آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1399 | دوره:21 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

هدف: سالمندی یکی از مراحل حساس و رو به رشد در ایران است. افتادن یکی از مشکلات شایع در این دوران است که منجر به محدودیت حرکتی، اجتماعی و حتی مرگ می شود. برای افزایش آگاهی و پیشگیری از خطرات ثانویه ناشی از افتادن این مطالعه با هدف شیوع رخداد افتادن مبتنی بر شواهد و عوامل مرتبط با آن، در سالمندان ایرانی به صورت مقاله مروری انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه از روش پریزما استفاده شد که شامل تحقیقات منتشر شده از تاریخ 2008 تا 2018، با محوریت شیوع رخداد افتادن مبتنی بر شواهد و عوامل مرتبط با آن، در سالمندان ایرانی و کلید واژه های شیوع افتادن، رخداد سقوط، عوامل مرتبط با افتادن و سالمندان در پایگاه علمی پاب مد، اسکوپوس، گوگل اسکولار، SID، مگ ایران، ایرانداک بود. در مرور مطالعات 394 مقاله به دست آمد و در نهایت با مطالعه چکیده ی آنها 14 مقاله مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج مطالعات ایرانی، بسیار متفاوت گزارش شد. بین افزایش سن، تاهل، تحصیلات، بیماری های نورولوژیک، داروهای مسکن و ایمنی منزل ارتباط معنادار دیده شد. نتیجه گیری: یافته های حاصل از این مطالعه مروری، افزایش فروانی افتادن در سالمندان ایرانی را نشان داد که بهتر است یکی از سیاست های بهداشتی در دوره سالمندی، پیشگیری و کاهش عوامل رخداد افتادن در این دوره باشد تا هزینه های بهداشتی ناشی از آسیب های مرتبط با افتادن کاهش یابد.

هدف: با شیوع قابل توجه دیابت، ناتوانی بیماران به دلیل عوارض ناشی از نوروپاتی دیابتیک افزایش یافته است. فیزیوتراپی از طریق مدالیتی هایی نظیر اشعه ی مادون قرمز، تحریکات الکتریکی و الکترومغناطیسی به کنترل علایم بیماران کمک می کند. تکارتراپی نوعی امواج الکترومغناطیسی می باشد که اثر آن بر علایم نوروپاتی محیطی بیماران دیابتیک مورد مطالعه نگرفته است. در این مطالعه تاثیر تکار بر تغییرات درد و حس لمس کف پای بیماران دیابتیک نوع دو مبتلا به نوروپاتی محیطی بررسی شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ی کارآزمایی بالینی به صورت طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل (شم) می باشد. نمونه شامل 24 بیمار دیابتیک 18 تا 78 با علایم نوروپاتی محیطی بود که به صورت تصادفی در گروه کنترل(12نفر) و درمان(12نفر) جایگزین شدند. گروه درمان اشعه ی مادون قرمز بر پاها و تکار خازنی را در مسیر عصب تیبیال با شدت 30-10 طی 10 جلسه دریافت کردند، درحالی که بیماران گروه شم، پروتکل مشابه را با شدت صفر تکار دریافت نمودند. متغیر درد و حس لمس کف پای بیماران قبل و پس از اتمام جلسات متغیرها، اررزیابی شده است. داده های به دست آمده از دو گروه با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مقایسه و به کمک نسخه 18 نرم افزار آماری SPSS در سطح معنی داری کمتر از 5 درصد تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داده است که در هر دو گروه درمانی، تفاوت معنی داری در میانگین نمرات درد و حس لمس کف پای بیماران پس آزمون نسبت به پیش آزمون وجود دارد (P<0/001). همچنین در میانگین نمره های پس آزمون متغیر درد (P=0/002) و حس لمس کف پا (P<0/001) دو گروه، تفاوت معنی داری یافت شده است. به این صورت که بهبودی علایم نوروپاتی محیطی بیماران در گروه درمان بیشتر از گروه کنترل بوده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد تکارخازنی به همراه اشعه مادون قرمز می تواند برنامه درمانی مناسبی برای بهبود درد و حس لمس کف پا در بیماران دیابتیک با علایم نوروپاتی محیطی باشد.

هدف: ناهنجاری مادرزادی شامل طیفی از اختلالات کارکردی یا ساختاری است که می تواند به صورت یک اختلال تنها یا گروهی از اختلالات رخ دهد. مطالعات نشان می دهند عوامل اجتماعی و اقتصادی در شیوع ناهنجاری های مادرزادی تاثیرگذار هستند، به طوری که کشورهای با درآمد متوسط و کم، بار بیشتری از ناهنجاری های مادرزادی را به دوش می کشند. هدف مطالعه حاضر، شناسایی مهم ترین تعیین کننده های اجتماعی و اقتصادی ناتوانی و مرگ ومیر زودرس ناشی از ناهنجاری های مادرزادی در کودکان زیر پنج سال در جهان بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی بود که با استفاده از آخرین داده های موجود در سال 2017 انجام شد. متغیر وابسته در این مطالعه، سال های زندگی تعدیل شده بر حسب ناتوانی بود. در این مطالعه داده های 196 کشور جهان مورد تحلیل قرار گرفت. کشورها بر اساس تقسیم بندی سازمان جهانی بهداشت، به شش منطقه جغرافیایی آفریقا، اروپا، آمریکا، مدیترانه شرقی، غرب اقیانوس آرام و جنوب شرق آسیا تقسیم شدند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون خطی انجام شد. یافته ها: پایین ترین میزان DALY مربوط به کشور لوگزامبورگ (856/29) و بالاترین مقدار آن (21714/7) مربوط به کشور سودان بود. منطقه آفریقا بالاترین میانگین DALY (4250/56± 9392/78) و منطقه اروپا پایین ترین میانگین (1961/64± 2969/11) را به خود اختصاص دادند. میزان DALY ناشی از ناهنجاری های مادرزادی برای کودکان زیر پنج سال برای کشور ایران در سال 2017 حدود 7721/48 در صد هزار نفر جمعیت بود که در مقایسه با میانگین منطقه اروپا و آمریکا بالاتر و در مقایسه با منطقه آفریقا و مدیترانه شرقی پایین تر بود. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نیز نشان داد متغیر میانگین تعداد سال های تحصیل قوی ترین پیش بینی کننده DALY (β =-0/44، P=0/001) ناشی از ناهنجاری های مادرزادی برای کودکان زیر پنج سال بود. نتیجه گیری: میانگین تعداد سال های تحصیل قوی ترین پیش بینی کننده میزان سال های زندگی ازدست رفته به علت ناتوانی و مرگ ومیر زودرس ناشی از ناهنجاری های مادرزادی برای کودکان زیر پنج سال است. این مطالعه پیشنهاد می دهد توزیع عادلانه خدمات غربالگری و مراقبت سلامت و زیرساخت های آموزشی برای گروه های محروم و پایین اجتماعی و اقتصادی بایستی در دستور کار سازمان های بین المللی و نظام های سلامت ملی قرار گیرد.

هدف: تغییرات جمعیتی و اپیدمیولوژیکی در قرن بیست و یکم موجب پیدایش چالش های جدیدی مانند سالمندی و شیوع بالای بیماری های غیرواگیر شده است. شیوع بالای معلولیت و ناتوانی در اثر افزایش جمعیت سالمندان، شیوع بیماری های غیرواگیر و حوادث موجب افزایش تقاضا برای خدمات توان بخشی شده است، ولی ظرفیت تامین آن در بسیاری از نقاط جهان پاسخگوی نیازهای موجود نیست که این امر به عدم دسترسی مناسب به این خدمات و عدم هماهنگی بین تقاضا و عرضه این خدمات منجر می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت نابرابری در استفاده از خدمات توان بخشی در بین خانوارهای ایرانی طراحی و اجرا شد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که به صورت مقطعی و با استفاده از داده های پیمایش هزینه درآمد خانوار مرکز آمار ایران در سال 1397 انجام شد. ابزار مورد استفاده در پیمایش مرکز آمار ایران، پرسش نامه چهارقسمتی «هزینه درآمد خانوار شهری و روستایی» شامل خصوصیات اجتماعی اعضای خانوار، مشخصات محل سکونت و تسهیلات و لوازم عمده زندگی، هزینه های خوراکی غیرخوراکی و درآمدهای خانوار بود که از طریق مصاحبه با سرپرست خانوار یا یکی از اعضای بالای پانزده سال تکمیل شد. نمونه در مناطق روستایی 18610 خانوار و در مناطق شهری 20348 خانوار بود. پس از استخراج و پالایش داده ها، تعداد 38958 خانوار وارد مطالعه شدند. عوامل موثر بر استفاده خانوار از خدمات توان بخشی و نابرابری در استفاده از خدمات توان بخشی به ترتیب با استفاده از آزمون مجذور کای و شاخص تمرکز (CI) تحلیل شدند. استخراج داده ها با استفاده از نرم افزارهای MSAccess و MSExcel نسخه 2013 و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار Stata نسخه 14/1 انجام شد. نقشه های توزیع جغرافیایی استفاده از خدمات توسط نرم افزار ArcGISMap نسخه 10 ترسیم شد. یافته ها: 226 خانوار (87 درصد) دارای سرپرست مرد و 32 خانوار (13 درصد) دارای سرپرست زن از خدمات توان بخشی استفاده کرده بودند. 60 درصد خانوارهای استفاده کننده از خدمات، سه تا چهار نفر عضو داشتند. 239 خانوار (92 درصد) دارای پوشش بیمه ای و 19 خانوار (8 درصد) فاقد هرگونه پوشش بیمه ای بودند. سرپرست 173 خانوار (67 درصد) که از خدمات توان بخشی استفاده کرده بودند، شاغل بودند و از خانوارهای استفاده کننده از خدمات، 55 درصد ساکن مناطق روستایی و 45 درصد ساکن مناطق شهری بودند. درمجموع 258 خانوار (0/77 درصد) از خدمات توان بخشی استفاده کرده بودند. خانوارهای فاقد پوشش بیمه، استفاده کمتری از خدمات مورد مطالعه داشتند (0/05>P). همچنین 1/32 درصد پنجک پنجم درآمدی (بیشترین درآمد) از خدمات توان بخشی استفاده کرده بودند، در حالی که این نسبت در بین خانوارهای پنجک اول درآمدی 0/35 درصد بود (0/001>P). استان های زنجان، قزوین، خوزستان، اصفهان، لرستان، بوشهر و سمنان در مناطق شهری و روستایی کمترین میزان استفاده از خدمات توان بخشی را داشتند. در مناطق شهری، استان قم از نظر وضعیت استفاده از خدمات وضعیت بهتری داشت. در مناطق روستایی استان های آذربایجان شرقی، مازندران، گلستان، یزد، فارس و هرمزگان، میزان استفاده بالاتری از خدمات توان بخشی داشتند. درکل، استان های آذربایجان شرقی، مازندران و قم نسبت بالایی از استفاده از خدمات توان بخشی را داشتند. مقدار شاخص تمرکز استفاده از خدمات توان بخشی 0/24 بود که نشان دهنده استفاده بیشتر ثروتمندان از این خدمات است. مقدار شاخص تمرکز برای مناطق روستایی و شهری به ترتیب 0/27 و 0/19 بود (0/001>P). نتیجه گیری: در استفاده از خدمات توان بخشی، نابرابری درآمدی به نفع ثروتمندان وجود دارد و خانوارهای با درآمد پایین دسترسی پایین تری به این خدمات دارند. به نظر می رسد گنجاندن خدمات توان بخشی در بسته پایه بیمه سلامت به همراه پوشش قیمتی و جمعیتی مناسب، توزیع عادلانه و متناسب با نیاز مراکز ارایه خدمات توان بخشی در بخش دولتی و خصوصی، می تواند برابری در استفاده از خدمات توان بخشی را افزایش دهد. پیشنهاد می شود مطالعات بیشتری در این زمینه صورت پذیرد.

هدف: ارزیابی های کاربردشناسی زبان به دلیل نقش موثر در موفقیت های تحصیلی و اجتماعی، علم بسیار بااهمیتی است و اگر این ارزیابی ها در سنین پایین در کودکی صورت گیرد امکان مداخله زودهنگام را فراهم می کند. بر همین اساس، برای بررسی های کاربردشناختی زبان در ایران، به یک ابزار مناسب برای سنین پیش دبستانی نیاز است. چک لیست رفتارهای کاربردشناختی یک ابزار مشاهده ای برای ارزیابی مهارت های کاربردشناختی زبان در سنین سه تا پنج سال است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی روایی و اعتبار چک لیست رفتارهای کاربردشناختی در کودکان فارسی زبان بود. روش بررسی: نوع مطالعه حاضر روش شناسی است که در سال 1397 در شهر اصفهان انجام شد. نمونه مورد مطالعه 63 کودک در سه گروه سنی سه، چهار و پنج سال بودند که از مهد کودک ها انتخاب شدند. معیار ورود کودکان به مطالعه، سن و فارسی زبان بودن کودکان بود. این پژوهش شامل دو گام بود: 1. ترجمه و انطباق چک لیست رفتارهای کاربردشناختی در زبان فارسی و 2. بررسی روایی و اعتبار این چک لیست برای ارزیابی رفتارهای کاربردشناختی زبان در کودکان فارسی زبان. نمونه گیری به صورت خوشه ای انجام شد. متغیرهای مورد بررسی، 25 رفتار موجود در چک لیست رفتارهای کاربردشناختی بودند. این چک لیست دارای دو نسخه است که برای انجام آزمون و بازآزمون طراحی شده است. پانزده نفر از کودکان مورد مطالعه (از هر گروه سنی پنج نفر) برای اعتبار بازآزمون، به فاصله دو هفته به کمک نسخه دوم آزمون، مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش نمره دهی چک لیست به صورت وجود رفتار مورد نظر به شکل کلامی یا غیرکلامی، یا عدم وجود رفتار مورد نظر در شرکت کننده ها بود. داده ها با نرم افزارهای SPSS نسخه 21 و AMOS مورد تحلیل قرار گرفتند. با استفاده از آزمون های ناپارامتری، همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، روایی تفکیکی بر اساس سن در سه گروه سنی سه، چهار و پنج سال، روایی ملاک از طریق نمره همبستگی با بخش شخصی اجتماعی پرسش نامه سنین و مراحل و پرسش نامه رفتاری، روایی عامل، توافق بین ارزیاب و اعتبار بازآزمون محاسبه شد. یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد میانگین نمره کل با افزایش گروه سنی، افزایش می یابد (P≤ 0/001). نتایج حاصل از تحلیل عاملی، چهار عامل را برای چک لیست رفتارهای کاربردشناختی در زبان فارسی مشخص کرد. نمره همبستگی مربوط به روایی ملاک با بخش شخصی اجتماعی پرسش نامه سنین و مراحل 0/583 و با پرسش نامه مشکلات رفتاری 0/286-به دست آمد. یافته های آماری، اعتبار بین ارزیاب را 98 درصد، همسانی درونی از طریق آلفای کرونباخ را 0/83 و اعتبار بازآزمون را 0/655 (P=0/007) نشان دادند. نتیجه گیری: چک لیست رفتارهای کاربردشناختی در زبان فارسی که 25 مهارت را در کودکان فارسی زبان مورد ارزیابی قرار داد، ویژگی های روان سنجی قابل قبولی را نشان می دهد. تفاوت در نتایج بعضی از آیتم های این پژوهش با سایر پژوهش ها می تواند ناشی از تفاوت فرهنگ و زبان آزمودنی ها باشد.

هدف: مراقبت از یک فرد مبتلا به ام اس می تواند بر عملکرد آکیوپیشن مراقبان در حوزه های مختلف مثل شغل، استراحت و خواب و مشارکت های اجتماعی تاثیرگذار باشد. آموزش به مراقبان بخشی از فرایند توان بخشی را شامل می شود. مراقبان اصلی برای ایفای نقش مراقبتی خود نیاز به دانش و اطلاعات دارند. اگرچه آموزش های چهره به چهره مفیدند، اما دارای محدودیت هایی هستند. مثلا مراقب برای دریافت اطلاعات و مداخلات باید به یک مرکز خاص مراجعه کند که خیلی از اوقات این کار وقت گیر بوده و ممکن است آن ها را در انجام نقش های دیگر از جمله نقش شغلی دچار مشکل نماید. از آموزش های نوشتاری در حوزه سلامت، به عنوان مکمل یا تقویت کننده آموزش کلامی استفاده می شود تا اثرگذاری آن را به حداکثر برسانند. این آموزش ها در افزایش دانش، خودمدیریتی و تعهد به درمان نقش مهمی ایفا می کنند. زمانی که متخصصان سلامت و خدمات سلامت به راحتی در دسترس مراقبان نباشند، ابزارهای نوشتاری برای آموزش در حیطه سلامت می توانند تا حدی جواب گوی سوالات و نیازهای آن ها باشند. این روش همچنین می تواند در کاهش هزینه های مربوط به خدمات رسانی سلامت برای مراقبان، کمک کننده باشد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، تهیه و رواسازی ظاهر و محتوای کتابچه آموزشی برای بهبود عملکرد آکیوپیشن مراقبان اصلی افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) بود. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع روش شناسی بود که در آن کتابچه آموزشی در سه فاز طراحی و رواسازی شد: 1. استخراج محتوای کتابچه آموزشی از یک مطالعه بسترزاد مرتبط با مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس و چالش هایی که در امر مراقبتی، با آن ها مواجهه بودند؛ تهیه پیش نویس اولیه کتابچه آموزشی، 2. بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه توسط 22 متخصص سلامت در حوزه های مرتبط با بیماری ام اس و 3. بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه توسط 22 مراقب اصلی افراد مبتلا به ام اس؛ تهیه نسخه نهایی و روایی شده کتابچه آموزشی. شاخص روایی محتوا در سطح آیتم مساوی یا بیشتر از 0/78 و شاخص روایی محتوا در سطح مقیاس مساوی یا بیشتر از 0/9، ملاک روایی کتابچه در فاز دوم و سوم در نظر گرفته شد. همچنین از آزمون دوجمله ای برای بررسی پایایی آماری شاخص روایی محتوای آیتم ها، با در نظر گرفتن سطح معنی داری 0/05 و نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) 0/8 استفاده شد. یافته ها: بعد از ارسال و تحویل پیش نویس پرینت شده نسخه اول کتابچه آموزشی به متخصصان و مراقبان مشارکت کننده به عنوان داور، حداقل مقدار I-CVI و مقدار S-CVI برای آیتم های مقیاس طراحی شده جهت بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه، از نظر متخصصان مشارکت کننده به ترتیب برابر با 0/9 و 0/97 بود. همچنین حداقل نسبت توافق مشاهده شده آزمون دوجمله ای برای آیتم ها در این متخصصان برابر با 0/9 بود که این مقدار، بیشتر از نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) (0/8) بود. مقادیر I-CVI، مقدار S-CVI و نسبت توافق مشاهده شده بین مراقبان مشارکت کننده نیز همگی برابر با یک بود. متخصصان و مراقبان مشارکت کننده، کتابچه آموزشی را مثبت ارزیابی کردند و نظرات تکمیلی آن ها در مورد ظاهر و محتوای کتابچه در نسخه نهایی لحاظ شد. نتیجه گیری: کتابچه آموزشی ذکرشده دارای روایی ظاهر و محتوای قابل قبولی است و متخصصان توان بخشی می توانند از آن در فرایند مداخلات توان بخشی مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس استفاده نمایند. توصیه می شود مطالعات دیگری برای بررسی اثربخشی این کتابچه آموزشی بر کیفیت زندگی مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس، طراحی و اجرا شود.

هدف: یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که کودکان دارای نقص توجه و بیش فعالی با آن درگیر هستند مشکلات کنترل رفتاری هیجانی است که ارتباط اجتماعی را در خانه و مدرسه دچار مشکل می کند و بعضی از این مشکلات شامل مشکلات اجتماعی، پرخاشگری و قانون شکنی هستند. این مشکلات اگر در کودکی درمان نشوند می توانند در بزرگسالی مشکلاتی مانند سوء استفاده مواد، نافرمانی در محل کار، تداوم شغلی کوتاه تر و اعمال ضداجتماعی بیشتر را به وجود آورند. امروزه استفاده از بازی درمانی برای کودکان با اختلال نقص توجه و بیش فعالی رواج یافته است. بازی درمانی رویکردی فعال است که به کودک اجازه می دهد تا احساسات خود را با استفاده از بازی آشکار کند. گروه، جامعه کوچکی است که در آن می توان فنون اجتماعی را کشف و تمرین کرد و بر آن ها مسلط شد. کودکان در بازی درمانی گروهی و در پرتو واکنش همسالان خود وادار به ارزیابی شخصیت خود می شوند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بازی درمانی گروهی بر مشکلات هیجانی رفتاری کودکان شش تا دوازده سال با نقص توجه و بیش فعالی صورت گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی با انتخاب تصادفی گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان با اختلال نقص توجه و بیش فعالی در شهر اصفهان بود که از بین آن ها 28 کودک شش تا دوازده سال با اختلال نقص توجه و بیش فعالی به شیوه در دسترس انتخاب شدند. کودکان با میانگین سنی هشت سال شامل هشت دختر و بیست پسر مراجعه کننده به کلینیک کاردرمانی دوستداران کودک توحید اصفهان بودند. در ابتدا در جلسه ای توجیهی هدف پژوهش برای والدین توضیح داده شد. سپس کودکان به صورت تصادفی با انتخاب تصادفی کارت های سربسته در دو گروه آزمایش و کنترل وارد شدند. با در نظر گرفتن 3=d در دو گروه آزمایش و کنترل بعد از انجام مداخله، سطح اطمینان 95 درصد و توان آزمون 80 درصد، حجم نمونه در هرکدام از گروه های آزمایش و کنترل چهارده نفر محاسبه شد. گروه آزمایش علاوه بر شرکت در دو جلسه کاردرمانی انفرادی در هفته در دوازده جلسه 45 تا 60 دقیقه ای (دو جلسه در هفته) بازی درمانی گروهی شرکت کرد، ولی گروه کنترل فقط در دو جلسه کاردرمانی انفرادی در هفته شرکت کرد. افراد هر دو گروه از نظر مشکلات هیجانی رفتاری قبل و بعد از بازی درمانی گروهی با استفاده از مقیاس چک لیست رفتاری کودک ارزیابی شدند. داده های به دست آمده از موقعیت های پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: پس از برگزاری جلسات بازی درمانی گروهی، کاهش معنی داری در نمره مولفه های مشکلات رفتاری هیجانی کودکان با نقص توجه و بیش فعالی از جمله مشکلات اجتماعی، پرخاشگری، قانون شکنی و همچنین در نمره کلی مشکلات رفتاری هیجانی مشاهده شد (0/001>P). نتیجه گیری: بازی درمانی گروهی می تواند به عنوان یک روش مکمل در کنار سایر روش های کاردرمانی رایج، در کاهش علایم مشکلات رفتاری هیجانی کودکان شش تا دوازده سال با اختلال بیش فعالی و نقص توجه مفید واقع شود.

زمینه و هدف: هدف اصلی از پژوهش حاضر کاهش تکانشگری بیماران بهبود یافته مبتلا به اختلال مصرف مواد (مت آمفتامین) با به کارگیری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) می باشد. روش: این پژوهش از نوع طرح نیمه آزمایشی با روش پیش آزمون پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل است. جامعه آماری افراد متاهل مبتلا به اختلال مصرف موادی که درمان های لازم را دریافت داشته اند و در حال حاضر پرهیز از مصرف مواد از نوع صناعی دارند و در جلسات معتادان گمنام شرکت می نمایند، می باشند. تعیین حجم نمونه بر اساس پژوهش های مشابه همچون رفاقت خواجه (1390) با احتمال خطای (5/0) و توان آزمون (8/0)، 12 نفر نمونه در هر گروه تعیین گردید که منطبق با آن همچنین حداقل تعداد نفرات برای گروه درمانی 8 الی 12 نفر می باشد. بنابراین24 نفر از افراد که بر اساس پرسشنامه دچار تکانشگری بودند به طور تصادفی 12نفر در گروه آزمایش و 12 نفر در گروه کنترل قرار می گیرند. به منظور جمع آوری داده ها از مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه تکانشگری بارات (1994) استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از روش های آماری توصیفی و همچنین از روش های آماری استنباطی مانند آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون کالموگروف اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن متغیرهای کمی جمعیت شناختی پژوهش و. . . استفاده شده است. یافته ها: با توجه به مقدار (F) متعلق به متغیر گروهی که برابر 13/5 شده است و معنادار می باشد. لذا همواره اختلاف معناداری بین میانگین نمرات تکانشگری بیماران بهبود یافته مبتلا به اختلال مصرف مواد (مت آمفتامین) در بین دو گروه کنترل و آزمایش در مرحله پس آزمون پس از خارج شدن اثر پیش آزمون وجود دارد، همچنین مقدار آماره (F) متغیر پس آزمون معنادار شده است. مقدار لامبدای ویلکز برابر 029/0، نشان می دهد که در مقادیر تکانشگری بیماران بهبود یافته مبتلا به اختلال مصرف مواد (مت آمفتامین) در بین جلسات سوم، ششم و هشتم تفاوت و تغییری وجود داشته است.