تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال:1393 | دوره:5 | شماره:4 (پیاپی 18) |تعداد مقالات:7

ماهی شوریده دهان سیاه (Atrobucca nibe) به عنوان یک ذخیره جدید و ارزشمند در آب های عمیق دریای عمان تلقی می گردد. در این مطالعه از اندازه های غیربازاری این ماهی به صورت دستی سوریمی و ژل کامابوکو تهیه گردید و تغییرات خصوصیات فیزیکی و ریز ساختاری آنها در شرایط انجماد به مدت 6 ماه نگهداری در سردخانه بررسی شد. با افزایش مدت زمان نگهداری شاخص سفیدی از 0.20±66.24 درصد به 0.23±60.11 درصد و قدرت تشکیل ژل از 56.583±583.53 به 31.518± 303.60سانتی متر×گرم در ماه ششم نگهداری افت نمود. بیشترین محتویات تحت فشار نمونه ژل کامابوکو (0.268±7.42 درصد) در ماه ششم نگهداری حاصل شد (p<0.05). امتیاز کیفی قابلیت تاشدن ژل سوریمی با افزایش زمان نگهداری به 0.500±3.75 کاهش یافت. افزایش زمان نگهداری سبب پدیدار شدن ساختارهای پروتئینی درشت و نامنظم در شبکه پروتئینی سوریمی شد. به طور معنی داری میانگین تعداد پلی گونال های سوریمی با افزایش زمان نگهداری از 280±15038 به 564±10399 عدد در میلی مترمربع کاهش یافته و مساحت آنها از 0.9±27 به 4.5±84 میکرومترمربع افزایش یافت (p<0.05). نتایج نشان داد به رغم افت نسبی خواص عملکردی پروتئین های سوریمی در اثر دناتوره شدن طی زمان نگهداری در سردخانه، سوریمی تولیدی هنوز قابل پذیرش و استفاده خواهد بود.

اثر پروبیوتیک باکتوسل شامل باکتری اسید لاکتیکی به نام Pediococcus acidilactici MA 18.5M بر رشد، تغذیه و بازماندگی ماهی آمور پرورشی در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 300 عدد بچه ماهی آمور با استفاده از جیره دستی تغذیه شدند. 4 تیمار مختلف مورد بررسی در این تحقیق شامل تیمار شاهد (غذای دستی بدون افزودن باکتوسل) و نیز سه تیمار حاوی 0.1، 0.2 و 0.3 گرم پروبیوتیک باکتوسل در هر کیلوگرم غذای پایه بودند. با توجه به نتایج، استفاده از پروبیوتیک باکتوسل سبب تغییر معنی دار فاکتورهای رشد (به جز طول چنگالی)، تغذیه و بقاء نگردید اما مقادیر 0.1 و 0.2 گرم در هر کیلوگرم غذا از بین تیمارهای آزمایشی عملکرد بهتری را نشان دادند. از این رو موثرترین دوز پیشنهادی برابر 0.1 گرم بر کیلوگرم (تیمار 1) است زیرا هر چند در بسیاری از فاکتورها تفاوت معنی داری با تیمار 2 (0.2 گرم بر کیلوگرم) و شاهد نداشت اما میزان بسیاری از فاکتورهای مطلوب همچون افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن، ضریب رشد ویژه، ضریب کارایی پروتئین در تیمار 1 بیشتر از سایر تیمارها بود.

هدف این تحقیق بررسی قابلیت استفاده از ذرات ساقه سویا در تولید چندسازه الیاف طبیعی- پلاستیک بود. بدین منظور چندسازه های چوب پلاستیک با پلی اتیلن و آرد ساقه سویا در 3 سطح 40، 50 و 60 درصد و مصرف ماده سازگارکننده در 3 سطح 2، 3 و 4 درصد وزنی اقدام به روش قالب گیری تزریقی آماده شدند. اندازه گیری خواص مکانیکی و فیزیکی با استفاده از طرح آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که خواص مکانیکی چندسازه های دارای سازگارکننده در سطح معنی داری بالاتر بود (p<0.05). همچنین این ویژگی ها روند صعودی را با افزایش مقدار آرد ساقه سویا نشان دادند. اثر متقابل مقدار آرد ساقه سویا و سازگار کننده بر خواص مکانیکی معنی دار بوده و چندسازه های ساخته شده از 60 درصد آرد چوب و 4 درصد مالئیک انیدرید پلی اتیلن دارای بالاترین مقاومت بودند. نتایج نشان داد که جذب آب بعد از 1344 ساعت غوطه وری در آب چندسازه با مصرف سازگارکننده و کاهش مصرف آرد ساقه سویا کاهش یافت.

تحقیقی جهت تعیین مناسب ترین شبکه جاده های جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در سال 1392 در سری 7 حوزه 38 سردآبرود چالوس به اجرا درآمد. ابتدا مدل رقومی زمین برای بررسی و طراحی مسیر جاده های جنگلی در فرمت TIN و با استفاده از نقشه سه بعدی سازمان جنگل ها با مقیاس 25000:1 تهیه گردید. سپس به کمک این مدل نسبت به تهیه نقشه های پایه شامل نقشه شیب، جهت و نقشه فاصله خطوط میزان 10 متری اقدام شد. در مرحله بعد اقدام به رقومی سازی نقشه های زمین شناسی، خاک شناسی، تیپ بندی، طراحی مسیرهای پیشنهادی و پارسل بندی از کتابچه طرح جنگلداری گردید. هشت عامل موثر در طراحی مسیر جاده های جنگلی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت که عبارتند از تیپ جنگل، زمین شناسی، خاکشناسی، فاصله از جاده موجود، شبکه هیدروگرافی منطقه، شیب منطقه، جهت های جغرافیایی منطقه و نقاط چشم انداز که میزان تاثیر هر کدام با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، وزن دهی شدند. نقشه قابلیت عبور مسیر منطقه با در نظر گرفتن وزن آنها با روی هم گذاری این هشت در محیط GIS عامل تولید گردید. سپس با وارد کردن شیب طولی مناسب (با توجه به نوع جاده) در برنامه PEGGER اقدام به پیش بینی و ارزیابی سریع سه واریانت از مسیرهای مختلف جاده شد. ارزیابی مسیر پیشنهادی سازمان و مسیرهای طراحی شده با استفاده از روش  Backmondو نقشه قابلیت عبور مسیر بود. نتایج ارزیابی نشان داد که مسیر پیشنهادی با تراکم 9.39 متر در هکتار و پوشش 85.33 درصد بهترین حالت را از نظر شبکه جاده های جنگلی دارا می باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه های پیش بینی شده در طرح های مرتع داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح های مرتع داری تهیه شده و واگذار شده به بهره برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تهیه گردید. پروژه های پیش بینی شده مربوط به هر طرح در مرحله بعد با مطالعه طرح های مرتع داری استخراج گردید. سپس اطلاعات مربوط به کمیت و کیفیت اجرای پروژه ها و موانع موجود برای اجرای پروژه ها با بازدیدهای صحرایی از مراتع مورد نظر، مصاحبه با کارشناسان مرتع شهرستان های مختلف و بهره برداران مراتع تعیین و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها حاکی از عدم اجرای پروژه های پیش بینی شده در طرح ها به میزان متوسط 58.37 درصد بودند که پروژه های نصب آبشخوار، حفر چاه مالداری، قنات و چشمه و کپه کاری در این بین دارای بهترین وضعیت اجرایی و علوفه کاری دیم، تبدیل دیمزارهای کم بازده و کشت مستقیم علوفه یا علوفه کاری آبی دارای بدترین وضعیت اجرایی بودند. همچنین تجدیدنظر طرح های مرتع داری، عدم ارائه تسهیلات بانکی جهت اجرای پروژه ها، ضعف نظارت جهت اجرای پروژه ها، مشکلات با همجواران از نظر سامان عرفی، عدم خروج دام مازاد، سرمایه گذاری جهت اجرای طرح، مشکلات در تنسیق مرتع و عدم توافق مجریان طرح ها از مهمترین موانع فنی، اجتماعی و اقتصادی جهت اجرای طرح های مرتع داری می باشند. بنابراین به نظر می رسد که طرح های موجود به دلیل مشکلات فنی، اجتماعی و اقتصادی کارایی لازم را نداشته و باید از این لحاظ تجدیدنظر گردند. همچنین در تهیه طرح های جدید باید به مسائل فنی، اجتماعی و اقتصادی جدی تر نگاه شود و مسائلی همچون استفاده چندمنظوره از مراتع نیز لحاظ گردد.

این پژوهش با هدف بررسی اثر پالایش بر ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذهای حاصل از بازیافت کاغذ اسکناس باطله انجام شد. بدین ترتیب، کاغذهای اسکناس باطله 500 ریالی به نوارهای با عرض 15 میلی متر تبدیل شد. سپس خرده اسکناس ها در محیطی با اسیدیته 3 به مدت 4 ساعت در دمای محیط، پیش تیماراسیدی شده و پس از آن تیمار اسیدی در محیطی با pH برابر 3 در دمای 95 درجه سانتی گراد به مدت 1.5 تا 2 ساعت و در 0.3 درصد وزن خرده اسکناس ها صورت گرفت. یک مرحله تیمار قلیایی برای جدا کردن ذرات جوهر از سطح الیاف بعد از تیمار اسیدی انجام شد که این تیمار قلیایی در 3 درصد وزن الیاف به مدت 2 ساعت در 95 درجه سانتی گراد صورت گرفت. خمیرحاصله پس از تیمار وارد مخلوط کن آزمایشگاهی شده و 2 دقیقه با دور پایین هم زده شد تا الیاف از یکدیگر باز شوند (نمونه شاهد) و درجه روانی آن اندازه گیری شد. خمیر کاغذ حاصله توسط پالایش گر PFI در دورهای 50، 100 و 150 پالایش شد و بعد از اندازه گیری درجه روانی هر کدام از خمیرها، از آنها به صورت جداگانه کاغذهای دست ساز تهیه و ویژگی های آنها تعیین گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد بین ویژگی های کاغذهای حاصله با دورهای مختلف پالایش گر وجود دارد. مقاومت به ترکیدگی، مقاومت به کشش، مقاومت به تا شدن و درجه روشنی کاغذهای حاصله با افزایش میزان پالایش افزایش ولی مقاومت به پارگی و درجه روانی آنها کاهش پیدا کرد.

در این پژوهش اثر استفاده از خمیرکاغذ سودا و کرافت پوست و ساقه کنف (رقم کوبا از گونه (Hibiscus cannabinus در امکان بهبود خواص کاغذ بسته بندی بازیافتی مورد بررسی قرار گرفت. خمیرکاغذسازی از پوست و کل ساقه کنف به دو روش کرافت و سودا آماده گردید. شرایط خمیرکاغذسازی شامل نسبت مایع پخت به وزن خشک کنف 8 به 1، دمای پخت 165 درجه سانتی گراد، قلیاییت فعال 28 درصد، سولفیدیته 25 درصد و زمان پخت برای رسیدن به عدد کاپای حدود 25 متفاوت بود. نتایج نشان داد که زمان پخت برای خمیرکاغذسازی از پوست کنف به مراتب کمتر از کل ساقه بوده و برای خمیرکاغذسازی به روش کرافت و سودا به ترتیب 25 و 35 دقیقه بود. این در حالی است که زمان خمیرکاغذسازی ساقه کنف تا رسیدن به عدد کاپای مشخص 25، به ترتیب برای پخت های کرافت و سودا 120 و 180 دقیقه بود. با توجه به اینکه نسبت پوست به مغز در ساقه کنف 40 به 60 بود، اختلاط خمیرکاغذهای تهیه شده از کنف طوری صورت گرفت که تمامی اختلاط ها دارای حدود 20 درصد الیاف پوست کنف باشند. نتایج نشان داد که خمیرکاغذ پوست کنف در هر دو فرآیند سودا و کرافت دارای بیشترین مقاومت ها بود، اما خمیرکاغذ سودای کل ساقه مقاومت کمتری نسبت به خمیرکاغذ کرافت کل ساقه داشت. همچنین در بین اختلاط ها، بیشترین مقاومت ها مربوط به اختلاط خمیرکاغذ کرافت کل ساقه با الیاف بازیافتی بود.