سلامت و محیط زیست
سال:1400 | دوره:14 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: امروزه، استفاده از روش های کاهش دهنده فساد اکسیداتیو و میکروبی در محصولات دریایی از نظر بهداشتی دارای اهمیت است. هدف مطالعه تعیین اثر فرم آزاد و نانولیپوزوم اسانس پونه (Mentha pulegium L. ) جهت افزایش زمان ماندگاری و بهبود ویژگی های حسی ماهی چرخ کرده کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) در طی دوره نگهداری در یخچال است. روش بررسی: در این مطالعه خواص آنتی باکتریال فرم آزاد و نانولیپوزوم اسانس 1 و 2 درصد پونه روی گوشت ماهی چرخ شده کپور نقره ای تلقیح شده با باسیلوس سرئوس و اشریشیاکلی سنجیده شد. همچنین آزمون های شیمیایی (سنجش 2، 2-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل (DPPH)، اندازه­ گیری پراکسید (PV)، اندازه گیری pH، اندازه گیری نیتروژن فرار کل (TVB-N) و تیوباربیتوریک اسید (TBARs)) و خواص حسی گوشت ماهی چرخ شده کپور نقره ای در طی نگهداری در دمای یخچال مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد افزودن اسانس پونه (فرم های آزاد و نانولیپوزوم) با توجه به نتایج میکروبی و نیز نتایج آزمایشات شیمیایی می تواند به طور موثری از رشد میکروبی و فساد شیمیایی جلوگیری نماید (0/05>p). تیمار حاوی نانواسانس پونه 2 درصد در مقایسه با تیمارهای کنترل، نانواسانس پونه شده 1 و اسانس های آزاد 1 و 2 درصد بیشترین تاثیر را بر روی ویژگی های شیمیایی، میکروبی و حسی ماهی چرخ شده، در طی دوره نگهداری دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان از فرم نانواسانس پونه 2 درصد به عنوان یک افزودنی مناسب برای افزایش ماندگاری ماهی کپور چرخ کرده در صنعت غذایی ماهی استفاده نمود.

زمینه و هدف: با شناسایی دقیق مسائل زیست محیطی افراد می توانند مهارت هایی را برای حل بهتر مشکلات محیطی به دست آورند. به همین منظور مناسب ترین روش، سنجش نیاز های آموزشی افراد است تا زمینه برای ارتقا دانش محیطی هموار شود. تحقیق حاضر با هدف نیازسنجی دوره های آموزشی برای توانمندسازی متخصصین انجام می شود تا با افزایش دانش آنها در مورد مسائل زیست محیطی و آموزش به سایرین به توان گام مهمی در بهبود سلامت محیط زیست در جامعه برداشت. روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی نیازسنجی با استفاده از تکنیک دلفی بود. در مرحله اول لیست سوالات طراحی شده در اختیار 150 نفر (اعضای هیات علمی، کارشناسان و دانشجویان) قرار گرفت تا نظرات خود را در حیطه های مطرح شده بیان نمایند. در مرحله دوم لیست سوالات تکمیلی با عنوان نیازهای عمومی برای اعضای هیات علمی، نیازهای تخصصی برای کارشناسان و نیازهای عمومی و تخصصی برای دانشجویان مجدد در اختیار افراد قرار گرفت و اهمیت موضوعات مطرح شده از دید آنها بررسی شد. در نهایت مهمترین موضوعات توسط متخصصین اولویت بندی گردید. تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS-26 انجام شد. یافته ها: تعداد کل نیازهای آموزشی که از مرحله اول دلفی استخراج شدند، 120 مورد بود که 31 مورد مربوط به نیازهای عمومی (حیطه تدریس و ارزشیابی 11 مورد، حیطه پژوهش 10 مورد و حیطه ارتباطات و توسعه فردی 10 مورد) و 89 مورد مربوط به نیازهای تخصصی (آلودگی هوا 27 مورد، مدیریت پسماند 23 مورد، تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از پساب 17 مورد، تصفیه و آلودگی های آب 10 مورد و آلودگی خاک و روش های حذف آن 12 مورد) بود. در مراحل دوم و سوم درجه اهمیت این موارد توسط گروه های هدف با امتیازدهی تعیین گردید و در آخر پنج اولویت اول هر نیاز مشخص شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه با توجه بررسی جامع سه گروه هدف و تعیین و اولویت بندی نیازها برای هر گروه علاوه بر افزایش میزان آگاهی زیست محیطی و توانمندسازی متخصصین می تواند کارایی سیستم را افزایش دهد و گامی مهم برای برنامه ریزی آموزشی محیط زیست محسوب می شود.

زمینه و هدف: آب های زیرزمینی، اصلی ترین منبع آب جهت آشامیدن در مناطق خشک و نیمه خشک هستند. میزان بارش، ساختار زمین شناسی، کانی شناسی آبخوان و مدت زمان تماس آب با محیط اطراف در زیرزمین اصلی ترین عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی هستند. هدف این مطالعه تعیین خواص فیزیکوشیمیایی آب زیرزمینی با در نظر گرفتن WQI و همچنین ارزیابی کیفی آن برای مصارف آشامیدنی بود. روش بررسی: در این مطالعه نمونه برداری از 71 حلقه چاه مورد استفاده جهت شرب شهرستان کاشان در فصل تابستان سال 1399 با 2 بار نمونه برداری از هر چاه انجام شد و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش های ریاضی شاخص کیفیت آب (WQI) مشخص شد و از ضریب همبستگی پیرسون جهت آنالیز همبستگی استفاده شد. در نهایت آنالیز داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-16، Excel و آزمون های آماری صورت گرفت. یافته ها: WQI محاسبه شده از 71 چاه شهرستان کاشان نشان می دهد که 67 درصد چاه ها دارای کیفیت عالی و 33 درصد چاه ها از نظر پارامترهای کیفی آب کیفیت خوب داشتند. در مجموع از 71 نمونه مورد بررسی شاخص عددی کیفیت آب 44/94 بود و آب دارای کیفیت عالی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد یون هایی مانند سدیم، سولفات و کلرور به طور مستقیم با وجود شوره زار در یک منطقه مرتبط هستند و باعث بالا رفتن غلظت های EC و TDS و همچنین به هم خوردن تعادل آنیونی و کاتیونی در محیط های آبی می شود. همچنین مشخص شد که بیش از نیمی از چاه ها دارای کیفیت عالی هستند در نتیجه استفاده از آب چاه های کاشان برای آشامیدن مناسب است.

زمینه و هدف: با صنعتی شدن جوامع و افزایش بهره وری از آب های سطحی، آلودگی رودخانه ها توسط آلاینده های کشاورزی، صنعتی و فاضلاب های انسانی افزایش یافته است. لذا بررسی آلودگی رودخانه ها جهت برنامه ریزی های منطقه ای و زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای ارزیابی آلودگی آب های سطحی تعدادی از شاخص های کیفیت آب های سطحی مورد بررسی قرار گرفتند. روش بررسی: برای بررسی کیفیت آب رودخانه مهابادچای از شاخص کیفیت منابع آب سطحی ایران (SCIRWQI) استفاده شد. نمونه برداری در طول رودخانه مهابادچای و با در نظر گرفتن مواردی مانند محل های نزدیک به زهکش های احداث شده در سواحل رودخانه و مکان های تخلیه پساب های کشاورزی و خانگی انجام شد. یافته ها: ضریب همبستگی پیرسون بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و میکروبی آب نشان می دهد که کلیفرم مدفوعی، BOD، COD، نیترات، آمونیوم و فسفات، کدورت و سختی کل با یکدیگر ارتباط معنی دار مثبت در سطح 99 درصد (0/01>p) دارند. طبق این شاخص، نمونه های بالادست رودخانه در رده خوب، ایستگاه های میانی در رده نسبتا خوب تا متوسط، و نمونه های پایین دست رودخانه در رده نسبتا بد طبقه بندی می شوند. نتیجه گیری: بررسی ارتباط بین هر پارامتر و شاخص IRWQISC نشان داد که کلیفرم مدفوعی، BOD، COD، آمونیوم و کدورت اثرپذیری بیشتری در تعیین این شاخص دارند. اغلب پارامترهای مورد بررسی، در بالادست رودخانه کم و به تدریج در طول رودخانه و به طرف مناطق شهری و صنعتی به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی فرصت ها و چالش های پیش روی توسعه انرژی های تجدیدپذیر ایران در بخش صنعت برق در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و ارتقاء سلامت و ارائه راهکارهای مدیریتی با استفاده از مدل تحلیلی SWOT-AHP انجام شده است. روش بررسی: با استفاده از بررسی ادبیات موضوع و نظرسنجی، روش SWOT جهت شناسایی عوامل درونی شامل نقاط قوت (S) و ضعف (W)، و همچنین عوامل بیرونی شامل تهدیدها (T) و فرصت ها (O) بکار گرفته شده است. راهبردهای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ایران استخراج شده است. با کمک ماتریس SWOT و روش AHP راهبردهای پیشنهادی رتبه بندی شده اند. یافته ها: با توجه به محاسبات ماتریسSWOT، مجموع امتیاز عوامل درونی و عوامل بیرونی به ترتیب 4/1 و 4/4 از 5 بدست آمده است که نشان دهنده توان بالای داخلی و فرصت ها است. مهمترین نقاط قوت پتانسیل بالای انرژی خورشیدی در کشور، فرصت اصلی برتر قوانین حمایتی برای تشویق بخش خصوصی، مهمترین نقطه ضعف عدم دیدگاه خوشبینانه مدیران و سیاست مداران کشور به انرژی های تجدیدپذیر و تهدید های اصلی تمایل کم سرمایه گذاری بخش خصوصی، تورم غیر قابل پیش بینی اقتصادی کشور و قیمت پایین سوخت های فسیلی است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش در چهار دسته راهبرد WO، WT، ST، SO ارائه شده است. در بخشSO مهمترین آنها افزایش نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر و ایجاد بازار انرژی های تجدیدپذیر است. در بخش ST مهمترین راهبردها تاسیس صندوق انرژی های تجدیدپذیر و امکان صادرات برق توسط بخش خصوصی است. در بخش WT از مهمترین راهکار می توان به اصلاح قراردادهای تضمینی خرید برق اشاره کرد. در بخش WO متقاعد کردن نهادهای دولتی مرتبط جهت تامین زیر ساخت های لازم و حمایت از شرکت های دانش بنیان از مهمترین راهبردها هستند.

زمینه و هدف: آلودگی خاک و رسوب به عناصر کمیاب و سمی با قابلیت ایجاد خطر برای سلامت انسان و محیط از مهمترین نگرانی های امروزی دنیا هستند. بنابراین، این پژوهش با هدف ارزیابی مخاطره بوم شناختی عناصر آرسنیک، کادمیم، نیکل و وانادیوم رسوبات سطحی ساحل خزرآباد ساری در سال 1398 انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، پس از جمع آوری 36 نمونه رسوب از 12 سایت منتخب و آماده سازی و هضم نمونه ها در آزمایشگاه، غلظت عناصر به روش طیف سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی تعیین شدند. همچنین، نسبت به محاسبه شاخص های خطرپذیری بالقوه بوم شناختی (Eir) و خطرپذیری بالقوه بوم شناختی تجمعی (RI) عناصر در نمونه ها اقدام شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر آرسنیک، کادمیم، نیکل و وانادیوم (mg/kg) در نمونه های رسوب به ترتیب برابر با 12/7، 0/191، 35/0 و 31/9 بوده است. نتایج محاسبه شاخص Eir نشان داد که ریسک بوم شناختی همه عناصر "کم" و میانگین مقادیر شاخص برای عناصر از ترتیب نزولی کادمیم > آرسنیک > نیکل > وانادیوم تبعیت کرده است. به علاوه، میانگین مقدار شاخص RI با 53/7، نشان دهنده "مخاطره بوم شناختی کم" عناصر در نمونه های رسوب بود. نتیجه گیری: هرچند میانگین مقادیر شاخص RI نشان داد که با توجه به مقادیر عناصر در رسوبات، در حال حاضر منطقه مورد مطالعه با ریسک بوم شناختی مواجه نیست، ولی از آنجا که عناصر کادمیم و آرسنیک به ترتیب با 46/4 درصد و 45/4 درصد بیشترین سهم را در ایجاد ریسک بوم شناختی داشتند، از این رو، نسبت به شناسایی و مدیریت منابع تخلیه انواع آلاینده های آلی و معدنی و همچنین پایش دوره ای نمونه های آب و رسوب که به عنوان منبع ذخیره آلاینده ها و به تبع آن ایجاد مخاطرات محیطی برخوردارند، توصیه می شود.

زمینه و هدف: ایمیداکلوپراید از سموم گیاهی نئونیکوتینید بعنوان حشره کش در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد که به دلیل مقاومت به تجزیه و حلالیت بالا در آب بسیار حائز اهمیت است. لذا هدف از این مطالعه تجزیه سم ایمیداکلوپراید(IMD) با استفاده از کاتالیست اکسید منیزیم اصلاح شده تحت تاثیر نور UVA و پروکسی مونوسولفات (PMS) است. روش بررسی: در این تحقیق از ماده اکسید منیزیم اصلاح شده به عنوان کاتالیست برای فعال سازی فتوکاتالیزوری PMS استفاده شد. پارامترهای بهره برداری از قبیل غلظت کاتالیست، غلظت پروکسی مونوسولفات، زمان واکنش و آنیون های بیکربنات، نیترات و کلراید در محیط های آبی بودند. همچنین اندازه گیری غلظت سم با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا(HPLC) و معدنی سازی سم با سنجش کربن آلی کل با استفاده از دستگاه TOC آنالایزر انجام شد. یافته ها: در این مطالعه تخریب فتوکاتالیستی سم در شرایط بهینه غلظت کاتالیست برابر mg/L 150، غلظت پروکسی مونوسولفات برابر mg/L 75 و در زمان واکنش min 60 برابر 88 درصد بدست آمد. همچنین در شرایط بهینه میزان معدنی سازی برابر 52 درصد حاصل شد. مقایسه نتایج آزمایشات در شرایط بهینه تحت نور UVA و تاریکی حاکی از اثر بخشی تجزیه ناشی از فعال سازی فتوکاتالیزوری PMS در شرایط انتخابی است. نتیجه گیری: فرایند فعال سازی فتوکاتالیزوری PMS توسعه داده شده در این تحقیق می تواند عملکرد بالایی در حذف سموم حشره کش از آب آلوده داشته باشد و لذا یک فرایند کارامد برای حذف آلاینده های نوپدید از آب مطرح است.

زمینه و هدف: امروزه در کلان شهرها مدیریت اصولی و بهداشتی پسماندها بسیار مهم است. بازیافت یکی از مناسب ترین گزینه ها در مدیریت پسماند است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان استفاده از پسماند پارچه در ساخت تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه، از نوع تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. ضایعات پارچه به روش تفکیک در مبدأ از یک تولیدکننده لباس در تهران تهیه و به الیاف تبدیل شد. تخته های آزمونی با درصد وزنی اختلاط الیاف ضایعات پارچه به الیاف صنعتی به ترتیب در سه سطح 100: 0، 90: 10 و 85: 15، چسب اوره فرمالدهید به مقدار 10 درصد، با ضخامت mm 16 و دانسیته g/cm3 0/7 با پرس گرم آزمایشگاهی ساخته شدند. سپس ویژگی های مکانیکی تخته ها شامل مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته، چسبندگی داخلی، سختی و نیز ویژگی های فیزیکی شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت بعد از 2 و h 24 غوطه وری در آب اندازه گیری شدند. نتایج با آزمون ANOVA تحلیل شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر الیاف ضایعات پارچه بر مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و واکشیدگی ضخامت 2 و h 24 تخته های ساخته شده در سطح احتمال 5 درصد معنی دار است. همچنین، نتایج نشان داد بیشترین مقادیر خواص فیزیکی و مکانیکی به دست آمده مربوط به تخته های ساخته شده با 10 درصد الیاف ضایعات پارچه است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که ساخت MDF با الیاف ضایعات پارچه امکان پذیر است. استفاده از پسماندها مانند پارچه در تولید محصول کاربردی جدید می تواند یکی از راهکارهای کاهش پسماندها و در نتیجه حفظ بیشتر سلامت انسان ها و محیط زیست باشد.

سلامت باشد. در همین راستا جهت ارتقای وضعیت بهداشتی مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی و افزایش ایمنی غذایی با استناد به مصوبه دولت، دفاتر خدمات سلامت در سطح شهر تهران ایجاد شد. این مطالعه با هدف تاثیر تاسیس دفاتر خدمات سلامت بر شاخص های بهداشت محیط انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقایسه ای، دفاتر خدمات سلامت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران (5 دفتر تحت پوشش مرکز بهداشت جنوب تهران، 1 دفتر در شهرستان اسلامشهر و 3 دفتر در شهرری) موردمطالعه قرار گرفته شد. هفت شاخص سلامت محیط متاثر از خدمات ارائه شده در دفاتر، سال های پیش از ایجاد دفاتر خدمات سلامت (1393 تا پایان 1395) با سال های پس از ایجاد آن (1396 الی 1398) با هم مقایسه شدند. اطلاعات شاخص ها توسط نرم افزار Excel، SPSS و آزمون های آماری آنالیز و با هم مقایسه شدند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد ارتباط معنی دار قبل و بعد از تاسیس دفاتر خدمات سلامت در اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی متخلف معرفی شده، اماکن عمومی دارای معیار بهداشتی، درصد شاغلین دارای گواهی نامه آموزش بهداشت، کارت بهداشت و درصد پوشش بازرسی دیده نشد ( < p0/05). با این حال ارتباط برای شاخص های مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی دارای معیار بهداشتی و اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی تعطیل شده با توجه به مقدارp معنی دار گزارش شد. نتیجهگیری: یافته های بدست آمده اولین بررسی انجام شده برای اثربخشی این دفاتر روی شاخص های مذکور در ایران است. لذا کیفیت عملکرد، ارزیابی هزینه-فایده و ضرورت وجود این دفاتر نیاز به نظارت و بررسی بیشتر به منظور ارتقاء درصد پوشش ممیزی ها دارد.

زمینه و هدف: فاضلاب صنعت داروسازی دارای آلودگی بالایی است که باید قبل از تخلیه به محیط زیست، تصفیه گردد. فرایندهای تلفیقی با استفاده از مکانیسم های مختلف بعنوان یکی از فرایندهای مثمر ثمر در تصفیه فاضلاب است. در این مطالعه از فرایند تلفیقی لجن فعال دارای بستر متحرک و فتوکاتالیستی در حضور نانوساختارهای Fe3O4/TiO2 استفاده شده است. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از طراحی سطح پاسخ (Response Surface Methodology (RSM))، متغیرهای هر فرایند بهینه سازی شد. متغیرهای فرایند IFAS، غلظت اکسیژن محلول (Dissolved Oxygen (DO))، درصد پرشدگی مدیا (media filling)، زمان ماند هیدرولیکی (Hydraulic Retention Time (HRT)) و متغیرهای فرایند فتوکاتالیستی، pH فاضلاب، مقدار کاتالیست (catalyst dosage) و زمان واکنش (reaction time) مورد مطالعه و بهینه سازی قرار گرفتند. یافته ها: در شرایط بهینه فرایند IFAS، DO برابر mg/L 3، HRT برابر h 24 و media filling برابر 65 درصد، کارایی فرایند 59/15 درصد گزارش شد. با غلظت اولیه COD برابر mg/L 1725 و راندمان مذکور، غلظت COD پساب خروجی از واحد بیولوژیک mg/L 704 کاهش یافت. همچنین در فرایند فتوکاتالیستی، در شرایط بهینه، pH برابر 6/8، reaction time برابر min 105 و catalyst dosage برابر mg/L 60، کارایی فرایند 81 درصد تعیین شد که با در نظر گرفتن COD ورودی برابر mg/L 704، غلظت خروجی برابر mg/L 134 کاهش یافت. نتیجه گیری: بر اساس استانداردهای ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست، پساب خروجی از این پساب را می توان بدون ایجاد مشکل، به محیط زیست تخلیه نمود.

زمینه و هدف: بیوآئروسل ها ذرات کوچکی هستند که از طریق استنشاق وارد بدن می شوند و با توجه به نوع، غلظت و میزان تماس در بروز بیماری های تنفسی و آلرژی ها نقش دارند. در کاربری های حساس چون مراکز درمانی، توجه به نوع و جمعیت این آلاینده ها و احتمال بروز عفونت های بیمارستانی، ضروری است. در مطالعه حاضر تعداد و نوع بیوآئروسل ها (باکتری و قارچ) در هوای بخش های مختلف یک بیمارستان در شرایط عادی، ساعات ملاقات و همزمان با پاندمی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش بررسی: نمونه برداری از هوای بخش های مختلف و محیط بیرون بیمارستان ولی عصر زنجان در دو بازه شهریور 98 (صبح و ساعات ملاقات) و مهر 99 (همه گیری کرونا) با استفاده از پمپ نمونه بردار هوا (Flite 3-SKC Ltd) با دبی L/min 14/1 انجام و سپس در محیط کشت های سابارود دکستروز آگار و نوترینت آگار کشت شد. یافته ها: نتایج نشان داد آلودگی هوای بخش هایی مانند عفونی و درمانگاه در هر دو دوره بررسی بیش از سایرین است. تراکم میکروب ها در ساعات ملاقات (قبل از شیوع بیماری کرونا ویروس) حدود 30 درصد نسبت به شرایط عادی بالاتر است. در مهرماه 99 به دلیل شیوع کرونا و کاهش تردد، آلودگی میکروبی هوا در بیمارستان کاهش یافت. در هر دو دوره بررسی، فراوانی باکتری های گرم مثبت، به ویژه گونه های استافیلوکوکوس (49 درصد) بیش از سایر باکتری ها است و در بین گونه های قارچی فراوانی آسپرژیلوس ها (47 درصد) بیش از سایرین است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد محدودیت های تردد ناشی از همه گیری کرونا باعث کاهش تراکم میکروبی در فضای بیمارستان شده و از این دستاورد می توان در آینده با هدف بهبود کیفیت هوا و کنترل عفونت های بیمارستانی نیز بهره برد.

زمینه و هدف: در بین گازهای گلخانه ای به دلیل اینکه گاز CO2 بیشترین نقش را داشته بنابراین اثر آن بر شاخص های سلامت مانند امید به زندگی حائز اهمیت است. از این رو یکی از چالش های مهم بخش سلامت کشورها، اثر انتشار آلاینده های محیطی به ویژه گاز CO2 بر امید به زندگی مردان و زنان است. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و کاربردی با رویکرد اقتصاد سلامت است. این مقاله به بررسی اثر انتشار آلاینده ها مخصوصاً CO2، درآمد سرانه، نرخ مرگ ومیر و نرخ تولد به تفکیک بر امید به زندگی ایرانیان پرداخته است. این تحلیل با استفاده از رگرسیون کوانتیل در نرم افزار EViews10 برای دوره زمانی 1960 تا 2019 انجام گرفته است. در این مطالعه ابتدا اثر انتشار آلاینده ها بر امید به زندگی کل ایرانیان محاسبه شده است. سپس اثر CO2 بر امید زندگی زنان و مردان ایرانی در چندک های مختلف برآورد شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که اثر انتشار گاز کربن دی اکسید سرانه بر امید به زندگی کل (0/133-) بوده و اثر انتشار این آلاینده بر امید به زندگی مردان (0/170-) و زنان (0/127-) هر دو منفی و معنی دار برآورد شده است به نحوی که این اثر بر امید به زندگی مردان 0/43 درصد بیش از زنان بوده است. همچنین اثر مرگ ومیر بر امید به زندگی منفی بوده و اثر درآمد سرانه بر امید به زندگی مثبت بوده است. همچنین نرخ تولد بر امید به زندگی زنان اثری مثبت داشته درحالی که بر مردان اثری منفی داشته است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به خوبی نشان داد انتشار CO2 بر امید به زندگی کل، مردان و زنان اثری منفی داشته است. لذا برای افزایش امید به زندگی در کشور ایران باید به کنترل انتشار آلاینده ها مخصوصاً CO2 پرداخته شود. بنابراین این نتایج می تواند به تصمیم سازان و سیاست گذاران کلان کشور جهت کنترل آلاینده های محیطی برای افزایش امید به زندگی کمک مناسبی نماید.