راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی
سال:1399 | دوره:7 | شماره:14 |تعداد مقالات:13

ارتقای مشارکت زنان و دستیابی به اهداف برابری جنسیتی به گونه ای مطرح شده که پیشرفت و مشارکت زنان، محور اساسی توسعه ی پایدار را تشکیل داد. کارآفرینی یک راهبرد مناسب برای مبارزه با فقر و نگاه داشت ثروت در جوامع کم درآمد است. تحقیق حاضر به منظور تبیین نقش میانجی همدلی در ارتباط بین سرمایه های روان شناختی و کارآفرینی اجتماعی زنان روستای چوب بست انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی آماری پژوهش زنان روستای چوب بست به تعداد 162 نفر در سال 1399 بودند. نمونه ها به روش سرشماری به تعداد 162 نفر انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه استاندارد بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین سرمایه ی روان شناختی و کارآفرینی اجتماعی زنان رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، سرمایه ی روانشناختی بر کارآفرینی اجتماعی با نقش میانجی همدلی با ضریب 0/48 تاثیر معنی داری دارد.

صادرات یکی از متغیرهای اصلی تولید و درآمد ملی است. عملکرد صادرات نیز یکی از روش های اصلی برای تامین درآمد و استفاده از ظرفیت های سرمایه گذاری می باشد. هدف از این تحقیق تبیین نقش عملکرد کارآفرینی و قابلیت های بازاریابی صادراتی بر عملکرد صادرات با نقش تعدیل کننده رقابت ناکارآمد می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی مبتنی بر هدف بوده و از نظر گردآوری داده ها، مطالعه ای توصیفی است. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی مدیران ثابت و معاونان شرکت های صادرکننده پسته استان کرمان در سال 1398 به تعداد 280 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول گرجسی مورگان برابر با 162 نفر برآورد گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد عملکرد کارآفرینانه و بازاریابی صادراتی بر عملکرد صادرات تاثیر معنی داری دارد. همچنین نقش تعدیل گر رقابت ناکارآمد در تاثیر بازاریابی صادراتی بر عملکرد صادرات اثبات گردید. لذا، پیشنهاد می گردد که مدیران شرکت های صادرکننده پسته در جهت افزایش سطح قابلیت های بازاریابی صادراتی تلاش کنند تا از این طریق زمینه برای افزایش همکاری و شناخت رقابت ناکارآمد فراهم شود.

گرایش کارآفرینانه یک ساختار با ارزشی ا ست برای درک چگونگی و چرایی برخی شرکت ها که قادرند به طور مرتب در طول زمان از طریق راه های جدید رشد کنند. هدف از پژوهش حاضر واکاوی نقش جهت گیری برند و گرایش کارآفرینانه بر عملکرد برند در شرکت های تولیدکننده مواد غذایی سبز است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شد. تعداد نمونه در این مطالعه 94 نفر از کارکنان شرکت تولید کننده مواد غذایی سبز در شهر تهران است که به روش نمونه گیری کوکران انتخاب شدند. جمع آوری داده ها در پژوهش حاضر در دوره ی زمانی زمستان 1398 انجام شده است و به منظور تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. برای سنجش روایی از روایی همگرا و واگرا توسط نرم افزار بهره گرفته شد و به منظور برازش پایایی، آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و ضریب آن برای تمام سازه های پژوهش بیشتر از 0/7 است. یافته های پژوهش نشان داد که جهت گیری برند و گرایش کارآفرینانه بر عملکرد برند تاثیر معنی داری دارد. همچنین، بین جهت گیری برند و گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معنی داری یافت شد. از آنجا که قلب گرایش کارآفرینانه، نوآوری است، شرکت های تولیدکننده ی مواد غذایی سبز بهتر قادر به ایجاد برندهای خلاقانه برای محصولات و خدمات خود و ارایه تصویری متفاوت از سازمان آنها در بازار هستند. از این رو، اتخاذ گرایش کارآفرینانه در شرکت های تولیدی موجب ارتقای برندسازی در آنان می گردد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل مهارت های کارآفرینانه دانشجویان رشته کشاورزی و منابع طبیعی انجام گردید. این مطالعه در بین دانشجویان دانشکده های کشاورزی، آب و خاک و منابع طبیعی دانشگاه زابل انجام شد. جامعه آماری 893 دانشجو و نمونه مورد مطالعه به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب 269 دانشجو بود. ابزار سنجش در این مطالعه پرسشنامه بود که روایی آن را متخصصان کارآفرینی تایید نمودند و برای بررسی پایایی آن نیز یک آزمون راهنما اجرا شد که تتای ترتیبی متغیرها بین 0/92-0/81 به دست آمد. در بررسی وضعیت موجود و مطلوب مهارت های کارآفرینانه نتایج نشان داد که مهارت تیم سازی در اولویت نخست قرار دارد. همچنین، مهارت آشنایی با قوانین و مقررات حقوقی و تجاری در هر دو وضعیت موجود و مطلوب، اولویت آخر را کسب نمود. بیشترین شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب به ترتیب متعلق به مهارت های آشنایی با قوانین و مقررات حقوقی و تجارت، تهیه طرح کسب و کار و ارتباطات بود. پیشنهاد می گردد مهارت های کارآفرینانه به صورت یک فرآیند چندمرحله ای آموزش داده شود. به این صورت که هر مهارت کارآفرینی بخش بندی گردد و هر بخش به دو صورت نظری و سپس عملی آموزش داده شود.

چگونگی ترویج کارآفرینی در کشاورزی یک مسیله حیاتی در آموزش کشاورزی است. مطالعه حاضر دو مدل تیوری رفتاری برنامه ریزی شده و نظریه شناختی-اجتماعی را جهت پیش بینی قصد کارآفرینی در میان دانشجویان کشاورزی مورد برسی قرار داده است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل دانشجویان کارشناسی ورودی 96-1395 مرکز آموزش علمی-کاربردی علوم و صنایع شیلاتی خلیج فارس بوشهر بود. تعداد افراد جامعه مورد مطالعه 192 نفر بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 124 نفر با استفاده از روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی پرسشنامه بر اساس نظر اعضای هیات علمی دانشگاه و پایایی پرسشنامه با استفاده از طرح پیش آزمون به حجم 30 نفر با استفاده از آزمون تتا اندازه گیری و تایید شد (0/89-0/76). نتایج حاصل از مدل سازی معادله های ساختاری نشان داد در نظریه شناختی اجتماعی، انتظارات درک شده و عوامل ساختاری اجتماعی، تاثیری معنی دار، مثبت و مستقیم برای قصد کارآفرینانه دانشجویان دارد. افزون بر آن، در نظریه رفتار برنامه ریزی شده نیز نمایان شد که سازه های خودکارآمدی، هنجار اخلاقی و هویت تاثیر معنی دار و مثبت بر قصد کارآفرینی دارند، در حالی که سازه های کنترل، نگرش و هنجار ذهنی تاثیر مستقیمی بر قصدکارآفرینی ندارند. نگرش بر هنجار اخلاقی اثر مثبت و مستقیم و بر قصد اثری غیرمستقیم دارد. براساس یافته ها، دو مدل مورد بررسی قادر بودند بخش قابل توجهی از واریانس قصد کارآفرینی را تبیین کنند. تیوری شناختی اجتماعی می تواند 76 درصد از تغییرات قصد و تیوری رفتاری برنامه ریزی شده، 77 درصد از تغییرات قصد کارآفرینی کشاورزی را پیش بینی کند. بنابراین، براساس یافته ها، دو تیوری شناخت اجتماعی و رفتاربرنامه ریزی شده چارچوب های موثری برای تبیین قصد کارآفرینانه هستند و از این رو می توان از آن ها برای ترویج کارآفرینی در میان دانشجویان کشاورزی استفاده کرد.

گام آغازین برای برنامه ریزی در زمینه ی اشتغال و توسعه فعالیت های کارآفرینی در نواحی روستایی، شناسایی فرصت های شغلی در این مناطق می باشد. در همین راستا، این مطالعه پژوهشی با هدف شناسایی و رتبه بندی کسب و کارهای روستایی در سطح شهرستان دزفول انجام گردید. برای این منظور، از روش پژوهشی ترکیبی متوالی استفاده شد. بدین ترتیب که ابتدا زمینه های کسب و کار روستایی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شدند. سپس، معیارهای انتخاب شغل در محیط های روستایی با استفاده از روش AHP اولویت بندی شد، در این بخش، 22 نفر از کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و انجمن صنفی کشاورزی دزفول با انتخاب هدفمند مشارکت نمودند. در مرحله بعد، بر اساس نظرات 11 نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان دزفول که بر اساس نمونه گیری هدفمند، انتخاب شده بودند، مشاغل و زمینه های کسب و کارهای روستایی بر مبنای معیارهای انتخاب شغل و با استفاده از روش تاکسونومی عددی رتبه بندی شدند. ابزار مورد استفاده در این مرحله، پرسشنامه بود. یافته ها نشان داد که در میان معیارهای انتخاب شغل در مناطق روستایی، امنیت مسیر رفت و آمد با وزن 0/224، درآمد کافی با وزن 0/137، نیاز حرفه به دانش و تخصص با وزن 0/109، به ترتیب مهم ترین معیارها بودند. همچنین یافته های حاصل از تاکسونومی عددی نشان داد که شغل تولید و بسته بندی ورمی کمپوست درجه تقریبا مطلوب را کسب کرد. به طورکلی، نتایج حاکی از آن بود که از نظر کارشناسان، مشاغل مرتبط با کشاورزی و صنایع وابسته به آن امکان توسعه بیش تری در محیط های روستایی دزفول دارند و در مقابل، مشاغل مرتبط به حوزه ی دامداری امکان توسعه ی کمتری دارند.

یکی از اصلی ترین زمینه های مشارکت زنان در جامعه روستایی ایجاد کسب وکارهای کوچک و ورود به کارآفرینی یا خوداشتغالی است. صندوق های اعتبارات خرد و صندوق کارآفرینی امید نقش به سزایی در تحقق این موضوع دارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی فعالیت های بازاریابی زنان کارآفرین در شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه فعالیت های کشاورزی و کارآفرینی امید در استان فارس انجام شد. از روش پیمایش با نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. حجم نمونه 307 نفر برآورد شد و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. به منظور مقایسه فعالیت های بازاریابی زنان کارآفرین در شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه فعالیت های کشاورزی و کارآفرینی امید از آزمون T-Test استفاده گردید. نتایج به دست آمده از مقایسه دو گروه نشان داد که زنان کارآفرین عضو شرکت های مادرتخصصی در آگاهی از روش های بازاریابی، آمیخته بازاریابی، استراتژی ها و عوامل محیطی دارای میانگین بالاتری نسبت به صندوق کارآفرینی امید هستند. همچنین، زنان عضو شرکت مادرتخصصی از نظر ویژگی های شخصیتی (توفیق طلبی، ریسک پذیری، خلاقیت و استقلال) وضعیت مطلوب تری نسبت به زنان در صندوق کارآفرینی امید دارند. در این راستا، به منظور بهبود فعالیت های بازاریابی زنان روستایی پیشنهادهایی ارایه گردید.

امروزه برای پیشرفت، تولید و توسعه نیاز به آموزش کارآفرینی در دانشگاه ها احساس می شود. در سال های اخیر، بیکاری فزاینده ی قشر دانش آموخته رشته های کشاورزی و منابع طبیعی نگرانی های زیادی را برای افراد و جامعه ایجاد کرده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر آموزش کارآفرینی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد انجام شد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه ی دانشجویان ورودی دانشکده های کشاورزی، منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد در سال های تحصیلی 97-1393 بودند (2000=N). برای تعیین حجم نمونه آماری با استفاده فرمول کوکران 322 دانشجو به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط اساتید گروه مدیریت دانشگاه پیام نور خوانسار بررسی و تایید گردید. برای سنجش پایایی پرسشنامه از روش محاسبه ضرایب آلفای استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ (0/86-0/70=a) قابل قبول نشان داد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی و مدل یابی تحلیل مسیر با بهره گیری از نرم افزار Amos استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که یادگیری تجربی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، ریسک پذیری و ویژگی های کارآفرینی یادگیرنده به صورت مستقیم و همچنین به صورت غیرمستقیم بر آموزش کارآفرینی تاثیر می گذارند. بنابراین، دانشگاه ها باید بر اهمیت عوامل اثرگذار بر آموزش کارآفرینی توجه داشته باشند و از یادگیری تجربی و فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش کارآفرینی بیشتر بهره گیرند.

گردشگری روستایی پتانسیل های فراوانی برای ایجاد کسب و کارهای کوچک دارد و قادر است به توسعه ی اشتغال در حوزه ی کشاورزی کمک کند. بر این اساس، هدف این پیمایش، شناسایی و دسته بندی اثرات گردشگری بر توسعه ی اشتغال کشاورزی زنان روستایی در دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد بود. جامعه ی آماری تحقیق شامل زنان دو روستای هدف گردشگری در دهستان مذکور بود. برای این منظور، ابتدا زنان 15-64 سال شناسایی شدند (433 نفر)، آنگاه بر اساس جدول تعیین حجم نمونه ی بارتلت و همکاران، تعداد 165 زن روستایی به عنوان نمونه برآورد و به صورت متناسب در بین دو روستای هدف توزیع شدند. پرسشنامه مهم ترین ابزار جمع آوری داده ها در تحقیق حاضر بود. روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان مربوطه تایید شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعه ی راهنما و با محاسبه ی ضریب تتای ترتیبی (0/50=θ ) تایید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج، بارزترین اثرات گردشگری بر اشتغال زایی کشاورزی زنان روستایی در شش عامل دسته بندی شدند که این عوامل در مجموع 59/27 درصد از واریانس کل عامل ها را تبیین می نمایند. این شش عامل بر اساس محتوای گویه ها تحت عنوان های تولیدی، اقتصادی، سرمایه ای، خدماتی، رفاهی، و اجتماعی نام گذاری شدند. در میان این عوامل، بیشترین سهم مربوط به عامل تولیدی بود که این عامل 22/82 درصد از واریانس کل را تبیین نمود و کمترین اثر مربوط به عامل اجتماعی است که 47/4 درصد واریانس عامل ها را به خود اختصاص داد. در پایان، پیشنهاد می گردد در شورای اسلامی روستاهای هدف، دفاتر اشتغال و کارآفرینی گردشگری روستایی ایجاد گردد تا به توسعه ی اشتغال زنان روستایی به صورت هدفمند پرداخته شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر توسعه و بازسازی کبوترخانه های شرق اصفهان بر رونق کارآفرینی گردشگری بود. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای است. جامعه ی آماری پژوهش مشتمل بر متخصصان، مدیران، کارشناسان معماری و گردشگری در شرق اصفهان به تعداد 450 نفر بوده که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 207 نفر تعیین و نمونه گیری با استفاده از شیوه تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش مشتمل بر پرسشنامه محقق ساخته توسعه و بازسازی کبوترخانه ها با 17 سوال و رونق کارآفرینی گردشگری با 13 سوال بود. روایی پرسشنامه به شیوه صوری بوده که به تایید کارشناسان و اساتید رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 0/79 مورد تایید واقع شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که به طور کلی توسعه و بازسازی کبوترخانه های شرق اصفهان بر رونق کارآفرینی گردشگری تاثیرگذار بود و بر این اساس جانمایی بر رونق کارآفرینی گردشگری با ضریب تاثیر 0/79 بیشترین تاثیر و کاربردی سازی کشاورزی بر رونق کارآفرینی گردشگری با ضریب تاثیر 0/22 کمترین تاثیر را دارا داشت. بر این اساس، محل قرارگیری کبوترخانه ها و یا ایجاد کبوترخانه جدید باید در محدوده ای باشد که در دسترس گردشگران قرار داشته و در کنار جاده اصلی، زمین کشاورزی، نزدیکی به خدمات رفاهی و. . . باشد.

هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر قصد کارآفرینی دانشجویان در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بود. روش تحقیق، توصیفی بود. جامعه آماری 390 نفر از دانشجویان سال آخر کارشناسی در تمامی رشته های فعال دانشگاه بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب، 196 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن با کسب نظر متخصصان دانشگاه تایید شد و پایایی آن برای بخش های مختلف پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بین 0/607 تا 0/903 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین پاسخگویان از نظر قصد کارآفرینی بر حسب جنسیت، شرکت در دوره های آموزش کارآفرینی، تجربه کاری و دارابودن شغل آزاد وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد رابطه مثبت و معنی داری بین درآمد خانواده و سواد مادر با قصد کارآفرینی وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد موثر ترین متغیرها بر قصدکارآفرینی، به ترتیب متغیر خودکارآمدی با اثر مستقیم 0/516، متغیر نگرش با اثر مستقیم 0/319 و متغیر دانش کارآفرینی با اثر غیرمستقیم 0/209، است.

بخش کشاورزی هم از نظر توسعه ی اقتصادی و هم از لحاظ توسعه ی اشتغال و کارآفرینی، از مهمترین بخش های کشور می باشد. این بخش در تعامل با سایر بخش ها بوده و متاثر از متغیرها و سیاست های کلان اقتصادی می باشد. در همین راستا، در این پژوهش سعی شد تا اثرات کوتاه مدت و بلندمدت سیاست های کلان اقتصادی دولت بر توسعه ی اشتغال بخش کشاورزی بررسی شود. متغیرهای کلان اقتصادی شامل نرخ تورم، نرخ ارز، حجم پول و مخارج دولت بود که در دوره ی زمانی 95-1370 مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین جهت بررسی آثار کوتاه مدت و بلند متغیرهای مذکور از رهیافت ARDL (رگرسیون خود توضیحی با وقفه های توزیعی) استفاده شد. یافته ها نشان داد در کوتاه مدت نرخ ارز و حجم نقدینگی تاثیر مثبت بر اشتغال بخش کشاورزی دارند درحالی که مخارج دولت و نرخ تورم اثرشان منفی است. در بلندمدت نیز وضعیت مشابه کوتاه مدت می باشد ولی با این تفاوت که کشش ها بزرگترند و این نیز تا حد زیادی منطقی می باشد، زیرا سیاست های اقتصادی علی الخصوص سیاست های پولی درنگ بیرونی بالاتری دارند. به عبارتی آثار آن در اقتصاد با وقفه ی زمانی و در یک دوره ی چندساله روی متغیرهای اقتصادی خود را نشان می دهد. لذا، براساس نتایج این تحقیق سیاست های دولت جهت افزایش اشتغال بخش کشاورزی باید شامل مهار تورم، مدیریت نرخ ارز، افزایش حجم نقدینگی و اعمال سیاست پولی انبساطی و هدایت نقدینگی برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و نیز اعمال سیاست های مالی انبساطی در قالب سرمایه گذاری دولت در امور زیر بنایی و تولیدی کشاورزی و همچنین سیاست های حمایتی باشد.