار گرفت. آرد کاه برنج (40 مش) به وسیله هیدروکسید سدیم با غلظت 5 و 10 درصد و دو زمان 45 و 90 دقیقه تیمار شدند. آرد کاه برنج به عنوان پرکننده به میزان 30 درصد، پلی پروپیلن به عنوان ماتریس به میزان 65 درصد و انیدرید مالئیک به عنوان اتصال دهنده به میزان 5 درصد وزنی برای ساخت چندسازه مورد استفاده قرار گرفتند. برای اختلاط مواد از دستگاه Haake و برای ساخت نمونه های استاندارد از روش قالب گیری تزریقی استفاده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد تیمار قلیایی آرد کاه برنج در غلظت 5 درصد هیدروکسید سدیم، با افزایش زمان تیمار مدول کششی و مقاومت به ضربه چندسازه را بهبود داد. در حالی که تیمار قلیایی با غلظت 10 درصد با افزایش زمان، کاهش در مدول کششی و مقاومت به ضربه را نشان داد. همچنین با افزایش غلظت و زمان تیمار قلیایی آرد کاه برنج تمایل به افزایش در مقاومت کششی چندسازه مشاهده شد.

این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیر پری بیوتیک اینولین جیره غذایی بر شاخص های رشد، تغذیه، نرخ بازماندگی و ترکیب بدن بچه ماهی کلمه با استفاده از یک طرح کاملا تصادفی شامل سه سطح صفر، 0.5 و 1 درصد از ترکیب یاد شده در جیره غذایی و با در نظر گرفتن 3 تکرار انجام شد. برای این منظور 900 بچه ماهی با میانگین وزنی 0.33±2.33 گرم و تراکم 100 عدد در هر تکرار به مدت 45 روز با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. نتایج حاصل بیانگر همبستگی مثبت بین سطوح مختلف پری بیوتیک اینولین و برخی شاخص های رشد و تغذیه نظیر وزن نهایی (WG)، نرخ رشد ویژه (SGR)، فاکتور وضعیت (CF)، نسبت کارآیی پروتئین (PER) و تولید خالص ماهی بود. به طوری که در سطح 0.5 درصد و 1 درصد اینولین در جیره غذایی تفاوت معنی داری نسبت به گروه شاهد مشاهده شد (p<0.05). اما تفاوت معنی داری در نرخ بازماندگی در هیچ یک از تیمارها مشاهده نگردید. نتایج این مطالعه نشان داد سطوح متفاوت پری بیوتیک اینولین قابلیت تاثیرگذاری قابل توجه ای بر افزایش عملکرد رشد و کارایی تغذیه در بچه ماهی کلمه دارد.