مراقبت مبتنی بر شواهد
سال:1392 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 6) |تعداد مقالات:9

مقدمه: دیابت نوع دو شایع ترین اختلال متابولیک است که پیامدهای زیادی را بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی مبتلایان بر جای می گذارد.هدف: تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر مدل بزنف بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. روش: این مطالعه شبه تجربی به صورت قبل و بعد، به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، بر روی یک گروه 45 نفره از مبتلایان به دیابت نوع دو که طی سال های 91-1390 در سه بیمارستان آموزشی شهر مشهد بستری بودند، انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه تنظیم شده بر اساس سازه های مدل بزنف (آگاهی، نگرش، نرم انتزاعی و عوامل قادرکننده) و فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت WHOQOL-BREF)) بود. در ابتدا، کیفیت زندگی بیماران تعیین شد و سپس برنامه مداخله در طی 3 جلسه 45 دقیقه ای اجرا گردید. یک ماه بعد، مجددا کیفیت زندگی بیماران اندازه گیری و با قبل مقایسه شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 11.5 و آزمون آماری تی زوجی در سطح 95 درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین سنی واحدهای مورد پژوهش 6.7±47.5 و اکثریت آن ها (55.5 درصد) مرد بودند. آزمون تی زوجی نشان داد که در مرحله بعد از مداخله، نمرات تمامی ابعاد مختلف کیفیت زندگی (مثلا جنبه آگاهی از 1.3±7.2 به 1.9±12.3) و سازه های مدل بزنف (مثلا جنبه جسمی از 9.5±59.2 به 9.2±72.4) نسبت به قبل، افزایش معنی دار داشته است (p<0.05). نتیجه گیری: مدل بزنف در طراحی برنامه های ارتقای کیفیت زندگی در مبتلایان به دیابت نوع دو موثر است.

مقدمه: زایمان از حوادث مهم استرس زا در زندگی اغلب زنان است و عوارض ناشی از آن باعث اختلال در پیشرفت زایمان و تشدید مشکلات بعد از زایمان می شود. جویدن آدامس از روش های غیردارویی نوین برای کاهش استرس است. کورتیزول بزاقی یکی از نشانگرهای باارزش و در دسترس برای سنجش استرس است.هدف: تعیین تاثیر جویدن آدامس نعنایی بر کورتیزول بزاقی زنان نخست زا در مرحله اول زایمان. روش: پژوهش حاضر از نوع کارآزمایی بالینی شاهددار قبل و بعد یک سوکور می باشد که با نمونه گیری در دسترس با تخصیص تصادفی در دو گروه بر روی 60 زن نخست زا مراجعه کننده به بیمارستان ام البنین شهر مشهد در مرحله اول زایمان در سال 1391 انجام شد. گروه تجربی آدامس نعنایی بدون قند یک گرمی را به مدت 20 دقیقه جویدند. برای سنجش استرس از کورتیزول بزاقی استفاده شد. داده ها با آزمون های تی زوج و مستقل و با نرم افزار SPSS نسخه 11.5 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار میزان کورتیزول بزاقی در نوبت اول و دوم در گروه تجربی 12.7±44.9 و 13.0±41.4 و در گروه شاهد 10.3±39.3 و 11.0±42.8 نانومول بر لیتر بود. تغییرات کورتیزول بزاقی از مرحله اول به دوم در گروه شاهد افزایش آماری معنی دار (p<0.01) و در گروه تجربی کاهش معنی دار (p<0.001) داشت. بین میزان تغییرات دو گروه تفاوت معنی دار (p<0.001) وجود داشت. نتیجه گیری: جویدن آدامس نعنایی کورتیزول بزاقی مرحله اول زایمان زنان نخست زا را کاهش داد، که می تواند گواهی بر کاهش استرس باشد. گرچه قضاوت در مورد میزان دقیق تغییرات استرس نیاز به بررسی های توام آزمایشگاهی و بالینی دارد.

مقدمه: استرس از مهم ترین علل بیماری های جسمانی، روانی و مختل کننده عملکرد فرد می باشد. یکی از مهارت های کنترل کننده استرس و عواقب منفی آن، مهارت های هوش هیجانی است. پرستار بهداشت جامعه در قالب مربی بهداشت می تواند در زمینه بهداشت روانی دانش آموزان نقش مشاوره ای، آموزشی، حمایتی و ارجاعی خود را ایفا نماید.هدف: تعیین تاثیر برنامه آموزشی هوش هیجانی بر واکنش دختران دبیرستانی به استرس تحصیلی. روش: در این مطالعه تجربی، 100 دانش آموز دبیرستان های مشهد به صورت تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمون طی 6 جلسه مورد آموزش مهارت های هوش هیجانی قرارگرفتند اما گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت ننمودند. ابزار پژوهش پرسشنامه استرس تحصیلی گادزلا بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 11.5 و با استفاده از آزمون های تی زوجی و تی مستقل انجام شد. یافته ها: تغییرات واکنش فیزیولوژیک به استرس پس از مداخله در هر دو گروه رخ داد، به نحوی که میانگین آن در گروه آزمون کاهش و در گروه کنترل افزایش یافت (0.001>P). میانگین نمرات واکنش هیجانی به استرس تحصیلی در هر دو گروه آزمون و کنترل کاهش پیدا کرد، ولی نتیجه آزمون تی مستقل حاکی از این است دو گروه در مرحله پس از مداخله با یکدیگر متفاوت بودند (0.001>P). میانگین امتیازات واکنش رفتاری (0.001>P) و واکنش شناختی (0.001>P) به استرس در گروه آزمون پس از مداخله کاهش یافته است. همچنین گروه آزمون در مرحله بعد از مداخله، کاهش بیشتری از لحاظ واکنش کلی به استرس تحصیلی نسبت به گروه کنترل داشته است (0.003>P). نتیجه گیری: ارایه دروسی با محتوای هوش هیجانی در مدارس می تواند برکاهش پیامدهای استرس تحصیلی موثر باشد.

مقدمه: تمرینات منظم ورزشی موجب کاهش ابتلا به بیماری های مختلف می شود. همین امر منجر به توصیه های ورزشی برای ارتقای سلامتی شده است. انجمن قلب آمریکا و کالج آمریکایی طب ورزش برنامه تمرینی استقامتی خاصی را برای افراد جوان در نظر گرفته اند. هدف: تعیین تاثیر تمرینات استقامتی بر برخی از فاکتورهای هماتولوژیکی، ایمونولوژیکی و انعقادی در مردان جوان سالم غیرفعال. روش: این پژوهش شبه تجربی در دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا شد. در این مطالعه، 26 مرد سالم (1.6±21.5 ساله) به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. گروه مداخله به مدت 12 هفته تمرینات استقامتی را راس ساعت 8 صبح انجام دادند و گروه کنترل نیز در این مدت، فعالیت عادی خود را ادامه دادند. قبل و 72 ساعت بعد از برنامه تمرینی، 5 میلی لیتر خون از سیاهرگ آنتی کوبیتال در حالت ناشتا گرفته شد. فاکتورهای هماتولوژیکی، ایمونولوژیکی و انعقادی به وسیله دستگاه Cell Counter و روش الایزا اندازه گیری شد. از نرم افزار SPSS نسخه 15 و آزمون‎ های تی زوج و مستقل برای ارزیابی تفاوت معناداری در قبل و بعد از دوره تمرینی بین گروه های مداخله و شاهد استفاده شد. یافته ها: 12 هفته تمرینات تجویزی میزان MID و تعداد پلاکت ها را به طور معناداری کاهش داد (p<0.05)، اما تاثیر معناداری بر شاخص های MCV، MCH، MCHC، لکوسیت ها، زمان پروترومبین، زمان انعقاد و زمان سیلان خون نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 12 هفته تمرینات استقامتی تجویزی AHA-ACSM مقادیر شاخص های هماتولوژیکی، ایمونولوژیکی و انعقادی را در دامنه طبیعی فیزیولوژیک حفظ می کند و منجر به ایجاد سازگاری مطلوب در فاکتورهای خونی می شود.

مقدمه: آپاندکتومی متداول ترین عمل جراحی اورژانس است. تهوع به عنوان یک عارضه نگران کننده بعد از عمل، باعث نارضایتی و تجربه ناخوشایند بیماران از عمل جراحی می شود. به نظر می رسد که این عارضه با خروج زودهنگام بیماران از تخت کاهش می یابد.هدف: تعیین تاثیر خارج شدن زودهنگام از تخت بر تهوع (وقوع، شدت، مدت، دفعات) بیماران آپاندکتومی شده. روش: در این کارآزمایی بالینی، 60 بیمار با عمل آپاندکتومی در بیمارستان امام رضا (ع) و دکترشیخ شهر مشهد به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها معیار شبیه سازی بصری شدت تهوع، مقیاس دیداری سنجش درد بود. بیماران در گروه آزمون در چهار مرحله بعد از عمل جراحی آپاندکتومی از تخت خارج شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون های آماری تی مستقل، من ویتنی و مجذورکای تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در مرحله 4 ساعت بعد از عمل، تفاوت معنی داری در وقوع، شدت و مدت تهوع بیماران در دو گروه وجود نداشت. وقوع تهوع در 6 و 8 ساعت بعد از عمل در گروه آزمون کمتر از گروه کنترل بود (p<0.001). شدت تهوع نیز در مرحله دوم و سوم خروج زودرس از تخت در گروه آزمون (10.8±5.2) کمتر از گروه کنترل (22.4±25.8) بود (p<0.001). مدت تهوع در گروه آزمون کمتر از گروه کنترل بود (p<0.001). دفعات تهوع در بیماران آپاندکتومی شده در گروه آزمون 1.5 برابر کمتر از گروه کنترل بود (p<0.001). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که خروج زودهنگام بیمار از تخت بعد از عمل جراحی با کاهش وقوع، شدت، مدت و دفعات تهوع بیماران همراه است.

مقدمه: فقر آهن شایع ترین کمبود غذایی در سراسر دنیاست و مطالعات مشاهده ای نشان داده است که کمبود آهن با افت عملکردهای شناختی مرتبط است. هدف: تعیین تاثیر مکمل خوراکی آهن بر توزیع زمانی توجه دختران دبیرستانی. روش: در این کارآزمایی بالینی کنترل شده یک سوکور، ارزیابی های پاراکلینیک روی 200 دانش آموز دختر دبیرستانی در استان خراسان شمالی در سال های 88-1387 که به روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی انتخاب شده بودند، برای تعیین موارد ممنوعیت مصرف آهن انجام شد. سپس دانش آموزان به روش تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل توزیع شدند. گروه مداخله برنامه مکمل آهن را به صورت 50 میلی گرم دو بار در هفته به مدت 16 هفته دریافت کردند، و سپس یافته ها در دو گروه مقایسه شد. گردآوری داده ها با پرسشنامه دموگرافیک، آزمایش CBC و تست تولوز- پیرون انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 19 و آزمون های تی مستقل و تی زوجی انجام شد. یافته ها: نسبت انتخاب های کل در نیمه زمانی اول به نیمه دوم زمانی، که نشان دهنده توزیع توجه افراد در طول زمان است، در گروه مداخله 0.24±0.75 و در گروه کنترل 0.99±1.90 بود (p<0.001). این نشان دهنده آن است که عملکرد توجهی گروه کنترل در طول اجرای آزمون، به شکل معنی داری نسبت به گروه مداخله کاهش یافته است. نتیجه گیری: دریافت مکمل خوراکی آهن به میزان 50 میلی گرم دو بار در هفته به مدت 16 هفته در دختران دبیرستانی تاثیر مثبتی بر نمره توجه و توزیع زمانی عملکرد توجهی یا توجه مداوم دارد.

مقدمه: درد دوره ای پستان از شایع ترین علل مراجعه زنان واقع در سنین باروری به پزشک می باشد. ویتامین E از طریق جلوگیری از اکسیداسیون اسیدهای چرب اشباع نشده، و روغن ماهی با جایگزینی اسیدهای چرب غیراشباع امگا-3 در مسیرهای آنزیمی لیپوکسیژناز و سیکلوکسیژناز و تولید پروستاسیکلین، موجب کاهش درد می شود. هدف: مقایسه تاثیر روغن ماهی و ویتامین E بر مدت درد دوره ای پستان. روش: این کارآزمایی بالینی سه سوکور روی 70 زن 15 تا 49 ساله مبتلا به درد دوره ای پستان انجام شد. افراد به دو گروه 35 تایی شامل روغن ماهی با دوز 3 گرم در روز و ویتامین E با دوز 400 واحد در روز تخصیص تصادفی شدند. مدت درد پستان، قبل از مداخله و یک و دو ماه پس از شروع درمان و نیز عوارض جانبی تجویز دارو پس از مداخله بررسی شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون های مجذورکای، تی زوجی، تی مستقل و تحلیل واریانس با مقادیر تکراری تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: میانگین مدت درد در گروه روغن ماهی از 3.4±9.3 روز در زمان مراجعه به 4.5±2.5 روز در پایان ماه دوم مداخله کاهش یافت (p<0.05). همچنین در گروه ویتامین E، این میزان از 3.3±9.5 روز به 3.5±2.2 روز پس از درمان کاهش یافت (p<0.05). میانگین مدت درد، قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه دریافت کننده دارو کاهش یافت (p<0.001). نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه و فقدان عوارض دارویی جدی، روغن ماهی و ویتامین E با اثرات درمانی مشابه در درمان درد دوره ای پستان، می تواند جایگزین مناسبی برای سایر درمان های پرعارضه در این زمینه باشد.

مقدمه: توانبخشی بخش مهم درمان سکته مغزی است. سکته مغزی سبب بروز عوارضی همچون کاهش کیفیت زندگی در بیماران و فشار مراقبتی در مراقبین می شود. مراقبت های توانبخشی با نظر به اهمیت نقش خانواده در تیم توانبخشی، باید خانواده محور ارایه گردند.هدف: تعیین تاثیر توانبخشی مبتنی بر منزل بر کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی و فشار مراقبتی بر مراقبین خانوادگی آنان. روش: این پژوهش یک مطالعه شبه تجربی تک گروهه بود و جامعه پژوهش شامل 30 بیمار مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک بستری در بیمارستان دکترشریعتی اصفهان و مراقبین خانوادگی آنان بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی و پرسشنامه سنجش فشار مراقبتی بود. مداخله پژوهش شامل اجرای 3 جلسه یک ساعته آموزشی طی 3 روز متوالی به صورت فردی و چهره به چهره بود که همزمان به بیمار و مراقب ارایه شد و به مدت 8 هفته پس از ترخیص در منزل ادامه داشت. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری SPSS نسخه 16 توسط آزمون های تی زوجی و آنالیزواریانس و بونفرونی صورت گرفت. یافته ها: میانگین نمرات فشار مراقبتی قبل از مداخله 15.5±33.3 و بعد از مداخله 11.1±24.6 بود (p<0.01)، و میانگین نمرات کیفیت زندگی قبل از مداخله 34.8±136.1 و بعد از مداخله 35.0±191.0 بود (p<0.01). در بررسی ابعاد 12 گانه کیفیت زندگی، حیطه های تحرک و عملکرد اندام های فوقانی بیشترین بهبودی را داشت.نتیجه گیری: منظور کردن این مداخلات در برنامه های درمانی و مراقبتی بیماران مبتلا به سکته مغزی می تواند موجب توانمندی بیشتر بیماران و در نتیجه، کاهش فشار مراقبتی و ارتقای سلامت بیمار و مراقبین گردد.